بررسی رابطه بین مؤلفه های الگوی مدیریت سایبرنتیک از دیدگاه مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران

محورهای موضوعی :

علی اکبر سرپرست ¹ (دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
فاطمه نوشین فرد ² (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران (نویسنده مسئول)،)
فهمیه باب الحوائجی ³ (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/12/28 تاریخ پذیرش : 1396/12/28 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: الگوی سایبرنتیک, مؤلفه­های الگوی سایبرنتیک, کتابخانه­های دانشگاهی, مدیران کتابخانه­های دانشگاهی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین مؤلفه های الگوی سایبرنتیک از دیدگاه مدیران کتابخانه های دانشگاهی است. این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 753 نفر از مدیران و کتابداران مسئول مستقر در کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران و مراکز قطب علمی شهرهای دیگر است که تعداد 250 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان (پاول، 1385) تعیین شد. گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس دیدگاه بیرن بائوم (1382)، نظرخواهی از خبرگان و متخصصان این حوزه بود. پرسشنامه 6 مؤلفه شامل نظارت وکنترل، پیوندها، تصمیم گیری، سلسله مراتب و رهبری دارد که بر اساس طیف لیکرت از مدیران نظرخواهی شده است و با استفاده از نرم افزارهایSPSS-20 به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. تحلیل داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مؤلفه های اصلی الگوی سایبرنتیک در کتابخانه های دانشگاهی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. دارد و انتظار می رود تغییر در جهت هریک از مؤلفه ها، به بهبود سایر مؤلفه ها نیز بی انجامد و بالعکس. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به استقرار نظام مدیریت علمی مبتنی بر الگوی سایبرنتیک که در نهایت منجر به دستیابی به اهداف و راهبردهای کتابخانه های دانشگاهی شود.

چکیده انگلیسی:

Objective: The purpose of this study was to investigate the relationship between components of cybernetic model from the viewpoint of managers of Iranian academic libraries. This research was conducted by analytical survey method. The statistical population of the study includes 753 managers and librarians in charge of university libraries in Tehran and other science centers of other cities. 250 students were selected using stratified random sampling and according to Krejces & Morgan (Powell, 2006). The required data were collected through a researcher-made questionnaire based on Byrne Baum's view (1382), an opinion poll from experts and experts in this field. The 6-item questionnaire consists of monitoring and control, links, decision-making, hierarchy, and leadership that are surveyed based on Likert's spectrum. Data analysis has been done using SPSS-20 software. Findings: Data analysis was performed using Pearson correlation test. Pearson correlation coefficient showed that there is a direct and significant relationship between the main components of the cybernetic model in academic libraries. And changes in the direction of each of the components are expected to improve other components, and vice versa. The findings of this research can be based on the establishment of a cybernetic-based scientific management system that ultimately leads to the achievement of the goals and strategies of academic libraries. field.

منابع و مأخذ:

-         بخشی، ناهید (1390). "تغییر سازمانی" ماهنامه کار و جامعه. 139. قابل بازیابی در پرتال جامع علوم انسانی:

-         بذرافشان مقدم، م  (1385). " بررسی میزان کاربرد الگوی سایبرنتیک در مدیریت دانشگاهها". پایان­نامه دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مدیریت.

-         بیر، الف(1384). «سایبرنتیک چیست؟» ترجمه حمیدرضا جمالی مهموئی و سعید اسدی. تدبیر. شماره 155.

-         بیرن بائوم، ر (1382). دانشگاه­هاچگونهکارمیکنند،سازمانعلمیورهبریآنازمنظرسایبرنتیک. ترجمه حمیدرضا آراسته. تهران : موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی.

-         تعاونی، ش؛ حریری، مهرانگیز؛ مهراد، ج (1390). استانداردهای کتابخانه­های دانشگاهی ایران. تهران: نشر کتابدار، سازمان اسناد و کتابخانه­ ملی جمهوری اسلامی ایران، ص1.

-         حریری، نجلا (1381). مقایسه میزان رضایت شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با سایر دانشگاه‌ها. فصلنامه کتاب. 13(4): 91- 72.

-         رضائیان، ع (1387). مبانی مدیریت رفتار سازمانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، ص18.

-         شاهی، س (1389). «بررسی روابط بین سبک های رهبری (تبادلی و تحول آفرین) و تصمیم گیری (آمرانه و مشارکتی) مدیران و ادراک کارکنان از عدالت رویه ای در سازمان کل آموزش و پرورش استان فارس و نواحی چهارگانه شهر شیراز». پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

-         شیر اسماعیل، الف  (1391). «میزان کاربست مؤلفه های الگوی سایبرنتیک در مدیریت دانشگاه آزاد نجف آباد». پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد. دانشکده علوم انسانی.

Aldrich, Howard E. (1999). Organization Evolving. London: Sage,p 2-3,8.

-          Birnbaum, R. 1988. How college work the cybernetics of Academic organization and leadership. Jossy-Bass.

-         Brown, William O 2001. Faculty participation in university governance and the effects on university performance. Elsiver: Journal of Economic Behavior & Organization. Vol.

-          44 (2001) 129–143 Retrieved June05,2017,From: http://www.google.com

-          Douglas, Pamela A. 2013. PhD thesis. The George Washington University. 182 pages; 3551353. Retrieved April 27, 2017,

-          Rowe, James 2007. “Cybernetics of culture”. Journal Kybernetes,V. 36, N.5 (6), pp596-606. Retrieved Novamber 09, 2015

-          From https://doi.org/10.1108/03684920710749695

-          Zamenenophoulos, Theodore & Alexiou, Katerina. 2007. Rethinking the cybernetic basic of design: The concepts of control and organization. Journal Kebernetes, V.36,N 9/10, pp1570-1589. Retrieved October 13, 2016,  From: https://doi.org/10.1108/03684920710827607