فراوانی و الگوی مقاومت آنتی‎بیوتیکی جدایه های استافیلوکوکوس اورئوس تولید کننده انتروتوکسین در شیرینی‎های خامه‎ای.

محورهای موضوعی : آلودگی میکروبی مواد غذائی

زهرا هاشمی ¹ (گروه بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد-ایران.)
مجتبی بنیادیان ² (گروه بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی ، دانشگاه شهرکرد)
حمداله مشتاقی ³ (گروه بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی)

تاریخ دریافت : 1399/06/23 تاریخ پذیرش : 1399/09/23 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: استافیلوکوکوس اورئوس, مقاومت آنتی بیوتیکی, انتروتوکسین, شیرینی‎های خامه‎ای,

چکیده مقاله :

هدف مطالعه حاضر تعیین میزان شیوع استافیلوکوکوس اورئوس مولد انتروتوکسین در شیرینی‎های خامه‎ای ارائه شده در قنادی‎های شهرستانهای شهرکرد، سامان و بن و تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی آنها است.تعداد 150 نمونه بطور تصادفی از شیرینی‎های خامه‎ای نمونه گیری به عمل آمد. آزمون‎های میکروبی برای جداسازی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس انجام و کلنی‎های مشکوک با آزمونهای تکمیلی از جمله رنگ آمیزی گرم، کاتالاز و کوآگولاز تایید و جهت بررسی تولید انتروتوکسین (A،B،C،D) در واکنش Multiplex PCR آزمایش شدند. مقاوت آنتی بیوتیک جدایه‎ها با روش دیسک انتشاری انجام شد.در مجموع 38(3/25%) نمونه به استافیلوکوکوس اورئوس آلوده بودند، میزان آلودگی در فصل تابستان 28% و در فصل زمستان 7/22% بود. 13 جدایه (3/34%) واجد ژن‎های مولد انتروتوکسین بودند . از بین جدایه های استافیلوکوک اورئوس 11 جدایه (29%) واجد ژن SEA و 2 جدایه (3/5%) واجد ژنSEC بودند. از بین جدایه های انتروتوکسیژن 9(70%) جدایه‎ به فصل تابستان و 4(30%) جدایه آن به زمستان مربوط بود. هیچ یک از جدایه‎ها واجد ژن‎های SEB , SED نبودند. آزمون آنتی بیوگرام نشان داد که جدایه‎ها نسبت به سولفامتوکسازول بیشترین حساسیت (4/97%) و نسبت به اریترومایسین بیشترین مقاومت (2/63%) را دارا می باشند. در کل 100% جدایه های انتروتوکسیژن به پنی سیلین و 95% جدایه‎های ,واجد ژن SEA به اریترومایسین و سیپروفلوکساسین مقاوم بودند.بطور کلی نتایج نشان داد که شیرینی‎های خامه‎ای به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس آلوده بوده که قابلیت تولید انتروتوکسین را دارا می باشند و به برخی آنتی بیوتیک‎ها مقاومت نشان می دهند.

چکیده انگلیسی:

The present study aimed to determine the prevalence of enterotoxin-producing S.aureus in creamy pastries presented in confectionery in Shahrekord and to determine their antibiotic resistance. One hundred fifty samples were randomly selected from creamy pastries. Microbial tests for isolation of S. aureus were performed by culturing in a nutrient broth and then cultured on a Beards Parker agar and suspected colonies were confirmed by standard complementary tests including gram staining, catalase test, and coagulase. Isolates were tested for presence of enterotoxin genes (A, B, C, D) by Multiplex PCR. Antibiotic resistance was determined by the disk diffusion method. Overall, 38 (25.3%) samples were contaminated with S. aureus. 21 isolates (28%) and 17 isolates (22.7%) were related to summer and winter samples respectively. Thirteen isolates (29%) of S. aureus contained enterotoxin genes. 11 isolates (84. 61%) contained SEA, and 2 isolates (5.3%) contained the SEC gene. Totally, 9 (70%) enterotoxigenic isolates were related to summer and 30% to winter samples. None of the isolates had SEB, SED genes. Four (30%) enterotoxigenic isolates related to creamy pastry and 9 (70%) to creamy bread. Antibiogram test showed that the highest sensitivity to sulfamethoxazole (97.36%) and erythromycin (63.15%). Also, all enterotoxigenic isolates were resistant to penicillin and 95% with SEA gene were resistant to erythromycin and ciprofloxacin.The results of present study revealed that contamination of creamy pastries with S. aureus capable of producing enterotoxin and resistance to some antibiotics.

