تحلیل تمیز سبک¬های هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در دانش آموزان با استفاده آسیب زا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی
محورهای موضوعی :
مرجان خیراندیش
1
,
نادره سهرابی شگفتی
2
,
حسین بقولی
3
,
سیدابراهیم حسینی
4
1 - دانشکده علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.مرودشت.فارس.ایران
2 - دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد مرودشت، فارس، ایران
3 - استادیار گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
4 - گروه آموزشی ،روانشناسی ،واحد مرودشت،دانشگاه ازاد اسلامی ،مرودشت،ایران
کلید واژه: استفاده آسیبزا از اینترنت, سبک¬های هویتی, خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: این پژوهش با هدف تحلیل تمیز سبک¬های هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در دانش‌آموزان آسیب¬دیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی انجام شد. روش: برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع علّی- مقایسه¬¬ای، 210 دانش‌آموز (105 دانش‌آموز آسیب¬دیده از اینترنت و 105 دانش‌آموز عادی) در سال تحصیلی 1398-1397 به¬صورت هدفمند از میان جامعه پژوهش انتخاب شدند و پرسش‌نامه¬ استفاده آسیب¬زا از اینترنت کالو و فرانسس، مقیاس امید تحصیلی سهرابی و سامانی، سیاهه سبک¬های هویتی برزونسکی و پرسش‌نامه خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان را تکمیل کردند. یافته¬ها: نتایج حاصل از تحلیل تمیز نشان داد که متغیر سبک هویت سردرگم/ اجتنابی به صورت معنادار و مثبت و متغیرهای سبک هویت هنجاری، امید تحصیلی، بافت، استعداد، هویت تعهدی و هویت اطلاعاتی به صورت معنادار و منفی قادرند عضویت گروهی دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی را پیش¬بینی کنند. متغیر کوشش به دلیل پایین بودن ضریب ساختاری، قادر به پیش-بینی عضویت گروهی دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی نبود. نسبت به دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت هویت هنجاری، امید تحصیلی، استعداد، هویت تعهدی، بافت و هویت اطلاعاتی در دانش‌آموزان عادی بیش‌تر و هویت اجتنابی در آنها کم‌تر است. نتیجه¬گیری: مطابق یافته¬های پژوهش نقش سبک¬های هویتی، مولفههای خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی را میتوان به عنوان متغیرهای پیش¬بینی¬کننده استفاده آسیب¬زا از اینترنت در نوجوانان مورد توجه قرار داد.
Background and purpose: The purpose of this research was discriminant analysis of Academic hope, identity styles and academic self-efficacy in students with internet abusive use and normal students.
Methods: To do this through descriptive research (causal- comparative), 210 participants (105 students with internet abusive use and 105 normal students) in the academic year 2017-2018 which selected from through purposive sampling. The participants were requested to fill out the Internet Abusive Use Questionnaire, the Academic Hope Scale, the Identity Styles Inventory and the Academic Self-Efficacy Questionnaire.
Findings: The results of the Discriminant analysis showed that the confused/avoidant identity style is significantly and positively and the normative identity style, educational hope, context, talent, commitment identity style and informational identity significantly and negatively are capable of predicting being a group membership of students with internet abusive use and normal students. Due to the low structural coefficient, the effort was not able to predict the group membership of students with internet abusive use and normal students. The variables of normative identity, academic hope, context, talent, commitment identity, and informational identity in normal students are more and the confused/avoidant identity style is less than students with internet abusive use.
Conclusion: The results of this investigation admitted the role of Academic hope, identity styles and academic self-efficacy components as the predictors of the internet abusive use in students.
1. Kumar T, Rajendran V, Dutta G, Ambwani S, Lal H, Ram K, Raghav, P. Prevalence of Internet Addiction and Impact of Internet Socialization on Professional, Academic, Social Lives and Sleep Pattern Among Students and Professionals from Various Fields Across India. Advances in medical education and practice, 2023; 14, 1369–1378. https://doi.org/10.2147/AMEP.S438215
2. Ying Hsieh K, Hsiao RC, Yang Y H, Lee KH, Fang Yen CH. Relationship between Self-Identity Confusion and Internet Addiction among College Students: The Mediating Effects of Psychological Inflexibility and Experiential Avoidance. Int. J. Environ. Res. Public Health, 2019; 16(17), 3225. 10.3390/ijerph16173225
3. Mottaghi S, Safaie S. Psychometric properties of Internet abusive use questionnaire. Journal title, 2017; 11(2), 92-102. 20.1001.1.20080166.1396.11.2.2.6
4. Xiao W, Liu X, Wang H, Huang Y, Dai Z, Si M, Fu J, Chen X, Jia M, Leng Z, Cui D, Mak W WS, Su X. Prevalence and risk for symptoms of PTSD among survivors of a COVID-19 infection. Psychiatry research, 2023; 326, 115304. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2023.115304
5. Acharya S, Adhikari L, Khadka S, Paudel S, Kaphle M. Internet Addiction and Its Associated Factors among Undergraduate Students in Kathmandu, Nepal. Journal of addiction, 2023, 8782527. https://doi.org/10.1155/2023/8782527
6. Baradaran M. Internet addiction in students: the role of self-regulation, problem solving and interpersonal problems. Development of psychology. 2018; 8(7), 147-52.
7. Berzonsky M D, Kuk L. Identity Styles and College Adaptation: The Mediational Roles of Commitment, Self-Agency and Self-Regulation. Identity, 2021; 22(4), 310–325. https://doi.org/10.1080/15283488.2021.1979552
8. Ghanadzadegan HA, Salehi M, Kochakentezar R, sepahmansor M. The Modeling of Internet Addiction Based on Identity Styles: The Mediating Role of Alexithymia, Developmental Psychology Quarterly: Iranian Psychologists, 2020; 15(58), 165-173. https://jip.stb.iau.ir/article_664389.html?lang=en
9. Zarei S, Azodi P, Fatahi T, Azodi F, Mahmoodi M, Jahanpour F. Relationship between Internet Addiction and Identity Styles in Bushehr University of Medical Sciences Students. Journal of Education and Community Health, 2021; 8. 29-33. 10.52547/jech.8.1.29
10. Rahmati S, Keramati H. The Relationship between the Internet Addiction and Students’ Social Self-Efficacy, Identity Styles and Gender Differences. Journal of Health System Research, 2016; 12 (1), 21-26. http://hsr.mui.ac.ir/article-1-845-en.html
11. Monacis L, De Palo V, Griffiths M D, Sinatra M. Exploring individual differences in online addictions: The role of identity and attachment. International journal of mental health and addiction, 2017; 15(4), 853-868. 10.1007/s11469-017-9768-5
12. Qaderi H, Nabizadeh Chianeh Q, Esmaili Kurane A. Identity Styles, Loneliness and Fear of Intimacy among Internet Addicts and Normal Individuals. National Studies Journal, 2014; 15(60), 117-136. 20.1001.1.1735059.1393.15.60.6.1
13. Odaci H. Academic self-efficacy and academic procrastination as predictors of problematic internet use in university students, Computers & Education, 2011; 57, 1109–1113. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.01.005
14. Davis R A. A cognitive behavioral model of pathological internet use. Journal of Computer in Human Behavior, 2001; 17, 181-195. 10.1016/S0747-5632(00)00041-8
15. Iskender M, Akin A. Social self-efficacy, academic locus of control, and internet addiction. Computers & Education, 2010; 54, 1101–1106. 10.1016/j.compedu.2009.10.014
16. Bandura A. Toward a psychology of human agency: Pathways and reflections. Perspectives on Psychological Science, 2018; 13(2), 130–136.
17. Keshtvarz Kondazi E, Ojinejad A. The mediating role of academic optimism in the relationship between perceived self-efficacy and students' adaptation to university. Journal of Education and Learning Studies, 2019; 12(2), 85-109. 10.22099/JSLI.2021.6043
18. Khan M. "Academic Self-Efficacy, Coping, and Academic Performance in College," International Journal of Undergraduate Research and Creative Activities, 2023; 5(1), Article 3. https://doi.org/10.7710/2168-0620.1006
19. Dalir M, Aghayoosefi A R. The role of self-efficacy and social phobia in the prediction of Internet dependency in students. Rooyesh, 2016; 4(4), 93-104. http://frooyesh.ir/article-1-207-fa.html+18
20. Aydin B. Resorting to internet: A look at university students’ problematic internet use through meaning in life, self-efficacy and self-esteem. Journal of Human Science, 2017; 14 (2),1938-1950.
21. Berte D Z, Mahamid FA, Affouneh S. Internet addiction and perceived self-efficacy among university students. Journal of Mental Health and Addiction, 2021; 19, 162-176. 10.1007/s11469-019-00160-8
22. Błachnio A, Przepiórk A, Durak E, Durak, M, Sherstyuk L. The role of self-esteem in Internet addiction: a comparison between Turkish, Polish and Ukrainian samples. The European Journal of Psychiatry, 2016; 30(2), 149-155.
