بررسی تأثیر عوامل درونی (فطری) و بیرونی (تربیتی) بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی هوش اخلاقی اسلامی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
محورهای موضوعی : مدیریت دولتی
لاله معصومیان
1
,
داود کاوه
2
,
یاسر سالاری
3
,
زهرا انجم شعاع
4
1 - گروه مدیریت. واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی.کرمان. ایران
2 - گروه مدیریت، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
3 - گروه الهیات، واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان،ایران
4 - گروه مدیریت، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
کلید واژه: عوامل درونی (فطری), عوامل بیرونی (تربیتی), هوش اخلاقی اسلامی, بی‌تفاوتی سازمانی, اداره کل حفاظت محیط زیست,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل درونی (فطری) و بیرونی (تربیتی) بر بی‌تفاوتی سازمانی با نقش میانجی هوش اخلاقی اسلامی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی می-باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، به تعداد حدود 450 نفر می-باشند که با استناد به جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان، 207 نفر از آنان به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه های ایجاد شده توسط محققین است که با استفاده از روایی محتوایی و با استفاده از روش اعتبارسنجی صوری و پایایی آن با استفاده از همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ تعیین شده است. روش تحلیل داده‌ها مدل معادله ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار مدل‌سازی آموس بود. یافته‌های پژوهش نشان داد، متغیر هوش اخلاقی اسلامی با ضریب 62/0- بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی تأثیر معنادار دارد. متغیر عوامل درونی (فطری) با ضریب 82/0 بر هوش اخلاقی اسلامی تأثیر معنادار دارد و متغیر عوامل بیرونی (تربیتی) با ضریب 07/0- بر هوش اخلاقی اسلامی تأثیر معنادار ندارد. همچنین، هوش اخلاقی اسلامی تأثیر عوامل درونی (فطری) بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی را میانجی‌گری می‌کند؛ اما تأثیر عوامل بیرونی (تربیتی) بر بی‌تفاوتی سازمانی را میانجی‌گری نمی‌کند.
The purpose of the present study is to investigate the effect of internal (innate) and external (educational) factors on organizational indifference with the mediating role of Islamic moral intelligence among employees of the General Department of Environmental Protection, Khorasan Razavi. The current research is applied in terms of purpose and survey in terms of nature and method. The statistical population includes all employees of the General Environmental Protection Department of Khorasan Razavi, about 450 people, and based on the sampling table of Karjesi and Morgan, 207 of them were selected by simple random sampling. The research tools are questionnaires created by the researchers, which have been determined by using content validity and by using the formal validation method and its reliability by using internal consistency using Cronbach's alpha method. The method of data analysis was structural equation model using Amos modeling software. The findings of the research showed that the variable of Islamic moral intelligence with a coefficient of -0.62 has a significant effect on the organizational indifference of the employees of the General Department of Environmental Protection, Khorasan Razavi. The variable of internal factors (innate) has a significant effect on Islamic moral intelligence with a coefficient of 0.82, and the variable of external factors (educational) has no significant effect on Islamic moral intelligence with a coefficient of -0.07. Also, Islamic moral intelligence mediates the effect of internal (innate) factors on the organizational indifference of employees of the General Department of Environmental Protection, Khorasan Razavi; But it does not mediate the effect of external (educational) factors on organizational indifference.
اردستانی، ن.، و رزقی شیرسوار، ه.، (1398). رابطه ی هوش اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه ی موردی: کارکنان و اعضای هیئت علمی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران)، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 17، شماره 1، 64- 45.
ارشاد حسینی، ه.، میردریکوندی، ر.، و احمدی، م. ر.، (1394). هوش اخلاقی و ساخت آزمون اولیه آن بر اساس منابع اسلامی، اسلام و پژوهش‌های روانشناختی، سال 1، شماره 3، 7-26.
آمدی، ا.، (1366). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی.
بخیت، م.، عباسی، ه.، عیدی، ح.، و عیدی‌پور، ک.، (1394). پیش‌بینی بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه از طریق هوش راهبردی مدیران، رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، دوره 3، شماره 9، 81- 71.
