رویکرد تمثیلی مهرورزی و خشم در افسانه سیاه گالش

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

حبیب اله غلام دوست ¹ , علی محمد موذنی ² , جهاندوست سبزعلی پور ³ , ثورالله نوروزی ⁴

1 - دانشجوی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور خلخال، خلخال، ایران

تاریخ دریافت : 1400/04/12 تاریخ پذیرش : 1400/04/12 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: تمثیل, بلاغت, Myth, افسانه, جامعه شبانی, سیاه گالش, rhetoric, allegory, ranchers' community, Siah Galash,

چکیده مقاله :

یکی از پر رمز و رازترین باورها در بین مردم دامدار گیلان، اعتقاد به افسانه‌ای به نام سیاه گالش است که در گذر زمان با واقعیت و خیال درهم آمیخته وجایگاه خاصی در شکل گیریِ هویتِ فرهنگی آنان پیدا نموده است. قهرمان این افسانه در پندار مردم به سبب نامیرایی و قدرت برکت بخشی آن همسان اولیاءِ دین بوده، روایات متفاوتی از کنش‌های وی در امر نظم بخشیدن به قوانین شکار وتولید مواد لبنی و حفظ محیط زیست نقل می‌کنند. برهمین اساس پس از گفتاری کوتاه در تبیین هویت اصلی این افسانة زنده و فعال با بیان وجوه افتراق واشتراکات روایتیِ آن در مناطق مختلف گیلان و نیز به جهت دریافت پاسخ‌های کاربردی نقش تمثیل در روایت‌های گوناکون آن و این که آیا اصولاً تمثیل می‌تواند در باز پروری افکار شنوند گان نقش مفیدی داشته باشد و یا درنظم بخشیدن به اجرای قوانین اجتماعی در جامعة دامداری مؤثر عمل نماید؟، درصورت وجود پاسخ مثبت میزان این اثر بخشی چقدر می‌تواند باشد و نیز با بیان مطالبی کوتاه و مختصر در باره شناخت و چیستیِ تمثیل در علم بلاغت، به بررسی رویکرد تمثیلی مهر و خشم که از جمله عناصر تشکیل دهندةِ اصلیِ شخصیتِ سیاه گالش محسوب شده و نیز از اهداف این پژوهش که تا کنون هیچگونه تحقیقی درباره آن صورت نپذیرفته و کاملاً بکر و منحصر بفرد می‌باشد، با روش توصیفی تحلیلی پرداخته شده است.

چکیده انگلیسی:

One of the most mysterious beliefs among the ranchers of Guilan is the belief in a legend called Siah Galash which over time has been intertwined with reality and fantasy and has found a special place in the formation of their cultural identity. Because of his immortality and blessing power, the hero of this myth has been considered as equal as their religious leaders in the people's minds and there are different narrations about his actions in regulating the laws of hunting and production of dairy products and environmental protection. Accordingly, after a short speech in explaining the main identity of this living and active legend and expressing the differences and its narrative commonalities in different regions of Guilan as well as, for the purpose of, obtaining applied answers regarding the function of allegory in different narrations and finally, can allegory play a useful role in rehabilitating the thoughts of the listeners? Or can it be effective in organizing the implementation of social rules among the community of ranchers? And in the case of the existence of positive answers, how much can it be effective? Brief discussion about the nature of allegory in rhetoric, examination the allegorical approach of love and anger, which is considered to be one of the constituent elements of Siah Galash's personality, are also the objectives of this research. This research is new as it is not done before and it is done in a descriptive-analytical method.

منابع و مأخذ:

1. قرآن مجید، 1386، ترجمه الهی قمشه‌ای، تهران: نشر تلاوت، چ 3


2. بشرا، محمد، (1383) افسانه‌ها و باورداشت های مردم شناختی جانوران و گیاهان گیلان (جانوران)، رشت: دهسرا، چ 1
   بالایی لنگرودی، علی (1380). گنج نامه ولایت بیه پیش، دفتر اول، تهران: سبحان نور


3. پورنامداریان، تقی (1380) در سایه آفتاب، تهران: سخن، چ 1


4. پوررضائیان، بهزاد، سید احمد حسینی کازرونی، سیدجعفرحمیدی، عزت دیره، (1398) رویکردتمثیلی صائب تبریزی در بیان ویژگی‌های انسان سالم از منظر روانشناسان انسان گرا با تکیه بر دیوان غزلیات شاعر،، فصل نامه تحقیقات تمثیلی درزبان و ادب فارسی،1398، 39، (57-28)


5. تسلیمی، علی، (1390)، افسانه‌های مردم گیلان 1، رشت: فرهنگ ایلیا، چ 1


6. ثروتیان، بهروز، (1369) بیان در شعر فارسی، تهران: نشر برگ، چ 1


7. جرجانی، عبدالقاهربن عبدالرحمن (1422) اسرارالبلاغه فی علم البیان، لبنان (بیروت)، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چ 1


8. حمیدی، سیدجعفر؛ شامیان، اکبر، (1384)، سرچشمۀ تکوین و توسعۀ انواع تمثیل، نشریۀ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، زمستان 84،. 75-103
    حسن زاده، علیرضا، (1381)، افسانه زندگان، تهران، نشربقعه، چ 1


9. دهخدا، علی اکبر، (1392) لغت نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران


10. شمیسا، سیروس (1390) انواع ادبی، تهران: دانشگاه پیام نور


11. ---------- (1376)، بیان، تهران: انتشارات فردوسی، چ 6


12. شفیعی کدکنی، محمد رضا (1372) صورخیال در شعر فارسی، تهران: آگاه، چ 5


13. فتوحی، محمود (1385). بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن، چ 1


14. فردوسی، ابوالقاسم، (1379) شاهنامه فردوسی، تهران: نشر قطره، ج 9، چ 5


15. قیس رازی، شمس الدین محمد، (1388) المعجم فی معاییراشعار العجم، تصحیح محمد قزوینی و ...، تهران: نشرعلمی، چ 1


16. قالیباف، قاسم؛ (1377). دائرةالمعارف کودکان و نوجوانان؛ تهران: نشر چشم‌انداز، ج 1


17. کزازی، میر جلالدین، (1386)، نامة باستان، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چ 6


18. میرصادقی، جمال، (1382)، ادبیات داستانی، تهران: سخن، چ 4


19. معین، محمد، (1364) فرهنگ فارسی، ج 1، تهران: امیرکبیر، چ 7


20. واعظ کاشفی سبزواری، میرزا حسین (1369) بدایع الافکار فی صنایع الاشعار، ویراسته جلال الّدین کزازی، تهران: نشرمرکز، چ 1


21. هدایت، صادق (1312)، نیرنگستان، تهران: جاویدان