رابطه‌سنجی عوامل مدیریتی، فنی و محیطی با تمایل به پذیرش کسب و کار الکترونیک در میان شرکت‌های کوچک و متوسط توزیع کننده محصولات دارویی در شهر تهران

محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابی

نوشین طویلی ¹ , محمدرضا رمضانی قمی ²

1 - کارشناس‌ارشد مدیریت بازرگانی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - دکتری مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/02/22 تاریخ پذیرش : 1398/03/29 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: عوامل مدیریتی, کسب و کار الکترونیک, عواملی فنی, تمایل به پذیرش, عوامل محیطی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش: در دهه‌های اخیر با رواج اینترنت، کسب‌وکارهای الکترونیکی به‌عنوان ابزاری برای سازمان‌دهی مدل کسب‌وکار شناخته می‌شود. اما در این میان، دنیای کسب‌وکار الکترونیک برای بسیاری از تازه‌واردان بسیار گیج‌کننده است. آنچه در مطالعه حاضر مدنظر پژوهشگر هست، بررسی دسته‌ای از عوامل اثرگذار بر ایجاد تمایل در میان مدیران یا مالکان شرکت‌های کوچک و متوسط در زمینه پذیرش کسب‌وکارهای الکترونیک می‌باشد. روش پژوهش: روش این پژوهش، براساس هدف، کاربردی و براساس نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری مورد مطالعه، متشکل از مدیران شرکت‌های کوچک و متوسط توزیع‌کننده محصولات دارویی در شهر تهران، می‌باشد. بر این اساس، حجم نمونه، از طریق فرمول کوکران، 196 نفر، در نظر گرفته شده ‌است. با توجه به دشواری دسترسی به مدیران این شرکت‌ها، از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس، جهت انتخاب نمونه آماری، استفاده شده‌است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه می‌باشد که روایی آن با استفاده از محاسبه شاخص CVR، مورد تأیید قرار گرفت و محاسبه آلفای کرونباخ نیز برای تعیین پایایی آن، نشان داد که قابلیت اطمینان پرسشنامه، مورد تأیید است. سپس با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار اسمارت پی ال اس داده‌های جمع‌آوری شده مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش: نتایج آزمون ده فرضیه در این پژوهش نشان داد که، از میان عوامل مدیریتی، حمایت مدیریت سازمان، نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درک‌شده، با تمایل به پذیرش کسب و کار، رابطه معناداری دارند. از میان عوامل فنی، مزیت‌های درک‌شده و از میان عوامل محیطی، فشار تأمین‌کنندگان و فشار مشتریان، با پذیرش کسب و کار الکترونیکی، رابطه معناداری دارند. محدودیت‌های پژوهش: در این تحقیق با محدودیت‌هایی از جمله مقطعی بودن تحقیق که قابلیت تعمیم نتایج را محدود می‌سازد، عدم وجود مطالعه داخلی کاملاً مرتبط جهت پوشش کامل ادبیات و چارچوب نظری. مهم‌ترین محدودیت حاکم بر این تحقیق را می‌توان مشغولیت کاری و فکری پاسخ‌دهندگان به‌عنوان جامعه آماری تحقیق دانست به همین خاطر جمع آوری داده ها به‌واسطه تلاش محقق در تفهیم اهداف و فواید احتمالی تحقیق برای آنان جهت افزایش دقت در پاسخگویی به سؤالات پرسشنامه و کمبود وقت آزاد پاسخ‌دهندگان فرایندی زمان‌بر بود. نوآوری پژوهش: این مطالعه به لحاظ موضوعی دارای نوآوری می‌باشد؛ مبتنی بر بررسی‌های پژوهشگر در پایگاه‌های پژوهشی داخلی، مطالعه یا مطالعاتی با موضوع شناسایی عوامل اثرگذار بر تمایلات رفتاری مدیران شرکت‌های کوچک و متوسط در زمینه پذیرش کسب و کارهای الکترونیکی مشاهده نگردید. از این رو به دلیل عدم مشاهده چنین مطالعه‌ای می‌توان تحقیق حاضر را به لحاظ موضوعی دارای نوآوری دانست.

