مدل‌سازی ساختاری- تفسیری توسعه سیاسی بر اساس آموزه‌های اسلامی برای دولت جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : مدیریت دولتی
زهرا قربان زاده
1
,
امین نیک پور
2
*
,
زهرا شکوه
3
,
شهین شرفی
4
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
2 - دانشیار گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
3 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
4 - استادیار، گروه مدیریت، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
کلید واژه: توسعه سیاسی, آموزه‌های اسلامی, مدل‌سازی ساختاری- تفسیری,
چکیده مقاله :
هدف از این تحقیق، مدل‌سازی ساختاری- تفسیری توسعه سیاسی بر اساس آموزه‌های اسلامی برای دولت جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق از نظر هدف، توسعه‌ای- کاربردی است. ابزار گردآوري داده‌ها، مراجعه به اسناد و مدارک، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل 15 نفر از اساتید دانشگاه در رشته‌های مدیریت توسعه و علوم سیاسی آشنا با مباحث اسلامی و همچنین اساتید حوزه و روحانیون آشنا به موضوعات مدیریت دولتی و علوم سیاسی هستند که از تمامی آنان نظرخواهی شده است. در این تحقیق، به منظور تجزیه‌وتحیل داده‌ها از رویکرد مدل‌سازی ساختاری- تفسیری (ISM) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از بین ابعاد توسعه سیاسی بر اساس آموزه‌های اسلامی برای دولت جمهوری اسلامی ایران، جهان‌بینی اصیل سیاسی- اسلامی، انسجام فرهنگ سیاسی سازمانی و مشارکت مؤثر سیاسی در ناحیه عوامل نفوذی، ابعاد عقلانیت و خردورزی، عدالت‌محوری، ابتناء بر معنویت و حکومت قانون در ناحیه عوامل پیوندی و ابعاد مردم‌سالاری دینی و مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی در ناحیه عوامل وابسته قرار دارند.
The current research was conducted with the purpose of interpretive structural modeling of political development based on Islamic teachings for the government of the Islamic Republic of Iran. This research is developmental-applied in terms of purpose. In this research, the data collection tool were referring to documents, interviewing with experts and questionnaire. The statistical population of this research included 15 university professors in the field of development management and political science who are familiar with Islamic management, as well as religious persons and clerics who are familiar with public administration and political science who were counted all people. In this research, in order to analyze the data, were used interpretive structural modeling. The results showed that among the dimensions of political development based on Islamic teachings for the government of the Islamic Republic of Iran, the political-Islamic worldview, coherence of organizational political culture and effective political participation are placed in area of penetrating factors, the dimensions of rationality and wisdom, justice-oriented, emphasis on spirituality and rule of law are placed in area of connecting factors and the dimensions of religious democracy and responsibility and accountability are placed in area of dependent factors.
1- آقابخشی، علی.، افشاری‌راد، مينو. (1389). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: انتشارات چاپار، چاپ سوم.
2- اسم¬حسینی، غلامرضا.؛ لک¬زایی، نجف. (1399). مبانی اخلاقی توسعه سیاسی در اندیشه امام خمینی (ره). مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 24(3)، 543-564.
3- امیرمظاهری، امیرمسعود.، علمی، محمود.، مؤمنی¬راد، اکبر.، احمدزاده گلی، حسین. (1402). واکاوی ابعاد توسعه سیاسی در برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران. مجله جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 12(1)، ۲۲۵-۲۵۰.
4- سو، آلوين ی. (1402). تغيير اجتماعي و توسعه: مروری بر نظریات نوسازی، وابستگی و نظام جهانی. ترجمه: محمود حبيبي¬مظاهري. تهران: انتشارت پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوازدهم.
5- سیف¬زاده، حسین. (1396). پانزده مدل نوسازی توسعه و دگرگونی سیاسی. تهران: انتشارات قومس، چاپ سوم.
6- شیرودی، مرتضی. (1393). شاخصه‌های سیاسی توسعه و پیشرفت از منظر اسلام با تکیه بر حکومت امام مهدی (عج). مجله انتظار موعود، 14(45)، 85-102.
7- عابدی¬اردکانی، محمد.، سلطانی، لقمان. (1399). رابطه نظام اداری و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (با بهره-گیری از الگوی نظری جاگورایب). مجله سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 50(2)، 629-649.
