نگارها و انگاره ها در شعر معاصر فارسی، نقد و تحلیل ساختاری تمثیل در ایماژهای شعر نادر نادرپور

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

زهرا فیروزیان ¹ , محمد علی شریفیان ² , محمد قادری مقدم ³

1 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد شیروان. خراسان شمالی. ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان.
3 - عضو هیأت علمی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/01/19 تاریخ پذیرش : 1403/01/30 تاریخ انتشار : 1403/03/31

کلید واژه: تمثیل, ایماژ, شعر معاصر, تصویرسازی, نادر نادرپور.,

چکیده مقاله :

ایماژ (تصویر ذهنی) و تمثیل از اصطلاحات مهم در بلاغت هستند. نادر نادرپور، شاعر تصویرگرا برای تصویرسازی شگردهای گوناگون دارد. کاربرد تمثیل در ایماژهای شعر ¬او از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است؛ امّا تاکنون پژوهش فراگیر و اثر مستقلی در این زمینه پدید نیامده است و اهمیت دارد؛ سروده¬های او از این دیدگاه بررسی شود. هدف از این پژوهش، نقد و تحلیل ساختاری تمثیل در ایماژهای شعر نادرپور است که با روش کتابخانه¬ای و فیش¬برداری با شیوۀ توصیفی _ تحلیلی به ارزیابی تمثیل¬ها در آفرینش تصویرها می-پردازد. نویسنده برای آگاهی و شناخت بهتر پیرامون موضوع اصلی این پژوهش از کتاب¬ها و مقالات دست اول نیز بهره برده است. تمثیل¬های کوتاه که در سروده¬های نادرپور مورد توجّه قرار گرفته است؛ تشبیه تمثیلی و تمثیل¬هایی است که با سمبل، اسطوره، چشمزد (تلمیح)، کهن¬الگو (آرکی تایپ) و باورهای مردمی شکل می¬گیرند. نتیجۀ این پژوهش نشان می¬دهد؛ این شاعر هنرمندانه و با نوآوری از شکل¬های تمثیل کوتاه و گسترده در تصویرسازی بهره می¬گیرد. جلوه¬های تمثیل کوتاه در تصویرسازی از تمثیل گسترده بیشتر است. تمثیل¬ها دستاویزی برای نمایش تصویرهای خیالی نادرپور هستند که به شکل هیأتی زیبا در شعر نمایان می-شوند و سخن شاعر را می¬آرایند. این دستاورد در مجموعه¬های پایانی بسیار چشمگیر است.

چکیده انگلیسی:

Image (mental image) and allegory are important terms in rhetoric. Nader Naderpour, a pictorialist poet, has various methods for illustration. The use of allegory in the images of his poetry has a special place; But so far no comprehensive research and independent work has emerged in this field and it is important; His poems should be examined from this point of view. The purpose of this research is to criticize and analyze the structure of allegory in the images of Naderpour's poetry, which evaluates allegory in the creation of images with a descriptive-analytical method of library and surveying. The author has also used first-hand books and articles to gain better knowledge about the main topic of this research. short parables that have been noticed in Naderpour's poems; Simile is an allegory and allegories that are formed by symbols, myths, allusions, archetypes, and popular beliefs. The result of this research shows; This poet artistically and innovatively uses the forms of short and extensive allegory in his illustration. The effects of short allegory in illustration are more than wide allegory. Allegories are a means to show Naderpour's imaginary images, which appear in the form of a beautiful body in the poem and embellish the poet's words. This achievement is very impressive in the final collections.