چکیده انگلیسی:

Purpose: In recent decades, with the advent of the Internet, e-commerce has become a tool for organizing the business model but in the meantime, the e-business world is so confusing for many newcomers. What the researcher considers is a survey of a number of factors influencing the tendency among managers or owners of small and medium enterprises in the field of acceptance of electronic businesses. Methodology: The method of this research is based on the purpose, applied and based on the method of data collection, a descriptive survey type. The statistical population consisted of managers of small and medium enterprises distributing pharmaceutical products in Tehran. Accordingly, the sample size is considered by the Cochran formula, 196 people. Due to the difficulty of accessing the managers of these companies, a non-random sampling method was used to select the statistical sample. The data-gathering tool was a questionnaire whose validity was confirmed by calculating the CVR index and calculating the Cronbach's alpha to determine its reliability showed that the reliability of the questionnaire was confirmed. Structural equation modeling and Smart Plus software then analyzed data. Findings: The results of the test of ten hypotheses in this study showed that there is a significant relationship between managerial support, organizational management support, attitude, subjective norm and perceived behavioral control, with a willingness to accept business. Among the technical factors, the perceived advantages and the relationship between environmental factors, suppliers' pressure and customer pressure, have a significant relationship with the acceptance of electronic business. Research Limitations: In this research, with limitations such as cross-sectional research that limits the ability to generalize outcomes, the lack of a fully relevant internal study for full coverage of the literature and theoretical framework. The most important limitation of this research can be the work and intellectual engagement of the respondents as the statistical population of the research. Therefore, the data collection by the researcher's efforts to understand the goals and potential benefits of research for them to increase the accuracy of answering questionnaire questions and lack of time free respondents were a lengthy process. Originality/Value: This study is in the subject of innovation; based on researcher's research in internal research bases, studies or studies on identifying factors affecting the behavioral tendencies of small and medium-sized enterprise managers in the field of accepting electronic businesses were not observed. Therefore, due to lack of observation of such a study, the present research can be considered as an innovation subject.

منابع و مأخذ:

ابراهیم‌پور ازبری، م؛ مرادی، م. و مؤمنه، م. (1396). "نقش فشار مشتری و نوآور بودن بر فعالیت‌های مدیریت زنجیره تأمین پایدار و مزیت رقابتی پایدار"، مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 47. سال پانزدهم. صص. 150-121.

 

احمدی، غ. و نریمانی زمان‌آبادی، م. (1388). "دانش، نگرش و مهارت‌های مورد نیاز مدیران مدارس در مدیریت تغییر"، شماره هشتم، استادیار و رئیس دانشکده علوم انسانی و تربیت بدنی دانشگاه شهید رجایی. دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه شهید رجایی.

 

استیری، ر. و مشیری، ب. (1391). "ابزارهای تأمین مالی بنگاه‌های دانش بنیان"، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران.

 

اصانلو، ب. و خادمی، س. (1394). "طراحی مدل هوشمندی رقابتی سازمان مبتنی بر هوشیاری کارآفرینانه"، علوم مدیریت ایران، سال دهم. شماره 37. صص. 147-128.

 

انصاری، م. (1396). "بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی نوآورانه بر عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجیگر رفتارهای نوآورانه کارکنان (مطالعه موردی: معاونت برنامه‌ریزی جامع تولید شرکت سایپا)".

 

انصاری‌رنانی، ق. و آرزمجو، ه. (1387). "جایگاه رقابتی شرکت و پیشنهاد استراتژی بازاریابی مناسب"، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی. کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی از دانشگاه علامه طباطبایی.

 

ایرجی نقندر، ر. و حمیدی، م. (1392). "ارتباط درک حمایت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ادارۀ کل ورزش و جوانان استان مازندران"، مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 21. صص. 96-81.

 

بدیع‌زاده، ع. و ارشاد، س. (1395). "تأثیر ارزش استراتژیک تجارت الکترونیک بر پذیرش آن در شرکت‌های کوچک و متوسط صنایع غذایی قزوین"، مدیریت توسعه و تحول، شماره 25. صص. 78-71.

 

تقوی شوازی، ا.، احمدی، پ. و خدادادحسینی، س.ح. (1393). "الگوی توسعه تجارت الکترونیک بر وضعیت شرکت‌های تولیدکننده لوازم‌خانگی"، فصلنامه علمی-پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، سال ششم. شماره 11. صص. 84-53.

 

توتونچیان، م. (1396) "بررسی عوامل فشارهای رقابتی در بخش کشاورزی".

 

حاج‌نبی، آ. (1394). "بررسی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بیشتر مصرف‌کنندگان به محصولات سبز با تاکید بر نگرانی‌های محیطی"، مدیریت بازرگانی.

