طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در مدیریت بحران و تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال

جهانگیری, فرهاد; دانایی, ابوالفضل; اکبری, مهسا; وکیل الرعایا, یونس

doi:10.71737/jpm.2025.3083577

کد مقاله : QJOPM-2308-3577 (R1) بازدید : 310 صفحه: 203 - 251

10.71737/jpm.2025.3083577

نوع مقاله: پژوهشی

طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در مدیریت بحران و تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال

محورهای موضوعی : مدیریت بازرگانی

فرهاد جهانگیری ¹ , ابوالفضل دانایی ² , مهسا اکبری ^{3
*} , یونس وکیل الرعایا ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت بازرگانی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
2 - دانشیارگروه مدیریت رسانه، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
3 - استادیارگروه مدیریت بازرگانی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
4 - دانشیارگروه مدیریت، مرکز تحقیقات کارآفرینی، ایده پردازی و تجاری سازی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

تاریخ دریافت : 1403/05/25 تاریخ پذیرش : 1403/11/24 تاریخ انتشار : 1404/04/01

کلید واژه: رسانه‌های اجتماعی, زنجیرۀتأمین تاب‌آور, زنجیرۀ تأمین دیجیتال,

چکیده مقاله :

هدف از انجام این پژوهش، طراحي مدل نقش رسانه‌هاي اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی است. در پژوهش حاضر جامعه بخش کیفی 10 نفر از خبرگان بوده و انتخاب نمونه آن تمام شماری، جامعه کمی پژوهش شامل کارکنان شرکت مپنا به تعداد 500 نفر بوده‌اند که از طریق جدول کوهن 189 نفر به عنوان نمونۀ آماری تعیین شده است. روش این پژوهش از نوع بنیادی-کاربردی، برحسب نوع داده آمیخته از نوع اکتشافی و روش گردآوری داده‌ها پژوهش پیمایشی بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه و پرسشنامه بود که روایی آن توسط استادان و کارشناسان به صورت محتوایی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مناسب محاسبه شده است. در طراحی مدل نقش رسانه‌‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی در بخش کیفی از روش فراترکیب و سپس داده بنیاد استفاده شده است. در نهایت 118 کد باز، 43 کد محوری و 13 کد انتخابی استخراج‌ شده است. 13 کد انتخابی پژوهش در قالب پنج دسته کلی: شرایط علی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفته‌اند. شرایط علی شامل 2 کد انتخابی، 8 مفهوم و 21 کد باز، شرایط زمینه‌ای شامل 3 کد انتخابی، 10 مفهوم و 25 کد باز، شرایط مداخله‌گر شامل 2 کد انتخابی، 7 مفهوم و 21 کد باز، راهبردها شامل 2 کد انتخابی، 7 مفهوم و 19 کد باز، پیامدها شامل 4 کد انتخابی، 11 مفهوم و 32 کد باز می‌باشد که اجزای مدل پارادایمی نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی می‌باشند. بر اساس خروجی معادلات ساختاری، مدل اولیه پژوهش تأیید و اعتبار آن اثبات و اولویت‌بندی‌های مربوط به مؤلفه‌های مدل مذکور بوسیله نموداری راداری مدل پژوهش مشخص گردیده است. مقوله «ریسک‌پذیری فناوری» در رتبه اول، مقوله «چرخه نقدینگی» در رتبه دوم، مقوله «همکاری و برون ‌سپاری» در رتبه سوم اهمیت قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

Abstract

The purpose of this research is to design a model of the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical situations. In the qualitative phase of the current research, the data were collected from a purposive sample of 10 experts. Given the limited number of qualified individuals, the entire population of experts was included in the study. In the quantitative phase, the target population comprised 500 employees of MAPNA Company. Using Cohen's table for sample size determination, a sample of 189 participants was selected. This research employs a fundamental-applied approach and follows an exploratory mixed-methods design, integrating both qualitative and quantitative data. The data collection method was based on survey research and the data collection instuments included interviews and questionnaires, the content validity of which was confirmed by experts, and their reliability was calculated using Cronbach's alpha coefficient. In the qualitative part of the study, meta-composite method and foundation data were used, through which 118 open codes, 43 central codes and 13 selective codes have been extracted in five general categories: causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, strategies and consequences. Causal conditions include 2 selected codes, 8 concepts and 21 open codes, contextual conditions include 3 selected codes, 10 concepts and 25 open codes, intervening conditions include 2 selected codes, 7 concepts and 21 open codes, strategies include 2 selected codes, 7 concepts and 19 open codes, and consequences include 4 selected codes, 11 concepts and 32 open codes, which are the components of the paradigm model regarding the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical conditions. Based on the output of the structural equations of the initial research model, its validity has been confirmed and the prioritization of the components of the mentioned model has been determined by a radar diagram of the research model. In this regard, technology risk tolerance was ranked first, liquidity cycle was ranked second, and collaboration and outsourcing were ranked third.

Key Words: resilient supply chain, digital supply chain, social media

1.Introduction

Social media has dramatically changed the way organizations interact and communicate with customers. Digital media and the provision of cheap access to social networks have brought many opportunities and achievements for businesses. Undoubtedly, with reducing the cost of accessing audiences and customers, increasing the speed, accuracy and quality of communication, providing the possibility of more accurate measurement of the effectiveness of activities, the possibility of better and more effective management of crises, and in general, increasing the power of businesses in the fields of work, providing opportunities for taking ownership of a media can be very useful and effective in the success of today's organizations and businesses, and without a doubt, social networks and similar channels have provided them with a variety of tools, applications, and developers in order to advance the supply of various tools. Considering the significant impact that social media has on life and business processes in the third millennium and the rapid and impressive developments of information and communication technology in recent decades, significant and in some cases fundamental changes have been made in various relationships of today's societies.

2.Literature Review

In today's world, changes in the economy and industry are happening at a faster rate than in the past. Due to globalization, countries are ingreasingly experiencing heightened levels of competition. Given the importance of supply chains and their effective management in creating competitive advantages, it is often said that competition between organizations has been replaced by the competition between supply chains. As a result, organizations are trying to improve their supply chain management to gain sustainable competitive advantages (Lee et al., 2018). Achieving this requires a fundamental transformation within the organization. Given the importance of conducting this research, coupled with the instability of conditions and significant changes in work processes, it is necessary for organizations to adapt the scope of their supply chain so that they can develop optimal strategies to stay at the top of the competition in volatile conditions.

Therefore, it is necessary for them to maintain their resilience in the mentioned conditions and be equipped with working methods suitable for the age of technology and new technologies (Singh et al., 2017). In other words, considering the significant impact that social media has on the processes of life and business in the third millennium and the rapid and impressive developments of information and communication technology in recent decades, there have been significant and in some cases fundamental changes in various relationships of today's societies (Labafi, 2018); Organizations and their communications have changed and the demands and expectations of customers have undergone many changes. Knowing the fact that the use of digital technologies in processes creates competitive advantages for businesses and organizations (Samizadeh, 2020), we can conclude that the implementation and use of the digital supply chain is undoubtedly a significant option for organizations and businesses. This work aimed to minimize financial and time costs while enhancing productivity in the production process until the final delivery of goods and services to customers (Azer & Khorrami, 2021). By comparing the key features of the digital supply chain with the traditional supply chain, it can be seen that the results of the presence of digital technologies in the supply chain processes for organizations and businesses will be brilliant and efficient beyond imagination (Mehrabi, 2016). The smallest disruption in the process of a supply chain can be likened to a fault. A fault whose gap and depth can increase moment by moment (Manogran et al., 2018).

3.Methodology

In the present study, the researcher sought to provide a model for the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical conditions. In this research, the metacomposite method has been used to present the model. In the qualitative part of the study 10 experts participated through the whole number selection, and the quantitative part included 500 employees of MAPNA company, based on Cohen's sample size table. The investigation began with an extensive review of the related existing literature (referring to documents and five non-Iranian databases of ScienceDirect, Web of Science, Google Scholar, Scopus, Emerald, and three Iranian databases CIVILICA, Magiran and SID). The total number of articles found considering the input criteria was 163 studies (Persian and English). After reviewing all the studies and evaluiating them based on content criteria and accessibility, the final results were extracted from 19 studies (14 English studies and 5 Persian studies) which were reviewed and analyzed. Then, in order to confirm the extracted factors, an interview was arranged with the relevant experts (including experts and specialists of the digital supply chain and social media and top managers of MAPNA Company) and the importance coefficient of each factor was determined.

4.Result

According to the results, 118open codes, 43 central codes and 13 selective codes were extracted. Thirteen selective codes of the study were placed in five general categories including causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, strategies and consequences. Causal conditions include 2 selected codes, 8 concepts and 21 open codes, contextual conditions include 3 selected codes, 10 concepts and 25 open codes, intervening conditions include 2 selected codes, 7 concepts and 21 open codes, strategies include 2 selected codes, 7 concepts and 19 open codes, and the consequences include 4 selected codes, 11 concepts and 32 open codes, which are the components of the paradigm model regarding the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical conditions. Based on the output of the structural equations of the initial research model, its validity has been confirmed and the prioritization of the components of the mentioned model has been determined by a radar diagram of the research model. In this regard, technology risk tolerance was ranked first, liquidity cycle was ranked second, and collaboration and outsourcing were ranked third.

5.Conclusion

According to the obtained results and the importance of the topic under study, the role of social media and the implementation of digital transformation in organizations as an undeniable competitive advantage has been noticed by senior managers of organizations and businesses. Digitalization of the supply chain will bring revolutionary changes. New technologies such as big data, cloud computing, and the Internet of Things can help solve these problems. In fact, digitization can enhance supply chain visibility and the use of advanced digital technologies enables modularization, simplicity and standardization of products and processes. Companies must recognize the benefits of innovative business models that add value to their product portfolio and create new demand channels for more digital customers. In fact, investing and deploying new technologies by increasing access to information, reducing costs, improving product quality, and increasing responsiveness and collaboration capabilities provide a long-term competitive advantage for business supply chains even in critical situations.

Conflict of interest: none

منابع و مأخذ:

Abdel-Basset, M., Manogaran, G., & Mohamed, M. (2018). Internet of Things (IoT) and its impact on supply chain: A framework for building smart, secure and efficient systems. Future Generation Computer System, 86(1), 614-628. doi: 10.1016/j.future.2018.04.051
Abu Anuri, I., & Lajordi, H. (2015). Estimation of the composite index of economic resilience and vulnerability: a case study of OPEC member countries. Journal of Energy Policy Research and Planning, 4(1), 197-227. [In Persian] doi: 10.1177/1524838005277438
Azar, A., & Khorrami, A. (2019). Designing the resilience model of the supply chain of the pharmaceutical industry in crisis conditions with the interpretive structural modeling (ISM) approach. International business management, 10(3), 1-31. [In Persian] doi:10.1177/22785337221148806
Azevedo, S. G., Carvalho, H., & Cruz Machado, V. (2019). A proposal of larg supply chain management practices and a performance measurement system. International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning, 1(1), 7- 14. doi: 10.7763/IJEEEE.2011.V1.2.
Bastas, A., & Liyanage K. (2018). Sustainable supply chain quality management: A systematic review. Journal of Cleaner Production,181(1), 726-44. doi: 10.1016/J.JCLEPRO.2018.01.110
Bechtsis, D. N., Tsolakis, D., Vlachos, & J. S. (2018). Intelligent Autonomous Vehicles in digital supply chains: A framework for integrating innovations towards sustainable value networks. Journal of Cleaner Production, 181(1), 60-71. doi: 10.1016/j.jclepro.2018.01.173
Browning, N., & Sweetser, K. D. (2019). How media diet, partisan frames, candidate traits, and political organization-public relationship communication drive party reputation. Public Relations Review, 46(2):1-17. doi: 10.1016/j.pubrev.2020.101884
Biazzo, S., & Pannizzolo, R. (2019). The assessment of work organization in lean production: the relevance of the worker’s perspective. Integrated Manufacturing Systems,11(1),6-15.doi: doi.org/10.1108/ 09576060010303622
Carvalho, H., Barroso, A. P., Machado, V. H., Azevedo, S., & Cruz-Machado, V. (2012). Supply chain redesignfor resilience using simulation. Computers & Industrial Engineering. 62, 329-341. doi: doi.org/ 10.1016/j.cie.2011.10.003
Chae, B., McHaney, R., & Sheu, C. (2020). Exploring social media use in B2B supply chain operations, Kelly school of business Indiana University. Published by Elsevier, 1(1), 1-12. doi: 10.1016/j.cie.2011.10
Clark, A. J. M. (2019). Overweight/obesity among social network members has an inverse relationship with Baltimore public housing residents' BMI. Preventive medicine reports, 14(1). doi: 10.1016/j.pmedr.2019.01.013
Dekret, P. (2019). Preach wine and serve vinegar: Public relations, relationships and doublethink. Public Relations Review, 41(5), 681-688. doi:10.1016/j.pubrev.2014.02.004
Ghazanfari, M., & Fathullah, M. (2016). A comprehensive approach to supply chain management. Tehran: Iran University of Science and Technolog, 1-468. [In Persian]
Ghazizadeh, M., & Colleagues, M. (2018). Integrating supply chain management approaches in the form of an extended supply chain using multi-criteria decision making techniques in Saipa Company. Journal of Scientific-Research Executive Management, 14(7), 2-13. [In Persian] doi: 10.5772/intechopen.74067
Griffin, J. (2016). Social Media Risk Management: Why It Matters and What You Need To Know. Governance Directions, 66(7), 417-419. doi: 10.1108/OIR-08-2020-0380
Gurbanpour, A., & Poya, A., & Nazimi, Sh., & Naji Azimi, Z. (2016). Designing a structural model of green supply chain management measures using fuzzy interpretive structural modeling approach. Journal of operations research in its applications, 13(4), 1-23. [In Persian] doi: 20.1001.1.22517286.2017.13.4.3.1
Haji Ali Akbari, F., & Mousavi, N. (2018). The effect of social media marketing components through brand equity on customer response in the tourism industry of Abhar city. Marketing Management, 14(42), 7-57. [In Persian] doi: 10.22034/SMSJ.2022.352106.1700
Henna, A., Beck, E., & Hall, L. (2011). Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management. Human Resource Management Review, 21(1), 243-255. doi: 10.1016/J.HRMR.2010.07.001
Jafar nezhad, A., & Mohseni, M. (2015). Presenting a framework to improve resilient supply chain performance. Supply Chain Management Research Extension Quarterly, 17(48), 38-51. [In Persian] doi: 10.1016/j.fmre.2023.07.012
Jafarnejad, A., Momeni, M., Razavi Hajiagha, S. H., & Faridi Khorshidi, M. (2019). A dynamic supply chain resilience model for medical equipment’s industry. Journal of Modelling in Management, 14(3), 816-840. doi: 10.1108/JM2-11-2018-0195
Jain, V., Kumar, S., Soni, S., & Chandra, C. (2017). Supply chain resilience: model development and empirical analysis. International Journal of Production Research, 55(22), 105-117. doi: 10.1007/s40092-019-00322-2
Jamshidi Goharrizi, V., & Pourkiani, M. (2013). Investigation of design quality and RFID technology strategic criteria to manage medical sciences university libraries of Kerman. Management (Researcher), 10(31), 138-145. [In Persian]
Jasti, N., & Kodali. R. (2015). A critical review of lean supply chain management frameworks: proposed framework. Production Planning & Control, 26(13), 105-128. doi: 10.1080/09537287.2015.1004563
Jones, B. E., Squire, B., Autry, C. W., & Peteren, K. J. (2014). A Contingentresource-based perspective of supply chain resilience and robustness. Journal of Supply Chain Management, 50(3),55-73. doi: 10.1111/jscm.12050
Khodabakhsh, M., & Dehghan Nairi, M., & Imamian, A. (2017). Identification and ranking of supply chain resilience factors in critical situations with non-active defense approach. Non-active Defense, 33(1), 25-35. [In Persian]
koi, N. (2018), Intelligent Autonomous Vehicles in digital supply chains: A framework for integrating innovations towards sustainable value networks. Journal of Cleaner ProductionVolume, 181(1), 60-71. doi: 10.1016/j.jclepro.2018.01.173
Labafi, S., Roshandel Arbatani, T., & Mohammadi, D. (2016). Investigation of the role of social networks in marketing using the framework of Taylor and Okazaki (case study). Business & Engineering, 12(3), 103-114. [In Persian] doi: 10.1080/09537287.2015.1004563
Li, L., Su, F., Zhang, W., & Mao, J. Y. (2018). Digital transformation by SME entrepreneurs: a `capability perspective. Inf. Syst, J., 28 (6), 1129-1157. doi: 10.12691/jbms-11-5-1
Mehrabi, A., & Kariminjad., D. (2016). Measurement and Analysis of Resilience in Supply Chain (Case Study: Petrochemical Companies). Second International Industrial Management Conferenc, 1-17. [In Persian]
Muyidi, A., & Mohseni., M. (2023). Providing a framework for improving the performance of a resilient supply chain. Promotional Scientific Quarterly of Supply Chain Management, 17(8), 1-27. [In Persian]
Nasiri, M., Ukko, J., Saunila, M., & Rantala, T. (2020). Managing the digital supply chain: The role of smart technologies. Technovation, 1, 96-97. doi: 10.1002/isaf.328
O'leary, D. E. (2011). The use of social media in the supply chain: Survey and extensions. Intelligent Systems in Accounting. Finance and Management, 18(2-3), 121-144. doi: 10.1002/isaf.319
Queiroz, M., Pereira, S., Telles, R., & Machado, M. (2019). Industry 4.0 and digital supply chain capabilities: A framework for understanding digitalisation challenges and opportunities. Benchmarking: An International Journal, 2(1), 3-23. doi: 10.1108/BIJ-12-2018-0435
Rajesh, R., & Ravi, V. (2015). Supplier selection in resilient supply chains: a grey relational analysis approach. Journal of Cleaner Production, 86(1), 343-359. doi: 10.1016/J.JCLEPRO.2014.08.054
Reely S., & Hinnan C. W. (2014). Understanding supply chain resilience. Supply Chain Management Review, 18(1), 34-41. doi: 10.1080/23311975.2022.2148336
Sadeghi, A., & Saifi Khabeer, H. (2019). Investigating the impact of business model resilience factors in the digital supply chain. The 6th national conference on applied research in management, accounting and healthy economy in banking, stock exchange and insurance, 1-9. [In Persian]
Salimi Zawiya, G., & Shams, S. (2022). Analysis of digital supply chain management (future development trend). Iran Rubber Industry Journal, 102(2), 49-64. [In Persian] doi: 10.3390/su13179929
Samizadeh, R., & Hosseini, R. (2018). Supply Chain Management and Information Technology. Second National Information Technology Conference. [In Persian]
Singh, A., Shukla, N., & Mishra, N. (2017). Social media data analytics to improve supply chain management in food industries. Transportation Research, 5(42), 1-18. Doi:10.1016/j.tre.2017.05.008
Xiao, R., T. Yu, & X. Gong. (2012). Modeling and simulation of Ant Colony s Labor Division with Constraints for Task Allocation of Resilient Supply Chain. International Jurnal on Atrificial Intelligence Tools, 21(3), 1-19. doi: 10.1142/S0218213012400143
Yuehan Chen, R., Singh, R. K., & Shankar R. (2022). Critical success factors for implementation of supply chain management in Indian small and medium enterprises and their impact on performance. IIMB Management Review, 27(2), 92-104. doi:10.1016/j.iimb.2015.03.001

