متنشناسی و معرفی کتاب حماسی اسکندرنامۀ ناصری
محورهای موضوعی : حماسه
حمیدرضا خوارزمی
1
,
وحید قنبری ننیز
2
1 - عضو هیات علمی دانشگاه
2 - استادیار رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
کلید واژه: حماسه, فردوسی, اسکندرنامه, ناصری کرمانی,
چکیده مقاله :
اسکندر مقدونی که بعد از ویرانی و به آتش کشیدن سرزمین پارسیان، در ذهن و زبان ایرانیان، دارای صورت گجسته ای بود، بعد از ورود اسلام به ایران و با تفسیر ذوالقرنین به اسکندر مقدونی در سورۀ کهف آیات 83 تا 98، چهره ای خجسته به خود می گیرد و ایرانیان کتاب های منظوم و منثور بسیاری راجع به او می نگارند. هر کتاب با توجه به منبع مورد استفاده، به جنبه های گوناگون زندگیش پرداخته است. کتاب اسکندرنامه، سرودۀ ناصری کرمانی هم گوشه هایی از زندگی اسکندر را مورد توجه قرار داده، که در این مقاله ضمن آشنایی با متن کتاب یادشده، به سبک و شیوۀ شاعری ناصری پرداخته خواهد شد. او در سرودن این کتاب، به مانند بسیاری از مقلّدان نظامی، بِشدّت تحت تأثیر کلام و تصاویر نظامی گنجوی بوده است و برخلاف کتاب های حماسی، از بحر خفیف برای سرودن این اثر بهره جسته است. نکته هایی جدید هم در مقایسه با اسکندرنامه هـای دیگر بِچشم می خورد که از جمله می توان به سوزاندن تخت جمشید به وسوسۀ معشوق اشاره کرد.
After setting fire of Persian lands, Macedoni Eskandar who in the mind and language of Iranians enjoyed a bad reputation and possessed negative characteristics, after coming of Islam in Iran suddenly finds an auspicious face and is identified as Du’l-Qarnayn from then on according to Kahf Sura verses 83-98 Iranians write many books about him both in prose and verse. Each book according to the references referred to dealt with different aspects of his life. The book of Eskandar Nameh, composed by Naseri Kermani paid attention to some angles of his life. This article familiarizes the reader with the text and deals with the style of Naseri’s composition of poetry. Like many Nezami’s imitators, Naseri had been immensely under the influence of Nezami Ganjavi in composition of his book as far as diction and imageries are concerned and in spite of epic works had used Khafif meter in his composition. In comparison with other Eskandar Namehs new points are encountered such as the fire that consumed Persepolis set by Eskandar had something to do with temptation on the behalf of a beloved.