تصرفات مولانا در حکایات صوفیه

محورهای موضوعی : اسطوره

ناصر نیکوبخت ¹ , سعید بزرگ بیگدلی ² , حسن حیدرزاده ³

1 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
3 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیتمدرس

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1387/10/01

کلید واژه: مثنوی معنوی, عرفان, مولوی, تصوف, حکایات صوفیه,

چکیده مقاله :

حکایات صوفیه بخش مهمی از ادبیات عرفانی را تشکیل می‌دهد. این حکایات با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می‌شوند که عمده‌ترین آنها ترغیب و تعلیم صوفیه در سیر و سلوک است. مولانا نیز در آثار خود توجه زیادی به قصه و حکایات صوفیه دارد، به‌گونه‌ای که در همة آثار او، این حکایات دیده می‌شود. در آثار او، حکایت صوفیه از نظر کمیت تنوع زیادی دارند و برخی از آنها کوتاه و برخی طولانی هستند. مولانا در روایت برخی حکایات به روایت مآخذ پای‌بند است، اما در بیشتر موارد در روایات پیشینیان دخل و تصرف می‌کند. وی گاهی زمان و مکان و گاهی شخصیت‌های حکایت را تغییر می‌دهد و با افزودن توصیف، گفت‌وگو، شخصیت و ...، پیرنگ داستان کوتاه را توسعه داده و بر جذابیت آن می‌افزاید. این مقاله کوشیده است با نشان دادن مهم‌ترین تصرفات مولانا در حکایات صوفیه، هدف او از این تغییر و تصرفات را بیان کند.

چکیده انگلیسی:

  In Persian Language, the greatest part of mystic literature is presented in the form of tales. The teaching of mystic manners, rules of ascetic disciplines, internal rules and etc. are entertained in these tales. Mowlānā Jalāl-al Din Rumī, in his works, especially Masnavī Manavī, has narrated these stories. The present article, by considering the role of the mystic tales in the works of Mowlānā Jalāl-al Din Rumī, tries to show the changes and improvisations that he has made in them.