نقش نظام آموزش عالی در پیشبرددیپلماسی علم و فناوری (مورد: دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی)

محورهای موضوعی :

حمیدرضا آراسته ¹ (عضو هیات علمی)
کامران محمدخانی ² (عضو هیات علمی)
طلیعه مقیمی ³ (کارشناس انجمن های علمی دانشجویی دانشگاه)

تاریخ دریافت : 1395/04/25 تاریخ پذیرش : 1395/10/25 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: دیپلماسی علم و فناوری, پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری, نقش نظام آموزش عالی در پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری,

چکیده مقاله :

با توجه به پیشرفت‌های علمی اخیر، پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری در اولویت برنامه‌های راهبردی کشورمان قرار گرفته است. با توجه به نقش محوری نظام آموزش عالی در تولید و انتشار علم و فناوری، بررسی ابعاد و مولفه‌های پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری در کشور و ارتقای نقش نظام آموزش عالی در پیشبرد آن ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر نحوه جمع‌آوری اطلاعات پیمایشی است. 2 سئوال این پژوهش عبارتست از: ابعاد و مولفه‌های پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری کدامند؟ عوامل و ملاک‌های ارتقا دهنده نقش نظام آموزش عالی در پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری کدامند؟ در این پژوهش برای پاسخ به سئوالات، از دو روش کیفی (مصاحبه نیمه‌ساختاریافته) و کمی (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری در روش کیفی 6 نفر از صاحب‌نظران حوزه‌های آموزش عالی و سیاست خارجی (به لحاظ ماهیت بین‌رشته‌ای پژوهش) هستند که در مصاحبه شرکت نمودند. جامعه آماری برای ابزار کمی در این پژوهش اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی می‌باشد. نتایج این پژوهش تعداد 3 بعد و 30 مولفه برای پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری در کشور و 5 عامل و 21 ملاک جهت ارتقای نقش نظام آموزش عالی در پیشبرد دیپلماسی علم و فناوری را تایید نمود.

چکیده انگلیسی:

Science Diplomacy is a developing foreign policy an international relationship among nations through science and technology. Because of the major rule of higher education in produce and dissemination the science and new technology, this important organization always attractive. This study is about the investigation of measurements and factors for developing science diplomacy and the higher education rules in that fundamental factor to foreign diplomacy. Also this study is applied because of application in foreign policy. The researcher make questionnaire is the tool for data gathering in this paper .The sample in this research is the scientific board of K.N. TOOSI University. Results show and confirm the 3 dimension and 33 elements for developing the science diplomacy and 5 factors and 21 measurements for the rule of higher education for upgrading that. The main suggestion for higher education and foreign policy are developing infrastructure and upgrading the international agreement among universities, finding solution for shared challenges especially among neighbor’s countries and etc.  

منابع و مأخذ:

فارسی

• ایرانشاهی، حامد (1391).دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (چالش‌ها و راهبردها)، مجموعه گزارش های کارگروه مطالعات موردی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.


• براتی، مسعود (1390).بررسی مفهومی دیپلماسی علم و فناوری و ترسیم وضع موجود آن در جمهوری اسلامی ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.


• زنجانی، عمید (1386).سخنرانی در اولین نشست آموزشی و هم‌اندیشی مدیران روابط بین‌الملل دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور، به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران.


• صدوق، سیدمحمود (1394).طراحی مدل بومی توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور، پایان نامه دکترای تخصصی،  www.techdiplomacy.ir..


• غرایاق‌زندی، داوود (1387).اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، جستاری در متون فصلنامه مطالعات راهبردی، 11 (2)،7.


• فتحی‌واجارگاه، کوروش؛ ابراهیم‌زاده، عیسی؛ فرج‌اللهی، مهران و خشنودی‌فر، مهرنوش (1391).بین‌المللیسازی برنامه درسی در نظام آموزش عالی ایران: چالش‌ها و راهبردها، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهیدچمران اهواز، 6(2)، 45-66.


