بررسی سکونتگاههاي غير رسمی، از ديدگاه زمین شناسی و معضلات اجتماعی – اقتصادی (مطالعه موردی: حریم شهر کرمان)
محورهای موضوعی : برنامه ریزی فضایی
علی سیستانی پور
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی )
کلید واژه: سکونتگاه غیر رسمی, معضلات, زمین شناسی, اجتماعی-اقتصادی, حریم شهر کرمان,
چکیده مقاله :
سکونتگاه های غیر رسمی حریم شهر کرمان علاوه بر معضلات اجتماعی-اقتصادی که مشترک بین همه سکونتگاه های غیر رسمی است دچار معضلات زمین شناسی هم هستند. سکونتگاه ها در مجاورت گسل ها و فرونشست زمین شکل گرفته و ساکنین آن را تهدید می کنند که باید برای این معضلات راهکار ارائه داد. بررسی سکونتگاه های غیر رسمی حریم شهر کرمان از جنبه معضلات زمین شناسی و معضلات اجتماعی-اقتصادی و ارائه راهکار. روش تحقیق این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی-تحلیلی است. این مقاله دارای رویکرد کیفی می باشد که از طریق مطالعه موردی و تحلیل اسنادی انجام گرفته است.ئچهار سکونتگاه غیر رسمی در حریم شهر کرمان شکل گرفته است. این سکونتگاه ها شامل شهرک فیروز آباد در حریم شمال شرق کرمان، شهرک صنعتی در حریم جنوب شرق کرمان، شهرک صیاد شیرازی در حریم شمال غرب کرمان و شهرک الله آباد در حریم جنوب شرق کرمان می باشند. مشخص گردید این سکونتگاه ها در مجاورت گسل ها و مناطق با فرونشست زمین ایجاد شده اند که تهدیدی است برای ساختمان های نا مقاوم. عمده ساکنان این سکونتگاه ها به علت مشکلات اقتصادی منطقه در این سکونتگاه ها سکنی گزیدند و به علت نظارت کم دستگاه های نظارتی دچار آسیب های اجتماعی شده اند. سکونتگاه های غیر رسمی حریم شهر کرمان در معرض تهدید معضلات گسل، فرونشست زمین و همچنین معضلات اقتصادی-اجتماعی هستند. چند راهکار جهت عدم شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیر رسمی در حریم شهر کرمان ارائه گردید. -انتقال ساکنین این سکونتگاه ها به سکونتگاه های دیگر یا استحکام سازی این سکونتگاه ها. -نظارت قوی و مداوم مسئولین ذیربط در جلوگیری از شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیر رسمی. -ایجاد کمربند سبز در حریم شهر کرمان. -برطرف کردن مشکلات اقتصادی منطقه به ویژه مرتبط با کشاورزی. -نظارت بیشتر جهت جلوگیری از ایجاد بزهکاری های اجتماعی در این سکونتگاه ها.
In addition to socio-economic problems that are common to all informal settlements, the informal settlements of Kerman also have geological problems. Settlements are formed in the vicinity of faults and subsidence of the land, and it threatens its residents, so a solution should be provided for these problems.Investigating the informal settlements of Kerman city limits from the point of view of geological problems and socio-economic problems and providing a solution. The research method of this research is applied in terms of its purpose and descriptive-analytical in terms of its method. This article has a qualitative approach that was done through case study and document analysis. Four informal settlements have been formed in Kerman. These settlements include the town of Firozabad in the northeast of Kerman, the industrial town in the southeast of Kerman, the town of Sayad Shirazi in the northwest of Kerman, and the town of Allahabad in the southeast of Kerman. It was found that these settlements were created in the vicinity of faults and areas with land subsidence, which is a threat to non-resistant buildings. Most of the residents of these settlements have settled in these settlements due to the economic problems of the region and have suffered social harm due to the lack of monitoring by the monitoring agencies. The informal settlements of Kerman are under the threat of land faulting and subsidence problems, as well as socio-economic problems. Several solutions were presented to prevent the formation and expansion of informal settlements in Kerman. - Transferring the residents of these settlements to other settlements or strengthening these settlements - Strong and continuous supervision of the relevant officials to prevent the formation and expansion of informal settlements. -Creating a green belt in the city of Kerman. - Solving the economic problems of the region, especially related to agriculture - More supervision to prevent the creation of social crimes in these settlements.
