تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

اسفندیار فاتح ¹ , عباس ابراهیمی ²

1 - دانشیار اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علف‌های هرز دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/10/22 تاریخ پذیرش : 1396/02/23 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: عملکرد دانه, تاریخ کاشت, تراکم بوته, عملکرد اسانس, انیسون,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر برخی صفات گیاه داروئی انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، بصورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل‌های مورد مطالعه شامل سه تاریخ کاشت (20 آبان، 7 آذر و 20 آذر) به عنوان عامل کرت اصلی و سه سطح تراکم (30 ،40 و 50 بوته در متر مربع) به عنوان عامل کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت، سطوح تراکم و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات مورد مطالعه تأثیر معنی‌داری داشتند. در مجموع بالاترین عملکرد دانه (87/859 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (91/19 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت هفت آذر با تراکم ۴۰ بوته در مترمربع و کمترین میزان عملکرد دانه (28/388 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (29/1 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت بیست آذر و تراکم 30 بوته در متر مربع حاصل گردید.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effects of different sowing dates and different plant densities on some growth traits of anise (Pimpinella anisum L.), a field experiment was done at Agricultural College of Shahid Chamran University at 2016. Experimental design was split plot on RCBD with three replications. Main plot was sowing dates in 3 levels (11Nov, 28 Nov and 11 Dec) and sub plot was different plant densities at three levels included: (30, 40 and 50 plant/m2). The result showed that sowing date, plant densities and interactions had significant effect on most studies traits. The highest plant height (86.08 cm), leaf area (0.124 m2), umbel number/plant (6.2), subumble/plant (150.21), grain yield (678.29 kg/ha), essential oil yield (13.64 kg/ha), and harvest index (10.5%) were obtained at 28 Nov sowing date and the highest biological yield (6812 kg/ha) were observed at 11 Nov. sowing late caused to decreased all traits except 1000 seeds weight, whereas the highest 1000 seeds weight (1.23 gr) was obtained at 11 Dec. Overall, the highest grain yield (859.87 kg/ha) and essential oil yield (19.91 kg/ha) were obtained at 28 Nov and 40 plant/m2 and the lowest grain

منابع و مأخذ:

اکبری­نیا، ا.، ج. دانشیان و ف. محمدبیگی. 1384. اثر کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن گیاه گشنیز (.Cariandrum sativum L). فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 22(4): 419-410.

بهزادی، ی. 1393. تأثیر کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی انیسون (anisum Pimpinella). پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج.

پیر زاد، ع.، ه. آلیاری، م.ر. شکیبا، س. زهتاب سلماسی و س. محمدی. a 1387. اثرات آبیاری و تراکم بوته بر روی کارآیی مصرف آب در تولید اسانس بابونه آلمانی. مجله دانش کشاورزی. 18(2):58-49.

پیر زاد، ع.، ه. آلیاری، م.ر. شکیبا، س. زهتاب سلماسی و س. محمدی. b 1387. اثرات آبیاری و تراکم بوته بر روی کارآیی مصرف آب در تولید کاپیتول بابونه آلمانی. مجله دانش کشاورزی. 18(2):91-81.

حسین پور، م.، ع. پیر زاد، ح. حبیبی و م.ح. فتوکیان. 1390. تأثیر کود بیولوژیک نیتروژن­دار (آزتوباکتر) و تراکم بوته بر عملکرد و میزان اسانس آنیسون. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار. 2/21 (1): 88-69.

درزی، م.ت، ر. نادعلی. 1394. مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی (Pimpinella anisum L.) در منطقه فیروزکوه. فصلنامه اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی. 9 (1): 72-63.

رسام، ق.، م. نداف و ف. سفیدکن. 1386. تاثیر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه انیسون (Pimpinella anisum). مجله پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی. 75: 133-127.

عسگرنژاد، م.ر.، غ. زارعی و ع. زارع زاده. 1394. بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد خردل سیاه (Brassica nigra) در شرایط آب و هوایی ابرکوه. نشریه تولید گیاهان زراعی. 8 (3): 198-183.

گلوی، م.، م. رمرودی و س. منصوری. 1386. بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata) در منطقه سیستان. پژوهش و سازندگی. 20(4): 140-135.

Azizi, K., and D. Kahrizi. 2008. Effect of nitrogen level, plant density and climate on quantity and quality in cumin (Cuminum cyminum L.) under the conditions of Iran. Asian J. of Plant Sci. 7(8):710-716.

Kamkar, B., H. Abadian, N. Latifi, and M. Bagheri. 2008. The effect of late sowing date and plant density on quantitative and qualitative characteristics of Brassica napus (RGS-003) in Gorgan. J. Agri. Sci. Nat. Res. 15(5): 78-87.

Kumar, T.S., V. Swaminathan, and S. Kumar. 2009. Influence of nitrogen, phosphorus and biofertilizers on growth, yield and essential oil constituents in ratoon crop of davana (Artemisia pallens Wall.). Electronic J. Environ. Agric. Food Chemistry. 8(2): 86-95.

Moosavi, S.G. 2014. Fennel morphological traits and yield as affected by sowing date and plant density. Adv. Agr. Biol. 1(1): 45-49.

Moosavi, S.G.R., M.J. Segatoleslami, and M. Pooyan. 2012. Effect of planting date and plant density on yield and seed yield Components of Plantago ovata. Iran. J. Medic. Aromatic Plants. 27 (4): 681-699.

Mostafavi Rad, M., F. Shariati, and S. Mostafavi Rad. 2012. Evaluation of sowing date influence on quantitative and qualitative yield in four rapeseed cultivars adapted to cold regions in Arak. Iran. J. Crop Pro. 5(2): 159-167.

Norozpoor, G., and P. Rezvani Moghaddam. 2007. Effect of different irrigation intervals and plant density on oil yield and essences percentage of black cumin (Nigella sativa). J. of Paj. and Saz. 73: 133-138.

Zel, A., 2009. Anise (Pimpinella anisum) Changes in yields and component composition on harvesting at different stages of plant maturity. J. of Exp. Agri. 45(1): 117-126.