آگاهی یافتن از ابعاد مرگ در داستان ماتی و پدربزرگ

باقری, نرگس; حمیدی, شهروز

کد مقاله : 515964 بازدید : 324 صفحه: 105 - 133

20.1001.1.20084420.1394.11.40.4.6

نوع مقاله: پژوهشی

آگاهی یافتن از ابعاد مرگ در داستان ماتی و پدربزرگ

محورهای موضوعی : اسطوره

نرگس باقری ¹ ( استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان )
شهروز حمیدی ² ( کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه تهران )

تاریخ دریافت : 1394/08/12 تاریخ پذیرش : 1394/08/12 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: مرگ, سفر, نقد کهن‌الگویی, روان‌شناسی تحلیلی, ماتی و پدربزرگ,

چکیده مقاله :

داستان ماتی و پدربزرگ اثر روبرتو پیومینی، داستانی نمادین و کودکانه با درونمایه مرگ است. شخصیت اصلی داستان که با مرگ پدربزرگ روبه‌رو می‌شود، طی سفری آیینی، از اسرار مرگ آگاهی می‌یابد و این سفر منجر به رسیدن او به فردیّت و تقویت درون و تولد دوباره می‌شود. در این مقاله با توجه به رویکرد روان‌شناسی تحلیلی و با تکیه بر نقد کهن‌الگویی به تحلیل این سفر پرداخته شده است. نظام نمادین داستان، در فضایی عاطفی نمادها را چون کارمایه‌های روانی و پویا و موادی مؤثر و نزدیک به تخیل کودکانه به کار گرفته است. رمزگشایی نمادهای داستان نشان می‌دهد که ماتی الگوی قهرمان، پدربزرگ الگوی پیر خردمند، رودخانه، نماد زندگی و سمت چپ آن ناخودآگاهی و کشف راز مرگ دستاورد سفر است. سفر در یک روز کامل صورت می‌گیرد و این نیز نماد تمامیّت و یک چرخه کامل است.

چکیده انگلیسی:

Mattie and Grandpa, by Roberto Piumini, is a symbolic story for children with theme of death. When the main character of the story (Mattie) confronts with his grandpa's death, he begins a ritual journey in order to gain awareness of mysteries of death. In the journey, he finds his individuality, strengthens himself and discovers the rebirth. Based on analytical psychology and archetypal criticism, the present article tries to study his journey. In an emotional space, the symbolic system of the story uses symbols as psychic and dynamic energy with effective materials and child-like imagination. Decoding of the symbols shows that Mattie is a symbol of a hero, the grandpa as the wise old man, river represents life, and the left side of river as unconscious; where discovering the mystery of death means to be the goal the journey. The journey is done in a full day and this is supposed to be the symbol of perfection and perfect cycle.

منابع و مأخذ:

بیکن، فرانسیس. 1388. «درباره مرگ». ترجمه جواد گنجی. ارغنون. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

پیومینی، روبرتو. 1385. ماتی و پدربزرگ. ترجمه پروین علی‌پور. چ3. تهران: چشمه.

جعفری، اسدالله و یحیی طالبیان. 1388. «ساخت روایی «مرگ و رستاخیز» در آینه اساطیر». پژوهشنامة زبان و ادب فارسی ( گوهر گویا). س3. ش1.

خوشبخت، فریبا. 1389. «بررسی مفهوم مرگ در ادبیات کودک ایران (تحلیل محتوای 9 داستان)»، مجله علمی- پژوهشی مطالعات ادبیات کودک. س1. ش1.

ستّاری، جلال. 1386. عشق صوفیانه. چ5. تهران: مرکز.

صنعتی، محمد. 1388. «درآمدی به مرگ در اندیشه‌ غرب»، مجله ارغنون. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

علوی مقدم، مهیار و مریم ساسانی. 1387. «فرایند نقد اسطوره‌ای در نقد و تحلیل کهن‌الگوی مرگ و تولد دوباره»، مطالعات ایرانی. ش14.