23. Berte D Z, Mahamid F A, Affouneh S. Internet addiction and perceived self-efficacy among university students. International Journal of Mental Health and Addiction, 2021; 19, 162-176. https://doi.org/10.1007/s11469-019-00160-8
24. Du Z, Zhang X. Analysis of the mediating effects of self-efficacy and self-control between physical activity and Internet addiction among Chinese college students. Frontiers in psychology, 2022; 13, 1002830. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1002830
25. Hansen M J, Palakal M J, White L. The Importance of STEM Sense of Belonging and Academic Hope in Enhancing Persistence for Low-Income, Underrepresented STEM Students. Journal for STEM Educ Res (2023). https://doi.org/10.1007/s41979-023-00096-8
26. Jun S, Choi E. Academic stress and Internet addiction from general strain theory framework. Computers in Human Behavior, 2015; 49, 282–287. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.03.001
27. Yang S, Guan H, Tang Y, Wang H, Cao N. The Relationship between daily stressand Internet addiction of boys from the higher vocational college: The regulating role of social supporty. International Conference on Education Technology and Management Engineering, Lecture Notes in Information Technology, 2012; 16(3), 16 – 17. https://jsr-p.isfahan.iau.ir/article_539411.html?lang=en
28. Hassanzadehd R, Beydokhti A, Rezaei A, Rahaei F. A Study of Relationship between Internet Addiction and Academic Achievement and Learner's Personality Features. Information and Communication Technology in Educational Sciences, 2012; 3(1), 95-107. https://ictedu.sari.iau.ir/article_631857.html?lang=en
29. Rohani F, Tari S. A Study of the Relationship between the Rate of Addiction to Internet with Academic Motivation and Social Development among High School Students in Mazandaran Province. Information and Communication Technology in Educational Sciences, 2012; 2(2), 19-34. https://ictedu.sari.iau.ir/article_631381.html?lang=en
30. Shen C-X, Liu R-D, Wang D. Why are children attracted to the Internet? The role of need satisfaction perceived online and perceived in daily real life. Computers in Human Behavior, 2013; 29(1), 185–192. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.08.004
31. Calvo-frances F. Internet Abusive Use Questionnaire: Psychometric properties, Cumputers in Human Behavior, 2016; 59, 187 -194. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.01.038
32. Sohrabi Shegeftia N, Samani S. Psychometric properties of the academic hope scale: Persian form. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2011; 30, 1133 – 1136. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.221
33. Snyder CR. “Hope Theory: Rainbows in the Mind”. Psychological Inquiry, 2002; 13(4), 249-75. 10.1207/S15327965PLI1304_01
34. Cole B P, Ingram P, Dye A, Molloy S, Singley D B. Development and validation of the Hope for Parenting Scale. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 2021; 10(2), 124–135. https://doi.org/10.1037/cfp0000164
35. Berzonsky M D. Identity style and coping strategies. Journal of personality, 1992; 60(4), 771-788. 10.1111/j.1467-6494.1992.tb00273.x
36. Ghazanfari A. A Stydy of the reliability and validity of Identity Style Questionnaire (ISI - 6G). Foundations of Education, 2004; 05(1), 1-24. 10.22067/FE.V5I1.1824
37. Jinks J, Morgan V. Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 1999; 72(4), 224-230. https://doi.org/10.1080/00098659909599398
38. Jamali M, Noroozi A, Tahmasebi R. Factors Affecting Academic Self-Efficacy and Its Association with Academic Achievment among Students of Bushehr University Medical Sciences 2012-13. Iranian Journal of Medical Education, 2013; 13(8), 629-641. http://ijme.mui.ac.ir/article-1-2638-en.html
39. Weinstein A, Dorani D, Elhadif R, Bukovza Y, Yarmulnik A, Dannon P. Internet addiction is associated with social anxiety in young adults. Annals of clinical psychiatry: official journal of the American Academy of Clinical Psychiatrists, 2015; 27(1), 4–9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25696775/
40. Young K S. Internet addiction: the emergence of a new disorder. Journal of Cyber Psychology and Behavior, 1998; 1(3), 237- 44. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237
Quarterly Journal of Psychological Methods and Models Summer 2024. Vol 15. Issue 56
Research Paper | |
Discriminant Analysis of Identity Styles, Academic Self-Efficacy and Academic Hope Among Students with Internet Abusive Use and Normal Students | |
Marjan Kheyraandish1, Nadereh Sohrabi*2, Hossein Baghouli2, Seyyed Ebrahim Hosseini3 1. Ph.D. Student, Department of Psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran 2. Associate Professor, Department of Psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran 3. Associate Professor, Department of biology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran. | |
Received: 2023/11/07 Revised: 2024/06/14 Accepted: 2024/03/17 | Abstract Background and purpose: The purpose of this research was discriminant analysis of Academic hope, identity styles and academic self-efficacy in students with internet abusive use and normal students. Methods: To do this through descriptive research (causal- comparative), 210 participants (105 students with internet abusive use and 105 normal students) in the academic year 2017-2018 which selected from through purposive sampling. The participants were requested to fill out the Internet Abusive Use Questionnaire, the Academic Hope Scale, the Identity Styles Inventory and the Academic Self-Efficacy Questionnaire. Findings: The results of the Discriminant analysis showed that the confused/avoidant identity style is significantly and positively and the normative identity style, educational hope, context, talent, commitment identity style and informational identity significantly and negatively are capable of predicting being a group membership of students with internet abusive use and normal students. Due to the low structural coefficient, the effort was not able to predict the group membership of students with internet abusive use and normal students. The variables of normative identity, academic hope, context, talent, commitment identity, and informational identity in normal students are more and the confused/avoidant identity style is less than students with internet abusive use. Conclusion: The results of this investigation admitted the role of Academic hope, identity styles and academic self-efficacy components as the predictors of the internet abusive use in students.
|
Use your device to scan and read the article online
DOI: 10.30495/jpmm.2024.32631.3883 | |
Keywords: internet abusive use, academic hope, identity styles and academic self-efficacy.
| |
Citation: Kheyraandish M, Sohrabi N, Baghouli H, Hosseini SE. Discriminant Analysis of Identity Styles, Academic Self-Efficacy and Academic Hope Among Students with Internet Abusive Use and Normal Students. Journal of Psychological Methods and Models 2024; 15 (56): 1-18. | |
Corresponding author: Nadereh Sohrabi Address: Associate Professor, Department of Psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran Tell: 09176307130 Email: sohrabi_sh2006@yahoo.com | |
Extended Abstract
Introduction
Today, the use of the Internet has become popular in different societies and cultures, and its increasing prevalence has revealed the necessity of identifying its causes, consequences, and side effects among experts and researchers. At the same time as people have widespread access to the Internet, we are witnessing the harmful use of the Internet, which is a special problem of the information age, which leads to personal harm (such as academic failure, job problems) and to some extent social harm (such as neglecting family relationships, from the breakdown of social relations) which is sometimes called virtual addiction and more famously called internet addiction. The important issue in the harmful use of the Internet is to determine what effect the Internet has had on a person's life. The present research examines identity styles; Academic self-efficacy and academic hope affect the harmful use of the Internet in adolescents. In general, the current research tries to answer the following question: 1) Are individual indicators predictive of harmful use of the Internet in normal and damaged students?
Materials and Methods
The current study is a correlational study with the aim of predicting group membership (students affected by the Internet and normal students) and achieving a qualitative equation. In this research, by using the Discriminant analysis method and based on the relationship between the structures, a distinction was made between two groups of students affected by the Internet and normal students, and based on this, the new groups were classified. The statistical population of the research is all the male and female students of the second secondary school who studied in the schools of Shiraz in the academic year of 2018-2019. The subjects of the research include 210 students, which includes two groups. The first group includes 53 boys and 52 girls who have a traumatic use of the Internet, whose sampling is targeted. The second group consists of 105 regular students of which 53 are boys and 52 are girls, which are matched with the first group in terms of age, educational level, parents' educational qualifications and relative socio-economic status. In this research, in order to measure the variables, four questionnaires were used: Internet Abusive Use Questionnaire, the Academic Hope Scale, the Identity Styles Inventory and the Academic Self-efficacy Questionnaire. In order to analyze the data, the Discriminant analysis statistical test was used simultaneously.
Findings
The present study was conducted with the aim of investigating the differential equation, individual indicators (academic hope, identity styles and academic self-efficacy) as predictor variables of students with harmful use of the Internet and normal students. The results of the Discriminant analysis showed that the confused/avoidant identity style is significantly and positively and the normative identity style, educational hope, context, talent, commitment identity style and informational identity significantly and negatively are capable of predicting being a group membership of students with internet abusive use and normal students. Due to the low structural coefficient, the effort was not able to predict the group membership of students with internet abusive use and normal students. The variables of normative identity, academic hope, context, talent, commitment identity, and informational identity in normal students are more and the confused/avoidant identity style is less than students with internet abusive use. The conventional correlation of these variables in the separation of groups in Discriminant analysis using the simultaneous method is equal to 0.96. The results showed that these 7 variables were able to predict between students affected by harmful use of the Internet and normal students. The results of the research findings showed that the academic hope variable (texture and talent) also significantly predicts the harmful use of the Internet in an inverse way. The results of these researches indicate the positive and balanced function of the academic hope variable in reducing students' harmful use of the Internet. In general, it can be argued that students who have more academic hope, feel more energetic and plan to achieve their goals and determine the way to achieve them, and as a result, desire to study will have more, and students with high academic enthusiasm are those who perform better in learning; As a result, they are less likely to engage in destructive behaviors such as harmful use of the Internet. Therefore, hope for education can be considered as a strong motivational force that leads to more people's satisfaction with education and school. Also, another finding of the current research showed that there is a significant difference between identity styles and harmful use of the Internet among students. Also, the results of the research related to the variable of academic self-efficacy and its role in harmful use of the Internet have shown that weakness in the sense of self and its derivatives play an important role in the possibility of harmful use of the Internet.
