بررسی رابطه بین سبک‌های رهبری تحولآفرین و تعامل‌گرا و نگرش به تغییر سازمانی
محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشی
1 - دانشجو
2 - عضو هیات علمی
کلید واژه: واژه‌های کلیدی: رهبری فرمند, تحریک ذهنی, توجه و ملاحظه فردی, پاداش مشروط,
چکیده مقاله :
چکیده: هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین دو متغیر سبک های رهبری تحول آفرین و تعامل‌گرا و نگرش به تغییر سازمانی از دیدگاه کارشناسان حوزه ستادی سازمان آموزش و پرورش فارس بود. جامعه و نمونه آماری پژوهش، کلیه کارشناسان حوزه ستادی سازمان آموزش و پرورش فارس به تعداد 230 نفر در سال 88-87 بود که در این پژوهش مشارکت نمودند. دو پرسش‌نامه رهبری تحول آفرین و نگرش به تغییر سازمانی برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده واقع شد. پرسش‌نامه رهبری تحول آفرین دارای پنج بعد رهبری فرمند، توجه و ملاحظه فردی، تحریک ذهنی، پاداش مشروط و مدیریت مبتنی بر استثناء است که، دو بعد آخر مربوط به رهبری تعامل‌گرا می باشد. پرسش‌نامه نگرش به تغییر سازمانی دارای سه بُعد شناختی، عاطفی و رفتاری می باشد. از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون هم زمان جهت تحلیل داده های به دست آمده استفاده گردید. نتایج پژوهش بیان‌گر رابطه معنادار رهبری فرمند با نگرش شناختی به تغییر سازمانی؛ تحریک ذهنی با نگرش شناختی و رفتاری؛ پاداش مشروط با نگرش شناختی، عاطفی و رفتاری و مدیریت مبتنی بر استثناء با نگرش عاطفی بود که رابطه ابعاد رهبری تعامل گرا با نگرش عاطفی به تغییر سازمانی، منفی بود. هم چنین نتایج نشان داد که رهبری فرمند دارای قدرت پیش بینی برای ابعاد شناختی و عاطفی و پاداش مشروط دارای قدرت پیش بینی بر ای بعد رفتاری نگرش به تغییر سازمانی بود.
Abstract: The main purpose of the study was to pursue the relationship between transformational and transactional leadership styles Concerning Fars Province Educational Office experts' attitude toward organizational change. The population and sample of the research consisted of all Fars Province Educational Office experts in academic year 2007-08. The sample consisted of 202 male and 28 female experts. Two instruments were used: one was designed for transformational leadership and the other for measuring attitude towards organizational change. The first questionnaire consisted of five dimensions: 1. Charismatic leadership 2.Intellectual stimulation 3.Individual consideration, 4.Contingent reward, and 5.Management-by-Exception. Of the five, the last two dimensions belonged to the transactional leadership. The second questionnaire consisted of three dimensions including 1.cognitive, 2.affective, and 3.behavioral. The reliability and validity of the instruments were measured and approved. In order to analyze the data, statistical techniques such as Pearson Correlation Coefficients and Multiple Regression were used. The results were indicative of several points: There were significant relationship between charismatic leadership (r=0.32, p<0.01) and cognitive dimension; intellectual stimulation with cognitive(r=0.21, p<0.01) and behavioral (r=0.23, p<0.01) dimensions; contingent reward with cognitive (r=0.28, 0.01), affective (r=-0.15, p<0.01), and behavioral (r=0.23, p<0.01) dimensions; management-by-exception and affective (r=-0.20, p<0.01) dimension, but the relationship between dimensions of transactional leadership and affective dimension of the attitudes towards organizational change was negative. Results also showed that charismatic leadership dimension was capable to predict affective (β =0.52, P<0.003) and cognitive (β =1.1, P<0.001) dimensions and that contingent reward was capable to predict behavioral dimension (β=0.41, P<0.001) of the attitude towards organizational change.
منابع فارسی
جاودانی، م. (1381). بررسی رابطه رهبری تحولآفرین با تعهد سازمانی معلمان. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز.
دفت، ر. ال. (1381). مبانی تئوری و طراحی سازمان. ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
دهقانیان، م. ح. (1380). بررسی تأثیر نوع رهبری (تحولآفرین و تعامل گرا) مدیران بر فشار روانی معلمان. پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز.
رابینز، ا. پ. (1384). رفتار سازمانی مفاهیم، نظریه و کاربردها. جلد سوم، ترجمه محمد علی پارساییان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
رشیدی، ف. (1383). بررسی رابطه بین اخلاق اسلامی کار، تعهد سازمانی و نگرش نسبت به تغییر سازمانی در بین مدیران. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
سنجقی، م. ا. (1380). تحلیلی بر ماهیت و ابعاد نظریه رهبری تحولآفرین. فصلنامه علمی و پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س). سال یازدهم، شماره 37 و 38 .ص281-311.
کاتر، ج. پ. (1384). رهبری تحول. ترجمه مهدی ایراننژاد پاریزی و مینو سلسله. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
گری، ی. (1382). مدیریت و رهبری درسازمانها. ترجمه محمد ازگلی، قاسم قنبری. تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
موغلی، ع. (1383). رهبری تحولآفرین و ابزار سنجش آن MLQ. مجله مطالعات مدیریت، شماره 44- 43 . ص95- 114.
میچل، ت. آ. (1383). مردم در سازمان ها، زمینه رفتار سازمانی. ترجمه حسین شکرکن. تهران: انتشارات رشد.
منابع انگلیسی
Ajzen, I., & Fishhein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bycio. P., Hackett. R.D., & Allen. J.S. (1995). Further assessments of Bass’s conceptualization of transactional and transformational Leadership. Journal of Applied Psychology, 80, 468-478.
Dunham, R.B., Grube, J. A., Gardner, D. G., Cummings, L. L., & Pierce, J. L. (1989). The development of an attitude toward change instrument. Retrieved from www.Emeraldinsight.com
Eisenbach, R., Watson, K., & Pillai, R. (1999). Transformational leadership in the context of organizational change. Journal of Organizational Change Management. 12 (2), 80-88.
Gilgeous, V. (1997). Operations and the management of change. London: Pitman Publishing.
Judge, T. A., & Piccolo, R. F. (2004). Transformational and transactional leadership: A meta- analytic test of their relative validity. Journal of Applied Psychology, 89, 755-768.
Juechter, W. M., Caroline, F., & Alford, R. J. (1998). Five conditions for high performance cultures. Training and Development, 52(5), 63-7.
Jung, D. I., & Sosik, J. J. (2002). Transformational leadership in work groups, the role of empowerment, cohesiveness, and collective-efficacy on perceived group performance. Small Group Research, 33(3), 313-336.
Linstone, H. A., & Mitroff, I. I. (1994). The challenges of the 21st century. New York, NY: State University of New York Press