بررسی رژیم غذایی ماهی کپور معمولی دریایی(Cyprinus Carpio)در سواحل استان گلستان، دریای خزر (سواحل منطقه گمیشان)
محورهای موضوعی : بیولوژی دریاعبدالرحیم وثوقی 1 , رضوان موسوی ندوشن 2 , الناز عباسی 3 , ابراهیم زارعی 4 , فرهاد علاسوندی طغیان 5
1 - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2 - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
3 - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
4 - شرکت مهندسین مشاور آمایش مکران
5 - شرکت مهندسین مشاور آمایش مکران
کلید واژه: استان گلستان, دریای خزر, گمیشان, شاخص تغذیه, ماهی کپور دریایی (Cyprinus carpio),
چکیده مقاله :
این پژوهش بر اساس فصل صید از مهر ماه 1388 لغایت اسفند ماه 1388 در طی فصل های پاییز و زمستان روی تعداد 180 نمونه کپور معمولی دریایی (Cyprinus carpio) صید شده از سواحل منطقه گمیشان در استان گلستان انجام پذیرفت. نمونه برداری بصورت ماهانه (حداقل 6 بار درهر ماه) طی6 ماه انجام شد . همه نمونه ها با حضور در محل از پره های صیادی تهیه گردید. نمونه های تهیه شده در ساحل مورد بیومتری (طول کل با دقت 1 میلی متر و وزن بدن با دقت 01/0 گرم) قرار گرفتند ، اطلاعات مزبور در فرم بیومتری ثبت و نمونه ها کالبد شکافی شد . سپس دستگاه گوارش (روده) را در فرمالین 4 درصد قرار داده و به آزمایشگاه دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتقل گردید . در آزمایشگاه نسبت به اندازه گیری طول روده با دقت 1 میلی متر و وزن روده با دقت 01/0 گرم ، خالی بودن روده ، شدت تغذیه ، فراوانی وقوع انواع مواد غذایی مورد مصرف و فاکتور وضعیت اقدام گردید . محتویات دستگاه گوارش تخلیه و مورد شناسایی قرار گرفت . سپس نسبت به تعیین شاخص طول نسبی روده ،شاخص خالی بودن روده ، شاخص شدت تغذیه ، شاخص فراوانی وقوع غذاهای مورد مصرف و شاخص فاکتور وضعیت اقدام گردید .در جهت بررسی آماری از آنالیز واریانس یک طرفه و T-test استفاده شد و نمودارها با استفاده از نرم افزار Excel رسم گردید . میانگین شاخص طول نسبی روده در گروههای سنی (+2 تا 10) ساله برابر 11/0±67/1 سانتی متر بود ، مقادیر این شاخص در فصل های مختلف دارای تفاوت معناداری نبود (05/0> P) . میانگین شدت تغذیه 99/9 ±63/22 بدست آمد . مقادیر این شاخص در فصل های مختلف دارای تفاوت معناداری بود (05/0P<). شاخص خالی بودن دستگاه گوارش کل برابر 11/71 درصد بدست آمد . که نشان دهنده کم خور بودن این گونه می باشد . محتویات دستگاه گوارش نیز شامل Polychaeta ،Oligochaeta ، Bivalvia ، Gastropoda، Ostrocoda، Foraminifera ، بقایای بدن ماهیGobiidae ، Termatoda ، تخم آبزیان ، خرچنگ و قطعات گیاهی بود. بیشترین مقدار شاخص فراوانی وقوع مواد غذایی (FP) در کل دوره مربوط به کرم های پرتار به میزان 89/63 درصد تعیین شد میزان این شاخص در طول فصل های مختلف ، اختلاف معنی داری نداشت (05/0> P) . در مجموع دوره ، کرم های پرتار(89/63 درصد) با فراوانی بیش از 50 درصد غذای اصلی ، دو کفه ای(00/35 درصد) ، الیاف گیاهی(11/36 درصد) ، بالانوس(11/16 درصد) ، خرچنگ (22/32 درصد) ، ماهی(22/44 درصد) ، الیگوکیت (67/11درصد) ، تخم آبزی(78/42 درصد) ، گاستروپود(67/36 درصد) ، ترماتد(54/25 درصد) و استراکودا (78/12درصد) با فراوانی بیش از 10 درصد و کمتر از 50 درصد ، غذای فرعی و کوماسه آ(67/6 درصد) ، آمفی پودا (78/2 درصد) و فرامینی فرا (33/3 درصد) با فراوانی کمتر از 10 درصد بعنوان غذای تصادفی تعیین شدند . میانگین شاخص فاکتور وضعیت (K) ، در طول دوره برابر 39/1 بود که نشان از وضعیت خوب تغذیه در این ماهی دارد .
This research was conducted based on fishing season (autumn and winter) from October 2009 till March 2010 on 180 Wild Common carps (Cyprinus carpio) captured in the coast of Gomishan area in Golestan province,locate sout-east of Caspian Sea.Specimens were collected during 6 months (at least 6 times per month). All specimens were collected from beach seines in the field. Biometric parameters such as total length and weight were measured from all 180 collected specimens and registered in biometric forms. The autopsy was done and the guts were placed in 4 % formalin and transported to Biology Lab of Marine Science and Technology Faculty, North Tehran Branch Islamic Azad University. The the content of gut was emptied and examined. The gut relative length factor (RLG), gut vacuity Index (VI), gut fullness Index (GSI), frequency index (FP) of consumed food items & condition of factor (K) were determind. Statistical analysis was done using T-test and oneway ANOVA. Graphs were made software. The average of relative length of gut of all age groups (2+-10 years) was 1.67 ±0.11 cm; the results of statical tests were not significantly differents during various seasons (P> 0.05). The average of gut fullness index was 22.63 ±9.99; the results were significantly different during various seasons (P< 0.05). The (VI) was calculated 71.11%, which shows these species are abstemious. Gut content included Ploychaeta, Oligochaeta, Bivalvia, Gastropoda, Ostracoda, Foraminifera, Gobiidae fish remains, Invertebrate eggs, Crab and Parts of plants. Greatest value of (FP) among all age groups belonged to Polychaeta (63.89%).Values of the index showed no significant different in the period (P>0.05). Polychaeta(63.89%) were the main food (FI>50%); Bivalvia(35.00%) , Parts of plants(34.11%) ,Balanus(16.11%) , Crab(32.22%) , Fish remains(44.22%), Oligochaeta(11.67%) , Invertebrate eggs(42.78%) , Gastropoda(36.67%) , Trematod(25.54%) and Ostracoda(12.78%) were occasional food (10%<FI<50%) , Cumacea(6.67) , Amphipoda(2.78), , Foraminifera(3.33) were random food (FI<10%). The average of index of (K) was 1.39 during the period which shows good nutrition in Wild Common carp.