Discussion
This research was conducted with the aim of analyzing identity styles, academic self-efficacy and academic hope in students affected by the Internet and normal students. The results of these researches indicate the positive and balanced function of the educational hope variable in reducing the harmful use of the internet by students. In general, it can be argued that students who have more academic hope, feel more energetic and plan to achieve their goals and determine the way to reach the goal for themselves, and as a result, enthusiasm They will have more education. Students with high academic enthusiasm are those who perform better in learning; As a result, they are less likely to engage in destructive behaviors such as harmful use of the Internet. Therefore, the hope of education can be considered as a strong motivational force that leads to more people's satisfaction with education and school. In explaining the relationship of informational identity style, the findings show that informational style plays an inverse role in predicting harmful use of the Internet. In the explanation of these results, it can be said that those who have informational identity styles seek to acquire knowledge, wisdom and awareness more than others. Because these people have an informational style, they have a high commitment level and an acquired identity status; Therefore, it is obvious that someone who has such characteristics should not waste his time in cyber space. Also, in explaining the normative identity style in people's harmful use of the Internet, it can be said that the normative identity style plays an inverse role in predicting the harmful use of the Internet. In doing their work, seriousness and perseverance are observed and they always plan to achieve the goal. In explaining the avoidance style, it can be said that these people prefer an environment without negative feedback such as the Internet to the real world due to their lack of self-confidence and low self-concept, as well as the lack of skills necessary to establish a close relationship with others in the real world, and enjoy anonymity in it. They take. People with a commitment style have a high level of commitment and an acquired identity status, and they consciously and actively search for information and evaluate it; Therefore, people with this level of identity, because they have passed the crisis and have adhered to their commitments, are less exposed to the risk of addiction. Explanation of the variable role of academic self-efficacy, it can be said that the components of talent and context play a role in predicting the harmful use of the Internet; However, due to its low structural coefficient, the effort variable does not play a role in predicting the harmful use of the Internet.
Conclusion
Quarterly Journal of Women and Society 2021; 12(45): 1- 13 3 |
Quarterly Journal of Women and Society 2021; 12(45): 1- 13 3 |
Quarterly Journal of Women and Society 2021; 12(45): 1- 13 3 |
Ethical Considerations compliance with ethical guidelines
The cooperation of the participants in the present study was voluntary and accompanied by their consent.
Funding
No funding.
Authors' contributions
Design and conceptualization: Nadereh Sohrabi, Ebrahim Hosseini
Methodology and data analysis: Marjan Kheyraandish, Nadereh Sohrabi.
Supervision and final writing: Marjan Kheyraandish, Ebrahim Hosseini
Conflicts of interest
The authors declared no conflict of interest.
| |
تحلیل تمیز سبکهای هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در دانش‌آموزان با استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی | |
مرجان خیراندیش1، نادره سهرابی2*، حسین بقولی2، سید ابراهیم حسینی3 1. دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. 2. دانشیار گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. 3. استادیار گروه روان شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. 4. دانشیار گروه زیستشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. | |
تاریخ دریافت: 16/08/1402 تاریخ داوری: 25/03/1403 تاریخ پذیرش: 28/03/1403 | چکیده زمینه و هدف: این پژوهش با هدف تحلیل تمیز سبکهای هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی انجام شد. روش: برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع علّی- مقایسهای، 210 دانش‌آموز (105 دانش‌آموز آسیبدیده از اینترنت و 105 دانش‌آموز عادی) در سال تحصیلی 1398-1397 بهصورت هدفمند از میان جامعه پژوهش انتخاب شدند و پرسش‌نامه استفاده آسیبزا از اینترنت کالو و فرانسس، مقیاس امید تحصیلی سهرابی و سامانی، سیاهه سبکهای هویتی برزونسکی و پرسش‌نامه خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان را تکمیل کردند. یافتهها: نتایج حاصل از تحلیل تمیز نشان داد که متغیر سبک هویت سردرگم/ اجتنابی به صورت معنادار و مثبت و متغیرهای سبک هویت هنجاری، امید تحصیلی، بافت، استعداد، هویت تعهدی و هویت اطلاعاتی به صورت معنادار و منفی قادرند عضویت گروهی دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی را پیشبینی کنند. متغیر کوشش به دلیل پایین بودن ضریب ساختاری، قادر به پیشبینی عضویت گروهی دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی نبود. نسبت به دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت هویت هنجاری، امید تحصیلی، استعداد، هویت تعهدی، بافت و هویت اطلاعاتی در دانش‌آموزان عادی بیش‌تر و هویت اجتنابی در آنها کم‌تر است. نتیجهگیری: مطابق یافتههای پژوهش نقش سبکهای هویتی، مولفههای خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی را میتوان به عنوان متغیرهای پیشبینیکننده استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان مورد توجه قرار داد.
|
از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به صورت آنلاین استفاده کنید
DOI: 10.30495/jpmm.2024.32631.3883 | |
واژههای کلیدی: استفاده آسیبزا از اینترنت، سبکهای هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی
| |
* نویسنده مسئول: نادره سهرابی نشانی: دانشیار گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. تلفن: 09176307130 پست الکترونیکی: sohrabi_sh2006@yahoo.com | |
مقدمه
اینترنت در قرن حاضر تبدیل به یک رسانه جذاب و رایج که باعث ایجاد تغییرات اساسی در شیوه‌های اجتماعی و فرهنگی می‌شود، شده است (1). همزمان با دسترسی گسترده افراد به اینترنت، شاهد استفاده آسیبزا از اینترنت1 هستیم که مساله خاص عصر اطلاعات است که منجر به آسیبهای فردی (افت تحصیلی، مشکلات شغلی) و تا حدودی اجتماعی (عدم توجه به روابط خانوادگی و نابودی روابط اجتماعی) می‌شود که معمولا به آن اعتیاد به اینترنت میگویند (2). تعریف جامعی از استفاده آسیبزا از اینترنت که پژوهشگران نسبت به آن اتفاق نظر داشته باشند، وجود ندارد. منظور از استفاده آسیبزا از اینترنت، استفاده بیش از حد معمول از اینترنت، ناتوانی در کنترل این رفتار و تداخل آن با سایر فعالیتها که منجر به ناراحتی و آزار هیجانی می‌شود، می‌باشد (3). استفاده بیش از حد و آسیبزا از اینترنت میتواند مشکلات جدی از قبیل اختلال فیزیکی و روانی به دنبال داشته باشد و کارکرد روانی-اجتماعی فرد را دچار تزلزل کند (4). اهمیت توجه به استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان به این دلیل است که این عامل که منجر به کاهش ارتباطات بینفردی، عصبانیت، پرخاشگری و کاهش افت تحصیلی می‌شود و هم‌چنین، مشکلاتی از قبیل کاهش اشتها و کمبود وزن، کمخوابی، عدم انجام تکالیف آموزشی، کاهش فعالیتهای جسمی، عدم صداقت با خانواده، افزایش اضطراب و بی قراری، بی توجهی و غفلت از دوستان، خانواده و تغییر سبک زندگی به منظور داشتن وقت بیش‌تر برای رفتن به اینترنت می‌شود (5).
عوامل متعددي در بروز اعتیاد به اینترنت دخیل هستند از جمله پایگاه اقتصادي اجتماعی و میزان اعتماد اجتماعی و دیدگاههاي خانواده و آزادي اجتماعی، خودتنظیمی و مشکلات بین شخصی (6). در این پژوهش با بررسی تبیین الگوها و علل روانشناختی این پدیده، به نظر میرسد ویژگیهای خانوادگی و فردی استفاده‌کنندگان، میتوانند تعیینکننده باشد. در چارچوب آسیب‌پذیری این پدیده، الگوی فردی در تبیین استفاده آسیبزا از اینترنت مطرح شده است. پژوهشهای گوناگون با تاکید بر مفاهیم و چهارچوب نظری متفاوتی به بررسی تعیینکنندههای استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان و جوانان پرداختند. بر همین اساس، این پژوهش به واکاوی تاثیر سبکهای هویت2، خودکاری تحصیلی3 و امید تحصیلی4 بر استفاده آسیب زا از اینترنت5 در نوجوانان پرداخته است.
یکی از عوامل فردی که میتواند بر میزان استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان موثر باشد، سبکهای هویتی است که نوجوانان اتخاذ کردهاند. با ظهور فناوری نوین جوامع دستخوش دگرگونیهای بنیادین می‌شود و در نتیجه ساختار مناسبات و ارتباطات انسانی نیز شکل جدیدی به خود میگیرد. پیامد این امر شکلگیری نوع جدیدی از تعاملات انسانی است که ضمن تمایز از الگوهای ارتباطی مرسوم در رسانههای ارتباط جمعی عملا فرصتهای نوینی را در جهت تجلی خود و هویت به وجود آورده است (7). مطالعات انجام شده حاکی از ارتباط بین سبکهای هویتی با اعتیاد به اینترنت است. به گونه‌ای که مطالعاتی متعدد نشان دادند که سبک هویتی سردرگم با اعتیاد به اینترنت ارتباط دارد. به گونه‌ای که شدت سردرگمی هویت دانشجویان ارتباط مثبت و معناداری با میزان اعتیاد به اینترنت دارد (8 و 9). رحمتی و کرامتی (10) نیز در مطالعه خود اذعان داشتند که بین سبک هویتی اطلاعاتی و هنجاری و اعتیاد به اینترنت ارتباط منفی و بین سبک هویتی سردرگم و اعتیاد به اینترنت در دانشجویان ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. موناکیس و همکاران (11) نشان دادند که سبکهای هویت اطلاعاتی و مغشوش- اجتنابی جزء عوامل خطرساز و سبک هنجاری از جمله عوامل محافظتکننده در اعتیاد به اینترنت بشمار میروند، اما نتایج پژوهش قادری و همکاران (12) نشان داد سبک هویت اطلاعاتی و هنجاری در دانشجویان رابطه منفی و با سبک هویت مغشوش- اجتنابی رابطه مثبت دارد.
