ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

سعید حکم علی پور ¹

1 - هیات علمی

تاریخ دریافت : 1395/02/24 تاریخ پذیرش : 1396/04/31 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: تلقیح, درصد اسانس, سطح برگ, شاخص کلروفیل و عملکرد اسانس,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی (PGPR) و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور واحد کوثر، شهرستان کوثر استان اردبیل انجام شد. فاکتور‌های آزمایشی شامل کود نیتروژن در پنج سطح (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) و باکتری‌های محرک رشد گیاهی در سه سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5 و تلقیح بذر با آزوسپیریلوم لیپوفرم سویهOF) بودند. تجزیه واریانس نشان داد، در تلقیح با باکتری‌های محرک رشد گیاهی، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک کل بوته، وزن تر کل بوته، سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان اسانس برگ و عملکرد اسانس به طور معنی‌داری تحت تاثیر قرار گرفتند. بالاترین میزان در کلیه صفات ذکر شده در تلقیح توسط ازتوباکتر مشاهده شد. باکتری ازوسپیریلوم نیز در مرتبه بعدی قرار گرفت. کمترین میزان صفات در عدم تلقیح به دست آمد. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نشان داد، وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ به طور معنی‌داری تحت تاثیر اثر متقابل نیتروژن × باکتری‌های محرک رشد گیاهی قرار دارند. بیشترین وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ در ترکیب تیماری 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار × ازتوباکتر مشاهده شد. ترکیب تیماری 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار × ازوسپیریلوم در مرتبه پایین تری قرار گرفت. کمترین میزان صفات ذکر شده نیز در سطوح شاهد فاکتورهای آزمایشی حاصل گردید.

چکیده انگلیسی:

به منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور واحد کوثر، شهرستان کوثر استان اردبیل انجام شد. عامل-های آزمایشی شامل کود نیتروژن در پنج سطح (صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) و باکتری‌های محرک رشد گیاهی در سه سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5 و تلقیح بذر با آزوسپیریلوم لیپوفرم سویهOF) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، در تلقیح با باکتری‌های محرک رشد گیاهی، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک کل بوته، وزن تر کل بوته، سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان اسانس برگ و عملکرد اسانس به طور معنی‌داری تحت تاثیر قرار گرفتند. اثر متقابل تیمارهای آزمایشی نشان داد، وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ به طور معنی‌داری تحت تاثیر اثر متقابل نیتروژن × باکتری‌های محرک رشد گیاهی قرار گرفت. بیشترین وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ در ترکیب تیماری مصرف 200 کیلوگرم اوره در هکتار × ازتوباکتر مشاهده شد.