بررسی رابطه رفتار مدنی و عملکرد سازمانی مدیران آموزش و پرورش (مطالعه موردی آموزش و پرورش شهرستان کلیبر)

محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشی

حبیب اله دهقان ¹ (مدیر مجتمع آموزشی و پرورشی شهید لشگری)
حجت اله دهقان ² (مدرس دانشگاه پیام نور)

تاریخ دریافت : 1394/02/03 تاریخ پذیرش : 1394/07/04 تاریخ انتشار : 1394/09/23

کلید واژه: عملکرد سازمانی, واژه های کلیدی: رفتار مدنی سازمانی, مدیران مدرسه ها,

چکیده مقاله :

هدف این مطالعه بررسی رابطه رفتار مدنی و عملکرد سازمانی مدیران مدارس آموزش و پرورش شهرستان کلیبر است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش در برگیرنده دبیران آموزش و پرورش شهرستان کلیر جمعاً به تعداد 600 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 148 نفر محاسبه شد که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای شامل 29سوال استاندارد برای سنجش رفتار دنی و 60 سوال استاندارد برای سنجش عملکرد سازمانی است. روایی محتوایی پرسشنامه از نظر استادان و خبرگان مثبت ارزیابی شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه رفتار مدنی سازمانی برابر با 86% و پرسشنامه عملکرد مدیران برابر با 93% محاسبه شد. با استفاده از آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی (آزمون همبستگی و رگرسیون خطی ساده و چند متغیره) اطلاعات تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که رفتار مدنی و اجزای آن یعنی نوع دوستی، ادب و احترام، جوانمردی، فضیلت مدنی، وظیفه شناسی، وفاداری سازمانی و اطاعت سازمانی مدیران با عملکرد سازمانی مدیران رابطه مثبت و معنی داری دارند. هم چنین نتایج نشان داد رفتار مدنی توان پیش بینی عملکرد سازمانی مدیران را دارد.

چکیده انگلیسی:

  Abstract The relation citizenship behavior and organizational performance of the principals of education schools of the Kalibar County This study investigated the relationship between citizenship behavior and organizational performance of the principals of education schools of the Kalibar County. This is an applied research and it’s method is descriptive- correlation. The case study includes teachers of the Kalibar County which is 600. The sample size was 148 which were calculated by Cochran formula, and were selected thorough Simple random sampling. The data collected through a questionnaire consisting of 29 standard questions to measure intellectual capital and 60 standard questions to measure organizational behavior. The content-related validity of the questionnaire has been evaluated positively by professors and experts. The reliability of the questionnaire measured by Cronbach's alpha coefficient which was 86% for the organizational citizenship behavior questionnaire and for principal’ performance questionnaire was 93%. The data were analyzed by using descriptive and inferential statistics (correlation and simple and multivariate linear regression). The results of this study showed that citizenship behavior and its components like humanism, courtesy, magnanimity, civic virtue, deontology, organizational loyalty and organizational obedience of principals have positively and significantly related with organizational performance of principals.The results showed that organizational performance of principals can be predicted by citizenship behavior.

منابع و مأخذ:

منابع

فارسی

• استونر و فریمن. (1375). مدیریت، برنامه ریزی و سازماندهی، ترجمة اعرابی و پارسائیان، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.


• بابائی، ا. (1382). بررسی رابطه ابعاد اندیشه مدیران با عملکرد آنها در دبیرستان‌های شهر تالش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.


• بازرگان، ع. (1383). ارزشیابی آموزشی، تهران: انتشارات سمت.


• پرهیزگار، ک. (1372). تئوری‌های مدیریت، تهران: انتشارات آگاه.


• جمالی، ا.، علی پور ظهیر، ت. (1388). رابطه بین عوامل شغلی و سازمانی با رفتار شهروند سازمانی اعضاء هیات واحد علمی های استان یک دانشگاه آزاد اسلامی به منظور ارائه مدل مناسب. فصلنامه، رهبری و مدیریت، آموزشی 2.


• حسینعلی، ا. و مهدی زاده اشرفی، ع. (1388) بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه، فصلنامه مدیریت، 7(20).


• دفت، ر. ( 1379). تئوری و طراحی سازمان، مترجمان: پارسائیان و اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.


• دلاور، ع. (1380). مبانی نظری و عملی پژوهشی در علوم انسانی، تهران: انتشارات رشد.


• رضایی کلید بری، سلیمی. (1387).  نقش عدالت سازمانی در تقویت رفتار شهروندی سازمانی. تهران: بی نا.


• زبردست، ک. (1383). بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با عملکرد مدیران مدارس متوسطه پسرانه دبیران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،


• شیرزاد، ک. و سیمین، ب. (1389). بررسی تأثیر مولفه های اصلی مدیریت کیفیت فراگیر بر کیفیت زندگی کاری معلمان. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی ، 4. 


