پیشرانهای کلیدی الگوی دفاعی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی
محورهای موضوعی :
محسن مرادیان
1
,
محسن رستمی
2
*
,
علی جهانشاهی
3
,
ذبیح الله عاشوری
4
1 - هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی
2 - مدعو
3 - هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی
4 - هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
بیان مسئله: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی، موردی- زمینهای و همبستگی بوده و اتکا به اسناد و دیدگاه خبرگان در آن، زیاد میباشد. در تحلیل مصاحبه با خبرگان نیز روش دادهبنیاد مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق، محقق ابتدا با استفاده از اسناد معتبر داخلی و خارجی به توصیف تحولات ژئوپلیتیک منطقه و وضعیت دفاعی ج.ا.ا. پرداخته و سپس با مراجعه به خبرگان، برای تحقق اهداف تحقیق و اعتباریابی یافتههای کتابخانهای اقدام نموده است. رویکرد تحقیق نیز آمیخته بوده و محقق از هر دو رویکرد کمّی و کیفی به منظور غنای تحقیق استفاده کرده است. جامعه آماری خبرگان شامل محققان و خبرگان دانشگاهی و نیروهای مسلح و وزارتین کشور و امور خارجه 29 نفر برآورد گردید كه با تمام آنها مصاحبه به عمل آمد یا از آنان در جلسات خبرگی دعوت شد. جامعه کارشناسان نیز شامل نویسندگان و محققان و اساتید دانشگاه در حوزه قفقاز جنوبی با حداقل یک تالیف در زمینه مرتبط، 30 نفر برآورد گردید که به تمام آنها به روش تمامشمار برای تکمیل پرسشنامهها مراجعه گردید. نتایج تحقیق نشان میدهند که مهم‌ترین پیشرانهای کلیدی دفاعی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی عبارتند از: راهبردهای دفاعی- امنیتی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای اثرگذار بر تحولات قفقازجنوبی، پروژه TCP و پروژه دریایی باکو- نکا وجود منابع چشمگیر نفت و گاز در منطقه و صدور آن به بازارهای جهانی و وجود بستر مناسب برای عبور خطوط انتقال انرژی از قفقاز جنوبی، وجود فرهنگ و تاریخ مشترک و قرارداشتن قفقاز جنوبی در حوزه تمدن ایرانی، ترتیبات دفاعی- امنیتی ناشی از تحولات ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی، الگوهای دوستی و دشمنی در قفقاز جنوبی و ساختار آنارشیک مجموعه امنیتی قفقاز جنوبی.