 

حسینی کوکمری، پ.، ماشالاهی، ع. و بقایی، ر. (1393). "نقش واسطه‌ای عزت‌نفس سازمانی در رابطه بین حمایت سازمانی ادراک‌ شده با تعهد سازمانی و خشنودی شغلی پرستاران"، مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه. دوره سیزدهم. شماره اول. صص. 55 - 63.

حقیقی‌نسب، م. و تقوی، س.ص. (1391). "عوامل تأثیرگذار بر اشاعه کسب‌وکار الکترونیک در سازمان‌های ایرانی"، مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 4. شماره 10. صص. 40-25.

 

حورعلی، م.، منتظری، ع.، فتحیان، م. و حورعلی، م. (1390). "ارائه یک الگوی مفهومی برای پذیرش موفق تجارت الکترونیکی در شرکت‌های کوچک و متوسط کشور"، نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال دهم. شماره 26.

 

خالوئی، ع؛ پورعزت، ع.ا. و شامی‌زنجانی، م. (1393). "بررسی نقش مدیریت دانش در تدوین استراتژی کسب‌وکار الکترونیک"، مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دورۀ 6. شماره 3. صص.394-375.

 

خریدار، ف. و پویا، ع. (1395). "تاکسنومی استراتژی‌های انتخاب تأمین‌کنندگان و عملکرد کسب‌وکار آن‌ها (مورد مطالعه: شرکت‌های کاشی و سرامیک)"، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 80. صص. 149-121.

 

درگاهی، ح.، محمدزاده، ن. و رضائیان‌زاده، ح. (1390). "کسب‌وکار الکترونیکی در حوزه سلامت"، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 5. شماره 3. صص. 48-39.

 

درویش، ح.، موغلی، ع.، موسوی، م. و پناهی، ب. (1393). "تبیین شایستگی‌های منابع انسانی در شرکت ملی پتروشیمی ایران"، مدیریت تحول، سال ششم. شماره 11. صص. 109-93.

 

سلطانی، ا.، صریحی اسفستانی، ر. و عباسی، ح. (1392). "نقش میانجی رفتار شهروند سازمانی در تأثیر حمایت سازمانی ادراک‌شده و توانمندسازی روان‌شناختی بر عملکرد شغلی"، دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و سوم. شماره 70. صص. 229-209.

 

سلماسی‌فر، س. (1396). "بررسی نقش رهبری تحول‌گرا بر سرمایه اجتماعی تیم مدیریتی با توجه به نقش تعدیلگری توانمندسازی کارکنان و جو حمایت از نوآوری (مورد مطالعه: اتاق بازرگانی تهران)".

 

فرجی، م. (1393). "کسب‌وکار الکترونیکی"، کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان.

 

فیروزپور، ر. و ساده، ا. (1396). "بررسی چالش‌های موجود در کسب‌وکار اینترنتی (تجارت الکترونیک) در ایران".

 

فیض، د.، دهقانی‌سلطانی، م.، باغانی، ع. و فارسی‌زاده، ح. (1395). "بررسی تأثیر عوامل مدیریتی، بازارگرایی و استراتژی رقابتی بر عملکرد کسب‌وکار رستوران‌های با حق امتیاز محدود"، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، راهبردهای بازرگانی، سال بیست و سوم. دوره جدید. شماره 8.

 

قاسمی، ف. و خانی، ن. (1394). "رابطه بین ابعاد شایستگی و موفقیت کسب‌وکار الکترونیکی در شرکت‌های کوچک و متوسط"، گروه مدیریت دانشکده علوم انسانی، واحد نجف‌آباد دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، اصفهان.

 

 

قره‌چه، م. و وهابی‌کاشی، ح. (1389). "تأثیر کنترل‌های رفتاری بر اثربخشی کارکنان واحد فروش"، مدیریت بازرگانی، شماره 3. صص. 55-37.

 

کاظم‌پوریان، س. (1395). "بررسی جایگاه امنیت رایانه‌ای در کسب‌وکار دیجیتال"، علوم رایانشی، کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه شاهد تهران.

 

کردستانی، غ. و عباشی، ع (1393). "بررسی تأثیر تمرکز مشتری بر عملکرد مالی شرکت"، مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال دوم. شماره سوم. شماره پیاپی ششم. صص. 92-81.

 

موحدی، ر.، نادری، ر.، مهدیی، ک. و غضنفری، ع. (1393). "تحلیل راهکارهای توسعه و تقویت کسب‌وکارهای الکترونیکی در بخش کشاورزی"، مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی، کارآفرینی و کشاورزی، سال اول، شماره 1.

