ارزیابی شاخص‌های رشد دو رقم اصلاح شده و بومی برنج (Oryza sativa L.) در مدیریت‌های مختلف آبیاری
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
نعمت اله صداقت
1
(کارمند مدیریت جهاد کشاورزی آمل)
همت اله پیردشتی
2
(دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
علی راحمی کاریزکی
3
(دانشگاه گنبد کاووس)
سعید صفی خانی
4
(دانشگاه گنبد کاووس)
کلید واژه: ماده خشک, واژه‌های کلیدی: برنج, مدیریت‌های مختلف آبیاری, شاخص سطح برگ,
چکیده مقاله :
به منظور تعیین اثر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر شاخص‌های رشد برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)، کشت نیمه خشک (SDC)، ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD) و روش سنتی (TI) و دو رقم بومی طارم محلی و اصلاح شده فجر بودند. با اندازه‌گیری وزن خشک و سطح برگ در طی هفت نوبت نمونه‌برداری در طول رشد برنج، روند تغییرات شاخص‌های رشد به روش تابعی نسبت به روز پس از نشاکاری رسم شد. نتایج نشان داد تیمار TIبا میانگین 7694 کیلوگرم بیش-ترین مقدار عملکرد شلتوک را داشته و مدیریت‌های AWD با میانگین 7056 کیلوگرم و SDC با میانگین 8/6856 کیلوگرم و SWD با میانگین 7/6358 کیلوگرم به ترتیب کم‌ترین مقدار عملکرد شلتوک در هکتار را به خود اختصاص دادند. بیشترین شاخص سطح برگ در رقم طارم محلی به مقدار 6/4 در تناوب خشکی و رطوبت و کم‌ترین آن به مقدار 99/2 در ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت بدست آمد. ولی در رقم فجر بیشترین مقدار شاخص سطح برگ (6/5) در آبیاری سنتی و کم‌ترین مقدار آن (1/4) مربوط به تناوب خشکی و رطوبت بودند. بنابراین با توجه به حداکثر شاخص سطح برگ، سرعت جذب خالص در طارم محلی و فجر می‌توان مدیریت‌های آبیاری AWD و SDC را بکار گرفت.
In order to determine the effect of different irrigation managements on rice growth indices, an experiment was done in factorial based on randomized complete block design in Rice Research Institute of Iran, Deputy of Mazandaran, Amol during 2011. Treatments were different irrigation managements including Alternate Wet and Drying (AWD), Semi-Dry Cultivation (SDC), combining Shallow water depth with Wetting and Drying (SWD) and Traditional Irrigation (TI) and two contrast cultivars of Tarom and Fajr as native and improved cultivars, respectively. Growth indices were fitted using measuring the dry weight and leaf area over seven sampling times during rice growing stages. The results showed that IT (with an average of 7694 kg) had the highest paddy yield followed by AWD (with an average of 7056 kg), SDC (with an average of 6856/8 kg) and SWD (with an average of 6358/7 kg). Leaf area index in Tarom cultivar varied from 2.99 in the combining Shallow water depth with wetting and drying to 4.6 in alternate wet and drying regimes. By contrast, LAI in Fajr cultivar ranged from 4.1 in the alternate wet and drying to 5.6 in traditional irrigation regimes. In conclusion, the maximum leaf area index, net assimilation rate in Tarom and Fajr cultivars to AWD and SDC irrigation managements could be introduced.
_||_