منابع و مأخذ:

احمدی، ملاحت و دستمالچی ساعی، حبیب. (1392). بررسی فراوانی ژن‎های مولد انتروتوکسین در استافیلوکوکوس اورئوس‎های جداشده از نمونه‎های شیر مربوط به التهاب پستان گاو به روش PCR. مجله دامپزشکی ایران، سال دوم، شماره 3، صفحه 35-27.

اصلانی مهر، معصومه.، توکلی، مهناز و پیمانی، امیر. (1392). شناسایی ژن‎های انتروتوکسین زا در نمونه‎های بالینی استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از بیماران بستری شده در قزوین. مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال دوم،  شماره1، صفحه 66-62.

ایمانی فولادی، عباسعلی.، ریاضی‎پور، مجید و ستاری، مرتضی. (1388). تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس‎های مولد انتروتوکسین از لبنیات. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شماره 4، صفحه 26-19.

جزنی، نیماحسینی و بابازاده،  همایون. (1392). تعیین فراوانی استافیلوکوکوس اورئوس مولد انتروتوکسین و مقاوم به متی سیلین در انواع مختلف شیرینی‎های خامه‎ای عرضه شده در قنادی‎های شهرستان ارومیه. مجله پزشکی ارومیه،  شماره1، صفحه 51-45.

حکیمی آلنی، رضا.، محمدزاده، عبدالمجید.، محمودی کوهی، پژمان و پژوهی الموتی، محمدرضا. (1397). تعیین اکوارها، حساسیت آنتی بیوتیکی و فراوانی ژن tst در استافیلوکوک اورئوس جدا شده از مواد غذایی لبنی. مجله دامپزشکی ایران، دوره 14، شماره 3، صفحه 49-41.

خرم‎روز، سیدسجاد.، ساریخانی، محسن و خسروانی، عبدالمحید. (1394). تعیین آلودگی میکروبی شیرینی خامه‎ای و بستنی سنتی شهر یاسوج. مجله دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، شماره 6، صفحه 536-526.

دهقانی، محمد هادی.، اکبرپور، بهمن.، سالاری، مهدی.، پورشیخانی، آرش.، رسول زاده، حسن. (1395). بررسی میزان شیوع و مقاومت آنتی بیوتیکی استافیلوکوکوس اورئوس در شیرهای خام و پاستوریزه شهرستان ساری در تابستان 1395. مجله سلامت و محیط زیست، دوره 9، شماره 2، صفحه 154-147.

رضوی روحانی، مهدی.، و سفیدگر، جبار. (1360). بررسی کیفیت بهداشتی بستنی در شهرستان ارومیه. مجله دانشکده دامپزشکی تهران، جلد37، صفحه10-1.

سالاری‎ شریف، علی.، ستاری، مرتضی و مرادی، محمد. (1391). ردیابی ژن‎های انتروتوکسین A و B باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در نمونه‎های بالینی بیماران شهرستان کرمان و رفسنجان با روش ملکولی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، شماره 4، صفحه 136-128.

سعادتی، مجتبی.، براتی، بابک و  شیرازی، مهدی. (1388).  شناسایی ژن‎های SEA و SEC و SEQ استافیلوکوکوس اورئوس در ناقلین سالم. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بوشهر، شماره 2، صفحه 127-117.