متن کامل:

سنجي فرهنگ دانايي: مطالعه موردي

Modeling the Role of Social Media in Crisis Management and Digital Supply Chain Resilience

Farhad Jahangiri¹, Abolfazl Danaei², Mahsa Akbari³ ⁴, Younes Vakil Alroaia⁵

(Received:2025.02.12 - Accepted:2024.08.15 )

Abstract

Key Words: resilient supply chain, digital supply chain, social media

1.Introduction

2.Literature Review

3.Methodology

4.Result

5.Conclusion

Conflict of interest: none

$C:\Users\majaleh\Desktop\Untitled.png$

طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در مدیریت بحران و

تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال

فرهاد جهانگیری⁶، ابوالفضل دانایی⁷، مهسا اکبری*⁸، یونس وکیل الرعایا⁹

(دریافت: 25/05/1403-پذیرش نهایی: 24/11/1403)

چکیده

واژههای کلیدی: رسانه‌های اجتماعی، زنجیرۀتأمین تاب‌آور، زنجیرۀ تأمین دیجیتال.

مقدمه

این پژوهش بر روی شرکت مپنا انجام شده است؛ گروه مپنا مجموعه‌ای متشکل از نزدیک به 70 شرکت است که در صنایع نیروگاهی، نفت و گاز، حمل و نقل ریلی، آب، سلامت، برقی سازی، موتورهای هوایی و فناوری اطلاعات مشغول به فعالیت است. دامنه فعالیت‌های گروه مپنا در این صنایع، شامل توسعۀ و انتقال فناوری‌های روز جهان، طراحی و تولید تجهیزات کلیدی متکی به فناوری پیشرفته، مدیریت و اجرای پروژه‌های بزرگ، سرمایه‌گذاری و نیز ارائه طیف وسیعی از خدمات مهندسی، بهره‌بردای، تعمیرات و بهینه‌سازی است که به مشتریان متعدد این گروه در بازارهای مختلف داخلی و بین‌المللی ارائه می‌شود. در میانه دهۀ نود، مپنا از نخسیتن شرکت‌های ایرانی صاحب صلاحیت برای حضور در عرصۀ اکتشاف و توسعۀ میادین نفتی بود که موفق به امضای قرارداد توسعۀ میدان‌های نفتی دانان، پارسی و پرنج با وزارت نفت شد. در این پژوهش می‌خواهیم نقش رسانه‌های اجتماعی را در مدیریت بحران و تابآوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرکت مپنا بررسی کنیم. توسعۀ فناوری‌های تعاملی ¹⁰ در دو دهۀ اخیر، بر تمام ابعاد زندگی افراد تأثیر گذاشته است. رسانه‌های اجتماعی¹¹ نحوه تعامل و ارتباط سازمان با مشتریان را به طور چشم‌گیری تغییر داده است. رسانه‌های دیجیتال¹² و فراهم شدن امکان دسترسی ارزان‌ قیمت به شبکه‌های اجتماعی، فرصت‌ها و دستاوردهای فراوانی را برای کسب و کارها¹³ به همراه داشته است (سلیمی زاویه و همکاران، 1400). بی‌شک کاهش هزینه¹⁴‌ دسترسی به مخاطبان و مشتریان، افزایش سرعت¹⁵، دقت¹⁶ و کیفیت ارتباط، فراهم آمدن امکان سنجش دقیق‌تر اثربخشی فعالیت‌ها، امکان مدیریت بهتر و اثربخش‌تر بحران‌¹⁷ها و به‌طور کلی، افزایش قدرت کسب و کارها در حوزه‌های کاری، فراهم‌آمدن فرصت در اختیار گرفتن مالکیت یک رسانه میتواند در مسیر موفقیتهای سازمانها و کسب و کارهای امروزی بسیار مفید و مؤثر باشد (کارولهو¹⁸، 2012)، بدون شک شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های مشابه، در جهت پیشبرد عرضه طیف گوناگونی از ابزارها، کاربردها و توسعه دهنده‌ها را در اختیار آنان گذاشته‌اند (صادقی و همکاران، 1399). با توجه به تأثیر بسزایی که رسانه‌های اجتماعی در فرایندهای زندگی و تجارت در هزاره سوم دارد و پیشرفت‌های سریع و چشم گیر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات¹⁹ در دهه‌های اخیر، تغییرات قابل توجه و در مواردی بنیادین، در مناسبات مختلف جوامع امروزی داشته است (لبافی، 1396)؛ سازمانها و ارتباطات آن‌ها را دگرگون ساخته و خواسته‌ها و انتظارات مشتریان را دستخوش تغییرات فراوانی نموده است. با علم به این حقیقت که استفاده از فناوری‌های دیجیتال در فرآیندها باعث ایجاد مزیتهای رقابتی برای کسب و کارها و سازمانها میشود (سمیع‌زاده، 1398)، می‌توان نتیجه گرفت که بدون شک پیادهسازی و استفاده از زنجیرۀ تأمین دیجیتالی، گزینه قابل توجهی برای سازمانها و کسب و کارها در جهت کاهش هزینههای مالی و زمانی و افزایش بهرهوری در روند تولید تا تحویل کالاها و خدمات به مشتریان محسوب میشود (آذر و خرمی، 1399). با مقایسه ویژگیهای کلیدی زنجیرۀ تأمین دیجیتالی ²⁰با زنجیرۀ تأمین سنتی²¹ میتوان دریافت که نتایج حاصله از حضور فناوریهای دیجیتال در فرآیندهای زنجیرۀ تأمین برای سازمانها و کسب و کارها بیش از حد تصور درخشان و کارآمد خواهد بود (مهرابی، 1396). کوچک‌ترین اخلال در روند یک زنجیزه تأمین²² را می‌توان به یک گسل تشبیه کرد. گسلی که شکاف و عمق آن می‌تواند لحظه به لحظه افزایش پیدا کند (مانوگران²³ و همکاران، 2018).

مفهوم تاب آوری²⁴ به ‌طور عام، توانایی غلبه بر شرایط بحرانی²⁵ و غیرقابل پیش‌بینی است که بسته به شرایط و چارچوب‌های یک کسب و کار، می‌تواند تعریف و تبیین خاص‌ هم پیدا کند (بیزو و پانیزولو²⁶، 2019). رسانه‌های دیجیتال و فراهم شدن امکان دسترسی ارزان ‌قیمت به پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی، فرصت‌ها و دستاوردهای فراوانی را برای کسب و کارها به همراه داشته است(گیفین²⁷، 2016). بدون شک شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های مشابه، در جهت پیشبرد عرضه طیف گوناگونی از ابزارها، کاربردها و توسعه دهنده‌ها را در اختیار آنان گذاشته‌اند، از بین پارادایم‌های مختلف مدیریت زنجیرۀ تأمین پارادایم تاب‌آوری برای رقابت پذیری و موفقیت زنجیرۀ تأمین از اهمیت زیادی برخوردار است، در گذشته هدف اصلی طراحی زنجیرۀ تأمین، کاهش هزینه یا بهینه سازی خدمت بود، در حالی که امروزه بیشتر بر تاب‌آوری تأکید می‌شود (جعفرنژاد²⁸ و همکاران، 2019). زنجیره‌های تأمین تاب‌آور، زنجیره‌های تأمین با هزینه پایین نیستند، اما توانایی مواجهه با عدم اطمینان‌های²⁹ محیط کسب و کار را دارند. تاب‌آوری به توانایی زنجیرۀ تأمین در مواجهه با اختلالات غیرمنتظره اشاره دارد (خدابخش، 1397). در سیستم زنجیرۀ تأمین، هدف، واکنش اثربخش به تأثیرات منفی اختلال است. ادغام رسانههای اجتماعی با سایر فنآوریها زمینۀ دیگری را برای برقراری ارتباط و به اشتراک‌گذاری اطلاعات فراهم میکنند. بی‌شک در عصر حاضر رسانههای اجتماعی به عنوان راهی برای ایجاد "ارتباط" بین افراد در زنجیرۀ تأمین هستند (نصیری³⁰ و همکاران،2020). در محیطی که زنجیرۀ تأمین شرکت‌ها همواره با اختلالات رو به افزایش مواجه است و این شرکت‌ها در رابطه با حفظ عملیات خود با چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند توانایی‌های متعددی شناسایی شده‌اند که به شرکت‌ها کمک می کنند تا به طور مؤثرتری بر این موقعیت‌ها فائق آیند (آذر، 1399). این توانایی‌ها اغلب به عنوان توانایی‌های پویایی شناخته شده‌اند که به منظور برآوردن مؤثر نیازهای مشتریان به شرایط پویای محیطی پاسخ دهند (چی³¹ و همکاران، 2020). تاب‌آوری به عنوان یک توانایی پویا پنداشته می‌شود که می‌تواند به یک شرکت کمک کند تا در صورت وقوع یک اختلال، عملیات‌های خود را حفظ کند (هنا³² و همکاران، 2011). تاب‌آوری به عنوان روشی برای مواجهه با بی ثباتی و آشفتگی است و به معنی توانایی سیستم برای بازگشت وضعیت اولیه یا مطلوب‌تر از گذشته پس از بروز اختلال است. حالا با توجه به پیشرفت‌های نوین در زمینۀ فناوری اطلاعات و پدید آمدن فضاهای مجازی جذابی همچون شبکه‌های اجتماعی، عرصه برای تبلیغ کالا و خدمات تولیدکنندگان بیشتر فراهم شده است (جونز³³ و همکاران، 2014).

در دنیای کنونی، تغییرات در اقتصاد و صنعت با سرعت بیشتری نسبت به گذشته در حال وقوع است. کشورها به دلیل روند جهانی شدن، افزایش رقابت را بیشتر حس می‌کنند. به دلیل اهمیت زنجیرۀ تأمین و مدیریت اثربخش آن در ایجاد مزیت‌های رقابتی گفته می‌شود که امروزه رقابت بین سازمان‌ها با رقابت بین زنجیرۀ‌های تأمین آنها جایگزین گردیده و سازمان‌ها در تلاش هستند تا با بهبود مدیریت زنجیرۀ تأمین خود، عملکرد زنجیرۀ تأمین را درکسب مزیت‌های رقابتی پایدار بهبود بخشند (لی³⁴ و همکاران، 2018)، برای انجام این مهم نیاز است سازمان‌ها دگردیسی کنند. با توجه به آنچه در بیان مسأله و اهمیت انجام این پژوهش مطرح گردید، عدم ثبات شرایط و تغییرات چشم‌گیری که در فرایندهای کاری وجود دارد، برای سازمان‌ها ضروری است تا با ایجاد تغییرات در دامنۀ زنجیرۀ تأمین خود بتوانند در شرایط پرنوسان ، بهترین استراتژی را برای ماندن در قلۀ رقابت داشته باشند. لذا ضروری است تا تاب‌آوری خود را در شرایط مذکور حفظ نمایند، وقت آن رسیده است که مجهز به روش‌های کاری مناسب با عصر تکنولوژی و فناوری‌های جدید گردند (سینگ³⁵ و همکاران، 2017).

سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که، مدل نقش رسانه‌هاي اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی به چه صورت خواهد بود؟ بر این اساس، هدف این پژوهش، طراحي مدل نقش رسانه‌هاي اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی است. جهت نیل به این هدف، جامعه آماری بخش کیفی 10 نفر از خبرگان بوده و جامعه کمی پژوهش نیز، شامل کارکنان شرکت مپنا به تعداد 500 نفر بوده‌اند که از طریق جدول کوهن 189 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین شده است.

