مختصری از تمثیلات و مثل واره‌ها در معدن الدّرر
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
امیدوار مالملی
1
(ادبیات و زبان فارسی /دانشکده علوم انسانی/دانشگاه آزاد ایذه)
کلید واژه: Allegories, مرشدی, تمثیلات, معدن الدّرر, Morshedi, Madan Aldorar,
چکیده مقاله :
معدن الدّرر فی سیره الشیخ حاجی عمر، اثری است در توصیف کرامات، حالات و اقوال حاجی ناصرالدین عمر مرشدی، از مشایخ صوفیه در سده‌ی هشتم و نیمه‌ی نخست سده‌ی نهم هجری، که توسط برادرزاده و مریدش، شمس‌الدین محمد بن بدر‌الدین سلیمان مرشدی، با استناد به منابع کتبی و روایات شفاعی در سال 869 ق در قالب نثر عرفانی نگارش یافته است. این اثر در سال 1383 به کوشش عارف نوشاهی و معین نظامی در تهران و نشر کازرونیه تصحیح و به چاپ رسیده است. اهمیت معدن الدّرر در توسعه‌ی تاریخ تصوف، ادبیات صوفیانه، مسائل جغرافیایی، تاریخی، شناخت زبانی و لهجه‌های بومی، شناخت رجال و زیبایی‌های بلاغت است. در جای جای کتاب از تمثیل برای تفهیم و تاکید بیشتر مضمون و مفهوم به خوانندگان استفاده شده است. تمثیل، عبارت کوتاهی است از تجارب گذشتگان، که در بین مردم رواج یافته و در متون ادب فارسی راه پیدا کرده است. در این مقاله برای نشان دادن سبک کلام نویسنده و گرایش فکری او، به بازیابی مختصری از تمثیلات در معدن الدّرر از نظر لفظ، معنی، لحن، کاربرد و بلاغت پرداخته‌ایم شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کمینه‌ی تمثیلات ساخته و پرداخته‌ی طبع وی است و بیشینه‌ی آن اقتباس شده، یا تمثیلات اقتباس شده از آیات، احادیث و اقوال مشایخ صوفیه است، به شرحی که می‌خوانیم.
Madan Aldorar is a trace in the description of 'Hajji Nasser al-Din Omar Morshdi's benevolence, manners and statements who was the major Sufi lived in eighth and first half of nineenth centuries AH. This book had written by his cousin and fans Shamsodin Mohammad Badro_din Solaiman Morshdi according to book documents intercession and traditional narrations in the year 869 AH in the form of mystical prose.This opus corrected and published by Aref Noshahi and Moien Nezami at 1383 in Tehran by Kazeronie puplishing. The importance of Madan Aldorar is in improvement the Sufism history, Sufi literature, geografic issues,historical, language cognition and indigenous dialects,knowing gentels and beauty of rumor. In this book allegories and figuratives has been used to convey and emphasize the meaning and content to redears.An allegory is a short description of ancestors experiences that have become popular among people and found in Persian literary texts.In this article ,to illustrate the style of the author's word and his tendency we are going to retrieve a "Some figuratives and allegories in Madan Aldorar" according to terms, meaning, tune and rumor.Findings the research shows that the allegories are composed by his nature,and the most of them had generated from some major Sufi's verses,statements and Hadith,as we read .
قرآن کریم.
ابریشمی، احمد، 1376، فرهنگ نوین، تهران: انتشارات زیور.
ابو محبوب، احمد، 1372، در تمثیل و ارسال مثل، رشد آموزش ادب فارسی، بهار، شماره 32.
دهخدا، علی اکبر، 1370، امثال و حکم، تهران: سپهر: چ هفتم.
ذوالفقاری، حسن، 1389، زیبایی شناسی ضرب المثل‌های فارسی، مجله‌ی بوستان ادب، دوره دوم، شماره دوم، تابستان، صص 82- 51.
سعدی، مصلح‌الدین، 1379، کلیات سعدی، به کوشش بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران: انتشارات دوستان.
فرهانی منفرد، مهدی، تابستان 1384، باز کاوی آگاهی‌های تاریخی در معدن الدّرر، فصلنامه‌ی آیینه‌ی میراث، شماره دوم.
مرشدی، شمس‌الدین محمد، 1383، معدن الدّرر فی سیرة الشیخ حاجی عمر، به تصحیح عارف نوشاهی و معین نظامی، تهران: نشر کازرونیه.
همایی، جلال‌الدین، 1389: فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: اهورا.
_||_