بررسی مورفومریستیک و خصوصیات توصیفی ماهی قزل‌آلای خال‌قرمز (Salmo trutta fario) در حوزه دریاچه سد لار استان مازندران

محورهای موضوعی : نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری

تاریخ دریافت : 1399/04/04 تاریخ پذیرش : 1399/04/04 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: ریخت‌شناختی, واژه‌های کلیدی: دریاچه سد لار, قزل‌آلای خال‌قرمز,

چکیده مقاله :

چکیده[1] قزل‌آلای خال‌قرمز جمعیتی آسیب‌پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده و معمولاً در بالادست بیش‌تر رودخانه‌های حوزه دریای خزر، رودخانه لیقوان چای تبریز و دریاچه سد کرج انتشار دارد. در دریاچه سد لار استان مازندران این ماهی دارای ذخایر خوبی است، به‌طوری‌که در تابستان 1385 تعداد 17862 فقره پروانه صید این ماهی صادر گردید. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات ریخت‌شناختی این گونه در حوزه دریاچه سد لار بوده و به این منظور 190 نمونه قزل‌آلای خال‌قرمز از رودخانه‌های الرم، آب سفید، کمردشت و دلیچایی این حوزه به‌وسیله دستگاه الکتروشوکر در پاییز 1387 و تابستان و پاییز 1388 صید و مورد بررسی قرار گرفتند. ماهیان مورد بررسی دارای‌ میانگین وزن 4/103±86/136 گرم و طول چنگالی 6/49±81/212 میلی‌متر بودند. نتایج نشان داد که در بین 17 متغیر شمارش شده در ماهی قزل‌آلا، تعداد فلس‌های روی خط جانبی 134-108 عدد، تعداد شعاع‌های غیرمنشعب و منشعب در باله پشتی به‌ترتیب 5-2 و 11-8 عدد و در باله مخرجی به‌ترتیب 5-2 و 9-6 عدد، خارهای آبششی 21-15 عدد و تعداد مهره‌های ستون فقرات 60-57 عدد می‌باشد. در بین 31 عامل سنجشی، میانگین‌های طول سر 4/1±34/22، ارتفاع سر 1/1±80/14، ارتفاع بیشینه بدن 7/1±87/20، طول قاعده باله پشتی 2/1±52/12، طول باله سینه‌ای 2/1±60/15، طول باله شکمی 0/1±39/12، طول قاعده باله مخرجی 9/0±38/9، فاصله پیش‌پشتی 9/1±24/41 و فاصله پیش‌شکمی 3/2±84/46 درصد طول چنگالی بدن می‌باشد. بین دو جنس نر و ماده تفاوت مریستیکی مشاهده نگردید اما از نظر مورفومتریک در 18 عامل اختلاف آماری مشاهده گردید که در 9 عامل اختلاف در حد 001/0α=، در 5 عامل اختلاف در حد 01/0 α=و در 4 عامل اختلاف در حد 05/0α= وجود دارد. در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که نتایج داده‌های مورفومریستیک بررسی کنونی اختلافات زیادی با نتایج بررسی در آب‌های جمهوری آذربایجان داشته و به احتمال قوی جمعیت حوزه دریاچه سد لار، جمعیت مجزایی می‌باشد. *مسئول مکاتبه: [e-mail]

چکیده انگلیسی:

Abstract[1] Brown trout is a vulnerable subspecies of the Caspian trout fish which usually exists in the upstreams of the Caspian Sea basin Rivers, Lighvan-Chai (East Azaarbaijan) and Karaj reservoir. The fish has a good stock in Lar reservoir of Mazandaran province and 17862 license items were issued for catching the fish in summer 2006. The aim of this study was to determine the morphometric, meristic and descriptive characteristics of the fish in Lar reservoir and 190 specimens have been caught by electroshocker in Elarm, Ab-Sefid, Kamardasht and Delichai Rivers in autmn 2008 and summer and autumn 2009 and they were measured. The average weight and fork length of the studied specimens (n=190) was 136.86±103.4 g and 212.81±49.6 mm respectively. The results showed that there were 108-134 scales on lateral line, 2-5 unbranched and 8-11 branched rays in dorsal fin, respectively, 2-5 unbranched and 6-9 branched rays in anal fin, respectively and 15-21 gill rakers in first gill arch and 57-60 vertebrae, among 17 meristic count in brown trout. Among 31 measurement factors, the measured averages were as follow: head length 22.34±1.4, depth of head 14.80±1.1, maximum depth of body 20.87±1.7, base length of dorsal fin 12.52±1.2, pectoral fin length 15.60±1.2, ventral fin length 12.39±1.0, base length of anal fin 9.38±0.9, pre-dorsal distance 41.24±1.9 and pre-ventral distance 46.84±2.3% of fork length. There were no significant differences in meristic counts between male and female but there were observed 18 differnces in morphometric factors between two sexes, so that there was difference in 9 factors in α=0.001 level, 5 factors in α=0.01 level and 4 factors in α=0.05 level. In conclusion, it can be said that the results of the current morphomeristic data have many differences with investigations carried out in the Republic of Azarbaijan and certainly stock of Lar reservoir is a distinct population. *- Corresponding authors; [e-mail]