ابزار و روش

با توجه به آنکه پژوهش حاضر از دو بخش کیفی و کمی تشکیل شده است، جامعۀ بخش کیفی 10 نفر از خبرگان بوده و معیار انتخاب این خبرگان شامل تحصیلات مرتبط، سوابق کاری و اجرایی و اشراف به موضوعات مرتبط با تحقیق بوده است. انتخاب نمونه آن تمام شماری، جامعه کمی پژوهش شامل کارکنان شرکت مپنا به تعداد 500 نفر بوده‌اند که از طریق جدول کوهن 189 نفر به عنوان نمونۀ آماری تعیین شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر، برحسب هدف، بنیادی -کاربردی برحسب نوع داده، آمیخته (کمی-کیفی) از نوع اکتشافی؛ برحسب زمان گردآوری داده، در بخش کیفی، دلفی و در بخش کمی، مقطعی و برحسب روش گردآوری داده‌ها و یا ماهیت و روش پژوهش، پیمایشی است. در طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی، در بخش کیفی از روش فراترکیب استفاده شده است. در پژوهش حاضر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای طراحی مدل پژوهش، محقق از روش هفت مرحله‌ای فراترکیب استفاده کرده است و با استفاده از روش فراترکیب مقالات حوزه رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی مورد ارزیابی قرار گرفته و با استفاده از روش داده‌بنیاد، ابعاد و کدهای مربوطه استخراج شده و در نهایت مدل رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی ارائه گردیده است. لازم به ذکر است، عوامل و ویژگی‌های اصلی مدل رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی -که از عمق ادبیات تحقیق و مبانی نظری پیرامون موضوع استخراج‌شده بود- به کمک تکنیک دلفی و با استفاده از دیدگاه‌های خبرگان و نخبگان انجام گرفته است. پژوهش‌های کیفی شامل روش‌هایی می‌شوند که برای مطالعه پدیده‌ها در شکل طبیعی خودشان به‌کارگرفته می‌شوند و پژوهشگر هیچ فرضیة از قبل تعیین شده‌ای در زمینۀ موضوع مورد مطالعه در دست ندارد. در این‌گونه پژوهش‌ها، هدف پژوهشگر بررسی «کیفیت پدیده» مورد مطالعه است نه کمیّت. بررسی میانگین نظر پاسخگویان در زمینۀ نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی منجر به شناخت هر چه بیشتر عوامل مؤثر بر این متغیر در جهت سیاست گذاری اجتماعی دقیق‌تر خواهد شد. وضعیت هر یک از مقوله‌های تأثیرگذار بر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در بخش اول قسمت کمی مورد بررسی قرار گرفته است. گام‌های مدل‌سازی نیز دارای مراحل مشخص می‌باشد که رعایت استانداردها در هر گام ضروری می‌باشد. زمانی که در پژوهش از دو رویکرد کمی ‌و کیفی استفاده می‌شود، پس از طراحی مدل به روش کیفی(مصاحبه و تحلیل کیفی) به دنبال آن تکمیل پرسشنامه طراحی شده به وسیله نمونه‌ها و انجام محاسبات کمی ‌بر نتایج (جهت تعیین روایی) صورت می‌گیرد. در این بخش جهت بررسی ساختار عاملی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی از طریق فاکتور آنالیز -که یکی از روش‌های تعیین روایی سازه می‌باشد- به بررسی اعتبار هر یک از بخش‌های طراحی شده در قسمت کیفی و نیز ارتباط میان هر یک از مقوله‌ها با کدهای مربوطه پرداخته شده است. چنانچه بارهای عاملی میان مقوله‌ها و کدهای مربوطه شرایط لازم جهت حضور در مدل را نداشته باشند از مدل حذف شده و پرسشنامۀ نهایی مورد استفاده برای متغیر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی متأثر از حذفیات حاصل از این بخش خواهد بود.

یافته‌ها

محقق برای پاسخ به سؤال پژوهش و ارائۀ مدل، هفت گام فراترکیب را به شرح زیر انجام داده است:

گام اول تعریف سؤال تحقیق: به‌منظور تنظیم سؤال پژوهش، اولین گام برای محققان تمرکز بر چه چیزی در مطالعه می‌باشد. در پژوهش حاضر، سؤال اصلی این است: «مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی کدام است؟» که با مدنظر قرار دادن پارامترهای مندرج در جدول شماره 1 تنظیم می‌شود.

جدول 1: سؤالات پژوهش

Table1: Research questions

Query parameters پارامترهای پرسشی	Question پرسش	Answer the question پاسخ پرسش
What (چه چیزی)	عوامل مؤثر بر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی کدام است؟	چارچوب طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی
Who(جامعه مورد مطالعه)	جامعه موردمطالعه طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی کدام است؟	آثار مختلف در قالب پژوهش‌ها، مقالات، پایان‌نامه
When (محدودیت زمانی)	محدودە زمانی پژوهش کدام است؟	کلیه آثار مربوط در بازه زمانی 2000 تا پایان سال 2021
How (چگونگی روش)	داده‌های پژوهش چگونه جمع‌آوری ‌شده‌اند؟	بررسی محتوای آثار، شناسایی کدها

گام دوم شناسایی و بازیابی مطالعات: در این پژوهش، پنج پایگاه داده غیر ایرانی ScienceDirect, Web of Science, Google Scholar, Scopus, Emerald, و سه پایگاه داده ایرانی CIVILICA، Magiranو SID به‌منظور شناسایی و گردآوری مطالعات مختلف مورد جستجو قرار گرفت که در نتیجه این جستجو و با وارد کردن معیارهای ورود حدود 163 مطالعه جهت بررسی یافت شد. واژه‌های کلیدی جستجو شده در این پژوهش در جدول زیر آمده است.

جدول 2: واژه‌های جستجو شده

Table2: Searched words

Keywords واژه‌های کلیدی
فارسی	انگلیسی
تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین	Supply chain resilience
زنجیرۀ تأمین دیجیتال	Digital supply chain
زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی	Digital supply chain in a critical situation
رسانه‌های اجتماعی و زنجیرۀ تأمین دیجیتال	Social media and digital supply chain

گام سوم عین معیارهای ورود و خروج مطالعه (تعیین منابع، اندازه نمونه): جهت انتخاب منابع مناسب روال به‌این‌ترتیب طی شد که ابتدا کلیدواژه زنجیرۀ تأمین در هریک از پایگاه‌ها جستجو شد اما با توجه به اینکه این واژه، واژه‌ای کلی بود و اغلب منابع یافت شده، شامل مباحثی نامرتبط با موضوع موردنظر این تحقیق بودند، بنابراین این واژه به واژه مرکب تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین محدود شد و ازآنجاکه زنجیرۀ تأمین دیجیتال مدنظر بود، واژه تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی نیز به هنگام جستجوی منابع در پایگاه‌ها مدنظر قرار گرفت. لازم به ذکر است که تعداد کل مقالات يافت شده با در نظر گرفتن معیارهای ورودی، 163 مطالعه (فارسی و انگلیسی) می‌باشد که پس از بررسی تمامی آن‌ها و در نظر گرفتن معیارهای خروجی از منظر معیار محتوا و یا عدم دسترسی نهایتاً نتایج استخراج‌شده از 19 مطالعه (14 پژوهش انگلیسی و 5 پژوهش فارسی) مورد بازبررسی و تحلیل قرار گرفت.

گام چهارم: استخراج یافته‌ها و ارزیابی کیفیت هر یک از مطالعات: در نهایت با توجه به نتایج 118 کد باز، 43 کد محوری و 13 مقوله اصلی به شرح ذیل استخراج شده است:

بعد طراحی شبکه زنجیرۀ تأمین متنوع، شامل 13 گویه،بعد واکنش سریع، شامل 8 گویه، بعد ذخیره استراتژیک، شامل 12 گویه، بعد همکاری و برون‌سپاری، شامل 8 گویه، بعد مدیریت بحران، شامل 8 گویه، بعد منبع‌یابی منعطف، شامل 7 گویه، بعد چرخه نقدینگی، شامل 8 گویه، بعد پیش‌بینی تغییرات در بازار، شامل 8 گویه، بعد پشتیبانی مناسب، شامل 13 گویه، بعد ریسک‌پذیری فناوری، شامل 9 گویه، بعد یکپارچه‌سازی فناوری، شامل 6 گویه، بعد تغییر الگوهای ارتباط با مشتری، شامل 12 گویه و بعد ارتقای هوش بازار و درک بهتر تقاضا، شامل 6 گویه می‌باشد.

جدول 3: دسته بندی کدهای شناسایی شده

Table 3: Classification of identified codes

Open source کدهای باز	Core codes (concepts) کدهای محوری (مفاهیم)	Choice codes کدهای انتخابی	References منابع
· تبادل داده‌ها با تأمین‌کنندگان به‌صورت الکترونیکی · برون‌سپاری	تأمین‌کنندگان جدید	طراحی شبکه زنجیرۀ تأمین متنوع	کوی و همکاران (2018)، سینگ و همکاران (2018)، هنا و همکاران (2011)
· وضوح سطح موجودی با سیستم یکپارچه · تجزیه‌وتحلیل، گزارش دهی و ایجاد استراتژی · کاهش خطاهای انسانی	انبارداری هوشمند		خدابخش و همکاران (1397)
· تمرکز بر مدیریت تقاضا و برنامه‌ریزی تأمین و تولید بر اساس آن · تسریع در برنامه‌ریزی لجستیک	برنامه‌ریزی و اجرای یکپارچه		صادقی و سیفی (1399)، سینگ و همکاران (2018)، جونز و همکاران (2014)
· تأمین یکپارچه و برخوردار ازتوانایی‌های همکاری بالا · ایجاد یک شبکه تجاری و داشتن یک چشم‌انداز مشترک · بهبود روابط با شرکای زنجیرۀ تأمین	یکپارچه‌سازی شرکا		هنا و همکاران (2011)، خدابخش و همکاران (1397)
· وجود اطمینان در زنجیرۀ تأمین و جلوگیری از دوباره‌کاری · تمایز محصول و تغییر در روش تولید · ارائه کیفیت بهینه	تولید هوشمند		جونز و همکاران (2014)، آذر و خرمی (1399)
· پیکربندی مجدد سریع سیستم · کاهش زمان عرضه · سرعت رهگیری محصولات در زنجیرۀ تأمین	چابکی	واکنش سریع	نصیری و همکاران (2020)، خدابخش و همکاران (1397)
· داشتن روحیه توفیق طلبی · حفظ مزیت رقابتی · افزایش پاسخگویی	توانمندسازی		راجش و راوی (2015)، آذر و خرمی (1399)
· داشتن قابلیت‌هایی برای تخمین تغییرات در بازارها · دستیابی به فرصت‌های بازار با اقدام به‌موقع	تمرکز بر زمان رهبری		هنا و همکاران (2011)، ژیائو و همکاران (2012)
· اشتراک‌گذاری اطلاعات تولیدکننده · اشتراک‌گذاری اطلاعات توزیع‌کننده · اشتراک‌گذاری اطلاعات مشتری	اشتراک‌گذاری اطلاعات با استفاده از رسانه‌های اجتماعی	ذخیره استراتژیک	کاروالیو و همکاران (2012)، صادقی و سیفی (1399)، هنا و همکاران (2011)
· تبادل اطلاعات دیجیتال · تمرکز بر نوآوری و پایداری · اکتشاف، آموزش و توسعۀ استراتژی	تسهیم دانش		سینگ و همکاران (2018)، جونز و همکاران (2014)
· کاهش مدت‌زمان انتظار تا تحویل محصول · اولویت‌بندی زمانی اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت · ذخیره‌سازی غیرمتمرکز برای کوتاه کردن زمان تحویل	مدیریت استراتژی تأخیر		خدابخش و همکاران (1397)، چائو و همکاران (2020)
· مهار ریسک ضعف کنترل در پروژه · شناخت سطح کیفیت موردنظر مشتری · بهینه‌سازی ارزش	سیستم مدیریت پروژه		راجش و راوی (2015)، نصیری و همکاران (2020)
· ایجاد قابلیت همکاری · استقرار فناوری‌های جدید · بررسی واکنش‌ها به تبلیغات دیجیتالی · بررسی محیط‌های متحرک	بازاریابی آنلاین و لحظه‌ای با رسانه‌های اجتماعی	همکاری و برون‌سپاری	جونز و همکاران (2014)، کاروالیو و همکاران (2012)
· انتشار گزارش‌های مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکت · ترویج داستان‌های موفقیت	پوشش رسانه‌ای		ریلی و هینان (2014)، جعفرنژاد و همکاران (2019)
· ایجاد شبکه قوی‌تر بین فرآیندهای تجاری مختلف با فناوری‌های دیجیتال · به اشتراک‌گذاری ریسک و درآمد	ایجاد یک شبکه تجاری و داشتن یک چشم‌انداز مشترک		نصیری و همکاران (2020)، جونز و همکاران (2014)
· اجتناب از سوءاستفاده از بحران برای کسب سودهای کوتاه‌مدت · افزایش آمادگی کل زنجیرۀ‌ تأمین دیجیتال	ایجاد و توسعۀ انبارداری احتیاطی	مدیریت بحران	صادقی و سیفی (1399)، چائو و همکاران (2020)
· تشکیل تیم اقدام مشترک زنجیرۀ تأمین برای مقابله با بحران · توسعۀ سبد محصولات با نوآوری سریع مبتنی بر نیازهای مشتریان · واکنش در مقابل اختلال‌ها و بازیابی از آن‌ها	پیش‌بینی و آمادگی		آذر و خرمی (1399)، راجش و راوی (2015)
· بهینه‌سازی فرآیندها · افزایش کیفیت فرآیندها اتوماسیون · ارتباط بین افراد و محتوا	تجزیه‌ و تحلیل محتوا		سینگ و همکاران (2018)، خدابخش و همکاران (1397)
· جمع‌آوری داده‌ها از منابع مختلف · پیکربندی مجدد منابع	ایجاد منابع چندمنظوره	منبع یابی منعطف	کوییروز و همکاران (2019)
· انعطاف‌پذیری خدمات جدید · شناسایی تأمین‌کنندگان جایگزین	انعطاف‌پذیری شبکه تأمین		کوییروز و همکاران (2019)
· قدرت تحمل ابهام · تعامل آسان توسط زنجیرۀ تأمین دیجیتال · کنترل نگرانی‌های محیطی	قابلیت سازگاری		چائو و همکاران (2020)، لی (2018)
· سود خالص و هزینه هر ساعت عملیاتی · مدیریت جریان نقدینگی و حصول اطمینان از انضباط مالی · بودجه کافی و تأمین مالی مناسب	قدرت و توان مالی	چرخه نقدینگی	کوییروز و همکاران (2019)، ژیائو و همکاران (2012)
· دایره نظارت بر قراردادها و پرداخت‌ها · اخذ بازخورد دیجیتالی · چرخۀ نقدینگی تاب آورانه دیجیتال	عرضه و ارائه خدمات مالی در بسترهای رسانه‌های اجتماعی		اولری (2011)، راجش و راوی (2015)
· حمایت مالی/غیرمالی از شرکای زنجیرۀ تأمین · شفافیت مالی	سرمایه‌گذاری غیرمستقیم		کوییروز و همکاران (2019)، لی (2018)
· تجزیه‌وتحلیل احساسات مبتنی بر واژگان · تجزیه‌وتحلیل احساسات جمع	تحلیل احساسات، تشخیص موضوع و جمع‌آوری اطلاعات بازار	پیش‌بینی تغییرات در بازار	ژیائو و همکاران (2012)، جعفرنژاد و همکاران (2019)
· استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای ایجاد تقاضا کالاها و خدمات · اقدامات ابتکاری در خصوص مقابله با افت تقاضا · سنجش تقاضا و اطلاعات به روز فروش	شکل‌دهی فروش و تقاضا		نصیری و همکاران (2020)، سلیمی زاویه و شمس (1400)
· مدولارسازی · یافتن کانال‌های تقاضای جدید · مزایای مدل‌های کسب‌وکار نوآورانه	سادگی و استانداردسازی محصولات		راجش و راوی (2015)، لی (2018)
· بهبود همکاری میان کارکنان · اعتماد در میان کارکنان · به‌کارگیری نیروی کار چندمهارته	شایستگی کارکنان	پشتیبانی مناسب	بچسیس و همکاران (2018)، جعفرنژاد و همکاران (2019)
· انعطاف‌پذیری در انجام سفارش · طراحی مجدد فرآیندهای برنامه‌ریزی تقاضا · ارسال مواد تبلیغاتی (مانند تخفیف) برای مشتریان · ارائه آموزش‌ها، نکات و دستورالعمل‌های کاربر	نزدیک شدن به مصرف‌کننده	پشتیبانی مناسب	ریلی و هینان (2014)، کاروالیو و همکاران (2014)
· تأمین‌کنندگان وفادار · ظرفیت مازاد و تأمین‌کنندگان پشتیبان · تنظیم قرارداد منعطف	ارزیابی قابلیت‌های تأمین‌کنندگان	پشتیبانی مناسب	راجش و راوی (2015)، ژیائو و همکاران (2012)
· تحویل به‌موقع · اطمینان از تحویل سالم · برقراری ارتباط مداوم با مشتریان از طریق کانال‌های مختلف	پشتیبانی از مشتری	پشتیبانی مناسب	سلیمی زاویه و شمس (1400)، آذر و خرمی (1399)
· داشتن قابلیت‌هایی برای غلبه بر ریسک تقاضا · شناسایی ریسک‌ها و پایش اطلاعات زنجیرۀ تأمین	فرهنگ مدیریت ریسک	ریسک‌پذیری فناوری	چائو و همکاران (2020)، جعفر نژاد و همکاران (2019)
· بهینه کاوی از بهترین تجربیات و اقدامات بین‌المللی · رصد دائمی اقدامات بازاریابی رقبای محلی و بهترین‌های صنعت	الزامات نظارتی، محلی و جهانی		اولری (2011)، راجش و راوی (2015)
· برطرف کردن ضعف خطوط مخابراتی پرسرعت و امن در کشور · گسترش بسترهای مخابراتی	لزوم حفظ استانداردهای امنیتی		بچسیس و همکاران (2018)
· انتخاب استراتژی مناسب ورود · توجه به بلوغ سازمانی · مسیر جهت‌گیری نوآوری در سازمان	ورود هدفمند و با تدبیر به عرصه رسانه‌های اجتماعی		کوییروز و همکاران (2019)، سلیمی زاویه و شمس (1400)
· حفظ حریم خصوصی کاربران · رفع قوانین محدودکننده · توسعۀ مدل‌ها و محصولات جدید برای جلوگیری از افت مقیاس کار	کاهش آسیب‌پذیری	یکپارچه‌سازی فناوری	لی (2018)، چائو و همکاران (2020)
· صحت و دقت بالای داده‌ها و اطلاعات اصلی تولیدی · وجود نسخه‌های پشتیبان از داده‌ها · هوشمند کردن سیستم‌های داخلی و فرآیندها	الگوریتم‌های هوشمند		لی (2018)، سلیمی زاویه و شمس (1400)
· یکپارچگی کانال‌های ارتباطی و بهره‌مندی از سیستم مناسب مدیریت کانال · تنوع مناسب کانال‌های ارتباطی · دریافت بازخورد از مشتری	کانال‌های ارتباطی و اتصال مجازی به مشتری	تغییر الگوهای ارتباط با مشتری	بچسیس و همکاران (2018)، اولری (2011)، سلیمی زاویه و شمس (1400)، کوی و همکاران (2018)
· استخراج نظرات مشتریان برای بینش بهتر نسبت به مشتری · ارتباطات عمیق‌تر با داده‌های ارائه‌شده توسط مصرف‌کنندگان · افزایش درآمد، بهبود حاشیه شرکت و روابط قوی با مشتری	رشد تنوع کانال‌های ارتباطی		اولری (2011)، کوییروز و همکاران (2019)
· وفاداری مشتری · ارتقای امنیت برای مشتری · انعطاف‌پذیری بالا در جذب مشتری	استفاده از رسانه‌های اجتماعی به‌منظور رتبه‌بندی مشتریان		راجش و راوی (2015)، جعفرنژاد و همکاران (2019)
· استفاده از معماری و متدولوژی طراحی و ساخت به‌روز · استفاده از اعلان‌های تحویل · خدمات مناسب و تأمین رضایت مشتری	محصولات هوشمند		ژیائو و همکاران (2012)، سلیمی زاویه و شمس (1400)
· کنترل تأخیر در تصمیم‌گیری مدیران ارشد · برخورداري از یک سیستم تسلط مرکزي · افزایش سرعت انتقال اطلاعات	تصمیم‌گیری بهینه	ارتقا هوش بازار و درک بهتر تقاضا	لی (2018)، سینگ و همکاران (2018)
· قدرت پردازش بالا و مناسب سرورهای مستقر · وجود طرح توسعۀ زیرساخت مجازی · استفاده از سرورهای نسل جدید و بهره‌گیری از کل توانمندی‌های رایانه‌ای	قدرت پردازش رایانه‌ای	ارتقا هوش بازار و درک بهتر تقاضا	بچسیس و همکاران (2018)، کوییروز و همکاران (2019)

