تاثیر حضور بقایای برنج و تاریخ کشت بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (پاچ باقلا)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

رقیه قربانی ¹ ( گروه زراعت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران )
محمد نقی صفرزاده ویشکایی ² ( گروه زراعت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران )

تاریخ دریافت : 1395/07/07 تاریخ پذیرش : 1397/02/02 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: وزن خشک, تاریخ کشت, Phaseolus vulgaris, مالچ,

چکیده مقاله :

تاریخ کشت و حفظ رطوبت خاک از مهمترین عوامل زراعی مؤثر بر افزایش عملکرد گیاهان زراعی می-باشند. به منظور تعیین تاریخ کشت مناسب و بررسی اثر کاربرد بقایای برنج با نام علمی Oryza sativa (مالچ) بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (با نام انگلیسی Cranberry bean و نام علمی Phaseolus vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در مزرعه تحقیقاتی روستای حسن آباد کوچصفهان استان گیلان اجرا گردید. فاکتورها شامل سه تاریخ کشت 3، 10 و 17 اردیبهشت و دو حالت کاربرد و عدم کاربرد بقایای برنج بود. نتایج نشان داد که تاثیر تاریخ کشت بر تمام صفات، به جز تعداد غلاف سبز، تاثیر بقایا بر همه صفات به جز تعداد دانه سبز در بوته، تعداد گل در بوته، عملکرد بیولوژیک و درجه باردهی و برهمکنش تاریخ کشت و بقایا بر صفات تعداد دانه خشک، تعداد گره ریشه، تعداد برگ، عملکردهای دانه خشک و بیولوژیک و درجه باردهی معنی‌دار بود. مقادیر میانگین صفات تعداد دانه سبز (79/29)، تعداد دانه خشک (03/30) و تعداد گل (16) در هر بوته، عملکرد غلاف خشک (58/1139 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (93/47 درصد) در تاریخ کشت نخست به صورت معنی‌داری بیشتر از سایر تاریخ‌های کشت بود. صفات تعداد غلاف سبز در هر بوته (33/8)، عملکرد غلاف (28/1085کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (68/42 درصد) در شرایط کاربرد بقایای برنج بیشترین مقدار را نشان دادند که بیانگر افزایش مؤثر اجزای عملکرد لوبیا در صورت کاربرد بقایا بود.

چکیده انگلیسی:

Planting data and soil moisture retention are the most important factors influencing the increase crop yield. In order to evaluate the effect of planting dates and rice residue application (mulch) on growth and yield of cranberry bean, a factorial experiment arranged in a complete blocks design with three replications was conducted in Koochesfehan (Rasht, Iran). The factors were planting dates 3 levels (23 April, 30 April and 7 May) and mulch application with 2 levels (with mulch, without mulch). Results indicated that planting dates had significant effect on parameters, exactly number of green pods had significant effect on parameters, exactly number of green seeds, number of flowers, biological and productivity score. Interaction between planting dates and mulch had significant effect on number of dry seeds, number of root nodules, dry seed yield, biological yield and productivity score. Comparison of means indicated that first planting date had the highest effect on parameters; number of green seeds (29.79), number of dry seeds (30.03) and number of flowers (16) per plant, dry pod yield (1139.58 Kg/ha) and harvest index (47.93%). Mulch application had the highest effect on parameters; number of green pod per plant (8.33), pod yield (1085.28 Kg/ha) and harvest index (42.68%). Overall the first planting date (23 April) and application of mulch had higher effect on dry seed yield and productivity score of cranberry bean.

منابع و مأخذ:

اورسنجی، ز.، راشدمحصل، م.ح.، نظامی، ا. و قربانی، ر. 1386. تأثیر تاریخ کاشت و تراکم­های مختلف لوبیا (Phaseolus vulgaris) بر رشد علف­های هرز. مجموعه مقالات دومین همایش علوم علف­های هرز ایرانو صفحه 244.

ثابتی، ع. ، ح.  شیروانی سرخسی، م. جعفرزاده کنارسری و ا. رضایی. 1392. بررسی اثرات تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز در منطقه بروجرد. پنجمین همایش ملی حبوبات ایران. 5 صفحه.

خسته­بند، ن.، ا. امیری، ع. عبدزاد گوهری. 1391. تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود سبز بر عملکرد گیاه لوبیا معمولی. اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار. 5 صفحه.

خنک، آ. ، ح. بابا زاده، ع. عبدزاد گوهری، ا. امیری. 1391. بررسی کارایی مصرف آب و عملکرد لوبیا معمولی گیلان در شرایط آبیاری و مالچ کاه. پنجمین همایش ملی حبوبات ایران. 4 صفحه.

خواجه پور، م.ر. ، ا.ر. باقرییان نایینی. 1380. واکنش اجزای عملکرد و عملکرد دانه ژنوتیپ­های مختلف لوبیا (Phaseolus vulgaris L) به تأخیر در کاشت. علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی) جلد 5(4): 121-136.