فریزر، جیمز جرج. 1386. شاخة زرّین. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.

فروید، زیگموند. 1388. «اندیشه‌هایی در خور ایام جنگ و مرگ»، ترجمة حسین پاینده. مجله ارغنون. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

کاشفی خوانساری، سیّد‌علی. 1377. «همسایه‌ای مهربان به نام مرگ (نگاهی به ماتی و پدربزرگ)»، کتاب ماه کودک و نوجوان. ش 6و7.

کمبل، جوزف. 1389. مرد هزار‌چهره. ترجمه شادی خسروپناه. مشهد: گل آفتاب.

گرین، ویلفرد و دیگران. 1376. مبانی نقد ادبی. ترجمه فرزانه طاهری. تهران: نیلوفر.

گوردن، کی. 1370. «درآمدی بر نقد کهن‌الگویی»، ترجمه جلال سخنور. ادبستان فرهنگ و هنر. ش 16.

لیمینگ، دیوید آدامز. 1379. سفر دریایی قهرمان. ترجمه علیرضا حسن‌زاده و عنایت‌اله روفچاهی. کتاب ماه هنر. ش 25-26.

مکاریک، ایرنا ریما. 1388. دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. چ3. تهران: آگه.

یونگ، کارل گوستاو. 1377 . تحلیل رؤیا. ترجمه رضا رضایی. تهران: افکار.

ــــــــــــــــــ. 1378. انسان و سمبول‌هایش. ترجمه محمود سلطانیه. چ6. تهران: جامی.

ــــــــــــــــــ. 1368. چهار صورت ‌مثالی. ترجمة پروین فرامرزی. مشهد: معاونت آستان قدس رضوی.

ـــــــــــــــــ. 1388. «در باب بازتولد»، ترجمه فرزین رضاعی. مجله ارغنون. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

English Source

Freud. S (1920)."Beyond the pleasure principle". SE XVll,1-64; Pelican Freud library 1984. London. 311.

References

’Alavi Moghaddam, Mahyār and Maryam Sāsāni. (2008/1387SH). “farāyand-e naghd-e ostoureh-i dar naghd o tahlil-e kohan-olgou-ye “marg o tavallod-e dobāreh”. Motāle’āt-e Irani. Autumn. No. 14. Pp. 221-236.

Bacon, Francis. (2009/1388SH). “darbāreh-ye marg” (of death). Tr. by Javād Ganji. Arghanoun. Tehran: Sāzmān-e Chāp o Enteshārāt. Pp. 83-85.

Campbell, Joseph. (2010/1389SH). Mard-e hezār chehreh (The Hero with a Thousand Faces). Tr. by Shādi Khosrow-panāh. Mashhad: Nashr-e Gol-e Āftāb.

Corr, C.A. (2004). Bereavement, grief and mourning in death related literature for children. Omega: The journal of death and dying. Pp. 48, 337-363.

Frazer, James George. (2007/1386SH). Shākheh-ye zarrin. Tr. by Kāzem Firouzmand. Tehran: Āgāh.

Freud, Sigmund. (2009/1388SH). “Andishe-hā-i dar khor-e ayyām-e jang o marg” (Thoughts for the Time of War and Death). Tr. by Hossein Pāyandeh. Arqanoun. Tehran: Sāzmān-e Chāp o Enteshārāt. Pp. 145-174.

---------------------. (1920/1299SH). “Beyond the pleasure principle”. SE XVll. 1-64. Pelican Freud library 1984. London. 311

Gordon, K. (1991/1370SH). “darāmadi bar naghd-e kohan-olgou-i” (Introduction to Archetypal Criticism). Tr. by Jalāl Sokhanvar. Adabestān-e Farhang o Honar. No. 16. Pp. 28-31.

Guerin, Wilfred L. and Others. (1991/1370SH). Rāhnamā-ye rouykard-hā-ye naqd-e adabi (A Handbook of critical Approaches to literature). Tr. by Zahrā Mihankhāh. Tehran: Etelā’āt.