منابع و مأخذ:

1_ آرین¬پور، یحیی. (1387). از نیما تا روزگار ما، تاریخ ادب فارسی معاصر، جلد سوّم، چاپ پنجم، تهران: انتشارات زوّار.
2_ براهنی، رضا. (1371). طلا در مس (در شعر و شاعری)، جلد اوّل. چاپ چهارم. تهران: ناشر نویسنده.
3_ پناهیان، رسول. (1395). «مقالۀ راز ورمز تمثیل در اشعار نادرپور». فصل نامۀ تحقیقات تعلیمی وغنایی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد واحد بوشهر، شمارۀ 28، صص 75_82).
4_ حسن¬لی، کاووس. (1398). گونه¬های نوآوری در شعر معاصر ایران. چاپ پنجم. تهران: نشر ثالث.
5_ داد، سیما. (1387). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات مروارید.
6_ دیچز، دیوید. (1388). شیوه¬های نقد ادبی. ترجمۀ محمدتقی صدقیانی و غلامحسن یوسفی. چاپ ششم. تهران: انتشارات علمی.
7_ زرین¬کوب، عبدالحسین. (1363). شعر بی¬دروغ شعر بی¬¬نقاب. چاپ چهارم. تهران: انتشارات جاویدان.
8_ ساکی انتظامی، سعیده. (1400). تمثیل در شعر سهراب سپهری. فصلنامۀ تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد بوشهر. شماره پنجاه. صص: 65_ 79. DOR: 20.1001.1.2717431.1400.13.50.3.0
9_ شریفی، فیض. (1395). نادر نادرپور. چاپ دوّم. تهران: انتشارات نگاه.
10_ شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1383). صور خیال در شعر فارسی. چاپ نهم. تهران: انتشارات آگاه.
11_ ....................................... . (1398). با چراغ و آینه. چاپ ششم. تهران: انتشارات سخن.
12_ شمیسا، سیروس. (1381). بیان. چاپ نهم. تهران: انتشارات فردوس.
13_ ................... . (1383الف). بیان و معانی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات فردوس.
14_ ................... . (1383ب). راهنمای ادبیات معاصر. چاپ اوّل. تهران: نشر میترا.
15_ ................... . (1383پ). داستان یک روح. چاپ ششم. تهران: انتشارات فردوس.
16_ ................... . (1397). نقد ادبی. چاپ چهارم. تهران: نشر میترا.
17_ .................. . (1400). اساطیر و اساطیرواره¬ها. چاپ دوّم. تهران: انتشارات هرمس.
18_ عالیشان، لئوناردو. نقد و بررسی صبح دروغین. در وحید عیدگاه طُرقبه¬ای (گردآورنده). (1388). کهن دیارا، نقد و تحلیل اشعار نادر نادرپور. چاپ دوّم. تهران: انتشارات سخن. صص: 350_362.
19_ فتوحی رودمعجنی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. چاپ اوّل. تهران: انتشارات سخن.
20_ فلینت، پاوند. (1371). چند نوشته از تصویرگرایان. مترجم رضا خاکیانی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، فصلنامۀ زنده رود، شمارۀ 1، صص: 85 _93. https://ensani.ir/fa/article/284571
21¬_ کرمانی نژاد، زینب. (1393). مرمر شعر (صور خیال در اشعار نادر نادرپور). چاپ اوّل. تهران: انتشارات تیرگان.
22_ کزازی، میر جلال الدّین. (1368). بیان. چاپ اول. تهران: نشر مرکز.
23_ نادرپور، نادر. (1382). شام بازپسین. چاپ دوّم. تهران: انتشارات مروارید.
24_ ............ . (1393). مجموعه اشعار نادر نادرپور. چاپ سوّم. تهران: انتشارات نگاه.
25_ واردی، زرین¬تاج. مؤمن¬نسب، مهسا. (1394). تحلیل زیبایی¬شناختی تصویر در مجموعۀ سرمۀ خورشید نادرنادرپور. فصلنامه زیبایی شناسی ادبی دانشگاه آزاد واحد اراک. شمارۀ 25. صص: 143¬_166. https://www.magiran.com/paper/1598395.
26_ یونگ، کارل گوستاو. (1400). انسان و سمبل¬هایش. ترجمۀ محمود سلطانیّه. چاپ سیزدهم. تهران: نشر جامی.