شفارودی، آ. ، م. زواره، غ.ع. پیوست، ح.ر. دری. 1391. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ی توده­های بومی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.). دانش کشاورزی و تولید پایدار (دانش کشاورزی). 22(3): 47-60.

صالحی، م. ، ر. اکبری، م.ب. خورشیدی بنام. 1387. بررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام لوبیا قرمز. ررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام لوبیا قرمز. 12 (43 الف): 105-115.

فراهانی پاد، پ. ، ف. پاک نژاد، ف. فاضلی، م.ن. ایلکایی، م. داودی فرد. 1391. اثر تاریخ کاشت بر ماده خشک و اجزای عملکرد چهار رقم سویا رشد نا محدود. مجله زراعت و اصلاح نباتات. جلد 8.)1(، 212-203.

قنبری مطلق، م. ، م. راستگو، م. پور یوسف، ج. صبا، ک. افصحی.1390. تإثیر تاریخ کاشت و تداخل علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام با تیپ رشدی مختلف لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.). نشریه پژوهش­های حبوبات ایران. 2(1): 1-20.

قنبری، ع. ا. ، م. ر. لک، ح.ز. دری. 1384. اثر تاریخ کاشت بر روی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا چیتی. اولین همایش ملی حبوبات. پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. 4 صفحه.

قنبری، ع، ا. ، م. طاهری مازندرانی. 1382. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد لوبیا چیتی. نهال و بذر. 19(4): 483-496.

قنبری، م. ، ه. پور رحمت بلالمی، ج. اصغری، م. پورعیسی چافجیری. 1392. بررسی تأثیر مقادیر مختلف مالچ ضایعات چای و وجین دستی بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا محلی (Phaseolus vulgaris L.) استان گیلان. اولین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار. 8 صفحه.

کبرایی، س. ، ک. شمس، ع.ر. پازکی. 1389. اثر رقم و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و صفات کمی در نخود زراعی. مجله زراعت و اصلاح نباتات. 6)2): 64-53.

کوچکی، ع. ، و.م. بنایان اول. 1373. فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 380 صفحه.

کوچکی، ع. 1388. زراعت حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 236صفحه.

کوچکی، ع. و خلقانی، ج. 1375. شناخت مبانی و تولید محصولات زراعی (نگرشی اکوفیزیولوژیک). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 554 صفحه

کوچکی، ع. و سرمدنیا، غ.ح. 1386. فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. چاپ سیزدهم. 400 صفحه.

کیانی، ص. ، ا. علیزاده، ف. بذر افشان، س. ذاکر نژاد. 1391. بررسی اثر کاربرد مالچ، وجین دستی علف­های هرز و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین (403) KSC در اهواز. فیزیولوژی گیاهان زراعی. 4(13): 53-69.

گلچین، ا. ، س. ف. موسوی، ک. قاسمی گلعدانی، ج. صبا. 1387. رابطه بین تراکم بوته و عملکرد دانه سه رقم لوبیا چیتی در تاریخ­های مختلف کاشت. مجله دانش کشاورزی. 18)1(: 117-101.

محلوجی، م. ، س.ف. موسوی، م. کریمی. 1379. اثر تنش رطوبتی و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چیتی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 4(1): 57-67.

محمدی، ح. ، ب. مجد نصیری. 1390. مطالعه تأثیر تاریخ و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا. ششمین همایش ملی ایده های نو در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان دانشکده کشاورزی. 5 صفحه.

مشتطی، ع. ، س.ه. موسوی، س.ع. سیادت، ق.ا.  فتحی. 1389. اثر تاریخ و تراکم کشت بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis L.) در اهواز. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 3)3(: 238-229.

مهرپویان، م. ، فرامرزی، ع.، جعفری، ا. صیامی، ک. 1389. تاثیر روش های کاشت جوی پشته ای و کرتی بر دو رقم لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) در طی سه تاریخ کاشت مختلف. پژوهش­های حبوبات ایران. 1(1): 9-17.

Lebaron,M.J. 1979. A description: Developmental stage of the common bean plant. Univ. Ldaho, coll. Agri. Coop. Ext.Serv.Curr.Inf.Ser.228.

Ossom, E.M. and Matsenjwa, V.N. 2007. Influence of mulch on agronomic characteristics, soil properties, disease and insect pest infestation of dry bean (Phaseolus vulgaris L.) in Swasziland. World Journal of Agricultural Sciences, 3(6): 696-703.

Singh, B., Pathak, K., Verma, A., Verma, V. and Deka, B. 2011. Effects of Vermicompost, Fertilizer and Mulch on Plant Growth, Nodulation and Pod Yield of French Bean (Phaseolus vulgaris L.). Vegetable Crops Research Bulletin, 74: 153-165

Vial, L.K., Lefroy, R.D.B., Fukai, S. 2015. Application of mulch under reduced water input to increase yield and water productivity of sweet corn in a lowland rice system. Field Crops Research 171: 120-129