تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
محورهای موضوعی : محیط زیست آبی
سید علی جوزی
1
(دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
محسن شفیعی
2
(دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان)
کلید واژه: تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی – منطقه حفاظت شده- تکنیک دلفی-روش AHP- منطقه حفاظت شده حله بوشهر,
چکیده مقاله :
این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( ً24، ´03، 29) تا ( ً50، ´16، 29) عرض شمالی واقع است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. همچنین با توجه به بازدید های میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و در نهایت مطالعه اطلاعات پایه مربوط به منطقه، تعدادی ریسک به عوامل و فاکتور های که توسط روش دلفی شناسایی شده بودند، اضافه شد. در نهایت 26 عامل ریسک در دو گروه حوادث طبیعی و ریسک های محیط زیستی، مشخص گردید. در مرحله بعد جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)استفاده شد. در این بررسی عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده ارزیابی شدند. با احداث سد رئیسعلی دلواری در بالادست منطقه حفاظت شده حله تقریبا 232300 متر مکعب از آب شیرین تالاب حله قطع گردیده و تنها، آب رودخانه دالکی که شور هم می باشد به تالاب می ریزد. این امر موجب تهدید تالاب، جانوران و گیاهان وابسته به تالاب می گردد. بنابراین آبگیری سد رییسعلی دلواری با وزن0.116 در اولویت اول قرار می گیرد. بقیه عوامل ریسک در اولویت دوم تا بیست و ششم جای گرفتند. از جمله راهکارهای کنترلی که جهت کنترل ریسک ها پیشنهاد شده شامل متوقف کردن پمپاژ آب از تالاب و رعایت طول فصل شکار، تعداد و نوع مجاز شکار می باشد.
This study is about Environmental Risks Analysis of Helleh protected area of boushehrwith using AHP method. Helleh protected area with extension about 48940.82 hectares, is located at geographic coordinates of ً24، ´38، 50) ( till ( ً23،´ 56، 50)eastern longitude and ( ً24، ´03، 29) till ( ً50، ´16، 29)northern latitude. In this study at the first Delphi method was applied for hazard identification in area. Also according to the field studies, interview with natives and studying the database of helleh, the couple of risks were added to the factors that were identified with Delphi method. Finally 26 risks were identified in two groups that are including natural events and environmental risks. At the next stage, analytical hierarchy process was applied for analysis and priority of identified risks. In this study, the risks were assessed by using of three criteria like severity, probability and vulnerability. With building of raeesali delvari dam on top of the helleh protected area almost 232300 m3 from fresh water of helleh wetland was layed off and only the salinity water of DalakiRiver is streaming to the wetland. This can cause threaten the wetland, fauna and flora of wetland. So the Raeesali delvari dam with weight 0.116 is in preference 1. The rest of risks are in preference 2 till 26. Some ways that have suggested for control the risks are including laying off water pumping from the wetland and regarding to the hunting season, multiplicity and type of legal hunting.