گام پنجم؛ انتخاب روش ترکیب و تحلیل یافته‌های مطالعات: گراندد تئوری³⁶ یا نظریه داده بنیاد یک روش تحقیق کیفی است که برای نظریه‌پردازی پیرامون پدیده مورد مطالعه استفاده می‌شود. این روش زمانی استفاده می‌شود که ادبیات پژوهش پیرامون موضوع از غنای لازم برخوردار نباشد. همچنین هدف ارائه یک نظریه جدید است که تاکنون در جوامع پژوهشی مطرح نشده است. روش اصلی گردآوری داده‌ها در این روش استفاده از انواع مصاحبه است. با تحلیل و کدگذاری متن مصاحبه‌ها به ارائه مدل پارادایمی پرداخته می‌شود.

شکل 1: فرایند انتخاب روش ترکیب و تحلیل یافته‌های مطالعات

Figure 1: The process of choosing the method of combining and analyzing the findings of the studies

گام ششم، بررسی کیفیت نتایج: به‌منظور سنجش پایایی مدل طراحی ‌شده از شاخص کاپا³⁷ استفاده‌شده است. بدین طریق که شخص دیگري (از نخبگان این رشته) بدون اطلاع از نحوه ادغام کدها و مفاهیم ایجادشده توسط محقق، اقدام به دسته‌بندی کدها در مفاهیم کرده است. سپس مفاهیم ارائه ‌شده توسط محقق با مفاهیم ارائه‌ شده توسط این فرد مقایسه شده است. در نهایت با توجه به تعداد مفاهیم ایجاد شده مشابه و مفاهیم ایجادشده متفاوت، شاخص کاپا محاسبه ‌شده است. همان‌طور که در جدول(4) مشاهده می‌گردد، محقق 13 مقوله و فرد دیگر نیز 13 مقوله ایجاد کرده‌اند که از این تعداد 11 مقوله مشترك هستند.

جدول 4: وضعیت تبدیل کدها به مفاهیم توسط محقق و فرد دیگر

Table 4: Status of converting codes into concepts by the researcher and another person

Researcher's opinion نظر محقق
مجموع Total	خیر No	بله Yes
12	B=2	A=10	بله Yes	Another person's opinion نظر فرد دیگر
1	D=0	C=1	خیر No
13	2	11	مجموع Total

جدول 5: بررسی وضعیت کاپا

Table5: No. 5- Kappa status cheek

مقدار عددي شاخص کاپا

The numerical value of Kappa index

وضعیت توافق

Agreement status

کمتر از صفر

Less than 0

ضعیف

Weak

بین 0 تا 0.2

Between 0 and 0.2

بی‌اهمیت

Unimportant

بین 0.210 تا 0.4

Between 0.21 and 0.4

متوسط

Medium

بین 0.41 تا 0.6

Between 0.41 and 0.6

مناسب

Appropriate

بین 0.61 تا 0.8

Between 0.61 and 0.8

معتبر

Valid

بین 0.81 تا 1

Between 0.81 and 1

عالی

Excellent

همان‌طور که دیده می‌شود مقدار شاخص کاپا برابر با 765/0 محاسبه شد که با توجه به جدول 5 در سطح توافق معتبر قرارگرفته است.

= توافقات مشاهده ‌شده

==توافقات شانسی

جدول 6: بررسی مضامین مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی از دیدگاه خبرگان (10=n)

Table 6- Examining the themes of the model of the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical conditions from the point of view of experts (n=10)

