نقش قوۀ خیال در رابطۀ مرید با مراد
عظیم حمزئیان
1
(
استاد دانشگاه سمنان
)
نسیم فرهنگ
2
(
ادیان و عرفان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
)
کلید واژه: خیال, مراد, مرید, طهارت, رابطه,
چکیده مقاله :
مفهوم خیال یکی از مفاهیم پیچیده و چندوجهی است که در زمینه‌های مختلف معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته و در هر یک از این حوزه‌ها نقش و جایگاه ویژه‌ای دارد. از طرف دیگر رابطه بین مرید و مراد، از جملۀ روابط مهم در حوزه عرفان به شمار می‌رود. ما در این پژوهش نقش قوۀ خیال را در رابطه مرید با مراد مورد بررسی قرار دادیم. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی می‌باشد. نتایج مقاله حاضر بر اینست که مرید از طریق خیال می‌تواند طریق درست را از مراد یاد بگیرد و براساس آن قدم بردارد. همچنین برجسته‌ترین ویژگی‌ای که مرید می‌تواند داشته باشد، طهارت است. مرید طهارت ظاهری و باطنی را از مراد دریافت می‌کند و این دریافت، از طریق قوۀ خیال امکان‌پذیر است. مراد، از طریق خیال می‌تواند بر مرید تسلط کامل در سلوک داشته باشد؛ چه از لحاظ ظاهری و چه از نظر باطنی.
چکیده انگلیسی :
Imagination is a broad concept that has been discussed in the fields of epistemology, ontology, and anthropology, each with its own significance. On the other hand, the relationship between the disciple (mureed) and the master (murshid) is considered one of the important relationships in the realm of mysticism. In this research, we examined the role of imagination in the relationship between the disciple and the master. The research method employed in this study is descriptive-analytical. The results of this paper indicate that the disciple can learn the right path from the master through imagination and act accordingly. Moreover, the most prominent quality that a disciple can possess is purity. The disciple receives both outward and inward purity from the master, and this reception is made possible through the power of imagination. The master can exert complete influence over the disciple in their spiritual journey, both outwardly and inwardly, through imagination.
القرآن الکریم
مفاتیح الجنان
نهج‌البلاغه
آشتیانی، سید جلال‌الدین، زمستان 1370. شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم ابن عربی. چاپ دوم. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، زمستان 1377. عالم خیال در نظر مولوی و ابن عربی. خردنامه صدرا. ش 14. صص 16-11
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، 1401. روانشناسی شفا. ترجمه: اکبر داناسرشت. مقدمه: دکتر فرید قاسملو. انتشارات المعی
امیری، لیلا، منصوری، عباسعلی و اسفندیاری، سیمین، بهار و تابستان 1402. «نسبت «امام‌شناسی» و «نفس‌شناسی» در اندیشه هانری کربن». پژوهشنامه کلام، س 9، ش 18، صص. 26-5
https://www.doi.org/10.22034/pke.2023.16201.1771 برقعی، زهره، 1389. خیال از نظر ابن سینا و صدرالمتألهین. قم: مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
جهامی، جیرار، 1998م. موسوعه مصطلحات الفلسفه عند العرب. بیروت: لبنان. مکتبه لبنان ناشرون
جهانگیری، محسن، 1375. محی الدین ابن عربی چهره برجسته عرفان اسلامی. تهران: دانشگاه تهران
چیتیک، ویلیام‌سی، 1388. طریق عرفانی معرفت محی‌الدین ابن عربی. ترجمه: مهدی نجفی افرا. تهران: جامی
حافظ، شمس الدین محمد شیرازی، 1402. دیوان غزلیات. چ 11. تهران: انتشارات پیام عدالت
حسن‌زاده آملی. 1390. دروس شرح اشارات و تنبیهات (نمط نهم: مقامات العارفین)، انتشارات آیت اشراق
حسینی طهرانی، سید محمد حسین، 1422 ق. معادشناسی. ج 2. مشهد: نور ملکوت قرآن
خلجی، علی، 1388. مولانا و ادب ارادت. تهران. نشر ترفند
خلیل جر، 1393. فرهنگ لاروس (عربی-فارسی). ترجمه: سید حمید طبیبیان. ج 1. تهران: امیرکبیر
سرمدی، مجید و مسعودی‌فر، جلیل، 1393. گزیده و شرح مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. تهران: دانشگاه پیام‌نور
شایگان، داریوش، 1392، هانری کربن آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمۀ باقر پرهام. چاپ ششم، تهران: نشر فروزان روز
الشعرانی، عبدالوهاب بن احمد، 1391. سلوک و مکاشفه. ترجمه: مسعود انصاری، تهران: نشر جامی
صمدی آملی، داود، 1393. شرح مراتب طهارت. ج 1، تهران: نشر روح و ریحان
صمدی آملی، داود، 1389. مآثر آثار (لطائف نوری) حضرت علامه ابوالفضائل حسن حسن‌زاده آملی. جلد اول، قم: نشر الف، لام، میم
الطّباطبائی النجفی، مهدی بن سید مرتضی، 1417ق. رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم. با مقدمه و شرح سید محمد حسین حسینی طهرانی. مشهد: نشر علامه طباطبایی
قیصری، محمد داوود، 1386. شرح فصوص الحکم. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. چ سوم، تهران: نشر علمی فرهنگی
کاشانی، عزالدین محمود‌بن علی، 1389. مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. تصحیح: جلال‌الدین همایی. تهران: نشر زوّار
مازیار، امیر، 1402. رؤیا، استعاره، زبان دین. چ 4، تهران: انتشارات کرگدن
مجمع البحوث السلامیه، 1414هـ. شرح مصطلحات الفلسفیه. ایران: مشهد
مصباح یزدی، محمدتقی، 1400. آموزش فلسفه. ج 1، تهران: انتشارات بین‌الملل
مولوی، جلال‌الدین محمد‌بن محمد، 1373. مثنوی معنوی. ترجمه و تفسیر: سید جعفر شهیدی. دفتر 4، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
مولوی، جلال‌الدین محمد‌بن محمد، 1386. فیه ما فیه. با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: نشر زوّار
نادرعلی، عادل، 1392. مطلع الانوار. جلد 1، چ 1، قم: انتشارات جوانان موفق
نجم رازی دایه، نجم‌الدین، 1379. مرصاد العباد. چ 8، تهران: نشر علمی و فرهنگی
نراقی، ملا احمد، 1389. معراج السعاده. باب چهارم، قم: انتشارات طوبای محبت
هاشمی سجزه‌ئی، ابوالفضل، بهار و تابستان 1394. تبیین مسئله «همّت» عارف و نقش آن در انجام اعمال خارق‌العاده. حکمت عرفانی، س 4، ش 1، پیاپی 9، صص. 77-98
https://civilica.com/doc/1862222 همدانی، مولی عبدالصمد، 1387. بحر المعارف. تحقیق و ترجمه: حسین استاد ولی. ج 2، تهران: انتشارات حکمت