• علاقه‌بند، ع، (1379). مقدمات مدیریت آموزشی. تهران: نشر روان.


• غفوریان، ه. (1383). بررسی شاخص های عملکرد مدیران آموزشی در دوره ابتدائی استان تهران و ارائه الگوی مناسب. پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات،


• غفوریان، ه. (1388). ارائه الگوی مناسب جهت شاخص‌های عملکرد مدیران آموزشی. فصل‌نامه مدیریت در آموزش و پرورش. شماره 32.


• کاظمی، م. و واحد چوکده، س، (1384). رفتار مدنی سازمانی: تبیین بعد رشد یافته‌ای از رفتار و عملکرد انسانها در زندگی سازمانی، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت.


• گروه مشاوران یونسکو، (1383). فرآیند برنامه‌ریزی آموزشی، ترجمه فریده مشایخ، تهران: انتشارات مدرسه.


• مهدوی راد،گ (1390). رابطه ابعاد کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی و مولفه های آن، یافته های نو در روانشناسی، 5(20)، 41-53.


• میرکمالی، سید محمد. (1383). رفتار و روابط در سازمان های آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، جزوه درسی

 

انگلیسی

• Alison, B. J., Richard, S. V. & Sean, D. (2001), Student classroom and CareerSuccess: The role of organizational citizenship behavior, Journal of Education for Business, 76 (5), 282 – 289.


• Allen, T. D., et al., (2000), Ratings of organizational citizenship behavior: Does the source make a difference?” Human Resource Management Review, 10.


• Anderson, G. L., (2002). A Critique of the test for school leaders". Educational Leadership, 59, (8).


• Andrewsu, R. L, (1989). school effectiveness and school improvement, Amsterdam: Sweets and Zealander.


• Ang, L. S., Van, D. & Thomas, M., Begley, (2003). The employment relationship of foreign workers versus local employees: a field study of organizational justice, job satisfaction, Performance, and OCB", Journal of organizational behavior, Aug, 24.


• Bacharach, D. G. et al. (2006). Organizational citizenship behavior and performance evaluation: exploring the impact of task interdependence”. Journal of Applied Psychology, 91, (1) 193-201.


• Bogler, R., & Anit, S., (2005). organizational citizenship behavior in school; How does it relate to participation in decision making? Journal of Educational Administration, 43.


• Bogler, R., & Anit S. (2004). Influence of teacher empowerment on teacher’ sorganizational commitment, Professional commitment and organizational citizenship behavior in schools". Teaching and Teacher Education, 20.


• Bolino, M. C., William, H. T., & Brian, P. Niehoff.  (2004).  The other side of story: reexamining reviling assumptions about organizational citizenship behavior, Human Resource Management Review. 14


• Drucker P.F., (1996). Leaders for the future. San Francisco: Joessy- Bass,


• Gyekye, A. S., & Simo, S. (2005), Are good soldier’s safety conscious? An examination of the relationship between organizational citizenship behaviors and perception of work place safety" social Behavior and personality, 33 (8).


• Karriker, J. H. (2005). Organizational Justice and organizational citizenship behavior: A mediated multi – foci model. Virginia Common wealth university,


• Krueger, T. The influence on an organizational citizen role identity on organizational citizenship


• Podsakoff, P. M., et al., (2000).Organizational citizenship behavior: A Critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research". Journal of Management, 26(3), 544-545.


• Randall, M, L., et al., (1999), Organizational politics and organizational support as predictors of work attitudes, Job performance, and OCB, Journal of Organizational Behavior, 20.


• Somech, A., & Drach, Z. (2004). Exploring organizational citizenship behavior from an organizational perspective: The relationship between organizational learning and organizational citizenship behavio. Journal of Occupational and Organizational Psychology 77, pp: 285, 289.


• Virginia lincesure regulation for school personnel,/VDOE/compliance/ teacher ED/ nulicvr.pdf. 2007.


• Walker, M. A., (2005). Comparison study of protestants in the work place: what effect does a church work place ministry have on protestan  workers’ job satisfaction, organizational citizenship behavior, and organizational commitment within certain faith integration types?,  Ph D, dissertation, Regent university,


• Hasan, R., & Javad, M, (2011). The effects of organizational citizenship behavior enterprise resourse planning system in telecommunication company of iran. Ttechnical Journal of engineering and applied science.


•  Shams Addin, M., Yaghobi Pour, Ali. (2013). The effects of organizational citizenship behavior (ocb) on performance customer personality. Journal pf advanced studies in humanities and science.


•  Qingxiong, W., James, C., Mceelroy, P., & Cmorrow, R. L. (2014). the relationship between career growth and organizational commitment. Journal of vocational behavior.