بررسی فقهی و حقوقی مجازات‌های بدنی در پرتو کرامت انسانی و حقوق بشر: نقد، تحلیل و پیشنهادات برای تطبیق با موازین جهانی
محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی
جاوید پورنگ
1
*
,
یعقوبعلی برجی
2
1 -
2 - عضو هیات علمی و دانشیار جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
کلید واژه: مجازات بدنی, فقه اسلامی, حقوق بشر, کرامت انسانی, مقاصد شریعت,
چکیده مقاله :
مجازات‌های بدنی یکی از ابزارهای سنتی در نظام‌های کیفری مختلف به‌ویژه در فقه اسلامی هستند که به‌منظور تأمین اهدافی همچون بازدارندگی، اصلاح مجرم، و اجرای عدالت، تشریع شده‌اند. در فقه اسلامی، این مجازات‌ها بر اساس نصوص شرعی و اجتهاد فقها پایه‌گذاری شده‌اند. اما در دنیای معاصر و در پرتو تحولات حقوق بشر، این مجازات‌ها با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند. از منظر حقوق بشر، مجازات‌های بدنی نه‌تنها به‌عنوان رفتارهای غیرانسانی بلکه به‌عنوان نقض اصول بنیادین کرامت انسانی شناخته می‌شوند. این مقاله با تحلیل عمیق فقه اسلامی و تطبیق آن با اصول حقوق بشر، به بررسی امکان تعدیل یا جایگزینی این نوع مجازات‌ها پرداخته و راهکارهایی را برای انطباق احکام اسلامی با حقوق بشر ارائه می‌دهد. در این مقاله که یکی از ابزارهای سنتی در نظام‌های کیفری مختلف به‌ویژه در فقه اسلامی می باشد تلاش شده است تا از منظر فقهی، حقوقی و بین‌المللی، جایگاه مجازات‌های بدنی در جوامع اسلامی بررسی و تحلیل شود.
corporal punishments is one of the traditional tools in various penal systems, especially in Islamic jurisprudence, aimed at achieving objectives such as deterrence, rehabilitation of the offender, and the execution of justice. In Islamic jurisprudence, These punishments are based on Islamic law and the ijtihad of jurists. However, in the contemporary world and in light of human rights developments, these punishments have faced serious challenges. From a human rights perspective, corporal punishments are regarded not only as inhumane acts but also as violations of the fundamental principles of human dignity. This article, through an in-depth analysis of Islamic jurisprudence and its adaptation to human rights principles, examines the possibility of modifying or replacing these types of punishments and offers solutions for adapting Islamic rulings to human rights. This article also attempts to examine and analyze the position of corporal punishmentS in Islamic societies from a jurisprudential, legal, and international perspective
منابع 1. قرآن کریم
2. ابـراهیمی، مـحمد، ١٣٨٥،مجازات های بدنی اسلامی از منظر نـظام بـین المـللی حـقوق بـشر، پایان نامه کـارشناسی ارشـد (حقوق بشر)، دانشگاه مفید
3. اعلامیه جهانی حقوق بشر. (1948). سازمان ملل متحد
4. بیهقی، ابوبکر ، سنن الکبری، ج 8
5. پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966)
6. جوادی آملی، ١٣٧٨، عبدالله حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، انتشارات الهدی، تهران
7. حر عانلی، محمد بن حسن ، وسائل الشیعه ، ج 18 ، ابواب بقیه الحدود
8. سید محمّدحسین طباطبائی، ١٤١٧، المیزان ، ج ٤، بیروت ، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات
9. الشاطبي، ابواسحاق، الموافقات في اصول الشريعه، بيروت: دارالمعرفه، بي تا، ج 1
10. شهید ثانی، زین الدین بن علی. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامية.
11. عبداللّه جوادی آمـلی، ١٣٦٣، هـدایت در قـرآن ، تـهران ، رجاء.
12. علوانی، طه جابر. (1421ق). مقاصد الشريعة. بیروت: دار الهادي.
13. کدیور، محسن. (1387). حق الناس: اسلام و حقوق بشر. تهران: انتشارات کویر.
14. کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز. (1984). سازمان ملل متحد.
15. محقق حلی، جعفر بن حسن. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
16. محمّدتقی مصباح ، ١٣٨٠، نظریه حقوقی اسلام (قم ، مـؤسسه آمـوزشی و پژوهشی امام خمینی .
17. مطهری، مرتضی. (1385). آشنایی با علوم اسلامی. تهران: انتشارات صدرا.
18. نوبهار، رحیم. (1396). اهداف مجازات‌ها در قانون مجازات اسلامی. تهران: نشر میزان.
منابع خارجی: Foundations of corporal punishments by a jurisprudential approach Punishment is a social reaction against the criminal phenomenon. This reaction can make the goals of punishment. Corporal punishments, as a kind of it, execute to maximize the deterrence and elimination of crime committing and repeating of crime. Tangible and undeniable violence of these punishments make them different through other kinds. This corporal violence cause a bit more intimidation by the society. The extension of Humanism creates some critiques about the violence and fear of these corporal punishments. Some critics claim that these kind of punishments cannot achieve the goals of justice system. These critics express that there is no appropriate basis supporting these kind of punishments. Therefore, it is so important to find the foundations and basis of these punishments and this essay is on to it. Keywords: Punishment, Correction of Criminals, crime, Deterrence, jurisprudential punishments