کُد باز open source	میانگین Average	انحراف معیار Standard deviation	آماره t t statistic	احتمال p-value	نتیجه Result
تبادل داده‌ها با تأمین کنندگان به صورت الکترونیکی Data exchange with suppliers electronically	3.40	0.52	2.45	0.018	تأیید confirmation
برون‌سپاری Outsourcing	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
وضوح سطح موجودی با سیستم یکپارچه Inventory level resolution with integrated system	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
تجزیه و تحلیل، گزارش دهی و ایجاد استراتژی Analysis, reporting and strategy creation	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
کاهش خطاهای انسانی Reduce human errors	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تمرکز بر مدیریت تقاضا و برنامه‌ریزی تأمین و تولید بر اساس آن Focusing on demand management and supply and production planning based on it	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
تسریع در برنامه‌ریزی لجستیک Accelerating logistics planning	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تأمین یکپارچه و برخوردار از توانایی‌های همکاری بالا Integrated supply with high cooperation capabilities	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
ایجاد یک شبکه تجاری و داشتن یک چشم انداز مشترک Creating a business network and having a common vision	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
بهبود روابط با شرکای زنجیرۀ تأمین Improving relations with supply chain partners	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
وجود اطمینان در زنجیرۀ تأمین و جلوگیری از دوباره کاری Confidence in the supply chain and prevention of rework	3.80	0.42	0.006	0.001	تأیید confirmation
تمایز محصول و تغییر در روش تولید Product differentiation and change in production method	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
ارائه کیفیت بهینه Providing optimal quality	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
پیکربندی مجدد سریع سیستم Quick reconfiguration of the system	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
کاهش زمان عرضه Reduce supply time	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
سرعت رهگیری محصولات در زنجیرۀ تأمین The speed of tracking products in the supply chain	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
داشتن روحیه توفیق طلبی Having a spirit of success	3.30	0.48	1.96	0.041	تأیید confirmation
حفظ مزیت رقابتی Maintaining competitive advantage	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
افزایش پاسخگویی Increase responsiveness	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
داشتن قابلیت‌هایی برای تخمین تغییرات در بازارها Having capabilities to estimate changes in the markets	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
دستیابی با فرصت‌های بازار با اقدام به موقع Achieving market opportunities with timely action	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
اشتراک گذاری اطلاعات تولید کننده Share producer information	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
اشتراک گذاری اطلاعات توزیع کننده Share distributor information	3.80	0.79	3.21	0.005	تأیید confirmation
اشتراک گذاری اطلاعات مشتری Sharing customer information	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تبادل اطلاعات دیجیتال Digital information exchange	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تمرکز بر نوآوری و پایداری Focus on innovation and sustainability	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
اکتشاف، آموزش و توسعۀ استراتژی Exploration, training and strategy development	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
کاهش مدت زمان انتظار تا تحویل محصول Reducing the waiting time for product delivery	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
اولویت بندی زمانی اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت Time prioritization of the implementation of the company's development plans	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
ذخیره سازی غیرمتمرکز برای کوتاه کردن زمان تحویل Decentralized storage to shorten delivery time	3.40	0.52	2.45	0.018	تأیید confirmation
مهار ریسک ضعف کنترل در پروژه Controlling the risk of weak control in the project	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
شناخت سطح کیفیت مورد نظر مشتری Knowing the quality level desired by the customer	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
بهینه سازی ارزش Value optimization	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
ایجاد قابلیت همکاری Interoperability	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
استقرار فناوری‌های جدید Deployment of new technologies	3.40	0.52	2.45	0.018	تأیید confirmation
بررسی واکنش‌ها به تبلیغات دیجیتالی Investigating reactions to digital advertising	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
بررسی محیط‌های متحرک Examining moving environments	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
انتشار گزارش‌های مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکت Publication of corporate social responsibility reports	4.10	0.57	6.13	0.001	تأیید confirmation
ترویج داستان‌های موفقیت Promote success stories	4	0.47	6.71	0.001	تأیید confirmation
ایجاد شبکه قوی‌تر بین فرآیندهای تجاری مختلف با فناوری‌های دیجیتال Creating a stronger network between different business processes with digital technologies	3.80	0.79	3.21	0.005	تأیید confirmation
به اشتراک گذاری ریسک و درآمد Risk and revenue sharing	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
اجتناب از سوء استفاده از بحران برای کسب سودهای کوتاه مدت Avoid abusing the crisis for short-term gains	3.50	0.53	6	0.007	تأیید confirmation
افزایش آمادگی کل زنجیرۀ‌ی تأمین دیجیتال Increasing the readiness of the entire digital supply chain	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
تشکیل تیم اقدام مشترک زنجیرۀ تأمین برای مقابله با بحران Forming a supply chain joint action team to deal with the crisis	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
توسعۀ سبد محصولات با نوآوری سریع مبتنی بر نیازهای مشتریان Development of product portfolio with rapid innovation based on customer needs	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
واکنش در مقابل اختلال‌ها و بازیابی از آنها Reaction to disturbances and recovery from them	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
بهینه سازی فرآیندها Process optimization	3.70	0.82	2.69	0.012	تأیید confirmation
افزایش کیفیت فرآیندها اتوماسیون Increasing the quality of automation processes	4	0.47	2.69	0.001	تأیید confirmation
ارتباط بین افراد و محتوا Connection between people and content	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
جمع آوری داده‌ها از منابع مختلف Collecting data from different sources	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
پیکربندی مجدد منابع Reconfiguration of resources	3.80	0.79	3.21	0.005	تأیید confirmation
انعطاف پذیری خدمات جدید Flexibility of new services	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
شناسایی تأمین کنندگان جایگزین Identify alternative suppliers	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
قدرت تحمل ابهام Ambiguity tolerance	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
تعامل آسان توسط زنجیرۀ تأمین دیجیتال Easy interaction through the digital supply chain	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
کنترل نگرانی‌های محیطی Controlling environmental concerns	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
سود خالص و هزینه هر ساعت عملیاتی Net profit and cost per operating hour	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
مدیریت جریان نقدینگی و حصول اطمینان از انضباط مالی Managing cash flow and ensuring financial discipline	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
بودجه کافی و تأمین مالی مناسب Sufficient budget and proper financing	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
دایره نظارت بر قراردادها و پرداخت‌ها Contracts and Payments Supervision Department	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
اخذ بازخورد دیجیتالی Get digital feedback	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
چرخه‌ی نقدینگی تاب اورانه دیجیتال Digital resilient liquidity cycle	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
حمایت مالی/غیرمالی از شرکای زنجیرۀ تأمین Financial/non-financial support of supply chain partners	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
شفافیت مالی Financial transparency	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تجزیه و تحلیل احساسات مبتنی بر واژگان Vocabulary-based sentiment analysis	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
تجزیه و تحلیل احساسات جمع Aggregate sentiment analysis	3.60	0.70	2.71	0.012	تأیید confirmation
استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای ایجاد تقاضا کالاها و خدمات Using social media to create demand for goods and services	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
اقدامات ابتکاری در خصوص مقابله با افت تقاضا Innovative measures to deal with the drop in demand	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
سنجش تقاضا و اطلاعات به روز فروش Demand measurement and up-to-date sales information	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
مدولارسازی Modularization	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
یافتن کانال‌های تقاضای جدید Finding new demand channels	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
مزایای مدل‌های کسب‌وکار نوآورانه Benefits of innovative business models	3.40	0.52	2.45	0.018	تأیید confirmation
بهبود همکاری میان کارکنان Improve cooperation among employees	3.40	0.52	2.45	0.018	تأیید confirmation
اعتماد در میان کارکنان Trust among employees	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
به‌کارگیری نیروی کار چندمهارته Employing multi-skilled workforce	3.60	0.57	5.01	0.001	تأیید confirmation
انعطاف پذیری در انجام سفارش Flexibility in ordering	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
طراحی مجدد فرآیندهای برنامه‌ریزی تقاضا Redesign of demand planning processes	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
ارسال مواد تبلیغاتی (مانند تخفیف) برای مشتریان Sending promotional materials (such as discounts) to customers	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
ارائه آموزش‌ها، نکات و دستورالعمل‌های کاربر Providing user tutorials, tips and instructions	3.70	0.68	3.28	0.005	تأیید confirmation
تأمین کنندگان وفادار Loyal suppliers	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
ظرفیت مازاد و تأمین کنندگان پشتیبان Excess capacity and backup suppliers	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
تنظیم قرارداد منعطف Flexible contract arrangement	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
تحویل به موقع Timely delivery	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
اطمینان از تحویل سالم Ensure safe delivery	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
برقراری ارتباط مداوم با مشتریان از طریق کانال‌های مختلف Constant communication with customers through different channels	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
داشتن قابلیت‌هایی برای غلبه بر ریسک تقاضا Having capabilities to overcome demand risk	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
شناسایی ریسک‌ها و پایش اطلاعات زنجیرۀ تأمین Identify risks and monitor supply chain information	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
بهینه‌کاوی از بهترین تجربیات و اقدامات بین‌المللی Optimizing the best international practices and practices	4	0.47	6.71	0.001	تأیید confirmation
رصد دائمی اقدامات بازاریابی رقبای محلی و بهترین‌های صنعت Constant monitoring of marketing actions of local competitors and the best in the industry	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
برطرف کردن ضعف خطوط مخابراتی پرسرعت و امن در کشور Addressing the weakness of high-speed and secure telecommunication lines in the country	3.90	0.57	5.01	0.001	تأیید confirmation
گسترش بسترهای مخابراتی Expansion of telecommunication platforms	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
انتخاب استرانژی مناسب ورود Choose the right entry method	3.60	0.84	2.25	0.026	تأیید confirmation
توجه به بلوغ سازمانی Attention to organizational maturity	3.50	0.53	6	0.007	تأیید confirmation
مسیر جهت گیری نورآوری در سازمان The direction of enlightenment in the organization	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
حفظ حریم خصوصی کاربران User privacy protection	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
رفع قوانین محدود کننده Removal of restrictive rules	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
توسعۀ مدلها و محصولات جدید برای جلوگیری از افت مقیاس کار Development of new models and products to prevent the decline of work scale	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
صحت و دقت بالای داده‌ها و اطلاعات اصلی تولیدی High accuracy and accuracy of data and main production information	3.90	0.57	5.01	0.001	تأیید confirmation
وجود نسخه‌های پشتیبان از داده‌ها Existence of data backups	3.60	0.70	2.71	0.012	تأیید confirmation
هوشمند کردن سیستم‌های داخلی و فرآیندها Smartening internal systems and processes	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
یکپارچگی کانالهای ارتباطی وبهره مندی از سیستم مناسب مدیریت کانال The integration of communication channels and the benefit of a suitable channel management system	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
تنوع مناسب کانال‌های ارتباطی Appropriate variety of communication channels	3.50	0.53	3	0.007	تأیید confirmation
دریافت بازخورد از مشتری Receive feedback from customers	3.90	0.57	5.01	0.001	تأیید confirmation
استخراج نظرات مشتریان برای بینش بهتر نسبت به مشتری Extracting customer opinions for better customer insight	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
ارتباطات عمیق‌تر با داده‌های ارائه شده توسط مصرف‌کنندگان Deeper connections with consumer-provided data	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
افزایش درآمد، بهبود حاشیه شرکت و روابط قوی با مشتری Increased revenue, improved company margins and strong customer relationships	4	0.47	6.71	0.001	تأیید confirmation
وفاداری مشتری Costumer loyalty	3.50	0.53	3	0.001	تأیید confirmation
ارتقای امنیت برای مشتری Improve security for the customer	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
انعطاف پذیری بالا در جذب مشتری High flexibility in attracting customers	3.80	0.63	4	0.001	تأیید confirmation
استفاده از معماری و متدولوژی طراحی و ساخت به روز Using up-to-date architecture and design and construction methodology	3.80	0.63	4	0.002	تأیید confirmation
استفاده از اعلان‌های تحویل Use of delivery notifications	3.90	0.32	9	0.001	تأیید confirmation
خدمات مناسب و تأمین رضایت مشتری Appropriate service and customer satisfaction	3.80	0.32	6	0.001	تأیید confirmation
کنترل تأخیر در تصمیم گیری مدیران ارشد Controlling delay in senior managers' decision making	3.70	0.48	4.58	0.001	تأیید confirmation
برخورداري از یک سیستم تسلط مرکزي Having a central control system	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
افزایش سرعت انتقال اطلاعات Increase the speed of information transfer	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation
قدرت پردازش بالا و مناسب سرورهای مستقر High processing power and suitable for established servers	3.60	0.52	3.67	0.003	تأیید confirmation
وجود طرح توسعۀ زیرساخت مجازی The existence of a virtual infrastructure development plan	3.90	0.74	3.86	0.002	تأیید confirmation
استفاده از سرورهای نسل جدیدو بهره گیری از کل توانمندی‌های رایانه‌ای Using new generation servers and taking advantage of all computer capabilities	3.80	0.42	6	0.001	تأیید confirmation

بررسی کیفیت مضامین: در این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه‌ای (مراجعه به اسناد و مدارک مکتوب از قبیل کتب، مجلات و ...) طراحی متغیرهای پژوهش صورت گرفت. هم‌زمان با شناسایی مضامین، مصاحبه خبرگی با خبرگان مربوطه (شامل استادان و متخصصان آگاه به موضوع) ترتیب داده ‌شده است. مصاحبه خبرگی عمدتاً از نوع مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته³⁸ بوده است. مصاحبه خبرگی با دو هدف انجام‌ گرفته است. ارائه مضامین و شاخص‌های استخراج‌شده ناشی از مطالعات کتابخانه‌اي به خبرگان و نظرخواهی از آن‌ها در خصوص مضامین و شاخصهای استخراج‌شده و شناسایی مضامین و شاخصهایی که در مطالعات کتابخانه‌اي مورد لحاظ قرار نگرفته‌اند. هدف دیگر مصاحبه خبرگی، درك بهتر متغیرها جهت تعریف عملیاتی آن‌ها، استخراج سنجه‌ها و دسته‌بندي مناسب آن‌ها بوده است. سپس به‌منظور نهایی‌سازی فهرست مضامین و شاخص‌ها، از روش نظرسنجی از خبرگان به روش دلفی³⁹ استفاده ‌شده است. نوع شرکت‌کنندگان در روش دلفی از ۵ تا ۲۰ نفر را شامل می‌شوند. با توجه به اینکه جهت سنجش مناسبت شاخص‌های معرفی‌شده از طیف لیکرت⁴⁰ استفاده‌شده است بنابراین برای تأیید شاخص‌ها از عدد (00/3) که سطح متوسط مورد سنجش را نشان می‌دهد استفاده ‌شده است و ميانگين نظرات خبرگان شرکت‌کننده در روش دلفی، درباره شاخص‌های مؤثر به‌وسیله آزمون t با مقدار نظري (00/3) مقايسه شد. چنانچه نمره میانگین نظرات خبرگان به کُد پیشنهادی بیشتر از مقدار نظری (00/3) باشد، کُد مذکور در مدل باقی خواهد ماند. نتايج حاصل از اين آزمون در جدول (6) آورده شده است. نتایج نشان می‌دهد 118 کد اولیه در قالب پنج مقوله محوری مورد تأیید خبرگان قرار گرفته‌اند و در مدل نهایی نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی حضور دارند(05/0>p-مقدار).

گام هفتم، فرآیندهای شناسایی اجزای مدل پارادایمی نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی: بر اساس نتیجه حاصل از مصاحبه‌ها و پس از کدگذاری باز و محوری داده‌ها و بررسی ویژگی موردنیاز برای مقوله محوری اصلی، «نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی» به‌عنوان مقوله محوری اصلی انتخاب شد؛ چراکه مقوله محوری نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی می‌تواند سایر مقوله‌های محوری را در برگرفته و با آن‌ها تجانس مفهومی دارد.

شکل 2: فرایند انتخاب روش ترکیب و تحلیل یافته‌های مطالعات

Figure 2: Identification processes of paradigm model components

در این پژوهش به منظور طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی ابتدا شناسایی عوامل، مدنظر قرار گرفت و پنج پایگاه داده غیر ایرانی ScienceDirect, Web of Science, Google Scholar, Scopus, Emerald و سه پایگاه داده ایرانی CIVILICA, Magiran و SID به‌منظور شناسایی و گردآوری مطالعات مختلف مورد جستجو قرار گرفت که در نتیجۀ این جستجو و با وارد کردن معیارهای ورود، حدود 163 مطالعه جهت بررسی یافت شد. پس از بررسی تمامی آن‌ها و در نظر گرفتن معیارهای خروجی از منظر معیار محتوا و یا عدم دسترسی نهایتاً نتایج استخراج ‌شده از 19 مطالعه (14 پژوهش انگلیسی و 5 پژوهش فارسی) مورد بازبررسی و تحلیل قرار گرفت. در نهایت با استفاده از روش داده بنیاد، 118 کد باز، 43 کد محوری و 13 کد انتخابی استخراج‌ شده است. 13 کد انتخابی پژوهش در قالب پنج دسته کلی: شرایط علی شامل 2 کد انتخابی، 8 مفهوم و 21 کد باز ، شرایط زمینه‌ای شامل 3 کد انتخابی، 10 مفهوم و 25 کد باز، شرایط مداخله‌گر شامل 2 کد انتخابی، 7 مفهوم و 21 کد باز ، راهبردها شامل 2 کد انتخابی، 7 مفهوم و 19 کد باز، پیامدها شامل 4 کد انتخابی، 11 مفهوم و 32 کد باز می‌باشد. که این موارد اجزای مدل پارادایمی نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی را تشکیل می‌دهند.

شکل3: الگوی نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی مبتنی بر نظریه داده بنیاد و فراترکیب

Figure 3: The model of the role of social media in the resilience of the digital supply chain in critical conditions based on the data theory of foundation and metacomposition

در ادامه این بخش و پس از بررسی روایی سازه ابزار طراحی شده، ارتباط بین مقوله‌ها از طریق روش تحلیل مسیر بررسی گردید. در این بخش، به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم: اعتبار مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی به چه میزان است؟

در این بخش با استفاده از رويكرد مدلسازی معادلات ساختاري به بررسی الگوی پیشنهادی پژوهش و فرضیه‌های پژوهش پرداخته‌شده است قبل از بررسی الگوی پیشنهادی پژوهش پیشفرضهای معادلات ساختاری به‌طور کامل مورد بررسی قرارگرفته است.

الف) پایایی: برای برازش مدل‌های اندازه‌گیری از شاخص‌های آلفای کرونباخ و CR1 (پایایی ترکیبی) استفاده می‌شود. مقدار قابل‌قبول برای ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی حداقل برابر با 6/0 تعیین‌شده است.

جدول 7: پایایی ابزارهای اندازه‌گیری (پرسشنامه‌ها)

Table 7: Reliability of measurement tools (questionnaires)

Category مقوله	Cronbach's alpha آلفای کرونباخ	Composite reliability (CR) پایایی ترکیبی (CR)
طراحی شبکه زنجیرۀ تأمین متنوع Diverse supply chain network design	0.862	0.877
مدیریت بحران Crisis Management	0.895	0.916
شرایط علی Causal conditions	0.915	0.925
واکنش سریع quick reaction	0.901	0.923
چرخه نقدینگی Liquidity cycle	0.899	0.920
ریسک‌پذیری فناوری Technology risk taking	0.853	0.886
شرایط زمینه‌ای Background conditions	0.939	0.945
همکاری و برون‌سپاری Collaboration and outsourcing	0.866	0.895
پشتیبانی مناسب Proper support	0.919	0.932
شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	0.934	0.942
ذخیره استراتژیک Strategic reserve	0.897	0.919
منبع یابی منعطف Flexible sourcing	0.911	0.926
راهبردها Strategies	0.941	0.948
پیش‌بینی تغییرات در بازار Anticipating changes in the market	0.919	0.934
یکپارچه‌سازی فناوری Technology integration	0.916	0.934
تغییر الگوهای ارتباط با مشتری Changing customer communication patterns	0.922	0.933
ارتقا هوش بازار و درک بهتر تقاضا Improving market intelligence and better understanding of demand	0.923	0.940
پیامدها consequences	0.964	0.967
مقدار قابل‌قبول Acceptable value	>0.6	>0.6

ب) مناسب بودن معیارهای روان‌سنجی پرسشنامهها: در این پیش‌فرض برای مناسب بودن معیارهای روان‌سنجی پرسشنامهها باید به بررسی روایی پرسشنامهها پرداخته شود. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه‌ها و نیز مناسب بودن معیارهای روان‌سنجی پرسشنامهها که از پیش ‌فرض‌های مهم معادلات ساختاری است، از تحلیل عاملی تأییدی استفاده‌ شده است. در حقیقت اعتبار شاخص‌ها به‌وسیله بارهای عاملی مورد بررسی قرار می‌گیرد که این بار عاملی باید بیشتر از 5/0 باشد تا بتوان آن را معتبر دانست و آن را به‌عنوان سؤالی که شاخص ما را می‌سنجد در نظر گرفت. در صورت عدم این موضوع، باید سؤالات و ابعاد نامناسب را تشخیص داد و با حذف سؤالاتی از آن‌ها که باعث کاهش بار عاملی شدهاند، مدل را بهبود داد. با توجه به بارهاي عاملي محاسبه‌ شده هیچ سؤالی دارای بار عاملی کمتر از 5/0 نبود؛ بنابراین سؤالی برای حذف از روند تحلیل وجود نداشت.