بهرامی، م. ا.، اصمی، م.، فاتح‌پناه، آ.، دهقانی تفتی، ع.، و احمدی تهرانی، غ. ر.، (1391). سطح هوش اخلاقی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی یزد. اخلاق و تاریخ پزشکی، شماره 6، 27- 32.
بهشتی¬فر، م.، و رفیعی، ر. م.، (1391). تأثیر هوش اخلاقی در سازمان‌ها، سومین همایش ملی بزرگداشت سهروردی با موضوع اخلاق کاربردی، زنجان، https://civilica.com/doc/189302
پورحسینی، م.، و پورکیانی، م.، (1394). بررسی رابطه هوش اخلاقی و اخلاق حرفه¬ای با موفقیت سازمانی در سازمان امور اقتصادی و دارایی و اداره کل امور مالیاتی استان کرمان. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران.
تابان، م.، شرفی، و.، ویسه، س. م.، و شیری، ا.، (1393). بررسی تأثیر مسئولیت پذیري و هوش اخلاقی کارکنان بر سلامت نظام اداري، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 3، شماره 2، 223 – 242.
جلیلیان، س.، عظیم‌پور، ا.، نجاتی، و.، و شهری، آ.، (1401). شناسایی ابعاد اساسی بی‌تفاوتی سازمانی معلمان: پژوهشی ترکیبی. دوماهنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 13، شماره 1، 49- 31.
حر العاملی، م. ح.، (1387). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة. قم: ذوی القربی.
دانایی‌فرد، ح.، و اسلامی، آ.، (1390). کاربرد راهبرد پژوهشی نظریه داده بنیاد در عمل؛ ساخت نظریه بی‌تفاوتی سازمانی، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق علیه اسلام.
درودی، ن. و ملکی، ح.، (1392). فطرت در آیات و روایات. معرفت، شماره 187، 29- 46.
دهقان منشادی، م.، (1396). بررسی رابطه هوش اخلاقی با وجدان کاری و تعهد سازمانی با تأکید بر رویکرد اسلامی در مدیران مدارس شهرستان میبد، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، سال 2، شماره 3 (پیاپی 4)، 86- 67.
رضاییان، ع.، (1385). مدیریت رفتار سازمانی، تهران: انتشارات سمت.
رفیعی، م.، علی احمدی، ع. ر.، موسوی، م.، و کرمانی، م.، (1393). رهبری اخلاق‌مدار، ثمره پارادایم مدیریت اسلامی. پژوهشنامه اخلاق، شماره 20.
سلحشوری، ر. ا.، و توکل، س.، (1393). تأثیر بی تفاوتی سازمانی بر هویت سازمانی (مورد مطالعه: شهرداری رودهن)، نخستین کنفرانس ملی آینده پژوهی، مدیریت و توسعه، شیراز، https://civilica.com/doc /314672
سيد نقوی، م. ع.، و كشاورز حقيقی، م.، (1390). مديريت بی تفاوتی سازمانی کارکنان. منابع انسانی ناجا، سال 6، شماره 26، 16- 1.
شایمی برزکی، ع.، ابزری، م.، و مویدی، ز.، (1395). تحلیل تأثیر تناسب فرد- سازمان بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان، فرایند مدیریت توسعه، دوره 29، شماره 3، 171- 151.
شوماخر، ر. ¬ا.، و لومکس، ر. ج.، (1388). مقدمه¬اي بر مدل¬سازي معادله ساختاري، ترجمه وحيد قاسمي، چاپ اول، تهران: جامعه¬شناسان.
شهرکی، ط.، سمیعی، ر. ا.، گرجی، م. ب.، و شجاعی، س.، (1400). مدل‌سازی رفتار شهروندی سازمانی بر اساس هوش اخلاقی: نقش میانجی رهبری اصیل، سلامت روان و اعتماد سازمانی. مجله علوم پزشکی رازی، دوره 28، شماره 5، 48- 38.
شیری، ا.، عزیزیان‌پور، م.، و رستمی، کر. ر.، (1392). بررسی رابطه بین شایستگی¬های اخلاقی - اسلامی با ابعاد بی¬تفاوتی سازمانی. نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره 3، شماره 1، 18- 3.
صمدی، م.، دوایی، م.، و اقبالیان، ط.، (1391). مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی در سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع). پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 16: 37- 64.