احمدی، مریم. (1391). کلان شهر ها در محاصره آلونک های غیر مجاز، وب سایت خبری جوان آنلاین.
برك پور، ناصر و اسدي، ایرج. (1385). بررسي قانون تعاريف محدوده حريم شهر روستا و شهرك و نحوه تعيين آن ها- مصوب 1384مجلس شوراي اسلامي و تاثير آن بر گسترش اسكان غيررسمي در شهرهاي ايران. فصلنامه مديريت شهري. شماره18 -90.
بوچاني، محمدحسين. (1383). اسكان غيررسمي در محله بان برز ايلام پاسخي به بيبرنامگي مسكن. ماهنامه شهرداريها. شماره 66 -60.
حاتمی نژاد، حسین. (1382). اسكان غيررسمي در جهان. ماهنامه شهرداريها، شماره 50 – 23.
حیدری، محمدجواد و لطفی، فاطمه. (1394). ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی در شهر زنجان (مطالعه ی موردی: محله ی اسلام آباد)، فصلنامه ی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دوره ی هفتم، شماره ی26، 176-151.
خضرايي، فرزين. (1381). توانمندسازي در اسكان غير رسمي. فصلنامه هفت شهر، شماره هشتم -60.
خاتم، اعظم. (1382). كارگاه تخصصي اسكان غيررسمي در ايران، جزوه درسي-24.
شماعي، علي و پوراحمد، احمد. (1384). بهسازي و نوسازي شهري از ديدگاه علم جغرافيا.تهران: انتشارات دانشگاه تهران-278 ، 280.
شيخي، محمد. (1385). مديريت شهري و سكونتگاههاي خودرو در منطقه كلانشهري تهران. فصلنامه مديريت شهري، شماره18-79.
صابری فر، رستم، فال سلیمان، محمود، قیصاری، صدیقه. (1391). توسعه ی محلی پایدار و جلب مشارکت حداکثری مردم بر اساس تجارب پروژه ی بین المللی ترسیب کربن، مجله توسعه و جغرافیا، شماره ی 28، 54-41.
صادقی، یدالله. (1389). فقرزدایی و تأمین رفاه سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد مقتدر سازی در میان آباد در اسلام شهر، فصلنامه ی رفاه اجتماعی، شماره ی 37، 186-155.
صرافي، مظفر. (1379). شهر پايدار چيست؟، فصلنامه مديريت شهري، شماره.4 -8.
صرافي، مظفر. (1383): مسئله اي به نام اسكان غيررسمي راه حلي به نام توانمندسازي، ماهنامه شهرداريها، شماره66 – 3.
قاسم خانی، حکمت. (1391). حاشیه نشینی پر از حاشیه در شهر کرمان، سایت خبری تحلیلی کرمان فردا.
كامروا، محمد علي. (1375). مشروعيت مديريت شهري، فصلنامه آبادي، شماره32.
منتظرشاد، پریسا، گودرزی، سروش، محمد، مهدی، نقدی، اسداله. (1396). نقش عوامل اجتماعى در بهبود اجتماع پذیری سکونتگاه های غیررسمى (مطالعه ی موردى: کوى خضر)، مجله مطالعات محیطى هفت حصار، شماره ی 20، 66-55.
وب سایت ایرنا (وب سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران)(1395). شناسایی چهار پهنه از سكونتگاه های غیررسمی در شهر كرمان. بازیابی شده در 4/9/1395https://www.irna.ir/news/82320855/).).
وب سایت پایگاه خبری تحلیلی صنعت ساختمان(1391). افزایش خانه های مشارکتی در کرمان. بازیابی شده در 27/3/1391. (www.bananews.ir).
وب سایت خبر آنلاین(1401). جمعیت در سکوت گاه های استان کرمان. بازیابی شده در 11/3/1401. https://www.khabaronline.ir/news/1636945)).
وب سایت خبرگزاری مهر(1391). افزایش خانه های مشارکتی در کرمان/ تلفیق اجاره نشینی و حاشیه نشینی. بازیابی شده در 27/3/1391. (www.mehrnews.com).
وب سایت سازمان زمین شناسی کشور(1402). نقشه ها. بازیابی شده 25/8/1402. (https://gsi.ir/).