• فرهادی‌آلاشتی، زهرا و سیدزاده، سیدمهدی (1393).تمایز میان جنایات جنگی در منازعات بین‌‌المللی و داخلی: مصادیق و مبانی، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 3 (1).


• قوام، عبدالعلی (1372). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، انتشارات سمت.


• موثقی، سیداحمد (1386).توسعه و سیاست خارجی توسعه گرا، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 18-15.


• موسوی موحدی، علی اکبر و کیانی‌بختیاری، ابوالفضل (1391). دیپلماسی علمی و فناوری، نشریه نشاء علم، 2(2)، 71-77.


• نادری، ابوالقاسم و اسماعیل‌نیا،  ندا. (1390).بین‌المللی‌شدن آموزش عالی و ارتقای کیفیت دانشگاهی، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام‌های دانشگاهی، دانشگاه تهران، ص 29-20.


• نبوی، سیدمرتضی. (1386)، چشم‌انداز 20 ساله راهبردهای سیاست خارجی، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 32-1.


• -واعظی محمود، (1386)، جایگاه تعامل سازنده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 53-38.


• هارتمن یورگن (1394).روابط بین‌الملل، ترجمه جواد قدسی، ص 22-17.


• یاقوتی، محمدمهدی (1390). تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، 20(1)1.

 

انگلیسی

• Armitage, R.& Nye, J. (2007). Stop Getting Mad, America, Get Smart. The Washington Post. http://www.washingtonpost. Com/Wp-Dyn/ content, "A Brief History of ICSU".ICSU website. http:// www.icsu.org.


• Bidabad,Bijan. (2012).Diplomacy Principles: an Islamic Sufi Approach, International Journal of Law and Management (emerald).


• Campbell, Cathy. (2012).A Consortium Model for Science Engagement, DPRK Experience.


• Copeland, Daryl (2015).Bridging the Chasm: Why Science and Technology Must Become Priorities for Diplomacy Policy, A Quarterly Publication from AAAS Center.


• Dehgan, Alex&Colglazier E, William (2012).Development Science and Science Diplomacy, A Quarterly Publication from the AAAS Center for Science Diplomacy.


• Fedoroff, Nina V.,(2009).Science Diplomacy in the 21 Century, Cell 136, Elsevier Inc.


• Kuus,Merje. (2016).Diplomacy and Audit: Technology of Knowledge in Europe, Science direct Journal.


• Lempinen, Edward W, (2012).S & T leaders See a Renewed Role for Science Diplomacy, AAAS NEWS & NOTES.


• Miller, James. Celeste,Riendeau& Jessica, Rosen (2013).Lessons in Academic Rescue: An International Higher Education Response in Post-war Iraq, A Quarterly Publication from the AAAS Center for Science Diplomacy.


• Mohd Shah,Rohani&Hashim,Rugayah (2012).Advancing Antarctica Science Diplomacy Beyond Traditional Boundaries in Developing Environmental Protection Law, IEEE Symposium on Business, Engineering and Industrial Application.


• Neureiter,Nirman P., Cheetham, Michael(2013).The Indo-U.S. Science and Technology Forum as a Model for Bilateral Cooperation, DPRK Experience.


• Ozdasli,Esme (2015).Key Trends, Issues and Solution of International Relations Education in Turkey, Procedia Social and Behavioral Sciences.


• Runde Daniel F., ZargarianAmasia, (2014), “Building Networks of Diplomatic Cooperation”, Center for Strategic and International Studies (CSIS).


• Stonehouse, Virginia Gamba, (1992).Science in Policy and Policy for Science, Technology in Society, 14, pp. 151-186.


• SinghalKhushboo, Banshal Summit Kumar, Uddin Ashraf, (2015), Ascientometric Analysis of Computer Science Research in India, IEEE Network.


• Sweet Andrew, (2015).Science Diplomacy and the Small Advanced Economies Initiative, NZILLA Christchurch Branch.


