تحلیل جایگاه تمثیلی گرگ در مقیاس کوچکی از شعر معاصر فارسی( اخوان. مشیری. فرخ زاد و نیما)

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

فاضل عباس زاده ^{1 *} , فریبا ایمانزاده ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آباد مغان، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آباد، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/06/07 تاریخ پذیرش : 1403/10/26 تاریخ انتشار : 1403/10/26

کلید واژه: تمثیل, گرگ, شعر معاصر فارسی, اخوان, مشیری, فرخزاد و نیما یوشیج,

چکیده مقاله :

شعر معاصر فارسی به عنوان یک عرصه هنری، به بررسی عمیق‌تر سمبل‌ها و تمثیل‌های پیچیده پرداخته است. تمثیل «گرگ» به عنوان نمادی از قدرت، خشونت و ارتباط انسان با طبیعت، در اشعار مختلف به شکل‌های گوناگون معرفی شده و بررسی آن می‌تواند بینش‌های جدیدی درباره‌ی دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی شاعران ایجاد کند، هدف ازنگارش این مقاله تحلیل تمثیلی «گرگ» در آثار منتخب شاعران معاصر فارسی است. با تمرکز بر ابعاد مختلف معنایی و فرهنگی این تمثیل، به دنبال بررسی نقش آن در بازتاب مسائل اجتماعی و روان‌شناختی در شعر امروزاست. ضرورت نگارش تحقیق حاضر با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی اخیر در ایران و تأثیر آن بر ادبیات، مطالعه‌ی تمثیل‌های رایج در شعر معاصر، کمک می‌کند تا درک بهتری از گفتمان‌های پنهان و آگاهی اجتماعی شاعران به دست بیاید، بنابراین پژوهش حاضر می‌تواند زمینه‌ساز مطالعات بیشتر در حوزه‌ی تمثیل در ادبیات فارسی باشد، روش این تحقیق به شیوه‌ی تحلیلی-توصیفی انجام شده است. با انتخاب نمونه‌هایی از اشعار شاعران معاصر مانند؛ اخوان ثالث، فریدون مشیری، فروغ فرخزاد و نیما یوشیج، تمثیل «گرگ» از زوایای مختلف معنایی بررسی شده است. تحلیل متن، به عنوان روش اصلی تحقیق، این امکان را می‌دهد که ارتباط این تمثیل با زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی بهتر درک شود. این مقاله با در نظر گرفتن تفاسیر مختلف از تمثیل «گرگ» سعی در ارائه‌ی چشم‌اندازهای نوین و معتبر در فهم شعر معاصر فارسی دارد.

چکیده انگلیسی:

