بررسی برخی از ویژگی های مورفو- فیزیولوژیک، انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه گندم تحت کاربرد کلرمکوات کلراید، سولفات روی و نیتروکسین

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مصطفی احمدی ¹ , محمد جواد زارع ² , یحیی امام ³

1 - دانشجوی دوره دکتری زراعت- فیزیولوژی گیاهان زراعی
2 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
3 - استاد بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1394/07/08 تاریخ پذیرش : 1395/05/13 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: عملکرد, گندم, انتقال مجدد, نیتروکسین,

چکیده مقاله :

انتقال مجدد ذخایر ساقه در رخداد تنش خشکی آخر فصل زراعی اهمیت زیادی در پایداری عملکرد دانه دارد. آزمایش‌هایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و سه تیمار شامل کاربرد دو سطح غلظت کلرمکوات‌کلراید (صفر و 5/2 گرم در لیتر)، سولفات روی در 3 میزان (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) و نیتروکسین در 2 سطح (تلقیح و عدم تلقیح با بذر) در سال زراعی 93- 1392 در دو مکان شامل مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام و ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاکی بوشهر انجام یافت. برخی ویژگی‌های مورفو- فیزیولوژیک، انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه گندم رقم کوهدشت تحت این تیمارها بررسی گردید. نتایج آزمایش نشان داد کلرمکوات کلراید با کاهش ارتفاع بوته موجب کاهش میزان ذخایر ساقه شد. کاربرد نیتروکسین موجب افزایش ارتفاع بوته، میزان انتقال مجدد و کارآیی انتقال مجدد گردید. به کارگیری سولفات روی به میزان 50 کیلوگرم در هکتار بیشترین تأثیر را بر افزایش وزن خشک ساقه داشت. بیشترین میزان انتقال مجدد، کارآیی انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد از تیمار عدم کاربرد کلرمکوات کلراید، مصرف 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و بکارگیری نیتروکسین حاصل شد. به طور کلی به نظر می‌رسد تحت شرایط دیم کاربرد کلرمکوات کلراید، سولفات روی و نیتروکسین در بهبود و افزایش عملکرد دانه گندم مؤثر باشد. کلمات کلیدی: کلرمکوات کلراید، سولفات روی، نیتروکسین، گندم، انتقال مجدد، عملکرد دانه

چکیده انگلیسی:

Abstract Remobilization of reserves from stem during maturity is important in the case of grain yield of wheat under drought stress. Annual field experiments were carried out at two sites: Ilam (52 ◦ 50 N, 1 ◦ 14 W) and Bushehr provinces (45 ◦ 46 N, 03 ◦ 09 E) during 2013-2014 growing seasons. In these experiments conducted in completely randomized block with three replications, effects of three main factors including two concentration levels of chlormequat chloride (CCC) (0, 2.5 g.lit-1), application of Zinc sulfate (Zn) at the three rates of 0, 25 and 50 kg ha-1 and Nitroxin (Nit), as biofertilizer, (inoculated and non-inoculated seed) investigated on morpho-physiological traits of bread wheat cultivar of Kohdasht. Results showed that CCC application significantly decreased plant height and amount of remobilized stem reserves. Nit inoculation increased plant height, amount of remobilized dry matter (ARDM), and contribution of stem reserves to grain yield production (REP). Zn significantly increased stem dry matter weight. CCC× Zn × Nit interaction for ARDM, REE and REP was found to be significant. The highest amounts of ARDM, REE and REP were obtained from plants of Nit-inoculated seeds applied with 50 kg ha-1 zinc sulfate and with no CCC application. Generally, it seems CCC, Zn and Nit were effectiveness in improvement and increasing grain yield of wheat under dryland farming. Key words: Chlormequat chloride, Zinc sulfate, Nitroxin, wheat, remobilization, grain yield.