References Adesiyan O., Osmond, S., Iroham, C. (2011). Informal land market: Alternative approach to mass residential housing
provision in South-Western Nigeria, Journal of Geography and Regional Planning Vol. 4, pp 598-603. Ahmadi, Maryam. (2012). Metropolises are surrounded by unauthorized sheds, online young news website. (in
Persian). Barakpour, Nasser and Asadi, Iraj. (2006). Examining the law defining the boundaries of the sacred area of the city, village and town and how to determine them - approved by the Islamic Council of 1384 and its effect on the expansion
of informal housing in Iranian cities. Urban Management Quarterly. Number 18-90. (in Persian). Buchani, Mohammad Hossein. (2004). Informal housing in Ban Borz neighborhood of Ilam is a response to unplanned
housing. Municipalities Monthly. Number 66-60. (in Persian). Construction industry analytical news website (2012). Increasing cooperative houses in Kerman. Retrieved on 16/6/2012.
(www.bananews.ir). (in Persian). Ghasem Khani, Hekmat. (2012). Marginal settlement full of fringes in the city of Kerman. Kerman Farda analytical news
website. (in Persian).
Hataminejad, Hossein. (2003). Informal settlements in the world. Municipalities Monthly, No. 50-23. (in Persian). Heydari, Mohammad Javad and Lotfi, Fatemeh. (2015). Organizing and Empowering Informal Settlements in Zanjan City (Case Study: Islamabad Neighborhood), Geography and Urban Planning Quarterly, 7th Volume, No. 26, 151-176. (in
Persian). IRNA website (website of the news agency of the Islamic Republic of Iran) (2016). Identification of four zones of
informal settlements in Kerman city. Retrieved on 24/11/2016 https://www.irna.ir/news/82320855/).(in Persian).
Kamrava, Mohammad Ali. (1996). Legitimacy of urban management, Abadi Quarterly, No. 32. (in Persian). Khalifa, A. K. (2011). Architectural engineering evolution of informal settlements upgrading strategies in egypt. Journal
of habitat international, 35,40-49.
Khatam, Azam (2001). Specialized workshop on informal housing in Iran, textbook-24. (in Persian).
Khazrai, Farzin. (2002). Empowerment in informal housing. Haft Shahr Quarterly, No 8-60. (in Persian). Montazershad, Parisa, Goudarzi, Soroush, Mohammad, Mehdi, Naqdi, Asadollah. (2017). The role of social factors in improving the sociability of informal settlements (case study: Koye Khezr), Haft Hesar Journal of Environmental Studies,
No. 20, 55-66. (in Persian). Online news website (2022). The crowd in the silence of Kerman province. Retrieved 1/6/2022.
(https://www.khabaronline.ir/news/1636945). (in Persian). Saberi Far, Rostam, Fal Suleiman, Mahmoud, Qeisari, Seddiqeh. (2012). Sustainable local development and maximum participation of people based on the experiences of the international carbon sequestration project, Journal of
Development and Geography, No. 28, 41-54. (in Persian). Sadeghi, Yadllah. (2010). Poverty alleviation and provision of welfare of informal settlements with empowerment
approach in Mian Abad in Islam Shahr, Social Welfare Quarterly, No. 37, 155-186. (in Persian).
Sarafi, Mozafar. (2000). What is the sustainable city? Urban Management Quarterly, No. 4-8. (in Persian). Sarafi, Mozafar. (2004): A problem called informal housing, a solution called empowerment, Municipalities Monthly,
No. 66-3. (in Persian). Shamai, Ali and Pourahmad, Ahmad. (2003). Urban improvement and renovation from the point of view of geography.
Tehran: University of Tehran Publications-278, 280. (in Persian). Sheikhi, Mohammad. (2004). Urban management and car settlements in the metropolitan area of Tehran. Urban
Management Quarterly, No. 18-79. (in Persian).
Website of the Geological Organization of the country (2023). maps. Retrieved 16/11/2023. (https://gsi.ir/).(in Persian). Website of Mehr News Agency (2012). Increase of cooperative houses in Kerman/combination of renting and living on
the outskirts. Retrieved on 16/6/2012. (www.mehrnews.com). (in Persian). Williams, D., Costa, M., Colliers, L., & Sutherland, C. (2018). Informal Settlements and Flooding: Identifying Strengths
and Weaknesses in Local Governance for Water Management, Journal of water, 10, 871-891.