• Turekian,Voughan C &et al (2014). “The Emergence of Science Diplomacy”, Chapter 1, Science Diplomacy.


• Turekian, V. C., Neureiter, N. P. (2012). Science and Diplomacy: The Past as Prologue. Science & Diplomacy. science-and-diplomacy.


• Vinet, Luc (2010), Universities and Knowledge Diplomacy, Procedia Social and Behavioral Sciences.


• Westcott, Nicholas (2008), Digital Diplomacy: The Impact of the Internet on International Relations, Oxford Internet Inistitue, Research Report. .


• Ynjun, Liu & et al., (2010). Effect Evaluation of Germany's Einstein Year and Applicable Thoughts and Measures of Effect Evaluation of theSignificant Public Science PopularizationActivities in China, IEEE Press.


• Zewail, Ahmed H, (2010).Science in Diplomacy, Cell 141, April 16, Elsevier Inc.

 

 

 

 

The rule of higher education to science diplomacy development in I.R of IRAN,

Case: K.N. Toosi University

 

 

Abstract

Science Diplomacy is a developing foreign policy an international relationship among nations through science and technology. Because of the major rule of higher education in produce and dissemination the science and new technology, this important organization always attractive. This study is about the investigation of measurements and factors for developing science diplomacy and the higher education rules in that fundamental factor to foreign diplomacy. Also this study is applied because of application in foreign policy. The researcher make questionnaire is the tool for data gathering in this paper .The sample in this research is the scientific board of K.N. TOOSI University. Results show and confirm the 3 dimension and 33 elements for developing the science diplomacy and 5 factors and 21 measurements for the rule of higher education for upgrading that. The main suggestion for higher education and foreign policy are developing infrastructure and upgrading the international agreement among universities, finding solution for shared challenges especially among neighbor’s countries and etc.  

 

 

 

 

Key words: diplomacy, science and technology, science and technology diplomacy, the role of higher education in science and technology diplomacy

 

فارسی

• ایرانشاهی، حامد (1391).دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (چالش‌ها و راهبردها)، مجموعه گزارش های کارگروه مطالعات موردی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.


• براتی، مسعود (1390).بررسی مفهومی دیپلماسی علم و فناوری و ترسیم وضع موجود آن در جمهوری اسلامی ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.


• زنجانی، عمید (1386).سخنرانی در اولین نشست آموزشی و هم‌اندیشی مدیران روابط بین‌الملل دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور، به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران.


• صدوق، سیدمحمود (1394).طراحی مدل بومی توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور، پایان نامه دکترای تخصصی،  www.techdiplomacy.ir..


• غرایاق‌زندی، داوود (1387).اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، جستاری در متون فصلنامه مطالعات راهبردی، 11 (2)،7.


• فتحی‌واجارگاه، کوروش؛ ابراهیم‌زاده، عیسی؛ فرج‌اللهی، مهران و خشنودی‌فر، مهرنوش (1391).بین‌المللیسازی برنامه درسی در نظام آموزش عالی ایران: چالش‌ها و راهبردها، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهیدچمران اهواز، 6(2)، 45-66.


• فرهادی‌آلاشتی، زهرا و سیدزاده، سیدمهدی (1393).تمایز میان جنایات جنگی در منازعات بین‌‌المللی و داخلی: مصادیق و مبانی، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 3 (1).


• قوام، عبدالعلی (1372). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، انتشارات سمت.


• موثقی، سیداحمد (1386).توسعه و سیاست خارجی توسعه گرا، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 18-15.


• موسوی موحدی، علی اکبر و کیانی‌بختیاری، ابوالفضل (1391). دیپلماسی علمی و فناوری، نشریه نشاء علم، 2(2)، 71-77.


• نادری، ابوالقاسم و اسماعیل‌نیا،  ندا. (1390).بین‌المللی‌شدن آموزش عالی و ارتقای کیفیت دانشگاهی، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام‌های دانشگاهی، دانشگاه تهران، ص 29-20.