از دیگر عوامل فردی که میتواند بر میزان استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان موثر باشد، خودکارآمدی تحصیلی است. مطالعات در زمینه ارتباط بین خودکارآمدی تحصیلی با استفاده آسیبزا از اینتنرت حاکی از ارتباط معنادار بین این دو مولفه می‌باشد (13، 14 و 15). از نظر بندورا (16) خودکارآمدي، به‌عنوان اعتقاد فرد در مورد توانایی‌هاي خود براي سطوح تعیین‌شده از عملکرد و اعمال نفوذ بر حوادث زندگی که فرد را تحت تأثیر قرار میدهد، تعریف شده است (17). خودکارآمدی تحصیلی دارای سه مولفه استعداد، کوشش و بافت است. استعداد اشاره به یک سری از مهارت هایی است که دانش‌آموز برای با موفقیت کامل کردن تکلیف و یا فعالیتی داراست، کوشش انرژیی است که دانش‌آموز برای رویارویی با موانع صرف می کند تا تکلیفی را به انجام برساند و بافت، موقعیت یا محیطی است که دانش‌آموز در موقع انجام تکلیف در آنجا حضور دارد (16). خودکارآمدي نقشی مهم در مقابله با موقعیت‌هاي چالش‌انگیز زندگی دارد و کمک میکند تا افراد در مواجهه با این چالش‌ها، رفتاري منطقی داشته باشند (18). از این رو، افراد داراي خودکارآمدي بالا، به مسائل چالش‌برانگیز به‌عنوان تکالیفی براي تبحر می‌نگرند، حس تعهد شدیدي در قبال فعالیت‌هاي خود نشان میدهند و به سرعت به ناکامی‌شان غلبه میکنند، اما افراد با خودکارآمدي پایین، به جاي برخورد با موانع، از آنها اجتناب میکنند و به صورت غیرواقع‌بینانه‌اي معیارهاي بالایی براي خود برمی‌گزینند و سعی دارند انتظارات فوق‌العاده بزرگی را باوجود توانایی‌هاي خود برآورده کنند، در نتیجه با شکست‌هاي پیاپی مواجه شده و دچار ناکامی می‌شوند (19). کاربران دچار ناکامی ممکن است به استفاده از اینترنت به‌عنوان ابزاري براي فرار از واقعیت و جبران ناکامی‌ها استفاده کنند و به تدریج به آن وابسته شوند (20). در همین راستا، نتایج برخی از مطالعات نشان دادهاند که بین خودکارآمدي و اعتیاد به اینترنت رابطه منفی و معناداري وجود دارد (21، 22، 23، 24)؛ نتایج پژوهش داراسیان سلماسی و رضاخانی (17) نشان داد بین خودکارآمدی با اعتیاد به اینترنت همبستگی منفی و معناداری وجود دارد و خودکارآمدی میتواند 4/31 درصد از اعتیاد به اینترنت در گروه نمونه را تبیین کند.
یکی دیگر از عوامل فردی که میتواند بر میزان استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان موثر باشد، امید تحصیلی است. امید تحصیلی از عوامل محافظتی فردی در مقابل افت تحصیلی و ترک تحصیل می‌باشد که به معنای انتظار فرد برای دستیابی به هدف است (25). مطالعاتی که به طور مستقیم در زمینه ارتباط مستقیم امید تحصیلی با استفاده آسیبزا از اینترنت انجام شده باشد، یافت نشد؛ اما مطالعاتی در زمینه استرس تحصیلی و انگیزههای تحصیلی که با مولفه استفاده آسیبزا از اینترنت در ارتباط هستند، وجود دارد. در این راستا، در پژوهش جون و چوی (26) نتایج نشان داد که میان استرس تحصیلی با احساسات منفی و اعتیاد اینترنتی ارتباط مثبت وجود دارد. هم‌چنین، نتایج برخی پژوهشها نشان میدهد که استرس تحصیلی نوجوانان از راه هیجانات منفی به طور غیرمستقیم تحت تاثیر اعتیاد به اینترنت می باشد. در پژوهش یانگ و دیگران (27) نتایج نشان داد تقریبا 60 درصد دانش‌آموزان پس از استفاده زیاد از اینترنت در عادت‌های مطالعه خود دچار افت شدند، نمرات آنها به طور قابل ملاحظهای کاهش و میزان غیبتهای این دانش‌آموزان افزایش یافت. پژوهش حسنزاده و همکاران (28) با مقایسه معدل دانش‌آموزان بین دو سال تحصیلی به عنوان نشاندهنده پیشرفت تحصیلی نشان داد که بین اعتیاد به اینترنت و پیشرفت تحصیلی همبستگی معنادار و منفی وجود دارد. در پژوهش روحانی و تاری (29) نتایج نشان داد که بین انگیزه تحصیلی و اعتیاد به اینترنت همبستگی منفی وجود دارد.
پژوهشها عمدتا به بررسی ارتباط اعتیاد به اینترنت با متغیرهایی گوناگون اعم از سلامت روان، پیشرفت تحصیلی، ویژگیهای شخصیتی، استرس و اضطراب و... پرداخته‌‌اند و ارتباط آن با دیگر عوامل فردی کم‌تر مورد بررسی قرار گرفته است. افزون بر این، بیش‌تر پژوهش هاي انجام شده در ایران، در زمینه اعتیاد به اینترنت دانشجویان بوده است و کم‌تر پژوهشی به بررسی این مسئله در دانش‌آموزان پرداخته است؛ این در حالی است که امروزه سن استفاده از اینترنت و حتی اعتیاد به آن در بین دانش‌آموزان کم‌تر شده است؛ به گونه‌ای که بر اساس پژوهشهای شن و دیگران (30) حداقل سن کاربران اینترنتی دوازده سال و پایینتر از آن گزارش شده است. مهمتر اینکه، دانش‌آموزان به دلیل اینکه در دوره نوجوانی قرار دارند، بیش‌تر از سایرین در معرض آسیب‌پذیری از اینترنت قرار دارند؛ بنابراین، با افزایش روزافزون تعداد کاربران اینترنتی و تاثیرات روانشناختی گسترده آن، تعیین و شناخت میزان سهم عوامل پیشبین در استفاده آسیبزا از اینترنت ضروری به نظر رسید. آسیبشناسی استفاده آسیبزا از اینترنت میتواند ما را در استفاده بهتر و مفیدتر از این ابررسانه یاری نماید. به طور کلی، این پژوهش درصدد این بود که به سوال زیر پاسخ دهد: 1) آیا شاخصهای فردی (سبکهای هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی)، پیشبینیکننده استفاده آسیبزا از اینترنت در دانش‌آموزان عادی و آسیبدیده می‌باشند؟
مواد و روشها
این پژوهش یک پژوهش همبستگی بود که با هدف پیشبینی عضویت گروهی (دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی) به واکاوی نقش سبکهای هویت، خودکاری تحصیلی و امید تحصیلی در استفاده آسیبزا از اینترنت در دانش‌آموزان پرداخته است. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل تمیز و بر اساس ارتباط میان سازهها، بین دوگروه از دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی تفکیک و بر این مبنا به طبقهبندی گروههای جدید اقدام شد. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم بودند که در سال تحصیلی 1398-1397 در مدارس شیراز مشغول به تحصیل بودند. آزمودنیهای پژوهش 210 نفر از دانش‌آموزان و شامل دو گروه بودند. گروه اول شامل 53 پسر و 52 دختر و در مجموع 105 نفر بود که دارای استفاده آسیبزا از اینترنت بودند که نمونهگیری آنها به روش هدفمند صورت گرفت. گروه دوم نیز شامل 105 نفر از دانش‌آموزان عادی که 53 پسر و 52 دختر بود. این نمونه بر اساس آزمون استفاده آسیبزا از اینترنت که در سطح وسیعتری اجرا شد، به دست آمد و دو طیف 25 درصد بالا و 25 درصد پایین استفاده آسیبزا از اینترنت به عنوان دو گروه نمونه انتخاب شد. در این پژوهش به منظور سنجش متغیرها از 4 پرسش‌نامه استفاده آسیبزا از اینترنت، امید تحصیلی، سیاهه سبک هویت و خودکارآمدی تحصیلی استفاده شد. ملاک ورود به پژوهش شامل تحصیل دانش‌آموز در دوره متوسط دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 1398-1397، رضایت کامل دانش‌آموزان و دبیر کلاس درس، دامنه سنی 18-14 سال بود. ملاکهای خروج نیز شامل داشتن سابقه بیماری جسمی و روانی خاص (بنابر خودگزارشی آزمودنیها) و ناقص بودن پرسش‌نامهها بود.
پرسش‌نامه استفاده آسیبزا از اینترنت6: این پرسش‌نامه توسط کالو و فرانسس (31) در سال 2016 تهیه شده است. این پرسش‌نامه دارای 12 گویه و 2 مؤلفه اختلال کارکردی و تحریکپذیری می باشد و به روش طیف چنددرجه ای لیکرت نمرهگذاری شده است. این نمرات بر اساس طیف چنددرجهای از کاملاًمخالف (0) تا کاملاًموافق (4) است. نمرات بالاتر در این پرسش‌نامه نشاندهنده استفاده آسیبزا از اینترنت است. در ایران نسخه فارسی آن ترجمه و ترجمه معکوس شده است (3). متقی و صفایی (3) پس از ترجمه پرسش‌نامه، آن را بر تعدادی از دانشجویان دانشگاه با هدف واکاوی روایی همزمان، آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی اجرا کردند. متقی و صفایی (3) در پژوهشی آلفای کرونباخ به دست آمده را برای زنان 91/0 و برای مردان 89/0 و هم‌چنین، ضریب دونیمهسازی پرسش‌نامه را برابر 86/0 گزارش کردند که نشاندهنده روایی و پایایی مطلوب این آزمون است. آنان نیز آلفای کرونباخ کلی را 91/0 و روایی همگرایی را از راه روش همبستگی نمرات به دست آمده در این پرسش‌نامه با پرسش‌نامه اعتیاد به اینترنت یانگ (41) 82/0 گزارش کردند. در این پژوهش، روایی ابزار به روش تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. اعتبار ابزار برای کل ابزار 89/0 به دست آمد.
