بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های اتانلی و متانلی زعفران (Crocus sativus L.) علیه برخی باکتری های بیماریزای غذا زاد
محورهای موضوعی : فراورده های آبزیحسین معتمدی 1 , سید منصور سیدنژاد 2 , اسماعیل داراب پور 3
1 - هیات علمی/ دانشگاه شهید چمران
2 - هیات علمی
3 - دانشجو
کلید واژه: عصاره هیدروالکلی, زعفران, باکتری‌های غذازاد, نگهدارنده طبیعی,
چکیده مقاله :
کنترل باکتری‌هایی که از طریق غذا موجب بیماری می‌شوند یک بحث مهم است و به دلیل عوارض نگهدارنده‌های شیمیایی تمایل به استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی از جمله ادویه‌جات برای این منظور بیشتر شده است. زعفران از جمله با ارزش‌ترین ادویه‌جاتی است که به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده در غذا استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های هیدروالکلی زعفران بر تعدادی از باکتری‌های پاتوژن بخصوص عوامل مسمومیت و عفونت غذایی است. برای این منظور یک گرم از کلاله های خشک شده و پودر شده زعفران با ده میلی‌لیتر محلول آب- الکل (اتانول یا متانول) به نسبت حجم/حجم 8:2 مخلوط و به خوبی مخلوط شد. پس از گرمخانه‌گذاری در دمای اتاق و سانتریفیوژ مایع رویی حاصل جمع‌آوری و خشک گردید. دیسک‌های استریل با محلول‌های تهیه شده از عصاره‌ها اشباع شد و اثر آن‌ها بر شش گونه باکتری گرم مثبت و شش گونه باکتری گرم منفی در روش استاندارد انتشار دیسک بررسی شد. همزمان اثر ضد باکتریایی تعدادی از آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد نیز علیه باکتری‌های مورد آزمون بررسی شد. نتایج نشان داد که باکتری‌های استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس آنتراسیس، باسیلوس سرئوس، لیستریا مونوسایتوژنز و بروسلا ملی تنسیس حساس‌ترین گونه‌ها در برابر عصاره‌های اتانولی و متانولی زعفران هستند در حالی‌که پروتئوس میرابیلیس و سالمونلا تیفی نسبت به این عصاره‌ها مقاومت نشان دادند. اثر ضد باکتریایی عصاره‌ها در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد قابل توجه بود. همه گونه-های حساس عوامل مهم بیماری‌های غذایی هستند و می‌توان زعفران را به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی جهت کنترل پاتوژن‌های غذایی پیشنهاد نمود
Control of food borne diseases is a major concern and due undesirable side effects of chemical preservatives, there is more tendencies to natural preservatives such as spices for this purpose. Saffron is the most expensive spice that is is used as coloring and flavoring agent in foods. The aim of the present study was investigate antibacterial effects of hydro alcoholic extracts of saffron against pathogenic bacteria especially food poisoning species. For this purpose, one gram of finely powdered saffron was mixed with 10 ml of 2:8 (v/v) water- alcohol (ethanol or methanol) solution and mixed gently. Following incubation at room temperature, the suspension was centrifuged and the extract of saffron was harvested and dried. Sterile blank discs were saturated with extracts and their effects were evaluated in standard disc diffusion assay against six gram positive and six gram negative bacterial species. Simultaneously, the effect of standard antibiotics was evaluated against tested bacteria. The results revealed that Staphylococcus aureus, Bacillus anthracis, Bacillus cereus, Listeria monocytogenes and Brucella melitensis were the most susceptible species to ethanolic and methanolic extracts of saffron while Proteus mirabilis and Salmonella Typhi were resistant. The antibacterial effects of extracts were noticeable with regard to the standard antibiotics. All of the susceptible species in this study are important food borne pathogens and it is possible to use saffron as a natural preservative in food industry in order to control food borne pathogens.