سلطان دلال، محمدمهدی.، فاضلی فرد، پرستو و طباطبایی بفرویی، اکرم. (1389). تعیین میزان آلودگی میکروبی شیرینی‎های تر در واحد‎های عرضه در جنوب تهران. زیست فناوری میکروبی دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 6، صفحه12-7.

 عبداللهی، عباس.، نجفی پور، سهراب و کوهپایه، امین. (1390). بررسی مقاومت دارویی استافیلوکوکی در سویه‎های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین. مجله دانشگاه علوم پزشکی البرز، شماره 1، صفحه 44-38.

ویلیام، فریزیر و دنیس، وستهوف. (1392). میکروبیولوژی موادغذایی.  ترجمه: مرتضوی علی، و کاشانی نژاد مهدی. چاپ هشتم، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه 538-533.

 کریم، گیتی. (1360). آزمون‎های میکروبی مواد غذایی، چاپ ششم، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، صفحه 129-128.

مرتضوی علی، ضیاالحق حمیدرضا. (1394). میکروبیولوژی مدرن. چاپ پنجم، جلد دوم، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه 148-123.

ورهام، هدایتعلی. (1392). الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی استافیلوکوکوس اورئوس‎های کوآگولاز مثبت جداشده از بستنی‎های سنتی شهر ایلام. بیست و یکمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی شیراز، شیراز، بهار 92؛ صفحه 283.

Adwan, G.H., Abu-Shanab and B, Adwan, K. 2005.  Enterotoxigenic Staphylococcus aureus in Raw Milk in the North of Palestine. Turkich J Biol.  29: 229-232.

Anunciacao, L., Linardi, W.R., and Do Carmo L.S. 1995. Production of staphylococcal enterotoxin A in cream filled cake. Int J Food Microbiol.  26: 259-236.

Desai, B., and Kamat, M.Y. 1998.  Recovery and characterization of enterotoxigenic strains of staphylococci and microbiological quality of processed Indian foods. J Food Sci Technol. 35: 461-465.

Ertas, N., Gonulalan, Z., and Yildirim, M. 2010. Detection of Staphylococcus aureus enterotoxins in sheep cheese and dairy desserts by Multiplex PCR technique. Int J Food Microbiol. 142: 74-77.

Holeckova, B., Holoda. E., and Fotta, M. 2002. Occurrence of enterotoxigenic Staphylococcus aureus in food. Ann Agri Environ Med. 9: 179-182.

Laura, E., Silvia, G., Yacine, N., Frédéric, A., Sara, P., Fabrizia, G., Benedetta, P., Lucia, D., and Stefania, S. 2017. Investigation of a Staphylococcal Food Poisoning Outbreak from a Chantilly Cream Dessert, in Umbria (Italy). Foodborne Patho Dis. 14(7): 407-413

Munoz. A., and Ananou. S. 2006.  Inhibition of Staphylococcus aureus in products by enterotoxin AS-48 produced in situ and ex situ: Bactericidal synergism. Int Dairy J. 7: 987-991.

Clinical and Laboratory Standards Institute, (CLSI). 2018. Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing. USA.

 Rosec, J., and Gigaud, O. 2002.  Staphylococcal enterotoxin genes of classical and new types detected by PCR in France. Int J Food Microbiol. 77: 61-70.

Shimelis, A., and Mekonnen, A. 2015. A Review on Staphylococcal Food Poisoning. Food Sci Qual Manag. 40: 59-71.

Virginia, M., Lorena, P., Dianna, C.G., Patricia, C.L., Gustavo, V., and Teresa, C.  2020.  Presence of genes encoding enterotoxins in Staphylococcus aureus isolates recovered from food, food establishment surfaces and cases of foodborne diseases. Rev Inst Med Trop Sao Paulo. 62(5): 1-10.

WHO. 1988. Persistent diarrhea in children in developing countries memorandum from a WHO meeting. Bull World Heal Organ. 66: 709-717.