مقیاس امید تحصیلی7: سهرابی و سامانی (32) بر مبنای نظریه امید اسنایدر (33) و پرسش‌نامه امید شوری و اسنایدر، مقیاس امید تحصیلی را تهیه و با جامعه ایرانی انطباق دادند. این مقیاس دارای 9 گویه است که بر مبنای طیف درجه‌بندی لیکرت هشت نقطه‌ای (از یک برای کاملا غلط تا هشت برای کاملا درست) نمرهگذاری می شود. این مقیاس دو مولفه عاملیت و گذرگاهها را مورد سنجش قرار می دهد. کل و دیگران (34) در پژوهشی روایی همزمان و هم‌چنین، پایایی آلفای کرونباخ ابزار اصلی را که این ابزار با آن مطابقت محتوایی بالایی دارد، مطلوب گزارش کردند. در ایران نیز سهرابی و سامانی (32) با استفاده از روش تحلیل عاملی، ساختار عاملی این ابزار را استخراج کردند. هم‌چنین، با محاسبه همبستگی مقیاس امید با ابزارهای نزدیک به آن، روایی همزمان آن احراز شد. افزون بر این، در مطالعه یاد شده، آلفای کرونباخ بالاتر از 70/0 برای هر دو بعد بیانگر پایایی مطلوب ابراز بود. در این پژوهش، روایی ابزار به روش تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز با مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 88/0 مورد تأیید قرار گرفت.
سیاهه سبک هویت8: این ابزار توسط برزونسکی (35) با هدف بررسی رابطه بین سبکهای هویت در سال 1992 طراحی شده است. این ابزار یک مقیاس 40 سؤالی است که 11 سؤال مربوط به مقیاس اطلاعاتی، 9 سؤال مربوط به مقیاس هنجاری، 10 سؤال مربوط به مقیاس اجتنابی و 10 سؤال آن مربوط به مقیاس تعهد است که برای تحلیل ثانویه استفاده می‌شود و یک سبک هویتی بشمار میرود. این پرسش‌نامه در یک طیف لیکرت پنج درجهای (کاملامخالف=1 تا کاملاًموافق=5) نمرهگذاری می‌شود. بیش‌ترین نمره این پرسش‌نامه 200 و کم‌ترین آن 40 می‌باشد. نمرهگذاری سؤالات 9، 11، 14 و 20 به صورت معکوس می‌باشد. در پژوهشی برزونسکی (35) ضریب آلفای کرونباخ مقیاس اطلاعاتی را 62/0، مقیاس هنجاری را 66/0 و مقیاس اجتنابی را 73/0 گزارش کرده است. در پژوهش غضنفری (36) ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس اطلاعاتی 67/0، هنجاری 52/0، اجتنابی 62/0، تعهد 57/0 و کل پرسش‌نامه 73/0 به دست آمد. در این پژوهش، روایی ابزار به روش تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز با مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 90/0 مورد تأیید قرار گرفت.
پرسش‌نامه خودکارآمدی تحصیلی9: این مقیاس دارای 30 سؤال و 3 زیرمقیاس استعداد، کوشش و بافت توسط جینکز و مورگان (37) ساخته شده است. این پرسش‌نامه در یک طیف لیکرت چهار درجهای (کاملامخالف=1 تا کاملاًموافق=5) نمرهگذاری می‌شود. سؤالهای 4، 5، 15، 19، 20، 22 و 23 به صورت معکوس نمرهگذاری می‌شود. سازنده مقیاس، میزان همسانی درونی مقیاس را با استفاده از روش آلفای کرونباخ 82/0 گزارش کرد. هم‌چنین، ضریب آلفای کرونباخ سه زیرمقیاس استعداد، کوشش و بافت به ترتیب 78/0، 66/0 و 70/0 گزارش شده است (38). در ایران در پژوهش جمالی و همکاران (38) نیز به منظور به دست آوردن پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که ضرایب پایایی را برای خودکارآمدی کلی 76/0، خرده مقیاسهای استعداد 79/0، بافت 62/0 و تلاش 59/0 به دست آوردند. در این پژوهش، روایی ابزار به روش تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی پرسش‌نامه برای کل ابزار 89/0 مورد تأیید قرار گرفت.
نتایج
در این بخش ابتدا یافتههای توصیفی و سپس یافتههای مربوط به فرضیههای پژوهش ارائه می‌شود. به منظور تجزیه و تحلیل داده¬ها از آزمون آماری تحلیل تمیز به صورت همزمان استفاده شد. اطلاعات مربوط به یافته های توصیفی در جدول 1 ارائه شده است. این جدول اطلاعات مربوط به میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای پیشبین را برای دانش‌آموزان آسیب دیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی نشان میدهد.
[1] . internet abusive use
[2] . identity styles
[3] . academic self- efficacy
[4] . academic hope
[5] . internet abusive use
[6] . Internet Abusive Use Questionnaire (IAUQ)
[7] . Academic Hope Scale (Persian form) (AHS)
[8] . Identity Styles Inventory (ISI)
[9] . Academic Self-Efficacy Questionnaire (ASEQ)
جدول1- میانگین، انحراف استاندارد و اعتبار متغیرها به تفکیک گروه.
| متغیر ها | دانش‌آموزان عادی | دانش‌آموزان آسیبدیده | ||
میانگین | انحراف معیار | میانگین | انحراف معیار | ||
امید تحصیلی | امید تحصیلی | 22/29 | 52/8 | 37/18 | 02/2 |
سبکهای هویت | اطلاعاتی | 82/34 | 11/3 | 01/27 | 74/7 |
هنجاری | 56/34 | 14/4 | 48/17 | 98/4 | |
اجتنابی | 10/35 | 20/7 | 65/38 | 12/6 | |
تعهدی | 20/41 | 86/2 | 06/27 | 73/5 | |
خودکارآمدی تحصیلی | استعداد | 51/29 | 72/8 | 20/26 | 05/5 |
کوشش | 95/23 | 01/6 | 74/23 | 69/4 | |
بافت | 81/20 | 76/3 | 22/18 | 59/4 | |
همانگونه که در جدول 1 ملاحظه می‌شود، میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای امید تحصیلی، سبکهای هویتی و خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی ذکر شده است. نتایج نشاندهنده این است که نسبت به دانش‌آموزان دارای استفاده آسیبزا از اینترنت هویت هنجاری، امید تحصیلی، استعداد، هویت تعهدی، بافت و هویت اطلاعاتی در دانش‌آموزان عادی بیش‌تر و هویت اجتنابی در آنها کم‌تر است.
به منظور بررسی فرضیههای پژوهش از آزمون ضریب تحلیل تمیز استفاده شد. پیش از آزمون تحلیل تمیز تعدادی از مفروضه‌های این آزمون مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی پیشفرضهای استفاده از آزمون، از آزمون کشیدگی و چولگی جهت سنجش نرمال بودن توزیع متغیرهای پژوهش و از آزمون ام باکس جهت بررسی برابری کوواریانس استفاده شد. پیشفرض نرمال بودن توزیع متغیرهای پژوهش در جدول شماره 2 گزارش شده است.
جدول 2- آزمون نرمالیتی دادهها.
| دانش‌آموزان عادی | دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت | ||
کشیدگی | چولگی | کشیدگی | چولگی | |
آماره | آماره | آماره | آماره | |
امید تحصیلی | 197/0 | 316/0 | 072/0- | 121/0- |
اطلاعاتی | 06/0- | 581/0 | 087/0- | 509/0 |
هنجاری | 17/0- | 062/0- | 748/0- | 258/0- |
اجتنابی | 19/1 | 051/0- | 077/0- | 170/0- |
تعهدی | 64/0 | 552/0- | 531/0- | 005/0- |
استعداد | 38/2 | 575/0- | 242/0- | 113/0- |
کوشش | 34/2- | 460/0 | 006/0- | 438/0- |
بافت | 310/0 | 882/0- | 997/0- | 513/0- |
همانگونه که در جدول 2 ملاحظه می‌شود، کشیدگی همه گویه‌ها بین 7- و 7+ و میزان چولگی بین 3- و 3+ است؛ لذا نرمال بودن توزیع متغیرها مورد تایید است. هم‌چنین، یکی دیگر از پیشفرضهای استفاده از آزمون تحلیل تمیز، همسانی ماتریس کواریانسها است که برای بررسی آن از آزمون باکس استفاده شد. نتایج آزمون باکس برای بررسی همسانی ماتریس کواریانسها در جدول 3 آورده شده است.
جدول 3- آزمون باکس برای بررسی همسانی ماتریس کواریانسها.
سطح معنیداری | درجه آزادی 2 | درجه آزادی 1 | ارزش وِیژه | ام باکس |
093/0 | 33/1 | 153 | 4475/5 | 31/271 |
همانگونه که در جدول 3 ملاحظه می‌شود آزمون باکس فرض همگنی ماتریسهای واریانس-کواریانس را بررسی میکند. اگر مقدار باکس معنیدار باشد (05/0p<) فرض برابری گروهها زیرسوال خواهد رفت. همانطور که نتایج نشان میدهد کواریانسها در دو گروه با هم برابر هستند (05/0 P>، 44/5=F) و در نتیجه این پیش فرض تأیید می‌شود. از آنجا که تعداد افراد نمونه در دو گروه برابر می‌باشد در صورت معنیداری آزمون ام باکس نیز استفاده از آزمون تحلیل تمیز بلامانع می‌باشد.
جدول 4- تابع ممیز متعارف و اطلاعات مهم تابع به روش تحلیل ممیز همزمان (8 متغیر پیش بین)
اطلاعات مهم مربوط به تابع ممیز | تحلیل ممیز |
روش همزمان | |
مقدار ویژه | 84/11 |
همبستگی متعارف | 96/0 |
مجذور اتا | 92/0 |
لامبدای ویلکز | 078/0 |
مجذور کای | 86/520 |
درجه آزادی | 8 |
معنی داری تابع ممیز | 001/0 |
مرکز واره نمرههای دانش‌آموزان عادی | 426/3 |
مرکز واره نمرههای دانش‌آموزان آسیب دیده | 426/3- |
پیشبینی عضویت گروهی | 100% |
ضریب کاپا | 692/0 |
سطح معنی داری ضریب کاپا | 001/0 |
فرضیه پژوهش بیانگر این بود که ترکیب خطی متغیرهای امید تحصیلی، سبکهای هویتی و خودکارآمدی تحصیلی به طورمعناداری عضویت گروهی دانش‌آموزان آسیب دیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی را پیشبینی میکند. دادههای جدول 4 مستقیما و دادههای جدول 5 به طور غیرمستقیم به فرضیه پژوهش مربوط هستند. برای بررسی فرضیه ترکیبی از روش تحلیل همزمان استفاده شد. همانگونه که در جدول 4 آمده است (در تحلیل ممیز به روش همزمان که ترکیب 8 متغیر با هم وارد تحلیل شدند) با توجه به مقدار لامبدای ویلکز کوچک و مجذور کای بزرگ و سطح معنیداری (001/0P<) تابع ممیز بهدست آمده از قدرت تشخیص خوبی برای تبیین واریانس متغیر وابسته، یعنی عضویت گروهی (در دو سطح دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی) برخوردار است؛ بنابراین، فرضیه پژوهش تایید می‌شود.