پ) روایی: روایی پرسشنامه‌ها توسط دو معیار روایی همگرا و واگرا -که مختص مدل‌سازي معادلات ساختاري است- مورد بررسی قرار گرفت؛ روایی همگرا به میزان توانایی شاخص‌هاي یک بُعد در تبیین آن بُعد اشاره دارد و روایی واگرا نیز بیانگر این موضوع است که سازه‌هاي الگوی پژوهش می‌بایست با سؤال‌های خود همبستگی داشته باشند تا با سازه‌هاي دیگر. روایی همگرا به بررسی میزان همبستگی هر سازه با سؤالات (شاخص‌ها) خود می‌پردازد. برای بررسی روایی همگرای ابزارهای اندازه‌گیری، از شاخص میانگین واریانس استخراج (AVE) شده استفاده‌شده است. مگنر و همکاران (1996) مقدار 4/0 به بالا را برای AVE کافی دانسته‌اند. همچنین مقدار قابل‌قبول برای شاخص میانگین واریانس استخراج‌شده (AVE) حداقل برابر با 4/0 تعیین‌شده است. نتایج روایی همگرا در جدول(8) نشان داده‌شده است. مقادیر نشان می‌دهند که پرسشنامه‌های استفاده‌شده از روایی همگرای مناسبی برخوردارند.

جدول 8: همگرایی ابزارهای اندازه‌گیری (پرسشنامه‌ها)

Table 8: convergence of measurement tools (questionnaires)

Variable

متغیر

Average Variance Extraction (AVE)

میانگین واریانس استخراج (AVE)

شرایط علی

Causal conditions

0.478

شرایط زمینه‌ای

Background conditions

0.434

شرایط مداخله‌گر

Intervening conditions

0.438

راهبردها

Strategies

0.494

پیامدها

Consequences

0.476

مقدار قابل‌قبول

Acceptable value

>0.4

در روایی واگرا، میزان تفاوت بین شاخص‌هاي یک سازه با شاخص‌هاي سازه‌هاي دیگر در الگو مقایسه می‌شود. براي این کار بایستی از روش فورنل و لارکر استفاده کرد به‌این صورت که ماتریسی تشکیل داد که مقادیر قطر اصلی ماتریس، جذر ضرایب AVE هر سازه می‌باشد و مقادیر پایین قطر اصلی ضرایب همبستگی بین هر سازه با سازه‌هاي دیگر است و مقادیر همبستگی روی قطر اصلی از خانه‌های زیرین آن بیشتر باشد تا نشان‌دهندۀ این باشد که سازه‌ها (متغیرهای مکنون) در مدل تعامل بیشتری با شاخص‌های خود دارند تا با سازه‌های دیگر. مقادیر جدول شماره 9 نشان می‌دهند که جذر ضرایب AVE هر سازه از ضرایب همبستگی آن سازه با سازه‌هاي دیگر بیشتر شده است که این مطلب نشان‌دهندۀ قابل‌قبول بودن روایی واگراي سازه‌ها است.

جدول 9: روایی واگرای ابزارهای اندازه‌گیری (پرسشنامه‌ها)

Table 9: Divergent validity of measurement tools (questionnaires)

متغیر Variable	شرایط علی Causal conditions	شرایط زمینه‌ای Background conditions	شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	راهبردها Strategies	پیامدها Consequence
شرایط علی Causal conditions	0.760
شرایط زمینه‌ای Background conditions	0.740	0.731
شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	0.749	0.685	0.733
راهبردها Strategies	0.677	0.664	0.678	0.771
پیامدها Consequence	0.683	0.649	0.690	0.719	0.759

ت) شاخص ریشه میانگین مربعات باقی‌مانده استانداردشده (SRMR): هر چه این معیار به صفر نزدیک‌تر باشد نیکویی برازش مدل بالاتر است. شاخص ریشه میانگین مربعات باقیمانده استانداردشده SRMR در مطالعات جدیدتر پیشنهاد گردید. اگر مقدار این شاخص کمتر از 05/0 باشد مناسب است. در تحقیق پیش رو مقدار این شاخص 053/0 به دست آمد که نشان‌دهنده مناسبت مدل است.

ث) شاخص برازش مدل ساختاری (Q2): این معیار قدرت پیش‌بینی مدل در سازه‌های درون‌زا را مشخص می‌کند. مدل‌هایی که دارای برازش ساختاری قابل‌قبول هستند، باید قابلیت پیش‌بینی متغیرهای درون‌زای مدل را داشته باشند. بدین معنی که اگر در یک مدل، روابط بین سازه‌ها به‌درستی تعریف‌شده باشند، سازه‌ها تأثیر کافی بر یکدیگر گذاشته و از این راه فرضیه‌ها به‌درستی تأیید شوند. هنسلر و همکاران (۲۰۰۹) سه مقدار 02/0، 15/0 و 35/0 را به‌عنوان قدرت پیش‌بینی کم، متوسط و قوی تعیین نموده‌اند.

جدول 10: شاخص برازش مدل ساختاری

Table 10: structural model fit index

متغیر Variable	CV Red	CV Com
شرایط علی Causal conditions	-	0.306
شرایط زمینه‌ای Background conditions	0.289	0.358
شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	0.313	0.373
راهبردها Strategies	0.376	0.422
پیامدها Consequence	0.298	0.427

ج) ضریب تأثیر (F2): این شاخص مقیاسی برای نشان دادن بزرگی یک پدیده مورد استفاده است. اندازه اثر در مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان می‌دهد اگر یک متغیر مستقل از مدل حذف شود چه میزان در برآورد متغیرهای وابسته تغییر ایجاد می‌شود. بر اساس نظر کوهن (۱۹۸۸) میزان این شاخص به ترتیب 02/0 (ضعیف)، 15/0 (متوسط) و 35/0 (قوی) تفسیر می‌شود.

جدول 11: شاخص ضریب تأثیر

Table 11: Impact factor index

متغیر	شرایط علی Causal conditions	شرایط زمینه‌ای Background conditions	شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	راهبردها Strategies	پیامدها consequences
شرایط علی Causal conditions	-	0.303	-	0.356	-
شرایط زمینه‌ای Background conditions	0.180	-	-	-	-
شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	0.304	-	-	-	-
راهبردها Strategies	-	-	-	-	0.247
پیامدها Consequences	-	-	-	-	-

چ) روایی واگرا (HTMT) : شاخص جدیدی برای ارزیابی روایی واگرا است. حد مجاز معیار این شاخص میزان 85/0 تا 90/0 می‌باشد. اگر مقادیر این معیار کمتر از 90/0 باشد روایی واگرا قابل‌قبول است.

جدول 12: شاخص روایی واگرا (HTMT)

Table 10: Divergent Validity Index (HTMT)

متغیر	شرایط علی Causal conditions	شرایط زمینه‌ای Background conditions	شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	راهبردها Strategies	پیامدها consequences
شرایط علی Causal conditions	0.847	0.897	-	-	-
شرایط زمینه‌ای Background conditions	0.809	-	-	-	-
شرایط مداخله‌گر Intervening conditions	0.839	0.845	0.828	-	-
راهبردها Strategies	-	-	-	-	-
پیامدها Consequences	0.857	0.884	0.836	0.833	-

برای بررسی معنی‌داری سؤال‌های پژوهش از آماره t استفاده‌شده است. چنانچه آماره t، بیشتر از 96/1 یا کمتر از 96/1- باشد (در سطح خطاي کمتر از 5 درصد) و بیشتر از 64/1 یا کمتر از 64/1- باشد (در سطح خطاي کمتر از 10 درصد)، سؤال، تأیید و رابطه معنادار بین دو متغیر حاصل می‌شود. نتايج ارائه ‌شده در جدول شماره 9 نشان‌دهندۀ رابطه معنا‌دار بين شرایط زمینه‌ای (05/0>p، 391/0β=) و شرایط مداخله‌گر (05/0>p، 529/0β=) با شرایط علی است. با توجه به مثبت بودن ضريب مسير، اين رابطه‌ها از نوع افزايشي (مستقيم) است. بدين معنا که با افزایش و بهبود در شرایط زمینه‌ای و شرایط مداخله‌گر، شرایط علی بهبود و افزایش پیدا می‌کند. نتایج، نشان‌دهنده رابطه معنادار بین شرایط علی (05/0>p، 408/0β=)، شرایط زمینه‌ای (05/0>p، 243/0β=) و شرایط مداخله‌گر (05/0>p، 307/0β=) با راهبردها است. با توجه به مثبت بودن ضريب مسير، اين رابطه از نوع افزایشی (مستقیم) است. همچنین میان راهبردها و پیامدها (05/0>p، 820/0β=) رابطه معنادار و افزایشی وجود دارد.

جدول شماره 13: شاخص روایی واگرا (HTMT)

Table 11: Divergent Validity Index (HTMT)

سؤال Question	ضریب مسیر Path coefficient	آماره t t statistic	p-مقدار P-value
شرایط زمینه‌ای← شرایط علی Contextual conditions → Causal conditions	0.391	5.610	0.001
شرایط مداخله‌گر ← شرایط علی Intervening conditions → Causal conditions	0.529	7.580	0.001
شرایط علی← راهبردها Causal conditions → strategies	0.408	6.332	0.001
شرایط زمینه‌ای ← راهبردها Background conditions → strategies	0.243	2.711	0.001
شرایط مداخله‌گر ← راهبردها Intervening conditions → strategies	0.307	3.224	0.001
راهبردها ← پیامدها Strategies → Consequences	0.820	24.944	0.001

با توجه به برقراری پیش‌فرض‌های معادلات ساختاری، به بررسی فرضیه مذکور پرداخته‌ شده است كه نتايج آن در نمودارهای 1 و 2 نمایش داده شده است.

نمودار 1: ضرایب معنی‌داری مسیرهای پژوهش

Diagram 1: Significant coefficients of research paths

نمودار 2: ضرایب معنی‌داری آماره t مسیرهای پژوهش

Diagram 2: significant coefficients of the t-statistics of the research paths

حال می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم:

اولویت‌بندی ابعاد مرتبط با مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی چگونه است؟

به‌منظور اولویت‌بندی مقوله‌های متغیر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال از روش AHP استفاده‌شده است. نتایج جدول شماره 12 نشان می‌دهد از دیدگاه پاسخگویان مقوله‌های موردبررسی رتبه یکسان ندارند و مقوله «ریسک‌پذیری فناوری» در رتبه اول، مقوله «چرخه نقدینگی» در رتبه دوم و مقوله «همکاری و برون‌سپاری» در رتبه سوم اهمیت قرار گرفته‌اند (05/0>p-مقدار).

جدول شماره 14: نتايج حاصل از آزمون رتبه‌بندی مقوله‌های متغیر نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال

Table 12: The results of the ranking test of the variable categories of the role of social media in the resilience of the digital supply chain.

مقوله Category	وزن Weight	رتبه Rank
طراحی شبکه زنجیرۀ تأمین متنوع Diverse supply chain network design	5.04	13
واکنش سریع Quick reaction	5.80	11
ذخیره استراتژیک Strategic reserve	7.43	6
همکاری و برون‌سپاری Collaboration and outsourcing	8.35	3
مدیریت بحران Crisis Management	7.74	5
منبع یابی منعطف Flexible sourcing	6.15	9
چرخه نقدینگی Liquidity cycle	8.75	2
پیش‌بینی تغییرات در بازار Anticipating changes in the market	7.84	4
پشتیبانی مناسب Proper support	5.65	12
ریسک‌پذیری فناوری Technology risk taking	9.65	1
یکپارچه‌سازی فناوری Technology integration	5.96	10
تغییر الگوهای ارتباط با مشتری Changing customer communication patterns	6.30	8
ارتقا هوش بازار و درک بهتر تقاضا Improving market intelligence and better understanding of demand	6.33	7
نرخ سازگاری (<0.1) Compatibility rate (<0.1)	0.061

شکل4: نمودار راداری⁴¹ رتبه‌بندی مقوله‌های متغیر نقش رسانه‌های اجتماعی درتاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال

Figure 4: Radar chart ranking the variable categories of the role of social media in digital supply chain resilience

نتیجه‌گیری و پیشنهادها

محقق در این پژوهش به دنبال ارائه مدلی برای نقش رسانه‌هاي اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی بوده است، همان‌طور که در بخش‌های قبل ذکر گردید، در این پژوهش برای ارائه این مدل، از روش فراترکیب استفاده شده است؛ ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه‌ای (مراجعه به اسناد و پنج پایگاه داده غیر ایرانی،Science Direct, Web of Science Google Scholar, Scopus, Emerald, و سه پایگاه داده ایرانیCivilica ،Magiran و SID) مورد بررسی قرارگرفته است. تعداد کل مقالات يافت شده با در نظر گرفتن معیارهای ورودی، 163 مطالعه (فارسی و انگلیسی) می‌باشد که پس از بررسی تمامی آن‌ها و در نظر گرفتن معیارهای خروجی از منظر معیار محتوا و یا عدم دسترسی نهایتاً نتایج استخراج‌شده از 19 مطالعه (14 پژوهش انگلیسی و 5 پژوهش فارسی) مورد بازبررسی و تحلیل قرار گرفت. سپس به‌منظور تأیید عوامل استخراج‌ شده، مصاحبه با خبرگان مربوطه (شامل صاحب‌نظران، خبرگان و متخصصان زنجیرۀ تأمین دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی و مدیران عالی شرکت مپنا) ترتیب داده ‌شده است و ضریب اهمیت هر یک از عوامل تعیین‌شده است. در تبیین و توجیه این نتایج می‌توان گفت مفهوم تاب‌آوری زنجیره، امروزه بحث داغ در میان مدیران اجرایی و عاملی کلیدی در برنده ماندن شرکت‌ها با توجه به شرایط جدید است. هیچ زمانی به‌مانند زمانی که ما در آن به سر می‌بریم تاب‌آوری تا این اندازه مهم نبوده است. شرایط ناشی از شیوع کووید ۱۹ باعث شد زنجیرۀ تأمین بسیاری از شرکت‌ها دچار اختلال شود، اولویت خرید مصرف‌کنندگان به‌سرعت تغییر کرد و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات شرکت‌ها با توجه به دورکاری کارمندان در معرض خطر قرار گرفت. شرکت باید تاب‌آوری را در تمامی جوانب سازمان لحاظ کند، از رویکردهای ورود به بازار گرفته تا جنبه عملیاتی زیرساخت‌های مهم سازمان می‌باید تاب‌آوری را جزئی ضروری از مفاهیم پایه سازمان بدانند.

بررسی در شرکت‌ها به شش بعد از ماهیت تاب‌آوری در سازمان‌ها اشاره می‌کند: حفاظت و رشد خط بالایی سازمان، ایجاد و توسعۀ عملیات‌های چابک، توانمند ساختن افراد، سرعت بخشیدن به اتخاذ داده و پلتفرم‌های دیجیتال، ارتقای امنیت سایبری و تقویت کردن جنبه‌های مالی. تاب‌آوری ریشه در هریک از این ابعاد دارد، اما رهبران می‌باید این ابعاد را در ترکیب باهم ببینند تا بتوانند در تعاملات خود از قابلیت تاب‌آوری بهره‌مند شوند. ظرفیت‌های فناوری ابزارهایی هستند که به ما در ساخت تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین در هریک از این ابعاد کمک می‌کنند. در این شرایط رسانه‌های اجتماعی وظیفه‌ای فراتر از اشتراک‌گذاری مطالب و عکس و فیلم را دارند و باید به‌عنوان ابزاری برای ارتباط میان مؤسسات و مشتریان و حتی مشتریان با یکدیگر مورداستفاده قرار گیرند و به‌عنوان هدف جهت پایه‌گذاری روابط مالی نوین در تجارت باشند. با زیر ذره‌بین قرار دادن تمامی زوایای رسانه‌های اجتماعی می‌توان از آن برای برقراری ارتباط در فضای مجازی و هر فضایی که برای کلیۀ نسل‌ها جذاب باشد استفاده کرد و کاربران بالقوه را به مشتری ذاتی تبدیل کرد و در این راه مشتریانی وفادار و قابل‌اعتماد که در کلیه زمینه‌ها از جمله کاهش هزینه و بالابردن سود می‌توانند کمک کنند به سازمان‌ها یاری رساند و به همین جهت است که رسانه‌ها دارای طرفداران زیادی شده‌اند.

