ارزیابی مدل‌های رگرسیون غیرخطی برای پیش‌بینی سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن در پاسخ به دما و طول روز در ارقام گندم
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
محمد حسن پناهی
1
(دانش آموخنه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
افشین سلطانی
2
(استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
ابراهیم زینلی
3
(دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
مهدی کلاته عربی
4
(استادیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان)
علیرضا نه بندانی
5
(دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
کلید واژه: روز بیولوژیک, مدل‌‌سازی, طول روز بحرانی, ضریب حساسیت به طول روز,
چکیده مقاله :
برای کمّی‌سازی فنولوژی، برآورد دقیق پارامترهای تأثیرگذار بر فنولوژی گندم ضروری است. از مهم‌ترین عوامل مؤثر روی فنولوژی می‌توان به دما و فتوپریود اشاره کرد. برای بررسی نحوه واکنش ارقام گندم به دما و طول روز آزمایشی با 8 رقم گندم و 12 تاریخ کاشت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه برای کمّی‌کردن واکنش سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن نسبت به دما و طول روز و برآورد پارامترهای مؤثر بر آن از 3 تابع دمایی شامل بتا، دندان‌مانند و دوتکه‌ای در ترکیب با 3 تابع طول روز شامل توابع درجه دوم، نمایی منفی و دوتکه‌ای (9 مدل) استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین مدل برای توصیف رابطه سرعت نمو به سوی ساقه‌رفتن ارقام گندم مدل بتا- درجه دوم است. بر اساس این مدل، مقدار دمای پایه، مطلوب و سقف در گندم برای مرحله ساقه‌رفتن به ترتیب 5/4، 3/27 و 40 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. مقدار طول روز بحرانی و ضریب حساسیت به طول روز به ترتیب 02/20 تا 69/22 ساعت و 0109/0 تا 0475/0 محاسبه شد. هم‌چنین با استفاده از تابع بتا- درجه دوم، تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز از سبزشدن تا ساقه‌رفتن 2/25 تا 9/31 روز به دست آمد. از نتایج این تحقیق می‌توان در مدل‌های شبیه‌سازی استفاده کرد.
Accurate prediction of phenological development is important in the wheat)Triticum aestivum(. An important parameters on phenology can be suggest temperature and photoperiod. This study was conducted with 12 sowing dates to quantify response of jointing rate (JOR) to temperature and photoperiod in wheat cultivars. The regression models fitted to JOR against temperature were beta, dent-like and segmented function. Meanwhile, quadratic, negative exponential and segmented models fitted to JOR against photoperiod (these models were used as 9 combined models to describe JOR as a function of photothermal day). The results showed that beta- quaradic function was the best model to describe JOR as a function of both temperature and photoperiod. Using this function, the base, optimum and ceiling temperatures were estimated 4.5, 27.3 and 40 ₒC respectively. Critical photoperiod and photoperiod sensitivity coefficient were estimated 20.02 to 22.69 hour and 0.0109 to 0.0475 respectively. Also biological day for cultivars between emergence to jointing with the beta- quaratic function examin between 25.2 to 31.9 days.The results of this study can be used in crop simulation models.