جدول 5- ضرایب استاندارد، غیراستاندارد و ساختاری تابع ممیز به روش همزمان
متغیر/ پیشبینها | تابع به روش همزمان | ||
ضرایب استاندارد تابع | ضرایب غیراستاندارد تابع | ضرایب ساختاری | |
هنجاری | 03/1 | 219/0 | 543/0- |
تعهد | 474/0 | 105/0 | 455/0- |
امید تحصیلی | 937/0 | 151/0 | 256/0- |
اطلاعاتی | 174/0- | 029/0- | 193/0- |
بافت | 394/0- | 094/0- | 188/0- |
اجتنابی | 163/0- | 103/0- | 321/0 |
استعداد | 178/0 | 011/0 | 199/0- |
کوشش | 190/0- | 035/0- | 006/0 |
عدد ثابت | - | 10/9- | - |
ضرایب ساختاری تابع ممیز، میزان همبستگی هر متغیر با تابع (نمره پیشبینیشده گروهی یا نمره ممیز) را نشان میدهد. این ضرایب به عنوان همبستگیهای متغیر متعارف یا بارهای ممیز نیز نامیده می‌شوند. این ضرایب از نظر مفهومی مشابه بارهای عاملی در تحلیل عوامل هستند؛ بنابراین، در تفسیر نقش متغیرها در پیشبینی تفاوتهای گروهی به کار میروند. ضرایب ساختاری کمک میکند تا سهم متغیرها در ایجاد تفاوتهای گروهی مشخص شود. در روش همزمان به ترتیب سبک هویتی هنجاری، سبک هویتی تعهدی، امید تحصیلی، سبک هویت اطلاعاتی، بافت، سبک هویتی اجتنابی و استعداد تابع ممیز همبستگی نشان میدهند و متغیر کوشش، با وجود داشتن رابطه ساده معنیدار با متغیر وابسته کمکی به بهبودی تابع نمیکنند.
بحث و نتیجهگیری
این پژوهش با هدف تحلیل تمیز سبکهای هویتی، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی انجام شد. با توجه به یافتههای پژوهش نتایج نشان داد که متغیرهای سبک هویتی هنجاری، سبک هویتی تعهدی، امید تحصیلی، سبک هویت اطلاعاتی، بافت، سبک هویتی اجتنابی و استعداد از شاخصهای فردی قادرند به گونه‌ای معنادار عضویت گروهی دانش‌آموزان آسیب دیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی را پیشبینی کنند. همبستگی متعارف این متغیرها در جداسازی گروهها در تحلیل تمیز به روش همزمان برابر با 96/0 است. طبق یافتههای پژوهش پس از ارائه 8 متغیر، متغیرهای سبک هویتی هنجاری، سبک هویتی تعهدی، امید تحصیلی، سبک هویت اطلاعاتی، بافت، سبک هویتی اجتنابی و استعداد اجازه ورود به معادله رگرسیون را پیدا کردند و نتایج نشان داد که این 7 متغیر قادر به پیشبینی در بین دانش‌آموزان آسیبدیده از استفاده آسیبزا از اینترنت و دانش‌آموزان عادی بودند؛ در حالی که متغیر کوشش به دلیل پایین بودن ضریب ساختاری، قادر به پیشبینی عضویت گروهی دانش‌آموزان آسیب دیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی نبود. از بین متغیرهای پژوهش، متغیرهای هویت هنجاری، هویت تعهد، امید تحصیلی و هویت سردرگم/ اجتنابی بیش‌ترین سهم پیشبینی را در استفاده آسیب زا از اینترنت در دانش‌آموزان دارد. هم‌چنین، نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای هویت هنجاری، امید تحصیلی، بافت، استعداد، هویت تعهدی و هویت اطلاعاتی ارتباط منفی و معناداری با استفاده آسیب زا از اینترنت در نوجوانان دارند. هم‌چنین، متغیر هویت سردرگم/ اجتنابی، ارتباط مثبت و معناداری با استفاده آسیبزا از اینترنت در نوجوانان دارد. هم‌چنین، میزان متغیرهای هویت هنجاری، امید تحصیلی، بافت، استعداد، هویت تعهدی و هویت اطلاعاتی در دانش‌موزان عادی بیش‌تر است. نتایج این پژوهش با یافتههای پژوهشهای برزونسکی و کوک (7)، قنادزادگان و همکاران (8)، زارعی و همکاران (9)، رحمتی و کرامتی (10)، موناسیس و همکاران (11) و قادری و همکاران (12) همسو می‌باشد.
نتایج این پژوهشها نشانگر کارکرد سازش یافته و مثبت متغیر امید تحصیلی در کاهش استفاده آسیب از دانش‌آموزان از اینترنت می‌باشد که با نتایج پژوهشهای جان و چوی (26)، یانگ و همکاران (27)، حسنزاده و همکاران (28) و روحانی و تاری (29) همسو است. به طور کلی میتوان اینگونه استدلال کرد که دانش‌آموزانی که دارای امید تحصیلی بیش‌تری هستند، احساس انرژی بیش‌تری داشته و برای رسیدن به اهداف خود برنامهریزی کرده و راه رسیدن به هدف را برای خود مشخص میکنند و در نتیجه اشتیاق تحصیل بیش‌تری خواهند داشت و دانش‌آموزان دارای اشتیاق تحصیلی بالا، آنهایی هستند که عملکرد بهتری در یادگیری دارند؛ در نتیجه کم‌تر درگیر رفتارهای مخربی چون استفاده آسیب زا از اینترنت می‌شوند. از این رو می توان امید به تحصیل را به عنوان یک نیروی انگیزشی قوی در نظر گرفت که به سازش یافتگی بیش‌تر افراد با تحصیل و مدرسه منجر می‌شود.
هم‌چنین، یافته دیگر این پژوهش نشان داد که سبکهای هویتی (اطلاعاتی، هنجاری و تعهدی) به طور منفی و معنادار و متغیر سردرگم/ اجتنابی به طور مثبت و معنادار عضویت گروهی دانش‌آموزان آسیبدیده از اینترنت و دانش‌آموزان عادی را پیش بینی میکند. در تبیین ارتباط سبک هویت اطلاعاتی یافتهها اینگونه نشان میدهد که سبک اطلاعاتی به طور معکوس در پیشبینی استفاده آسیبزا از اینترنت نقش دارد. در تبیین این نتایج می توان اینگونه عنوان کرد که کسانی که سبک های هویت اطلاعاتی دارند بیش‌تر از بقیه به دنبال کسب علم و خرد و آگاهیاند (35). این افراد سختکوش، خودتنظیم، دارای عزت‌نفس بالا، دروننگر، دارای منبع کنترل درونی، خودآگاه، دارای قدرت حل مسئله و پیچیدگی شناختی بالا هستند. طبق نظریه برزونسکی کسانی هستند که اطلاعات شخصی را خیلی قبل تر از شکلگیری تعهدها با قوه فکر ارزیابی میکنند. این اشخاص چون سبک اطلاعاتی دارند، سطح تعهدات بالا و وضعیت هویت کسب شده دارند (35)؛ لذا، این آشکار است کسی که چنین خصیصهای دارد، زمان خودش را در فضای مجازی به هدر ندهد.
افزون بر این، سبک هویتی اطلاعاتی به ظاهر سازگارانهترین سبک و در واقع، استراتژی حل مساله و یا یک مکانیسم کنار آمدن برای اداره موقعیتهای روزانه می‌باشد. یک اکتشاف فعال و یا تعهد منعطف، نیاز به شناخت و سطح بالایی از خودپنداره است. افراد دارای این هویت، در اداره موقعیتهای روزانه از یک مکانیزم سنجیده و منطقی بهرهمند هستند و از اینترنت به شکل حساب شده و در مسیر اهداف مشخصی استفاده میکنند (35).