نتایج حاصل از این یافته با نتایج پژوهش‌های تی سنگ (2019)، بلهادیا (2020)، خدابخش (1397)، بهروزیان (1398)، جونز و همکاران (2014)، ژیائو و همکاران (2012)، کوی و همکاران (2018)، لی (2018) و نصیری و همکاران (2020) همخوانی دارد. بر اساس یافته‌های تحقیق خدابخش (1397) اهداف یک زنجیرۀ تأمین تاب آور به ترتیب عبارتند از: کاهش احتمال توقف تولید، افزایش مدت‌زمان تحمل اختلال و افزایش سرعت بازگشت به سطح تولید قابل‌قبول.

در پژوهش بهروزیان (1398) 12 عامل مؤثر بر تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین در 5 بعد، شامل پیش‌بینی تغییرات، آمادگی در برابر تغییرات، پاسخگویی به تغییرات، بازیابی بعد از تغییرات و در نهایت رشد و یادگیری از تغییرات شناسایی گردید. از بین این عوامل تصمیمات راهبردی تأثیرگذارترین عامل و انعطاف‌پذیری و چابکی تأثیرپذیرترین عامل تعیین‌شده است. همچنین شفافیت و به اشتراک‌گذاری اطلاعات بیشترین روابط را با سایر عوامل دارد.

در مطالعه نصیری و همکاران (2020) نتایج نشان می‌دهند که تحول دیجیتال شرکت‌ها به‌تنهایی نمی‌تواند عملکرد روابط را افزایش دهد و برای دستیابی به این هدف باید با فناوری‌های هوشمند همراه شود. این بدان معنی است که فناوری‌های هوشمند نقش میانجی را در رابطه بین تحول دیجیتال و عملکرد دارد. پژوهشگر برای بررسی اینکه اعتبار مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط بحرانی به چه میزان است، تمام پیش فاکتورهای معادلات ساختاری را انجام داده است و نتايج ارائه‌شده نشان داد، رابطه معنا‌دار بين شرایط علی و شرایط مداخله‌گر وجود دارد با توجه به مثبت بودن ضريب مسير، اين رابطه‌ها از نوع افزايشي (مستقيم) است. بدين معنا که با افزایش و بهبود در شرایط علی، شرایط زمینه‌ای و شرایط مداخله‌گر بهبود و افزایش پیدا می‌کند. همچنین نتایج نشان‌دهنده رابطه معنادار بین شرایط زمینه‌ای و شرایط مداخله‌گر با راهبردها است. با توجه به مثبت بودن ضريب مسير، اين رابطه از نوع افزایشی (مستقیم) است. همچنین میان راهبردها و پیامدها رابطه معنادار و افزایشی وجود دارد. نتایج حاصل از این یافته با نتایج پژوهش‌های مهرابی (1396)، قدوسی (1398)، جعفرنژادچقوشی (1398)، وانگ (2017)، دابی (2019)، آذر و خرمی (1399)، ریلی و هینان (2014)، کوییروز و همکاران (2019)، سینگ و همکاران (2018)، بچسیس و همکاران (2018) و چائو و همکاران (2020) همخوانی دارد.

در تبیین و توجیه این سؤال می‌توان گفت: از آنجایی که بازارهای صنعتی موجود جهانی شده و مرزهای بین‌المللی را زیر پا گذاشته‌اند، دنیای شرکت‌های امروزی رقابت شدیدتری در بازار ایجاد کرده است. به‌طور هم‌زمان، برای بقا و حفظ یک مزیت رقابتی پایدار در این بازار جهانی، گروه‌ها فناوری دیجیتال جدیدی را پیدا می‌کنند که ممکن است برای شروع یک مدل تجاری جدید مورداستفاده قرار گیرد. اهمیت این موضع زمانی دوچندان می‌شود که شرایط بحرانی پیش روی سازمان قرار داشته باشد.

یکی از روش‏‌های اصلی تشخیص خطرات و پیش‌بینی مشکلات آتی و ارائه راه‌حل مناسب برای آن‌ها، درک دقیق زنجیرۀ تأمین است. اکثر بنگاه‌‏های بزرگ تأمین‌کننده محصولات، دیدی مبهم درباره تأمین‌کنندگان اول و دوم خوددارند و بسیاری از آن‌ها با تأمین‌کنندگان خود به‌صورت عمیق و اصولی آشنایی ندارند. سرعت بخشیدن به دیجیتالی شدن باعث شده سازمان‌ها بتوانند در سرتاسر زنجیرۀ ارزش (از مرحله تولید مواد اولیه تا مرحله آخر ارسال به مشتری) به ارزیابی نیازهای مشتریان خود پرداخته و سعی در برآورده کردن این نیازها کنند. به‌این‌ترتیب، سرعت پاسخ‌گویی به عملیات اجرایی بدون پرداخت هزینه اضافی بهبود می‌‏یابد. در همین راستا رسانه‌های اجتماعی به‌طور روزافزون به‌عنوان ابزارهای مؤثری برای مشارکت فعال شهروندان در فرایندهای تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و اطلاع‌رسانی در سطوح اجتماعی و سیاسی مدنظر قرار می‌گیرند. این نوع نگرش نسبت به این رسانه‌ها از ویژگی‌های خاص آن‌ها نشأت می‌گیرد که بستر اشتراک‌گذاری اطلاعات و مشارکت فراگیر را فراهم آورده و ارتباط برخط میان سازمان‌های عمومی و شهروندان را تسهیل می‌کند. با توجه به مزیت‌های استفاده از فناوری‌های موجود در رسانه‌های جدید، بسیاری از سازمان‌ها نسبت به پیاده‌سازی آن‌ها در زمینه‌هایی مانند ساختار داخلی، سیستم‌های مدیریت و تبلیغات و روابط عمومی اقدام کرده‌اند. بخش عمومی به دلایل گوناگونی چون تسهیل ارتباطات و تعاملات میان دولت و شهروندان، اطلاع‌رسانی و فراهم آوردن شرایط استفاده از برخی خدمات عمومی و مجراهایی جدید برای مشارکت سیاسی افراد از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

در راستای نتایج حاصل از این سؤال، نتایج پژوهش مهرابی (1396) نشان داد مهم‌ترین شاخص‌های آسیب‌پذیری در زنجیرۀ تأمین شرکت پتروشیمی موردبررسی عبارتند از: آشفتگی، فشارهای خارجی و ارتباطات و توانمندی‌های تاب‌آوری کارایی، بازیابی و انطباق‌پذیری. مطالعه قدوسی (1398) بیان کرد: رویکرد یا راهبردهای مختلف مدیریت زنجیرۀ تأمین از جمله تاب‌آوری به دنبال افزایش انعطاف‌پذیری و توسعۀ توانایی زنجیرۀ تأمین در پاسخگویی سریع به تغییر در تقاضای مشتری است. در تحقیق جعفرنژادچقوشی (1398) نتایج حاصل از اولویت‌بندی معیارهای پژوهش حاکی از آن بود که از نظر خبرگان شرکت ملی صنایع پتروشیمی، قدرت بازسازی سریع، مهم‌ترین مؤلفه تاب‌آوری دخیل در پایداری زنجیرۀ تأمین است. مطالعه وانگ (2017) با پیاده‌سازی زنجیرۀ تأمین دیجیتال شاخص‌های انعطاف‌پذیری، پاسخگویی و قابلیت دسترسی افزایش یافت. تحقیق دابی (2019)بیانگر این است که قابلیت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، به‌عنوان وسیله‌ای برای بهبود ظرفیت پردازش اطلاعات و انعطاف‌پذیری زنجیرۀ تأمین، به‌عنوان وسیله‌ای برای کاهش اثر اختلال در زنجیرۀ تأمین یا تسریع در بهبود یافتن پس از ایجاد اختلال در زنجیرۀ تأمین می‌شود. در تحقیق آذر و خرمی (1399) نتایج نشان می‌دهد که تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین صنعت دارو وابسته به افزایش توانایی، اعتماد، پایداری و اشتراک منابع و درآمد در زنجیرۀ تأمین می‌باشد. در تحقیق چائو و همکاران (2020) یافته‌ها بر اساس نظرسنجی از 209 متخصص در حوزه‌های زنجیرۀ تأمین گزارش می‌شود. این یافته‌ها شامل میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی و ابزارهای مختلف رسانه‌های اجتماعی در عملیات زنجیرۀ تأمین B2B، تأثیر اندازه شرکت بر استفاده از رسانه‌های اجتماعی، حوزه‌هایی که در آن رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌شود، ادراکات رسانه‌های اجتماعی، سیاست و امنیت رسانه‌های اجتماعی و سایر موارد مرتبط است. بعد از استخراج مؤلفه‌های مدل و اثبات اعتبار مدل پژوهش، محقق، اولویت‌بندی ابعاد مرتبط با مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال در شرایط را نیز مورد بررسی قرار داد و نتایج نشان داد، از دیدگاه پاسخگویان مقوله «ریسک‌پذیری فناوری» در رتبه اول، مقوله «چرخه نقدینگی» در رتبه دوم و مقوله «همکاری و برون‌سپاری» در رتبه سوم اهمیت قرارگرفته‌اند. نتایج حاصل از این یافته با نتایج پژوهش‌های جهانی (1396)، کاروالیو و همکاران (2012)، اولری (2011)، راجش و راوی (2015)، هنا و همکاران (2011)، خدابخش (1397)، صادقی (1398) و بیگی (1398) همخوانی دارد. در تبیین و توجیه این سؤال می‌توان گفت با توسعۀ فن‌آوری اطلاعات، افزایش انتظارات مشتریان و حساسیت آن‌ها نسبت به مسائل زیست‌محیطی، جهانی‌شدن اقتصاد و دیگر اولویت‌های رقابتی مدرن، محیط کسب‌وکار در شرایط پویا و کاملاً رقابتی به سر می‌برد. ازاین‌رو سازمان‌ها برای مقابله با چنین تغییراتی ناچارند تا در عملیات، اتحادها، شرکت‌ها و استراتژی‌های خود تجدیدنظر نمایند و راهکارهایی را به‌منظور پاسخگویی و انطباق سریع با چالش‌های پیش رو بیندیشند. تاب‌آوری به‌عنوان یکی از جدیدترین راهکارهایی که می‌تواند پایداری کلیه سطوح زنجیرۀ تأمین را تضمین نماید، بیش‌ازپیش مورد توجه مدیران، تصمیم‌گیرندگان و پژوهشگران قرارگرفته است. سير تحولات پرشتاب جهاني، سازمان‌ها را بر آن داشته تا براي غلبه بر شرايط نامطمئن پيرامون خود به تحقيق در زمينه مديريت ريسک در زنجيره تأمین بپردازند. تأمین‌کنندگان باید قطعات و مواد را با بهترين کيفيت و کمترين هزينه توليد نمايند؛ لازمه اين مهم، شناسايي و رتبه‌بندی ریسک‌های مؤثر در زنجيره تأمین از جمله ریسک‌های مرتبط با دیجیتالی شدن زنجیرۀ تأمین و استفاده از رسانه‌های اجتماعی است. خطر استفاده از رسانه‌های اجتماعی را می‌توان برای سازمان‌ها در سرقت هویت (سرقت داده‌های ورودی، حمله جعل هویت و حمله هجوی)، انتشار تصادفی اطلاعات، انتشار بدافزارها و هرزنامه‌های رسانه‌های اجتماعی، رعایت نکردن اخلاق (در شیوه‌های جمع‌آوری داده‌ها و عدم افشای وابستگی به سازمان)، رعایت نکردن قوانین و مقررات و تهدید اعتبار (لکه‌دار کردن اعتبار، نتیجه معکوس کمپین‌های رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات بد) بیان کرد.

ریسک‌های رسانه‌های اجتماعی در زمینه‌های عمومی، چارچوب نهادی، مشارکت‌ها و شبکه‌های درون‌سازمانی، ساختار و فرایندهای سازمانی، اطلاعات و داده‌ها و فناوری خلاصه می‌شود. همچنین استفاده نکردن از مزیت‌های شبکه‌های اجتماعی به دلیل ترس از مواجهه با شرایط منفی، صدمه به شهرت شرکت با توهین از سوی کارمندان به سایر کاربران در جهت دفاع از شرکت، نظرهای منفی مشتریان (ارباب‌رجوع)، دسترسی شخص ثالث غیرمجاز به اطلاعات سازمان به دلیل ناتوانی کارمند در حفاظت از تلفن همراه یا تبلت خود و افشای اطلاعات محرمانه سازمان به صورت سهوی یا عمدی را از مهم‌ترین خطرهای استفاده نادرست از رسانه‌های اجتماعی می‌داند.

در راستای نتایج حاصل در پژوهش جهانی (1396) نتایج اجرای مدل نشان داد که متغیرهای انعطاف‌پذیری، فرهنگ مدیریت ریسک، همکاری، افزونگی و چابکی به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین تغییرات تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دارند. در پژوهش خدابخش (1397) اهم گزینه‌های تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین چابک سازی، اشتراک‌گذاری ریسک، واکنش سریع، همکاری و برون‌سپاری، اشتراک‌گذاری اطلاعات، استفاده از ظرفیت‌های IT و نهایتاً ذخیره استراتژیک می‌باشند. در پژوهش صادقی (1398) مشخص شد زنجیرۀ تأمین تاب‌‌آور با بهره‌مندی از سبد تأمین تاب‌آور، می‌تواند میزان ریسک و آسیب‌پذیری زنجیرۀ‌های تأمین را در مواجهه با اختلالات کاهش دهد. در مطالعه بیگی (1398) نتایج نشان می‌دهد که چابکی، قدرت مالی و انعطاف‌پذیری به ترتیب رتبه اول تا سوم را در میان سایر شاخص‌ها به خود اختصاص داده است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی به شرح ذیل ارائه می‌شوند:

به نظر می‌رسد در شـرایط تحـریم سیاسـی و رکـود اقتصادی کشور استفاده از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران خارجی که مشتاق سرمایه‌گذاری در استارت آپ‌های ایرانی هستند کمک نماید. پیشنهاد می‌شود شرکت‌ها از طریق رسانه‌های اجتماعی دارای سیستم ارتباطی، هماهنگی بین بخشی مؤثر باشد و اطلاعات به‌سرعت میان کارکنان بخش‌های مختلف قرار گیرد و تصمیمات بموقع و با فرصت کافی برای بحث در تیم اتخاذ گردد. پیشنهاد می‌شود مدیران از رسانه‌های اجتماعی در زنجیرۀ تأمین شرکت با مدیریت هم‌زمان محدودیت‌ها استفاده کنند. از کاربرد رسانه‌های اجتماعی در بازاریابی استفاده بیشتری شود و با ایجاد بینش مناسب از مشتریان، تبلیغات و معرفی محصولات و خدمات منطبق با سلایق و انتظارات مشتریان را ارائه کرده و منجر به فروش‌های بیشتری می‌شود؛ زیرا با استفاده از اطلاعات حاصل‌شده از رسانه‌های اجتماعی می‌توان فهم بهتری از مشتریان داشت. با ایجاد فرصت برای برقراری ارتباط و تعامل با آن‌ها و گرفتن ایده‌ها در توسعۀ محصول و خدمت، محصولات و خدمات شخصی‌سازی‌شده‌ای ارائه می‌گردد. همچنین می‌توان از این اطلاعات برای پیش‌بینی و نظارت بر فروش محصولات استفاده کرد و برخی از فرآیندهای توزیع را با قابلیت‌های رسانه‌های اجتماعی یکپارچه نمود. با توجه به یافته‌های تحقیق و مطالعات قبلی، به مدیران صنایع، سازمان و ارگان‌های دولتی، خصوصی، مالی و خدماتی پیشنهاد می‌گردد، استفاده از فنون تحقیق در عملیات نرم در زنجیرۀ تأمین تاب‌آور و برنامه‌ریزی و استخراج راهبردهای مناسب صنعت خود را برای مقابله با بحران‌ها و ریسک‌های پیش رو موردتوجه بیشتری قرار دهند. لازم است ساختار سازمانی مورد بازنگری کلی قرارگرفته و مناسب‌ترین ساختار با توجه به شرایط محیطی و داخلی سازمان که تاب‌آوری سازمان و انعطاف‌پذیری زنجیرۀ تأمین و روش تولید را پشتیبانی می‌کند، طراحی شود. یک استراتژی دیجیتال برای سازمان خود تعریف کنند. با انتخاب یک استراتژی دیجیتال اولیه که می‌تواند مشارکت مشتری یا راه‌حل دیجیتالی باشد، سازمان‌ها می‌توانند کارکنان خود را به اهداف مشخص متمرکز کنند و انگیزه‌ای برای تغییر ایجاد کنند. دارا بودن ستون فقرات عملیاتی به‌عنوان عامل موفقیت در زنجیرۀ تأمین دیجیتال به‌حساب می‌آید. اکثر سازمان‌ها می‌توانند قابلیت‌های دیجیتال خود را با ارائه شفافیت در معاملات، یا دسترسی مشترک به داده‌های مشتری یا اجزای بازاریابی افزایش دهند. پیشنهادهای کاربردی نیز به شرح زیر ارائه می‌شوند:

- بررسی ارتباط زنجیرۀ تأمین دیجیتال با محصولات هوشمند و عملکرد هوشمند در صنایع مختلف.

- شناسایی عوامل موفقیت و چالش‌های زنجیرۀ تأمین دیجیتال.

- در تحقیقات آتی با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های دیگري، میزان تأثیرات روابط علت و معلولی باهم موردبحث و بررسـی بیشـتري قرار گیرد.

- همچنین ازآنجایی‌که ممکن است عوامل دیگري به‌جز رسانه‌های اجتماعی نیز در این رابطه تأثیرگذار باشند و در این پژوهش از آن‌ها غفلت شده است، توصیه می‌شود که محققان در تحقیقـات آتـی، مـدل این پژوهش را توسعه داده و نتایج آن را با مدل حاضر مقایسه نمایند.

تعارض منافع

نویسندگان هیچگونه تعارض منافعی ندارند.

References

Abdel-Basset, M., Manogaran, G., & Mohamed, M. (2018). Internet of Things (IoT) and its impact on supply chain: A framework for building smart, secure and efficient systems. Future Generation Computer System, 86(1), 614-628. doi: 10.1016/j.future.2018.04.051

Abu Anuri, I., & Lajordi, H. (2015). Estimation of the composite index of economic resilience and vulnerability: a case study of OPEC member countries. Journal of Energy Policy Research and Planning, 4(1), 197-227. [In Persian] doi: 10.1177/1524838005277438

Azar, A., & Khorrami, A. (2019). Designing the resilience model of the supply chain of the pharmaceutical industry in crisis conditions with the interpretive structural modeling (ISM) approach. International business management, 10(3), 1-31. [In Persian] doi:10.1177/22785337221148806

Azevedo, S. G., Carvalho, H., & Cruz Machado, V. (2019). A proposal of larg supply chain management practices and a performance measurement system. International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning, 1(1), 7- 14. doi: 10.7763/IJEEEE.2011.V1.2.

Bastas, A., & Liyanage K. (2018). Sustainable supply chain quality management: A systematic review. Journal of Cleaner Production,181(1), 726-44. doi: 10.1016/J.JCLEPRO.2018.01.110

Bechtsis, D. N., Tsolakis, D., Vlachos, & J. S. (2018). Intelligent Autonomous Vehicles in digital supply chains: A framework for integrating innovations towards sustainable value networks. Journal of Cleaner Production, 181(1), 60-71. doi: 10.1016/j.jclepro.2018.01.173

Browning, N., & Sweetser, K. D. (2019). How media diet, partisan frames, candidate traits, and political organization-public relationship communication drive party reputation. Public Relations Review, 46(2):1-17. doi: 10.1016/j.pubrev.2020.101884

Biazzo, S., & Pannizzolo, R. (2019). The assessment of work organization in lean production: the relevance of the worker’s perspective. Integrated Manufacturing Systems,11(1),6-15.doi: doi.org/10.1108/ 09576060010303622

Carvalho, H., Barroso, A. P., Machado, V. H., Azevedo, S., & Cruz-Machado, V. (2012). Supply chain redesignfor resilience using simulation. Computers & Industrial Engineering. 62, 329-341. doi: doi.org/ 10.1016/j.cie.2011.10.003

Chae, B., McHaney, R., & Sheu, C. (2020). Exploring social media use in B2B supply chain operations, Kelly school of business Indiana University. Published by Elsevier, 1(1), 1-12. doi: 10.1016/j.cie.2011.10

Clark, A. J. M. (2019). Overweight/obesity among social network members has an inverse relationship with Baltimore public housing residents' BMI. Preventive medicine reports, 14(1). doi: 10.1016/j.pmedr.2019.01.013

Dekret, P. (2019). Preach wine and serve vinegar: Public relations, relationships and doublethink. Public Relations Review, 41(5), 681-688. doi:10.1016/j.pubrev.2014.02.004

Ghazanfari, M., & Fathullah, M. (2016). A comprehensive approach to supply chain management. Tehran: Iran University of Science and Technolog, 1-468. [In Persian]

Ghazizadeh, M., & Colleagues, M. (2018). Integrating supply chain management approaches in the form of an extended supply chain using multi-criteria decision making techniques in Saipa Company. Journal of Scientific-Research Executive Management, 14(7), 2-13. [In Persian] doi: 10.5772/intechopen.74067

Griffin, J. (2016). Social Media Risk Management: Why It Matters and What You Need To Know. Governance Directions, 66(7), 417-419. doi: 10.1108/OIR-08-2020-0380

Gurbanpour, A., & Poya, A., & Nazimi, Sh., & Naji Azimi, Z. (2016). Designing a structural model of green supply chain management measures using fuzzy interpretive structural modeling approach. Journal of operations research in its applications, 13(4), 1-23. [In Persian] doi: 20.1001.1.22517286.2017.13.4.3.1

Haji Ali Akbari, F., & Mousavi, N. (2018). The effect of social media marketing components through brand equity on customer response in the tourism industry of Abhar city. Marketing Management, 14(42), 7-57. [In Persian] doi: 10.22034/SMSJ.2022.352106.1700

Henna, A., Beck, E., & Hall, L. (2011). Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management. Human Resource Management Review, 21(1), 243-255. doi: 10.1016/J.HRMR.2010.07.001

Jafar nezhad, A., & Mohseni, M. (2015). Presenting a framework to improve resilient supply chain performance. Supply Chain Management Research Extension Quarterly, 17(48), 38-51. [In Persian] doi: 10.1016/j.fmre.2023.07.012

Jafarnejad, A., Momeni, M., Razavi Hajiagha, S. H., & Faridi Khorshidi, M. (2019). A dynamic supply chain resilience model for medical equipment’s industry. Journal of Modelling in Management, 14(3), 816-840. doi: 10.1108/JM2-11-2018-0195

Jain, V., Kumar, S., Soni, S., & Chandra, C. (2017). Supply chain resilience: model development and empirical analysis. International Journal of Production Research, 55(22), 105-117. doi: 10.1007/s40092-019-00322-2

Jamshidi Goharrizi, V., & Pourkiani, M. (2013). Investigation of design quality and RFID technology strategic criteria to manage medical sciences university libraries of Kerman. Management (Researcher), 10(31), 138-145. [In Persian]

Jasti, N., & Kodali. R. (2015). A critical review of lean supply chain management frameworks: proposed framework. Production Planning & Control, 26(13), 105-128. doi: 10.1080/09537287.2015.1004563

Jones, B. E., Squire, B., Autry, C. W., & Peteren, K. J. (2014). A Contingentresource-based perspective of supply chain resilience and robustness. Journal of Supply Chain Management, 50(3),55-73. doi: 10.1111/jscm.12050

Khodabakhsh, M., & Dehghan Nairi, M., & Imamian, A. (2017). Identification and ranking of supply chain resilience factors in critical situations with non-active defense approach. Non-active Defense, 33(1), 25-35. [In Persian]

koi, N. (2018), Intelligent Autonomous Vehicles in digital supply chains: A framework for integrating innovations towards sustainable value networks. Journal of Cleaner ProductionVolume, 181(1), 60-71. doi: 10.1016/j.jclepro.2018.01.173

Labafi, S., Roshandel Arbatani, T., & Mohammadi, D. (2016). Investigation of the role of social networks in marketing using the framework of Taylor and Okazaki (case study). Business & Engineering, 12(3), 103-114. [In Persian] doi: 10.1080/09537287.2015.1004563

Li, L., Su, F., Zhang, W., & Mao, J. Y. (2018). Digital transformation by SME entrepreneurs: a `capability perspective. Inf. Syst, J., 28 (6), 1129-1157. doi: 10.12691/jbms-11-5-1

Mehrabi, A., & Kariminjad., D. (2016). Measurement and Analysis of Resilience in Supply Chain (Case Study: Petrochemical Companies). Second International Industrial Management Conferenc, 1-17. [In Persian]

Muyidi, A., & Mohseni., M. (2023). Providing a framework for improving the performance of a resilient supply chain. Promotional Scientific Quarterly of Supply Chain Management, 17(8), 1-27. [In Persian]

Nasiri, M., Ukko, J., Saunila, M., & Rantala, T. (2020). Managing the digital supply chain: The role of smart technologies. Technovation, 1, 96-97. doi: 10.1002/isaf.328

O'leary, D. E. (2011). The use of social media in the supply chain: Survey and extensions. Intelligent Systems in Accounting. Finance and Management, 18(2-3), 121-144. doi: 10.1002/isaf.319

Queiroz, M., Pereira, S., Telles, R., & Machado, M. (2019). Industry 4.0 and digital supply chain capabilities: A framework for understanding digitalisation challenges and opportunities. Benchmarking: An International Journal, 2(1), 3-23. doi: 10.1108/BIJ-12-2018-0435

Rajesh, R., & Ravi, V. (2015). Supplier selection in resilient supply chains: a grey relational analysis approach. Journal of Cleaner Production, 86(1), 343-359. doi: 10.1016/J.JCLEPRO.2014.08.054

Reely S., & Hinnan C. W. (2014). Understanding supply chain resilience. Supply Chain Management Review, 18(1), 34-41. doi: 10.1080/23311975.2022.2148336

Sadeghi, A., & Saifi Khabeer, H. (2019). Investigating the impact of business model resilience factors in the digital supply chain. The 6th national conference on applied research in management, accounting and healthy economy in banking, stock exchange and insurance, 1-9. [In Persian]

Salimi Zawiya, G., & Shams, S. (2022). Analysis of digital supply chain management (future development trend). Iran Rubber Industry Journal, 102(2), 49-64. [In Persian] doi: 10.3390/su13179929

Samizadeh, R., & Hosseini, R. (2018). Supply Chain Management and Information Technology. Second National Information Technology Conference. [In Persian]

Singh, A., Shukla, N., & Mishra, N. (2017). Social media data analytics to improve supply chain management in food industries. Transportation Research, 5(42), 1-18. Doi:10.1016/j.tre.2017.05.008

Xiao, R., T. Yu, & X. Gong. (2012). Modeling and simulation of Ant Colony s Labor Division with Constraints for Task Allocation of Resilient Supply Chain. International Jurnal on Atrificial Intelligence Tools, 21(3), 1-19. doi: 10.1142/S0218213012400143

Yuehan Chen, R., Singh, R. K., & Shankar R. (2022). Critical success factors for implementation of supply chain management in Indian small and medium enterprises and their impact on performance. IIMB Management Review, 27(2), 92-104. doi:10.1016/j.iimb.2015.03.001

[1] . Ph.D. Candidate, Department of Business management, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

[2] .Associate Professor, Department of Business management, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

[3]

[4] . Assistant Professor, Department of Management, Karaj Branch. Islamic Azad University, Karaj, Iran

*.Corresponding Author:mahsa.akbari@kiau.ac.ir

[5] .Associate Professor, Department of Management, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

[6] . دانشجوی دکتری گروه مدیریت بازرگانی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران farhad7kl@gmail.com

[7] . دانشیار گروه مدیریت رسانه، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران a.danaei@semnaniau.ac.ir

[8] . استادیار گروه مدیریت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران (نویسنده مسؤول) mahsa.akbari@kiau.ac.ir

[9] . دانشیار گروه مدیریت ،واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران y.vakil@semnaniau.ac.ir

[10] .Interactive technologies

[11] Social media

[12] .Digital media

[13] .Businesses

[14] .Cost

[15] .Increasing speed

[16] .Precision

[17] .the crisis

[18] .Carvalho

[19] .Information and Communications Technology

[20] .Digital supply chain

[21] .Traditional supply chain

[22] .Supply chain

[23] .manogeran

[24] .Resilience

[25] .Critical situation

[26] .Biazzo & Pannizzolo

[27] .Giffin

[28] 10. Jafarnejad

[29] .Unreliability

[30] .Nasiri

[31] .Chi

[32] .Henna

[33] .Jounz

[34] .Lee

[35] .singh

[36] 1. Grounded Theory

[37] .kappa

[38] . Semi Structured Interview

[39] . Delphi Method

[40] . Likert Scale

[41] . Radar Graph

مقالات مرتبط

بررسی تأثیر بهره وری و نرخ بیکاری بر دستمزد در اقتصاد ایران بین سال های 1395-1350، با به کارگیری رهیافت هم جمعی ARDL
تاریخ چاپ : 1398/08/01
اولویت بندی عوامل اثرگذار بر تدوین چشم انداز با بهره گیری از مقایسات زوجی در جهت ارتقای بهره وری سازمان (مورد مطالعه: گروه خودروسازی سایپا)
تاریخ چاپ : 1398/10/01
طراحی الگوی پذیرش خدمات نوآورانه؛راهبردی نوین در حوزه بازاریابی سلامت
تاریخ چاپ : 1398/10/01
تحلیل زنجیره تامین با استفاده از رویکرد تئوری صف
تاریخ چاپ : 1398/08/01
بررسی تأثیر رهبری آینده‌نگر بر اثربخشی سازمانی: نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی
تاریخ چاپ : 1400/04/01
بررسی تأثیر کارآفرینی سازمانی و جهت گیری کارآفرینی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی کارآفرینی استراتژیک در شرکت های صنعتی استان زنجان
تاریخ چاپ : 1399/01/01

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

طراحی مدل نقش رسانه‌های اجتماعی در مدیریت بحران و تاب‌آوری زنجیرۀ تأمین دیجیتال