 

محمدیان، م.، روحانی، ا.، هاشمزهی، ع. و کریمیان، م. (1394). "عوامل مؤثر در انتخاب مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی کوچک و متوسط در ایران"، مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، سال سوم. شماره 12. صص. 122-97.

 

مصممی، ش.، مرادی، م. و شاه‌بهرامی، ا. (1392). "بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تجارت الکترونیک B2C از دیدگاه مدیریتی"، فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، سال پنجم. شماره‌های 17 و 18. صص. 72-57.

 

موحدی، ر. (1394). "راه‌اندازی کسب‌وکارهای الکترونیکی در کشاورزی"، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، نشریه کارآفرینی در کشاورزی، جلد دوم. شماره سوم.

 

موسویون، ن. (1394). "تأثیر تجربیات حاصل از معاملات سهام یک شرکت بر نگرش و رفتار خرید مشتریان".

 

نادری‌بنی، م.، دلشاد، ع.، محمدی، ف. و ادیب‌زاده، م. (1394). "عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در هتل‌های شهر شیراز"، مطالعات مدیریت گردشگری، سال دهم. شماره 29. صص. 93-69.

 

نصیری ولیک‌بنی، ف. (1393). "رابطه بین حمایت سازمانی ادراک‌شده مدیریت شهری با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شغلی کارکنان شهرداری همدان"، صص. 108-97.

 

نوری، ر.، حاتمی، م. و ابراهیمیان، ف. (1396). "بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و تأثیر آن بر منابع انسانی"، مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال نهم. شماره 4 (شماره پیاپی 30). صص. 152-127.

 

واعظ، س.ع. و احمدی، و. (1392). "امنیت و تهدیدات امنیتی در سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری"، پژوهش حسابداری، سال سوم. شماره 10.

 

Anas, A., Al-Bakri, M. & Katsioloudes, I. (2015). “The factors affecting e-commerce adoption by Jordanian SMEs”, Management Research Review, Vol. 38, Iss 7, PP. 726-749.

 

Bijoylaxmi, S, Shreekant, S. & Shivam, G. (2017). “Antecedents of e-business adoption intention: an empirical study”.

 

Gibson, T. & vaart, H. (2008). “Defining SMES: A less imperfect way of defining small and medium enterprises in developing countries”. Brookings global economy and development.

 

Ishan, S., Matthew, W., William, Y. & Scott, S. (2014). “The influence of organisation culture on E-commerce adoption”, Industrial Management & Data Systems, Vol. 114, Issue: 7, PP. 1007-1021.

 

Michael, A. (2014). “Electronic commerce adoption, entrepreneurial orientation and small- and medium-sized enterprise (SME) performance”, The University of Texas-pan American, Edinburg, Texas, USA, Journal of Small Business and Enterprise Development, Vol. 21, No. 1.

 

Ghobakhloo, M., Arias‐Aranda, D. & Benitez‐Amado, J (2011). “Adoption of e‐commerce applications in SMEs”, Industrial Management & Data Systems, Vol. 111 Issue: 8, PP. 1238-1269.

 

Nick Hajli Julian Sims Mohana Shanmugam, (2014). “A practical model for e-commerce adoption in Iran”, Journal of Enterprise Information Management, Vol. 27 Iss 6 PP. 719-730.

 

Prodromos, Ch.  & Dimitrios, Ch. (2016). “Factors affecting e-business adoption in SMEs: an empirical research”, Journal of Enterprise Information Management, Vol. 29 Issue: 3, PP. 327-358.

 

Abdullah Al-Somali, S., Gholami, R. & Clegg, B (2015). “A stage-oriented model (SOM) for ecommerce adoption: a study of Saudi Arabian Organizations”. Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 26 Issue: 1, PP. 2-35.

 

Bordonaba-Juste, V., Lucia-Palacios, L. & Polo-Redondo, Y. (2012). “Antecedents and consequences of e-business adoption for European retailers”, Department of Marketing, University of Zaragoza, Zaragoza, Spain.

 

Vladimir, I., Jelena, I. & Dragan, S. (2017). “Understanding the determinants of e-business adoption in ERP-enabled firms and non-ERP-enabled firms: A case study of the Western Balkan Peninsula”, University of Novi Sad, Faculty of Technical Sciences, Trg Dositeja Obradovića 6, 21000 Novi Sad, Serbia.