بررسی افزایش خطی شاخص برداشت و پارامترهای مربوط به آن در دوره ی پر شدن دانه در نخود (رقم هاشم)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

جعفر پوررضا ¹ (گروه کشاورزی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران)
افشین سلطانی ² (استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران)
عبدالله بحرانی ³ (گروه کشاورزی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/06/02 تاریخ پذیرش : 1394/09/24 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: تاریخ کاشت, تراکم بوته, نخود, شاخص برداشت, مدل های شبیه سازی,

چکیده مقاله :

هدف این مطالعه پیش بینی توزیع ماده خشک به دانه بر اساس شاخص برداشت در نخود (رقم هاشم) تحت شرایط مختلف تاریخ کاشت و تراکم بود. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آزمایشی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و فاکتورها شامل تاریخ کاشت در سه سطح (15 آذر، 1 بهمن و 1 فروردین) و تراکم در چهار سطح (15،30، 45 و 60 بوته در متر مربع) بودند. افزایش تراکم و تأخیر در کاشت باعث کوتاه شدن طول دوره هریک از مراحل فنولوژیک روز تا گلدهی (R1)، روز تا غلاف دهی(R3)، روز تا دانه بندی(R5) و روز تا شروع رسیدگی(R7) شد. شاخص برداشت در طول دوره پر شدن دانه به طور خطی افزایش یافت. تأثیر تراکم بر شیب افزایش خطی شاخص برداشت (dHI/dt) معنی دار نبود ولی بین تاریخ کاشت ها از نظر این صفت اختلاف وجود داشت. زمان شروع افزایش خطی شاخص برداشت یا به عبارتی فاز تأخیری پر شدن دانه از 26 روز در تاریخ کاشت اول به 8 روز در تاریخ کاشت سوم کاهش یافت ولی در تراکم های مختلف اختلافی مشاهده نشد. زمان توقف افزایش خطی شاخص برداشت علی رغم عدم اختلاف معنی دار در تراکم های مختلف، در تاریخ کاشت ها متفاوت بود و با تأخیر در کاشت کاهش یافت. hز پارامتر های حاکم بر توزیع ماده خشک که در این مطالعه برآورد شده می توان در مدل سازی رشد و نمو نخود استفاده کرد.

چکیده انگلیسی:

Quantitative information regarding biomass partitioning in chickpea (Cicer arietinum L.) is limited or inconclusive. The objective of this study was to predict biomass partitioning to seed based on harvest index in chickpea crops grown under well-watered conditions. A field experiments, with 3 sowing dates and 4 plant densities, was conducted in Gorgan during 2004-2005. Crop biomass and phenological stages were measured between emergence and maturity. Density increase and delay in sowing date led to each phonological stages period decrease. Harvest index increased in seed filling period linearly. The effect of density on harvest index linear increase was not significant but there was different between sowing date. The time of beginning harvest index linear increase, decreased from 26 to 8 days from first sowing date to third one, but there was any difference in plant density. therefore From obtained coefficient in this research we can use in chickpea growth simulation models.