رفتارهای هنری در رباعیات مولانا

محورهای موضوعی : حماسه

کاووس حسن‌لی ¹ , شهین حقیقی ²

1 - دانش‌یار زبان و ادبیات فارسی دانش‌گاه شیراز.
2 - دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش‌گاه شیراز.

تاریخ دریافت : 1389/08/08 تاریخ پذیرش : 1389/08/08 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: رباعیات مولانا- رفتارهای هنری- استدلال هنری- روایت داستانی- ساختار نمایشی,

چکیده مقاله :

رباعی از قالب های شناخته شدة شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده‌اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجستة خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش‌گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه‌های شاعرانه و هنرورزی‌هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباعیات زیر پرتو خیره کنندة آثار یادشده رنگ باخته و کم فروغ گردیده است. در این جستار برخی از انگیزش‌های هنری و شگردهای ادبی مولانا در رباعیات باز نموده شده است. در نوشته‌ای دیگر این رفتارهای هنری بررسی و تحلیل خواهد شد. منبع پژوهش در این نوشته کلیات شمس تبریزی، به کوشش دکتر توفیق سبحانی است که در سال 1381 از سوی انتشارات قطره منتشر شده است. شمار رباعیات در این اثر 1983 رباعی است.

چکیده انگلیسی:

Robai is awell known genrein Persian poetry which many Persian poets namely Jalal al-Din Mowlana has adapted so many times.  Moulana has been the center of attention by many literary scholars with his two outstanding works that is to say Masnavi and Ghazaliat Shams.  Nevertheless the world of his Robaiyat likewise is filled with poetic experiences and artistic innovations which must not be overlooked.  However, the literary credit of Robaiyat is overshadowed by the above illuminating works.  This article points to certain artistic motivations, and literary innovations in RobaiyatMoulana.  The reference for this study has been Kolliyate Shams Tabrizi provided by TowfiqSobhani published in 1381 by Ghatreh publications.  This work contains 1983 robai.

منابع و مأخذ:

مولانا، جلال الدین محمد، 1381، کلیات شمس تبریزی، به کوشش دکتر توفیق سبحانی، تهران: قطره.