غلامی، م.، (1396). مباني و اصول هوش اخلاقي در قرآن. پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه اخلاق، دانشگاه پیام‌نور بافق.
فلیک، ا.، (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
قاسمي، و.، (1389). مدل¬سازي معادله ساختاري در پژوهش¬هاي اجتماعي با کاربرد Amos Graphics، چاپ اول، تهران: جامعه¬شناسان.
کلینی، م. ی.، الاصول من الکافی. بیروت: دارالاضراء.
محمدولی، م.، آزادی ریکنده، ح.، همتیان، ه.، و رضایی، م.، (1400). پیامدهاي فردي بی تفاوتی سازمانی در نیروي انتظامی جمهوري اسلامی. فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال 9، شماره 3، 354- 317.
محمدي ري شهري، م.، ( 1385 ). اخلاق مدیریت در اسلام. قم: دارالحدیث.
مختاری پور، م.، و سیادت، س. ع.، (1388). بررسي مقايسه‌اي هوش اخلاقي و رهبري تيمي از ديدگاه برخي دانشمندان و اسلام. مصباح، شماره 78، 52- 29.
مصباح یزدی، م. ت.، (1383). اخلاق و عرفان اسلامی از دیدگاه استاد مصباح یزدی، معرفت، شماره 81.
ﻣﻄﻬﺮي، م.، (1357). ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﺛﺎر: جلد 22. قم: اﻧﺘﺸﺎرات ﺻﺪرا.
منصور، ب.، (1397). بررسی «فطرت اخلاقی» و «وابستگی‌های اخلاق به دین» از دیدگاه استاد مطهری. نقد و نظر، دوره 23، شماره 91، 132- 158.
منطقی، م.، جوادی حسینی، س. ا.، و میردریکوندی، ر.، (1393). هوش اخلاقي و بررسي كاركردهاي آن در سازمان از منظر اسلام، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال 3، شماره 2، 76- 63.
مهربان، ج.، (1400). نقش واسطه¬ای بی¬تفاوتی سازمانی در رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت اداری کارکنان آموزش و پرورش شهر تبریز. مدیریت و چشم‌انداز آموزش، دوره 3، شماره 7، 82- 62.
ولیخانی، م.، و کریم‌پور ج.، (1391). تدوین الگوی فرهنگ اسلامی سازمانی. مهندسی فرهنگی، شماره 65 و 66: 162- 189.
یوسفی، پ.، و حشمتی، ح.، (1394). هوش اخلاقی و جایگاه این مفهوم در حرفه پرستاری: بررسی موردی، راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، دوره 2، شماره 2، 73- 65.
Alarcon, G. M. (2011). A meta-analysis of burnout with job demands, resources, and attitudes. Journal of Vocational Behavior, 79, 549–563.
Borba ،M. (2005). The step- by-step plan to building moral intelligence, Nurtuing Kids Heart& Souls, National Educator Award ،National council ofself-esteem. Jossey-Bass.
Crabtree, S. (2013, October 8). Worldwide, 13% of employees are engaged at work. Retrieved from http://www.gallup.com/poll/165269/worldwide-employees-engaged-work.aspx
Flite, C. A. & Harman L. B. (2013). Code of Ethics: Principles for Ethical Leadership. Perspectives in Health Information Management, 10, 1-11.
Keefe, L. (2006). Overcome Organizational Indifference, Non-profit World, 24(2), 14-15.
Leander, P. N. (2009). Losing the Will: Automatic Reactions to the Indifference Perceived in Others. Unpublished master’s Thesis, Duke University.
Lennick ،D. & Kiel ،F. (2005). Moral intelligence: The key to enhancing business performance and leadership success, Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education.
Marin, R. S. (1990). Differential diagnosis and classification of apathy. The American Journal of Psychiatry, 147, 22–30.
Schmidt, G. B.; Park, G.; Keeney, J. & Ghumman, S. (2017) Job Apathy: Scale development and initial validation. Journal of Career Assessment, 25(3), 484–501 https://doi.org/10 1177/1069072715599536.
Seale, C. (2018). Influence of Machiavellianism, transparency and moral intelligence on integrity, leader effectiveness and organizational citizenship behaviors. Thesis presented for the degree of Master of Commerce (industrial psychology), Stellenbosch University.