------------------------------------------. (1997/1376SH). Mabāni-e naqd-e adabi (A Handbook of critical Approaches to literature). Tr. by Farzāneh Tāheri. Tehran: Niloufar.

Ja’fari, Asadollāh and Yahyā Tālebiyān. (2009/1388SH). “sākht-e rav’ei-ye marg o rastākhiz dar āyeneh-ye asātis”. Pazhouhesh-nāmeh-ye zabān va adab-e Fārsi (gohar-e Gouyā). Year 3. No. 1. Consecutive 9. Pp. 11-32.

Jung, Carl Gustav. (1989/1368SH). Chahar sourat-e mesāli (Four archetypes, mother, rebirth spirit, Trickster). Tr. by Parvin Farāmarzi. Mashhad: Mo’āvenat-e Āstān-e Qods-e Razavi.

------------------------. (1999/1378H). Ensān va sambol-hāyash (man and his symbols). Tr. by Mahmoud Soltāniyeh. 2^nd ed. Tehran: Jāmi.

-------------------------. (1998/1377SH). Tahlil-e ro’yā (Dream analysis).Tr. by Rezā Reza’ei. Tehran: Afkār.

--------------------------. (2009/1388SH). “dar bāb-e bāz-tavallod” (on rebirth). Tr. by Farzin Rezā’i. Arqanoun. Tehran: Sāzmān-e Chāp o Enteshārāt. Pp. 175-195.

Kāshefi Khānsāri, Seyyed ’Ali. (1998/1377SH). “hamsāyeh-i mehrabān be nām-e marg (negāhi be māti va pedar-bozorg)”. Ketāb-e Māh-e Koudak o Noujavān. Ordibehesht. No. 6 & 7. Pp. 10-11.

Khoshbakht, Faribā. (2010/1389SH). “Barresi-ye mafhoum-e marg dar adabiyāt-e koudak-e Iran (tahlil-e mohtavā-ye 9 dāstān)”. Majalleh-ye ’Elmi Pazhouheshi Motāle’āt-e Adabiyāt-e Koudak. Year 1. Spring & summer. Pp. 130-140.

Liming, David Adams. (2000/1379SH). “safr-e daryāei-ye ghahreman” (Champion Cruise). Tr. by ’Ali Reza Hasan-zādeh and ’Enāyat-ollāh Rouf-chāhi. Ketāb-e Māh-e Honar. No. 25-26. Pp. 80-85.

Makaryk, Irena Rima. (2009/1388SH). Dāneshnāmeh-ye nazariye-hā-ye adabi mo’āser (Encyclopedia: approaches, scholars, terms). Tr. by Mehran Mohājer & Mohammad Nabavi. 3^rd ed. Tehran: Āgah.

Mo’tamedi, Gholām-hossein. (2007/1386SH). Ensān va marg (darāmadi bar marg-shenāsi). Tehran: Markaz.

Piumini, Roberto. (2006/1385SH). Māti va pedar-bozorg (Mattie and Grandpa). Tr. by Parvin ’Ali-pour. 3rd ed. Tehran: Cheshmeh.

Poling, D. A. and Hupp, J. (2008). A content analysis of children's death literature. The journal of genetic psychology.169 (2),165-172.

Sabziyān, Sa’eid and Mir-jalāl-oddin Kazzāzi. (2009/1388SH). Farhang-e nazariyeh va naghd-e adabi. Tehran: Morvārid.

San’ati, Mohammad. (2009/1388SH). “darāmadi be marg dar andisheh-ye gharb”. Majalleh-ye Arqanoun. Tehran: Sāzmān-e Chāp o Enteshārāt. Pp. 2-64.

Sattāri, Jalāl. (2007/1386SH). ’Eshgh-e soufiyāneh. 5^th ed. Tehran: Nashr-e Markaz.

Siegel, K. and Gorey, E (1994). Childhood bereavement due to parental death from acquired immunodeficiency syndrome. Developmental and behavioral pediatrics. 15(3), 66-70.

_||_