تأثیر روشهای مختلف خاک‌ورزی بر ویژگی‌های خاک و عملکرد گندم آبی در اقلیم سرد
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیصادق افضلی نیا 1 , سید ماشاء اله حسینی 2 , کمیل ملائی 3 , شاهرخ شجری 4
1 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
2 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
3 - بخش مهندسی ماشین‌های کشاورزی، واحد اقلید، دانشگاه آزاد اسلامی، اقلید، ایران
4 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
کلید واژه: گندم, خاک ورزی مرسوم, کم خاک ورزی, بی خاک ورزی, ویژگی‌های خاک,
چکیده مقاله :
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روشهای خاک ورزی و کاشت حفاظتی بر عملکرد گندم (Triticum aestivum) در اقلیم سرد استان فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار به مدت دو سال در اقلید انجام شد. تیمارهای پژوهش عبارت بودند از خاک ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان دار، دیسک و لولر) و کاشت به صورت بذرپاشی، کشت مستقیم با خطی کار اسفوجیا، کم خاک ورزی و کاشت با کمبینات، کشت مستقیم با خطی کار جیران صنعت و خاک ورزی مرسوم و کاشت با خطی کار ماشین برزگر. ویژگی‌های اندازه‌گیری شده شامل جرم ویژه ظاهری خاک، درصد ماده‌ی آلی خاک، مصرف سوخت، عملکرد و اجزای عملکرد گندم آبی (رقم الوند) بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مختلف از نظر فاکتورهای جرم ویژه ظاهری، ماده آلی خاک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم در سطح 5%، اختلاف معنی داری وجود نداشت. تیمارهای کشت مستقیم مصرف سوخت در هکتار را حداقل به میزان 38% کاهش دادند و تیمار کشت مستقیم با خطی کار جیران صنعت با بیشترین نسبت منفعت به هزینه (95/0)، اقتصادی‌ترین تیمار بود. بنابراین استفاده از روشهای خاک ورزی حفاظتی با رعایت مدیریت صحیح بقایای گیاهی در مناطق سرد استان (کاهش حجم بقایا در مقایسه با مناطق گرم) و تاریخ کاشت با توجه به کاهش مصرف سوخت، هزینه های تولید و عدم تأثیر منفی بر عملکرد محصول قابل توصیه می باشد.
This research was conducted to evaluate the effect of tillage and planting methods on some soil properties, economic benefits, crop yield, and yield components in the irrigated wheat (Triticum aestivum) production. The research was performed in the form of a randomized complete block experimental design with five treatments and three replications in the permanent plots in Eghlid area for two years. Treatments were conventional tillage (moldboard plow, disk harrow, and land leveler) and seed broadcasting, direct planting by Sfoggia direct seeder, reduced tillage and planting with roto-seeder, direct planting by Jairan Sanaat direct seeder, and conventional tillage and planting with Machine Barzegar grain drill. Measured parameters were soil bulk density, soil organic carbon, fuel consumption, irrigated wheat (Alvand variety) yield, and yield components. Results showed that there was no significant difference (p<0.5) between the treatments for soil bulk density, soil organic carbon content, wheat yield, and yield components. Direct seeding treatments reduced the fuel consumption for at least 38%, and direct planting using Jairan Sanaat direct seeder with the highest benefit to cost ratio (0.95) was the best economic treatment. Since conservation tillage and planting methods save fuel and have no negative effect on wheat yield and yield components, they would be recommended for the region.