The contemporary Persian poetry landscape has delved deeper into complex symbols and metaphors. The metaphor of the "wolf," representing power, violence, and the relationship between humans and nature, has been portrayed in various ways across different poems. Analyzing this metaphor can provide new insights into the social and cultural concerns of poets. The purpose of this article is to analyze the metaphor of the "wolf" in selected works of contemporary Persian poets. By focusing on the different semantic and cultural dimensions of this metaphor, the study aims to explore its role in reflecting social and psychological issues in modern poetry. Given the recent social and cultural developments in Iran and their impact on literature, studying common metaphors in contemporary poetry helps to gain a better understanding of the hidden discourses and social awareness of poets. Therefore, this research can pave the way for further studies in the field of metaphor in Persian literature. The research method employed is analytical-descriptive. By selecting samples from the works of contemporary poets such as Akhavan Sales, Fereydoon Moshiri, Forough Farrokhzad, and Nima Yooshij, the "wolf" metaphor is examined from various semantic perspectives. Textual analysis, as the primary research method, allows for a better understanding of the connection between this metaphor and the social, cultural, and psychological contexts. This article, considering various interpretations of the "wolf" metaphor, seeks to provide new and credible perspectives on understanding contemporary Persian poetry.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ 1. اخوان ثالث، مهدی (1335)، زمستان، انتشارات: زمان.
2. امین اسکندری، شیوا و احمد خیالی خطیبی، (۱۳۹۷)، نماد و نمادگرایی در شعر فریدون مشیری. فصل نامه مطالعات نقد ادبی. شماره ٤٧. صص: ۱۳۵-۱۱۳.
3. باقری، زینب و اعظم نیک آبادی، (۱۳۹۳)، بررسی و تحلیل محتوایی شعر فریدون مشیری. همایش گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران. دوره برگزاری 9.
4. پورچافی، علی حسین(1387)، جریان‌های شعر معاصر فارسی، نوبت چاپ: اول، تهران: مروارید.
5. حمیدیان، سعید(1383)، داستان دگردیسی روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج، تهران: نیلوفر.
6. خراسانی، صائمه (۱۳۹۲)، فرهنگ ایرانی در آثار مهدی اخوان ثالث، با مقدمه قدمعلی سرامی، تهران: ترفند.
7. دهباشی، علی (۱۳۹۴)، به نرمی باران، ج/3، تهران: سخن.
8. رادفر، ابوالقاسم (۱۳۶۸)، فرهنگ بلاغی ادبی، تهران: اطلاعات.
9. راستگو، محمد (۱۳۸۲)، هنر سخن‌آرایی (من بدیع)، تهران: سمت.
10. رحمانیان، زینب و لیلا عدل‌پرور،(۱۳۹۹)، نمادگرایی در اشعار فروغ فرخزاد، نشریه نقد تحلیل و زیبایی‌شناسی متون، سال سوم، شماره ششم، صص ۹۵ – ۱۱۲.
11. رضازاده، نیلوفر و شاهرودی، فاطمه (۱۳۹۱)، جستاری بر انواع تمثیل در مثل‌ها و قصه‌های قرآن کریم، معرفت، سال بیست و یکم، شمارۀ 180، صص ۵۷-۶۸.
12. رضایی، مریم و اکبر شادمیان ساروکلایی (۱۳۸۸)، گرگ در منظومه‌های حماسی ایران، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، دوره ۵۲، شماره ۲۱۱، صص ۱۰۵-۱۳۴.
13. زرقانی، مهدی (۱۳۸۳)، چشم‌انداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث.
14. زرینکوب، حمید (1358)، چشم‌انداز شعر نو فارسی، تهران: توس.
15. شاکری یکتا، محمد علی (۱۳۸۷)، آسمانی‌تر از نام خورشید، ج ۱، تهران: ثالث.
16. شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۶)، صور خیال در شعر پارسی، تهران: آگاه.
17. ........................................ (1366)، .........................................، تهران: آگاه، ج سوم.
18. شمیسا، سیروس(۱۳۷۳)، بیان، تهران: فردوس. 19. عباس‌زاده، فاضل و اصبر حبیبی (۱۳۹۹)، بررسی شاخصه‌های حکومت دینی در قصه‌های تمثیلی مثنوی مولوی، فصلنامۀ تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، شمارۀ چهل و چهارم، صص ۸۹-۱۱۴.
20. ....................... و مهدی جباری (۱۳۹۴)، نقش تمثیلی حیوانات در روند داستان‌های شاهنامه، فصل نامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، شماره پیاپی بیست و ششم، صص ۱۱۱ تا ۱۳۲.
21. فتوحی، محمود (۱۳۸۱)، تمثیل، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، شماره ۴۷-۴۹.
22. فرخزاد، فروغ (۱۳۷۵)، دیوان اشعار فروغ فرخزاد با مقدمه بهروز جلالی، تهران: مروارید.
23. فروغی، حسن و زینب پرچمی (۱۳۹۷)، نفی بندگی و ستایش آزادگی در مرگ گرگ نوشته وین یی و سگ‌ها و گرگ‌ها اثر اخوان ثالث، نشریه: پژوهش ادبیات معاصر جهان، دوره ۲۳، شماره ۲، صفحات ۵۰۹-۵۳۱.
24. فرهودی، فاطمه (۱۳۹۳)، بررسی ساختار روایی تمثیل رویا با تکیه بر رساله الغربه الغربیة سير العباد الى المعاد والاسراء الى المقام الاسرى، دومین همایش ملی ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی، ۱۳ شهریور ۱۳۹۳.
25. کرمی چمه، یوسف (۱۴۰۱)، نمود جانوران در شعر فروغ فرخزاد، نقد تحلیل و زیباشناسی متون، سال پنجم، شماره ۲، پیایی ۱۶، پاییز ۱۴۰۱.
26. محمد نژاد عالی زمینی، یوسف (۱۴۰۱)، جایگاه و نقش گرگ در شاهنامه فردوسی، متن پژوهی ادبی، دوره ۲۹، شماره ۹۱، بهار ۱۴۰۱، صص ۹۱-۸۷.
27. مشیری، فریدون (۱۳۹۶)، بازتاب نفس صبحدمان، ج ۲، تهران: نشر چشمه، ج ۱۹.
28. .........................(۱۳۹۲)، گزیده اشعار فریدون مشیری، انتشارات: نگاه.
29. مطوری، نازنین و مسعود پاکدل (۱۳۹۸)، نگاهی به تمثیل در شعر نیما اخوان و سهراب، فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، شماره چهل‌ام، تابستان ۱۳۹۸، صص ۸-۲۸.
30. ملکی، صفا و همکاران (۱۳۹۹)، واکاوی مؤلفه‌های تمثیلی و نمادین رضایتمندی در اشعار فریدون مشیری از دیدگاه نظریه‌ی شخصیت اریکسون، فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، شماره چهل و سوم، بهار ۱۳۹۹ – صص ۷۶-۱۰۰.
31. وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۷۹)، بدیع از دیدگاه زیباشناسی، تهران: دوستان.
32. یوشیج، نیما (۱۳۹۶)، دفتر اول از اشعار منتشر نشده نیما، به تصحیح سعید رضوانی و مهدی علیلیی مقدم، تهران: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی.
33. ............... (۱۳۹۲)، گرگ و بره، نشریه بخارا، شماره ۹۴.