• نبوی، سیدمرتضی. (1386)، چشم‌انداز 20 ساله راهبردهای سیاست خارجی، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 32-1.


• -واعظی محمود، (1386)، جایگاه تعامل سازنده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات کنفرانس ملی چشم‌انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه مطالعات سیاست خارجی، ص 53-38.


• هارتمن یورگن (1394).روابط بین‌الملل، ترجمه جواد قدسی، ص 22-17.


• یاقوتی، محمدمهدی (1390). تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، 20(1)1.

 

انگلیسی

• Armitage, R.& Nye, J. (2007). Stop Getting Mad, America, Get Smart. The Washington Post. http://www.washingtonpost. Com/Wp-Dyn/ content, "A Brief History of ICSU".ICSU website. http:// www.icsu.org.


• Bidabad,Bijan. (2012).Diplomacy Principles: an Islamic Sufi Approach, International Journal of Law and Management (emerald).


• Campbell, Cathy. (2012).A Consortium Model for Science Engagement, DPRK Experience.


• Copeland, Daryl (2015).Bridging the Chasm: Why Science and Technology Must Become Priorities for Diplomacy Policy, A Quarterly Publication from AAAS Center.


• Dehgan, Alex&Colglazier E, William (2012).Development Science and Science Diplomacy, A Quarterly Publication from the AAAS Center for Science Diplomacy.


• Fedoroff, Nina V.,(2009).Science Diplomacy in the 21 Century, Cell 136, Elsevier Inc.


• Kuus,Merje. (2016).Diplomacy and Audit: Technology of Knowledge in Europe, Science direct Journal.


• Lempinen, Edward W, (2012).S & T leaders See a Renewed Role for Science Diplomacy, AAAS NEWS & NOTES.


• Miller, James. Celeste,Riendeau& Jessica, Rosen (2013).Lessons in Academic Rescue: An International Higher Education Response in Post-war Iraq, A Quarterly Publication from the AAAS Center for Science Diplomacy.


• Mohd Shah,Rohani&Hashim,Rugayah (2012).Advancing Antarctica Science Diplomacy Beyond Traditional Boundaries in Developing Environmental Protection Law, IEEE Symposium on Business, Engineering and Industrial Application.


• Neureiter,Nirman P., Cheetham, Michael(2013).The Indo-U.S. Science and Technology Forum as a Model for Bilateral Cooperation, DPRK Experience.


• Ozdasli,Esme (2015).Key Trends, Issues and Solution of International Relations Education in Turkey, Procedia Social and Behavioral Sciences.


• Runde Daniel F., ZargarianAmasia, (2014), “Building Networks of Diplomatic Cooperation”, Center for Strategic and International Studies (CSIS).


• Stonehouse, Virginia Gamba, (1992).Science in Policy and Policy for Science, Technology in Society, 14, pp. 151-186.


• SinghalKhushboo, Banshal Summit Kumar, Uddin Ashraf, (2015), Ascientometric Analysis of Computer Science Research in India, IEEE Network.


• Sweet Andrew, (2015).Science Diplomacy and the Small Advanced Economies Initiative, NZILLA Christchurch Branch.


• Turekian,Voughan C &et al (2014). “The Emergence of Science Diplomacy”, Chapter 1, Science Diplomacy.


• Turekian, V. C., Neureiter, N. P. (2012). Science and Diplomacy: The Past as Prologue. Science & Diplomacy. science-and-diplomacy.


• Vinet, Luc (2010), Universities and Knowledge Diplomacy, Procedia Social and Behavioral Sciences.


• Westcott, Nicholas (2008), Digital Diplomacy: The Impact of the Internet on International Relations, Oxford Internet Inistitue, Research Report. .


• Ynjun, Liu & et al., (2010). Effect Evaluation of Germany's Einstein Year and Applicable Thoughts and Measures of Effect Evaluation of theSignificant Public Science PopularizationActivities in China, IEEE Press.


• Zewail, Ahmed H, (2010).Science in Diplomacy, Cell 141, April 16, Elsevier Inc.