شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه حرفه‌ای در میان مدیران مدارس متوسطه استان خراسان شمالی

محورهای موضوعی :

مرتضی آخری ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)
مریم تقوایی ² (استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)
سعید صفاریان همدانی ³ (استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/12/07 تاریخ پذیرش : 1400/01/27 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: مدیران مدارس, رهبری آموزشی, توسعه حرفه‌ای, الگوی توسعه حرفه‌ای,

چکیده مقاله :

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه حرفه‌ای در میان مدیران مدارس متوسطه استان خراسان شمالی بود. روش پژوهش حاضر آمیخته و از نظر هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و از لحاظ زمانی، مقطعی بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 14 خبره مرتبط موضوع در استان خراسان شمالی بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و ابزار پژوهش، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. تمام یافته‌ها کدگذاری شدند و برای اعتبار از دیدگاه مشارکت‌کنندگان و خبرگان و برای پایایی نیز از ضریب توافق استفاده شد(87/0=CVR). در بخش کمی جامعه آماری، مدیران مدارس دوره‌های تحصیلی مختلف در سال 1399-1398 به تعداد 1957 نفر بودند که بر اساس جدول مورگان 322 نفر به‌ عنوان حجم نمونه و با روش سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای یافته‌های کیفی بود. این پرسشنامه شامل 6 بعد اصلی، 14 مؤلفه و 100 گویه بود که بر اساس مقیاس لیکرت(بر مبنای نمره 1 تا 6) نمره‌گذاری شد. اعتبار پرسشنامه با نقادی و مشورت اساتید سنجش احصا شد و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ به دست آمد(88/0= α). تحلیل داده‌ها نشان داد 6 بعد اصلی توسعۀ حرفه‌ای شامل(رهبری آموزشی، رهبری استراتژیک، مدیریت ارتباطات، مدیریت سازمان و رهبری اخلاقی و توسعه حرفه ای) و 14 مولفۀ(مدیریت بر یادگیری وآموزش، ایجاد محیط مساعد یادگیری، ارزیابی برنامه درسی، ترسیم چشم انداز، بهبود مستمر مدارس، ارتباطات اثربخش، رابطه با ذینفعان، مدیریت عملیات، مدیریت منابع، هدایت افراد و تیم، اخلاق حرفه‌ای، اصول و هنجارهای اخلاقی- اسلامی، توسعه حرفه‌ای خویش و توسعه حرفه‌ای منابع انسانی) از دیدگاه خبرگان بود. نتایج معادلات ساختاری با نرم افزار PLS Smart نیز نشان داد متغیرهای پژوهش قادر به پیش بینی 69/0 توسعه حرفه‌ای هستند. نیکویی برازش کلی مدل نیز در حد مطلوب بود(54/0=GOF).

چکیده انگلیسی:

The present study aimed to develop and validate a professional development model for high-school principals. This was an applied and cross-sectional research in terms of objective and time, respectively, and had a mixed method (qualitative and quantitative). The participants in the qualitative section included 22 experts related to the research topic in North Khorasan Province, selected by purposive sampling. Data obtained from semi-structured interviews were coded and their validity and reliability were approved based on the experts' and participants’ opinions and the agreement coefficient (CVR=0.87), respectively. The statistical population in the quantitative section included 1957 high-school principals in various academic semesters during 2019-2020, 322 of whom were selected by cluster sampling based on Morgan’s Table. The research tool was a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed based on professors’ opinions and its reliability was approved at a Cronbach’s alpha of 0.88. From the perspective of the experts, the six dimensions of professional development included educational leadership, strategic leadership, communication management, organizational management, and ethical leadership, professional development and 14 components were management on learning and teaching, creating a favorable learning environment, curriculum evaluation, vision drawing, continuous improvement of schools, effective communication, relationship with stakeholders, operations management, resource management, individual and team leadership, professional ethics, principles, and Islamic ethical norms, development of their profession and development of human resources profession