هم‌چنین، در تبیین سبک هویت هنجاری در استفاده آسیبزا از اینترنت افراد میتوان گفت که سبک هویت هنجاری به طور معکوس در پیشبینی استفاده آسیب زا از اینترنت نقش دارد. دانش‌آموزانی که سبک هویت هنجاری دارند، معمولا به دنبال هدفی مشخص و روشن میروند. اگر بخواهند مسیری را طی نمایند، بر اساس یک برنامه آن را دنبال میکنند و حتی به این برنامه، یک نظم خوب و مناسبی می‌بخشند (35). هم‌چنین، در انجام کارهایشان، جدیت و پشتکار مطلوبی مشاهده می‌شود و همواره برای رسیدن به هدف برنامهریزی میکنند. در نهایت، آنان با توجه به داشتن چنین ذهنیتی از فضای مجازی و اینترنت به بهترین شکل ممکن بهره می برند. بر اساس نظریه هویت بروزنسکی، سبک هنجاری یک سیستم کنترل است که مجموعهای از هنجارها و ضدهنجارها را در فرد و جامعه به وجود میآورد. در سبک هویت هنجاری افراد از مراجع قدرت تبعیت میکنند، یعنی به اکتشاف نمی‌پردازند؛ اما به هنجارهای والدینی خود کاملا متعهد هستند. ویژگیهای این گروه عبارت است از عدم بررسی و ارزیابی گزینههای گوناگون، پذیرش هویت حاضر و آماده والدین بدون شناخت، انعطاف‌ناپذیری و رفتار متعصبانه، هراس از هرگونه اختلاف عقیده، تعصب قومی و نژادی بالا، حساسیت بالا به انتقاد، سلطهپذیری، زودرنجی شدید و ترس از طرد شدن (35). به طور کلی میتوان اینگونه استدلال کرد که این افراد سطح کاوش بسیار پایین دارند، ولی به برخی از اهداف متعهد هستند. در صورتی که افراد مهم در زندگی آنان نسبت به استفادهی آسیب زا از اینترنت نگرش منفی داشته و به استفادهی صحیح و بجا از آن گرایش داشته باشند، آنان نیز چنین شیوهای را دنبال می کنند. به همین دلیل، از نوجوانان دارای سبک هویتی هنجاری، انتظار میرود وقت کم‌تری را در اینترنت و دنیای مجازی سپری کنند و بیش‌تر وقت خود را به موقعیتهای اجتماعی اختصاص دهند؛
هم‌چنین، در تبیین نقش مستقیم سبک هویت سردرگم/ اجتنابی در استفاده آسیبزا از اینترنت افراد میتوان گفت عملکرد افراد دارای سبک هویت سردرگم/ اجتنابی بر روی تکلیف بسیار ضعیف است و آنها معمولا تکالیف را بدون اینکه کامل کنند رها میسازند و در زندگی و تحصیل کم‌تر به موفقیت میرسند. این افراد نه مرحله اکتشاف را پشت سر گذاشتهاند و نه به تعهد رسیده‌اند. افزون بر این، سبک سردرگم/ اجتنابی، سمبل برخورد طفرهآمیز و مسامحه در مشکلات است. یک استراتژی متمرکز بر هیجان که با سطوح پایینی از تعهد و ثبات خودپنداره همراه هست. این افراد توجه کمی به نتایج طولانی مدت انتخابهایشان دارند. شاید بتوان گفت که آنها درگیر یک اکتشاف هستند، اما اکتشاف آنها سازمان نایافته و تصادفی است. نتیجه به دست آمده را میتوان در چهارچوب نظریه برزونسکی به این شکل تبیین کرد که این افراد به دلیل عدم اعتماد به نفس و خودپنداره پایین و نیز عدم‌مهارت لازم جهت ایجاد ارتباط نزدیک با دیگران در دنیای واقعی، فضای بدون بازخورد منفی همچون اینترنت را به دنیای واقعی ترجیح میدهند و از گمنامی در آن لذت می‌برند.
در تبیین نقش سبک هویت تعهد میتوان بیان داشت در دیدگاه برزونسکی، تعهد، چارچوب ارجاعی هدفمند و جهت‌داری است که به‌عنوان منبعی برای مهار، ارزیابی و نظم‌دهی رفتار و بازخوردها عمل میکند؛ بنابراین، تعهد موجب احساس هدفمندی در افراد می‌شود. میزان «تعهد هویت» در افراد، متفاوت است. افراد با سبکهای اطلاعاتی و هنجاری، تعهد شخصی قوی و افراد با سبک سردرگم – اجتنابی، سطح تعهد اندکی دارند. در حقیقت، افراد دارای سبک تعهد، سطح تعهد بالا و وضعیت هویت کسب شده دارند و آگاهانه و فعالانه در جستجوی اطلاعات و ارزیابی آنها هستند؛ بنابراین، افراد دارای این سطح هویت، چون از بحران گذشته و به تعهداتی پایبند شدهاند، کم‌تر در معرض خطر اعتیاد هستند. به نظر می رسد تعهد به ارزش های ایدئولوژیک، خانوادگی و آموزشی به عنوان عامل محافظ عمل می کند و در پیشگیری از گرایش به اعتیاد به اینترنت موثر است.
نتایج پژوهش در ارتباط با متغیر خودکارآمدی تحصیلی (استعداد، کوشش و بافت) و نقش آن در استفاده آسیبزا از اینترنت آشکار ساخته است که به طور کلی افرادی که در خود احساس ضعف و سستی دارند، بیش‌تر در معرض استفاده آسیبزا از اینترنت قرار میگیرند. در تبیین نقش متغیر خودکارآمدی تحصیلی در استفاده آسیبزا از اینترنت افراد میتوان گفت که مولفههای استعداد و بافت در پیشبینی استفاده آسیبزا از اینترنت نقش دارند، اما متغیر کوشش به دلیل پایین بودن ضریب ساختاری آن، در پیشبینی استفاده آسیب زا از اینترنت نقش ندارد. در تبیین نقش مولفه استعداد میتوان گفت دانش‌آموزی که اعتقاد دارد دارای مهارتها و دانش مناسب برای موفق شدن است، به احتمال زیاد موفق خواهد شد. هرچقدر دانش‌آموزان در تلفیق استعدادها و مهارتهای خود ماهر شوند، دیدگاههایی درستتر از استعدادهای خودشان شکل میدهند و به همین ترتیب، بیش‌تر زمان خود را در جهت رسیدن به موفقیت صرف میکند و در نتیجه، کم‌تر در معرض استفاده آسیبزا از اینترنت قرار میگیرد.
در تبیین نقش مولفه بافت میتوان گفت بافتی که به خودکارآمدی ارتباط دارد، بافتی است که فرد بتواند در آن در انجام تکلیفی در شرایط موجود و انتظارات موفق شود. اگرچه موقعیتهای کلاسی و تکالیف هستند که میتوانند انگیزه را پرورش دهند، شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه برداشتهای دانش‌آموزان از محیط تحصیلی، هم‌چنین، تمایلات و باورهای انگیزشی شخصیشان درباره یادگیری، به مشغولیت شناختی و عملکرد کلاسی نیز مربوط است. به طور کلی، هرچه شناخت دانش‌آموز نسبت به این موقعیتها و محیطها بیش‌تر باشد، به احتمال بیش‌تری زمان خود را در جهت رسیدن به موفقیت صرف میکند. بدیهی است که چنین دانش‌آموزانی کم‌تر در خود احساس ضعف و سستی دارند؛ لذا احتمال ضعیفی وجود دارد که این دسته از دانش‌آموزان در معرض استفاده آسیبزا از اینترنت قرار گیرند.
برای نمونه دیویس (14) معتقد است که ضعف در احساس آگاهی داشتن، ارزش داشتن، حرمت خود، اعتماد به نفس و ارزشیابی از خود از علل استفاده آسیبزا از اینترنت هستند. اوداسی (13) نیز در پژوهش خود دریافت افرادی که دارای منبع کنترل بیرونی هستند و خودکارآمدی اجتماعی آنها پایین است، به استفاده آسیبزا از اینترنت علاقهمند هستند که این موضوع سبب وابستگی آنان می شود. اوداسی (13) با هدف دستیابی به نقش خودکارآمدی تحصیلی در پیش بینی وابستگی به اینترنت مطالعه ای انجام داد و دریافت که متغیری که نقش بسیار مهمی در تبیین وابستگی به اینترنت می تواند داشته باشد، خودکارآمدی تحصیلی است. در تبیین نتایج پژوهش میتوان اینگونه استدلال کرد که دانش‌آموزانی که خودکارآمدی پایینی دارند، احتمال بیش‌تری دارد که به اینترنت وابستگی پیدا کرده و استفاده آسیبزا کنند. نوجوانانی که خودکارآمدی تحصیلی بیش‌تری دارند، به توانایی خود اطمینان داشته و تردید کمی نسبت به خود دارند، این افراد نگرش مثبت تری به پذیرش و استفاده سیستم اطلاعاتی دارند و در موقعیتهای چالش‌برانگیز، تلاش و کوشش بیش‌تری از خود نشان میدهند. از طرف دیگر، دانش‌آموزانی که خودکارآمدی پایین دارند، این ویژگی‌شان مانع از شکلگیری روابط اجتماعی مثبت در آنها می‌شود و نوجوانانی که اعتیاد به اینترنت دارند، درک کم‌تری از توجه اطرافیان داشته و مشکل بیش‌تری در برقراری و شناسایی و تنظیم احساسات دارند که این عامل میتواند نقشی مهم در گرایش نوجوانان به اینترنت داشته باشد.
از محدودیتهای پژوهش میتوان گفت که مشارکتکنندگان در این پژوهش شامل دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان شیراز بودند که باید در تعمیم نتایج به سایر دانش‌آموزان جانب احتیاط را رعایت کرد. در این پژوهش، نتایج ممکن است تحت تاثیر متغیرهای شخصیتی، راهبردهای مقابلهای، عوامل اجتماعی و روابط همسالان و وضعیت اقتصادی – اجتماعی باشد که از دیگر محدودیتهای این پژوهش بشمار میآید. لذا، برای پژوهشهای آتی در این زمینه پیشنهاد می‌شود تحلیلهایی گسترده برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی و متوسطه اول، مدارس خاص و غیرانتفاعی نیز ارائه شود و پژوهشگران بتوانند مبانی نظری حاصل از این پژوهش را ملاک قرار بدهند و بر اساس آن، فرضیههای متعدد را مطرح و آزمون کنند؛ بنابراین، با توجه به یافتههای این پژوهش در خصوص ارتباط عوامل فردی بر میزان استفاده آسیبزا از اینترنت در دانش‌آموزان پیشنهاد می‌شود به منظور تاثیرگذاری بر رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان همچون استفاده آسیبزا از اینترنت، در محیطهای آموزشی و مدارس به آموزش سبکهای هویت هنجاری و اطلاعاتی پرداخته شود. افزون بر این، مطابق یافتههای پژوهش پیشنهاد می‌شود دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت جهت تاثیرگذاری بر رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان همچون استفاده آسیبزا از اینترنت، به آموزش و ارتقای توانمندی‌هایی همچون خودکارآمدی تحصیلی (با تاکید بر مولفههای استعداد و بافت) و امید تحصیلی تحصیلی بپردازند. هم‌چنین، اقداماتی همچون آموزش نحوه استفاده صحیح از شبکههای اجتماعی از راه دانشگاهها و رسانهها توسط سیاست‌گذاران کلان کشور برای افزایش آگاهی خانوادهها و میزان تاثیرگذاریشان بر رفتارهای پرخطر فرزندان همچون استفاده آسیبزا از اینترنت صورت گیرد.
