بررسی کنایه و انواع آن در نفثة المصدور

محورهای موضوعی : حماسه

محمد صادقی ¹

1 - عضو هیأت علمی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد قائم‌شهر.

تاریخ دریافت : 1387/08/11 تاریخ پذیرش : 1387/11/11 تاریخ انتشار : 1387/12/01

کلید واژه: ایما, تعریض, تلویح, رمز, کنایه,

چکیده مقاله :

نفثة المصدور، کتابی تاریخی ـ ادبی است تألیف محمّد زیدری نَسَوی ـ منشی سلطان جلال الدّین خوارزم شاه ـ که در نیمة اوّل قرن هفتم به نثری مصنوع و مزیّن نگاشته شده است و روان شاد دکتر امیرحسین یزدگردی آن را تصحیح و شرح کرده اند. کنایه (irony) یکی از صُوَر (شکل) پویای خیال در ادب پارسی است که دانش مندان علم بیان از دیر زمان تاکنون بدان اقبال نموده اند. در این مقاله، پژوهنده تعریف کنایه را مورد مداقّه قرار داده، سپس انواع آن را از نظر قدما بیان نموده و برای هر کدام به ذکر چند مثال بسنده کرده است. آن گاه به بازجُستِ اقسام کنایه به ترتیب بسامد پرداخته است.

چکیده انگلیسی:

Nafsat al Masdour is a historical literary book, compiled by Mohammad Zydari Nassavi, Secretary of Sultan Jallaludin Kharazmshah, written in a superficial and embellished prose in the first half of the seventh century. And the late Dr A. H. Yazdgherdi wrote a commentary on it and corrected it.  Irony is one of the literary devices in the Persian Literature, and ever since antiquity it fascinated many rhetoricians. In this article the definition of irony is looked into, and its different forms is explored and exemplified according to the ancients, then its diverse forms in the order of occurrence is dealt with. یکی از صُوَر (شکل) پویای خیال در ادب پارسی است که دانش­مندان علم بیان از دیر زمان تاکنون بدان اقبال نموده­اند.   در این مقاله، پژوهنده تعریف کنایه را مورد مداقّه قرار داده، سپس انواع آن را از نظر قدما بیان نموده و برای هر کدام به ذکر چند مثال بسنده کرده است. آن­گاه به بازجُستِ اقسام کنایه به ترتیب بسامد پرداخته است.

منابع و مأخذ:

-         تجلیل، جلیل، 1370، معانی و بیان، چاپ پنجم، تهران: مرکز نشر دانش­گاهی.

-         زیدری نَسَوی، محمّد، 1381، نفثة المصدور، تصحیح و توضیح دکتر امیرحسن یزدگردی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات توس.

-         شمیسا، سیروس، 1372، بیان، چاپ سوم، تهران: انتشاراتِ فردوس.

-         شمیسا، سیروس، 1375، سبک­شناسی نثر، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانش­گاه پیام نور.

-         مُعین، محمّد، 1371، فرهنگ فارسی، تهران: مؤسّسة انتشارات امیرکبیر.

-         هُمایی، جلال­الدّین، 1379، فنون بلاغت و صناعات  ادبی، چاپ هفدهم، تهران: مؤسّسة نشر هُما.