8- عبدالمحمدی، حسین.، توحیدی، محمدعلی.، غضنفری، سیدعلی. (1400). بررسی رابطه فرهنگ و توسعه سیاسی با تحلیلی بر چگونگی تحولات سیاسی جامعه حجاز در عصر پیامبر اکرم (ص). مجله سخن تاریخ، 15(33)، 24-46.
9- عزیزي، حسن.، شفیعی، اسماعیل.، گلشنی، علیرضا. (1397). تحقق توسعه سیاسی در الگوي اسلامی ایرانی پیشرفت. مجله مطالعات الگوي پیشرفت اسلامی ایرانی، 6(11)، 157-183.
10- فروزنده‌دهکردی، لطف‌الله.، جوکار، علی‌اکبر. (1402). مدیریت اسلامی و الگوهای آن. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ پانزدهم.
11- لک‌زایی، نجف.، اسم¬حسینی، غلامرضا. (1391). الگوهای توسعه سیاسی با تأکید بر اندیشه امام خمینی (ره). مجله مطالعات انقلاب اسلامی، ۹(۲۹)، ۳۵-۶۰.
12- معمارزاده¬طهران، غلامرضا.، احمدی، مسعود. (1392). مدیریت تطبیقی: اصول، مبانی، نظریه‌ها و الگوهای رایج. تهران: انتشارات اندیشه‌های گوهربار، چاپ چهارم.
13- معمارزاده¬طهران، غلامرضا.، پاک¬طینت، اقبال. (1385). عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی. مجله کنترولر، 41(21)، 1-25.
14- ملکشاهی، مجتبی.، کشیشیان¬سیرکی، گارینه.، حسنی¬فر، عبدالرحمن. (1400). بررسی تأثیر توسعه سیاسی بر حکمرانی خوب بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی. مجله پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، 12(46)، 135-160.
15- ملکی، پرویز.، ظهرابی، چنور.، صدفی، ذبیح‌الله.، جهانگیری، علیرضا. (1401). تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر نگرش به عملکرد توسعه‌ای دولتمردان در ایران (از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی شهر زنجان). مجله مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 21(56)، 369-393.
16- میرخلیلی، سیدحسین.، ابوالفضلی، حسین.، صالحی‌فارسانی، علی. (1401). شناسایی و بررسی مؤلفه‌ها و شاخص‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای تبیین الگوی توسعه سیاسی در ایران. مجله سیاست متعالیه، 10(39)، 241-268.
17- میرزایی، مهدی.، نایبی، هوشنگ. (1401). توسعه سیاسی در ایران امروز: آزمونی تجربی در تبیین رابطه دین‌داری با فرهنگ سیاسی.، مطالعه موردی شهر تهران. مجله پژوهش¬نامه علوم سیاسی، 17(68)، 227-260.
18- میرموسوی، سیدعلی. (1394). توسعه سياسي از آرمان تا عمل. مجله بصیرت، دسترسی به نسخه الکترونیکی: https://basirat.ir/fa/news/279092
19- میسایی، قاسم.، دین‌پرست، فائز.، تقی‌پور، عباس. (1398). بررسی جایگاه توسعه سیاسی در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران. مجله پژوهش راهبردی سیاست، 8(28)، 155-184.
20- نظری، سیدغنی.، بشیری‌گیوی، حسین.، جنتی، سعید. (۱۳۹۲). بررسی تأثیر مشارکت سیاسی بر توسعه سیاسی مورد مطالعه جوانان شهر خلخال. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(١)، 137-146.
21- Echeverri-Gent, J. (1993). The State and the Poor: Public Policy and Political Development in India and the United States. Berkeley, CA: University of California Press.
22- Malone, D. W. (2014). An introduction to the application of interpretive structural modeling. Proceedings of the IEEE, 63(3), 397-404.
23- Schedler, K., & Eicher, A. (2013). Relations between Administration and Politics. Published Originally In German.
24- Walker, E. T. (2021). Organizational theory in political sociology. Sociology Compass, 15(3), 1-13.
25- Wise, T. (2024). A critical race theory analysis of bankruptcy’s political development. Journal of Family and Economic Issues, 45(2), 276-287.