ملاحظات اخلاقی پیروی از اصول اخلاق پژوهش
همکاری مشارکتکنندگان در این پژوهش به صورت داوطلبانه و با رضایت آنان بوده است.
حامی مالی
هزینه این پژوهش توسط نویسندگان مقاله تامین شده است.
مشارکت نویسندگان
طراحی و ایدهپردازی: نادره سهرابی و ابراهیم حسینی؛ روش‌شناسی و تحلیل دادهها: نادره سهرابی و مرجان خیراندیش؛ نظارت و نگارش نهایی: ابراهیم حسینی و مرجان خیراندیش.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، مقاله حاضر فاقد هرگونه تعارض منافع بوده است.
References
1. Kumar T, Rajendran V, Dutta G, Ambwani S, Lal H, Ram K, Raghav, P. Prevalence of Internet Addiction and Impact of Internet Socialization on Professional, Academic, Social Lives and Sleep Pattern Among Students and Professionals from Various Fields Across India. Advances in medical education and practice, 2023; 14, 1369–1378. https://doi.org/10.2147/AMEP.S438215
2. Ying Hsieh K, Hsiao RC, Yang Y H, Lee KH, Fang Yen CH. Relationship between Self-Identity Confusion and Internet Addiction among College Students: The Mediating Effects of Psychological Inflexibility and Experiential Avoidance. Int. J. Environ. Res. Public Health, 2019; 16(17), 3225. 10.3390/ijerph16173225
3. Mottaghi S, Safaie S. Psychometric properties of Internet abusive use questionnaire. Journal title, 2017; 11(2), 92-102. 20.1001.1.20080166.1396.11.2.2.6
4. Xiao W, Liu X, Wang H, Huang Y, Dai Z, Si M, Fu J, Chen X, Jia M, Leng Z, Cui D, Mak W WS, Su X. Prevalence and risk for symptoms of PTSD among survivors of a COVID-19 infection. Psychiatry research, 2023; 326, 115304. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2023.115304
5. Acharya S, Adhikari L, Khadka S, Paudel S, Kaphle M. Internet Addiction and Its Associated Factors among Undergraduate Students in Kathmandu, Nepal. Journal of addiction, 2023, 8782527. https://doi.org/10.1155/2023/8782527
6. Baradaran M. Internet addiction in students: the role of self-regulation, problem solving and interpersonal problems. Development of psychology. 2018; 8(7), 147-52.
7. Berzonsky M D, Kuk L. Identity Styles and College Adaptation: The Mediational Roles of Commitment, Self-Agency and Self-Regulation. Identity, 2021; 22(4), 310–325. https://doi.org/10.1080/15283488.2021.1979552
8. Ghanadzadegan HA, Salehi M, Kochakentezar R, sepahmansor M. The Modeling of Internet Addiction Based on Identity Styles: The Mediating Role of Alexithymia, Developmental Psychology Quarterly: Iranian Psychologists, 2020; 15(58), 165-173. https://jip.stb.iau.ir/article_664389.html?lang=en
9. Zarei S, Azodi P, Fatahi T, Azodi F, Mahmoodi M, Jahanpour F. Relationship between Internet Addiction and Identity Styles in Bushehr University of Medical Sciences Students. Journal of Education and Community Health, 2021; 8. 29-33. 10.52547/jech.8.1.29
10. Rahmati S, Keramati H. The Relationship between the Internet Addiction and Students’ Social Self-Efficacy, Identity Styles and Gender Differences. Journal of Health System Research, 2016; 12 (1), 21-26. http://hsr.mui.ac.ir/article-1-845-en.html
11. Monacis L, De Palo V, Griffiths M D, Sinatra M. Exploring individual differences in online addictions: The role of identity and attachment. International journal of mental health and addiction, 2017; 15(4), 853-868. 10.1007/s11469-017-9768-5
12. Qaderi H, Nabizadeh Chianeh Q, Esmaili Kurane A. Identity Styles, Loneliness and Fear of Intimacy among Internet Addicts and Normal Individuals. National Studies Journal, 2014; 15(60), 117-136. 20.1001.1.1735059.1393.15.60.6.1
13. Odaci H. Academic self-efficacy and academic procrastination as predictors of problematic internet use in university students, Computers & Education, 2011; 57, 1109–1113. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.01.005
14. Davis R A. A cognitive behavioral model of pathological internet use. Journal of Computer in Human Behavior, 2001; 17, 181-195. 10.1016/S0747-5632(00)00041-8
15. Iskender M, Akin A. Social self-efficacy, academic locus of control, and internet addiction. Computers & Education, 2010; 54, 1101–1106. 10.1016/j.compedu.2009.10.014
17. Keshtvarz Kondazi E, Ojinejad A. The mediating role of academic optimism in the relationship between perceived self-efficacy and students' adaptation to university. Journal of Education and Learning Studies, 2019; 12(2), 85-109. 10.22099/JSLI.2021.6043
18. Khan M. "Academic Self-Efficacy, Coping, and Academic Performance in College," International Journal of Undergraduate Research and Creative Activities, 2023; 5(1), Article 3. https://doi.org/10.7710/2168-0620.1006
19. Dalir M, Aghayoosefi A R. The role of self-efficacy and social phobia in the prediction of Internet dependency in students. Rooyesh, 2016; 4(4), 93-104. http://frooyesh.ir/article-1-207-fa.html+18
21. Berte D Z, Mahamid FA, Affouneh S. Internet addiction and perceived self-efficacy among university students. Journal of Mental Health and Addiction, 2021; 19, 162-176. 10.1007/s11469-019-00160-8
23. Berte D Z, Mahamid F A, Affouneh S. Internet addiction and perceived self-efficacy among university students. International Journal of Mental Health and Addiction, 2021; 19, 162-176. https://doi.org/10.1007/s11469-019-00160-8
24. Du Z, Zhang X. Analysis of the mediating effects of self-efficacy and self-control between physical activity and Internet addiction among Chinese college students. Frontiers in psychology, 2022; 13, 1002830. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1002830
25. Hansen M J, Palakal M J, White L. The Importance of STEM Sense of Belonging and Academic Hope in Enhancing Persistence for Low-Income, Underrepresented STEM Students. Journal for STEM Educ Res (2023). https://doi.org/10.1007/s41979-023-00096-8
26. Jun S, Choi E. Academic stress and Internet addiction from general strain theory framework. Computers in Human Behavior, 2015; 49, 282–287. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.03.001
27. Yang S, Guan H, Tang Y, Wang H, Cao N. The Relationship between daily stressand Internet addiction of boys from the higher vocational college: The regulating role of social supporty. International Conference on Education Technology and Management Engineering, Lecture Notes in Information Technology, 2012; 16(3), 16 – 17. https://jsr-p.isfahan.iau.ir/article_539411.html?lang=en
28. Hassanzadehd R, Beydokhti A, Rezaei A, Rahaei F. A Study of Relationship between Internet Addiction and Academic Achievement and Learner's Personality Features. Information and Communication Technology in Educational Sciences, 2012; 3(1), 95-107. https://ictedu.sari.iau.ir/article_631857.html?lang=en
29. Rohani F, Tari S. A Study of the Relationship between the Rate of Addiction to Internet with Academic Motivation and Social Development among High School Students in Mazandaran Province. Information and Communication Technology in Educational Sciences, 2012; 2(2), 19-34. https://ictedu.sari.iau.ir/article_631381.html?lang=en
30. Shen C-X, Liu R-D, Wang D. Why are children attracted to the Internet? The role of need satisfaction perceived online and perceived in daily real life. Computers in Human Behavior, 2013; 29(1), 185–192. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.08.004
31. Calvo-frances F. Internet Abusive Use Questionnaire: Psychometric properties, Cumputers in Human Behavior, 2016; 59, 187 -194. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.01.038
32. Sohrabi Shegeftia N, Samani S. Psychometric properties of the academic hope scale: Persian form. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2011; 30, 1133 – 1136. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.221
33. Snyder CR. “Hope Theory: Rainbows in the Mind”. Psychological Inquiry, 2002; 13(4), 249-75. 10.1207/S15327965PLI1304_01
34. Cole B P, Ingram P, Dye A, Molloy S, Singley D B. Development and validation of the Hope for Parenting Scale. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 2021; 10(2), 124–135. https://doi.org/10.1037/cfp0000164
35. Berzonsky M D. Identity style and coping strategies. Journal of personality, 1992; 60(4), 771-788. 10.1111/j.1467-6494.1992.tb00273.x
36. Ghazanfari A. A Stydy of the reliability and validity of Identity Style Questionnaire (ISI - 6G). Foundations of Education, 2004; 05(1), 1-24. 10.22067/FE.V5I1.1824
37. Jinks J, Morgan V. Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 1999; 72(4), 224-230. https://doi.org/10.1080/00098659909599398
38. Jamali M, Noroozi A, Tahmasebi R. Factors Affecting Academic Self-Efficacy and Its Association with Academic Achievment among Students of Bushehr University Medical Sciences 2012-13. Iranian Journal of Medical Education, 2013; 13(8), 629-641. http://ijme.mui.ac.ir/article-1-2638-en.html
39. Weinstein A, Dorani D, Elhadif R, Bukovza Y, Yarmulnik A, Dannon P. Internet addiction is associated with social anxiety in young adults. Annals of clinical psychiatry: official journal of the American Academy of Clinical Psychiatrists, 2015; 27(1), 4–9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25696775/
40. Young K S. Internet addiction: the emergence of a new disorder. Journal of Cyber Psychology and Behavior, 1998; 1(3), 237- 44. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237