طبقه متوسط و نقش آن در توسعه سیاسی ایران در دوران پهلوی دوم
محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی
کلید واژه: توسعه سیاسی, طبقه متوسط, پهلوی دوم, واژگان کلیدی: توسعه, نیروهای اجتماعی,
چکیده مقاله :
طبقه متوسط و نقش آن در توسعه سیاسی ایران در دوران پهلوی دوم[1] سعید جهانگیری[2]- دکتر ابوالقاسم طاهری[3]- دکتر علیرضا ازغندی[4]- دکتر احمد ساعی[5] تاریخ دریافت:30/10/1396- تاریخ پذیرش:14/9/1396 چکیده: توسعه سیاسی یکی از شاخه های توسعه است با هدف رسیدن به پیشرفت، صنعتی شدن، رفع فقر، رفع وابستگی، .... و گذار از حالت نامطلوب زندگی گذشته به شرایط بهتر. توسعه سیاسی با جایگاه و نقش طبقه متوسط در جامعه رابطه دارد. چرا که، جایگاه طبقه متوسط یک جایگاه ساختاری است که با قدرت سیاسی گره خورده است. هویت این طبقه مستلزم وجود طبقه حاکم و طبقه پایین جامعه می باشد. در یک تقسیم بندی این طبقه به سنتی و جدید تقسیم می شود که طبقه متوسط سنتی شامل؛ خرده بورژوازی، تجار و خرده مالکان دهقانی است در حالی که طبقه متوسط جدید شامل مزدبگیران متخصص، تکنوکرات ها و اقشار تحصیل کرده بالای جامعه می باشد. در دوره پهلوی دوم علی رغم همه فشارها، طبقه متوسط به ویژه طبقه متوسط سنتی یعنی روحانیت و بازار در مبارزه علیه حکومت و مدرنیزاسیون و سکولاریزه کردن شاه به طور فعّال حضور داشتند. در مواردی که طبقه حاکم برخلاف باورهای دینی و سنت های اعتقادی و ملی گام بر می‌داشت، این طبقه در مقابل آن ایستادگی می‌کرد. از سویی، تضاد دولت و ملت که محصول ورود تجدد به ایران بود، دغدغه اصلی طبقه متوسط جدید به ویژه قشر روشنفکر بود. واژگان کلیدی: توسعه، توسعه سیاسی، نیروهای اجتماعی، طبقه متوسط، پهلوی دوم [1] - مقاله مستخرج از رساله دکتری نویسنده است با راهنمایی دکتر ابوالقاسم طاهری [2]- دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق ،الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران saeedjahangiri61@yahoo.com [3]- استاد تمام و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول a-taheri@srbiau.ac.ir [4]- استاد تمام و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران a-azghandi@srbiau.ac.ir [5]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران a-saei@srbiau.ac.ir
The Middle Class and its Role in the Political Development of Iran In the Second Pahlavi Era Abstract Political development is one of the branches of development with the goal of progress, industrialization, elimination of poverty, elimination of dependence, structural changes and reforms in all sectors of society, and the transition from the unfavorable state of the past to better conditions. Political development is related to the position and role of the middle class in society. Because the middle class position is a structural position tied to political power. The identity of this class requires the presence of the ruling class and the lower class of society. In a division, this class is divided into a traditional one, which is the traditional middle class, the petty bourgeoisie, the merchants and the peasant landowners, while the new middle class includes the wage-laborers, the technocrats, and the educated classes of society. It should be. In the second Pahlavi period, despite all the pressures, the middle class, in particular the traditional middle class of the clergy and the market, actively participated in the struggle against the government and the modernization and secularization of the Shah. In contrast to religious beliefs and national and religious traditions, the ruling class stood against it. On the one hand, the contradiction between the state and the nation, which was the product of the introduction of modernity to Iran, was the main concern of the new middle class, especially the intellectual circle. Keywords: Development, Political Development, Social Forces, Middle Class, Pahlavi II
_||_