ترکیب و تنوع فیتوپلانکتونی در رژیم غذایی کپور نقره‌ای (Hypophthalmichthys molitrix) و آب‌بندان‌های منطقه‌ی مرکزی مازندران
محورهای موضوعی : بیولوژی دریامیر روح‌اله اکبری لله مرزی 1 , بابک مقدسی 2 , سید محمد وحید فارابی 3 , ابوالقاسم روحی 4 , مریم شاپوری 5
1 - گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، ایران
2 - گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، ایران
3 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، ساری، ایران
4 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، ساری، ایران
5 - گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، ایران
کلید واژه: تراکم, مازندران, فیتوپلانکتون, کپور نقره ای, رژیم غذائی, آب‌بندان,
چکیده مقاله :
بررسی فیتوپلانکتون و رژیم غذایی ماهی کپور نقره ای (molitrixHypophthalmichthys) در سه آب‌بندان اسفندان، محمدآباد و عرب محله واقع در محدوده مرکزی استان مازندران به منظور شناسایی گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی‌آن با بطری روتنـر به حجم 2 لیتر و به‌صورت ترکیبی (شامل سطح، میانی و عمق) از هر ایستگاه با عمق آب بندان‌های اسفندان 4 متر، محمد آباد 3 متر و عرب محله 4 متر و یک بار در پانزدهم هر ماه صورت گرفت. نمونه های فیتوپلانکتون با فرمالین (4 درصد) تثبیت و به ازمایشگاه منتقل گردیدند. برای بررسی محتویات دستگاه گوارش، 45 قطعه ماهی کپور نقره ای در هر آب بندان طی ماه‌های خرداد، تیر و مرداد سال 1391 صید شد. در بررسی فیتوپلانکتون‌جمعاً 50 گونه شامل سیانوباکتریا (11 گونه)، کلروفیتا (18 گونه)، باسیلاریوفیتا (19 گونه ) و ائوگلنوفیتا (2 گونه) شناسائی گردید. ترکیب گونه‌ای فیتوپلانکتون‌در اسفندان، محمد آباد و عرب محله طی مدت مطالعه شامل 44، 47 و 41 گونه بود. بیشترین درصد حضور فیتوپلانکتون‌در آب بندان اسفندان به ترتیب مربوط به باسیلاریوفیتا (39 درصد)، کلروفیتا (37 درصد)، سیانوباکتریا (19 درصد) و اوگلنوفیتا (5 درصد) و کمترین درصد حضور در آب بندان محمدآباد مربوط به اوگلنوفیتا (4 درصد)، کلروفیتا (36 درصد)، سیانوباکتریا (21 درصد) و باسیلاریوفیتا (39 درصد) بود. میانگین تراکم و زیتوده فیتوپلانکتونی در سه آب‌بندان مورد بررسی به ترتیب 106×3/0±4/2 عدد در لیتر و 3/0±8/3 میلی گرم در لیتر بود. در سه آب بندان مورد بررسی تراکم فیتوپلانکتونی اختلاف معنی داری نداشتند (05/0<P). اما در ماه‌های مختلف بین تراکم فیتوپلانکتون سه آبندان اختلاف معنی داری مشاهده شد (05/0> P). میانگین درصد گروه‌های فیتوپلانکتونی در ابتدا و انتهای محتویات روده ماهی کپور نقره‌ای (فیتوفاگ) به ترتیب شامل: کلروفیتا (11/43 و 33/38)، باسیلاریوفیتا (78/28 و 67/26)، سیانوباکتریا (67/21 و 11/28)و اوگلنوفیتا (44/6 و 7) درصد بود. بیشترین تراکم فیتوپلانکتون تغذیه شده در ابتدا و انتهای روده ماهیان مورد بررسی، مربوط به گروه کلروفیتا به ترتیب با 77 درصد و 66 درصد بود. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، ماهی کپور نقره‌ای بیشتر از گروه کلروفیتا و باسیلاریوفیتا در مقایسه با گروه سیانوفیتا و اوگلنوفیتا تغذیه می کند.
Study of phytoplankton structure and silver carp (Hypophthalmichthys molitrix) feeding was conducted in three ponds in Esfandan, Mohammadabad and Arabmahaleh (Central of Mazandaran province) to identify different species of phytoplankton in water, using 2 liter Rotner bottle of mixed sample (surface, middle and bottom) from each station of Esfandan (4m), Mohammadabad (3 m) and Arabmahaleh (4 m) every 2 weeks. Fish gut contents were also investigated during the months of June, July and August in 2012. Phytoplankton samples were fixed with 4% formalin and transported to Caspian Sea Ecology Center Laboratory (Sari). A total of 50 phytoplankton species were determined from these 3 fish ponds, which belonged to Cyanobacteria (11 species), Chlorophyta (18 species), Bacillariophyta (19 species) and Euglenophyta (2 species). Laboratory analysis results indicated that phytoplankton species composition in Esfandan, Mohammadabad and Arabmahaleh were 44, 47 and 41 species, respectively. Most of the phytoplankton present in Esfandan belonged to Bacillariophyta (39%), Chlorophyta (37%), Cyanobacteria (19%) and Euglenophyta (5%), whereas the least belonged to Mohammadabad pond, Euglenophyta (4%), Chlorophyta (36%), Cyanobacteria (21%) and Bacillariophyta (39%), respectively. The average density of phytoplankton in the water was 2.4× 106± 0.3×106 ind/lit and 3.8±0.3 mg/lit that showed no significant different among phytoplankton ponds (P>0.05), but there was significant different in phytoplankton abundance between three months (P<0.05). Average percentage of phytoplankton groups at both the beginning and the end of the gut contents of silver carp, included: Chlorophyta (43/11 and 38/33), Bacillariophyta (28.78 and 26.67), Cyanobacteria (21.67 and 28.11) and Euglenophyta (6.44 and 7.00), respectively. Maximum phytoplankton concentration present at the beginning and the end of the intestine of the fed fish belonged to Chlorophyta with 77% and 66%, respectively. As a result, most of the silver carp fed on Chlorophyta and Bacillariophyta group