تحلیل داستان موسی و شبان مثنوی معنوی بر اساس نظریه انتخاب گلسر
آناهیتا چیتگرزائه
1
(
آناهیتا چیتگرزاده ، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران
)
تورج عقدایی
2
(
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
)
حسین آریان
3
(
دکتر حسین آریان ، استادیار، گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
)
نزهت نوحی
4
(
گرو ه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
)
کلید واژه: تئوری انتخاب, موسی و شبان, مثنوی معنوی, دنیای مطلوب.,
چکیده مقاله :
این پژوهش بر آن است تا به شیوه تحلیلی – توصیفی با تکیه بر تئوری انتخاب ویلیام گلسر، الگوی رفتاری دو شخصیت برجسته داستان، موسی و شبان، را بر مبنای تئوری انتخاب تدوین نماید. ویلیام گلسر(۱۹۲۵- ۲۰۱۳) نظریه‌پرداز امریکایی است که با ارائه نظریه انتخاب سهم مهمی در تغییر روان‌شناسی کنترل بیرونی به کنترل درونی با تأکید بر مسئولیت‌پذیری، واقعیت‌پذیری و انتخاب ایفا کرد. تئوری انتخاب می‌گوید تمام آن‌چه از ما سرمی‌زند رفتار است و تمام رفتارها انتخاب می‌شوند و اینکه ما همواره از سوی ژن‌ها و از درون برانگیخته می‌شویم تا پنج نیاز اساسی خود را برآورده کنیم: نیاز به عشق واحساس تعلق، قدرت و پیشرفت، آزادی، تفریح و بقا. براساس این نظریه همه ما دنیایی به نام دنیای مطلوب داریم. تصویر ذهنی خاصی از یک جهان آرمانی که دوست داریم در صورت امکان در آن زندگی کنیم که هسته اصلی زندگی ما است. در این پژوهش با بررسی این داستان بر مبنای نظریه انتخاب دریافتیم که موسی و شبان هر یک راه‌های مختلفی را برای خود برگزیده‌اند. شبان راه تشبیه و موسی راه تنزیه را انتخاب کرده است. موسی با توجه به قدرت پیامبری و اقتدار معنوی خود انتخاب شبان را انکار کرده و او را مورد مذمت قرار می‌دهد. خداوند موسی را سرزنش کرده و مسئولیتش را به او یادآوری می‌کند. در این راه انتخاب شبان مورد تأیید و عنایت الهی قرار می‌گیرد و ره صد ساله را در طرفۀ‌العینی می‌سپارد و از وادی شریعت به وادی طریقت اوج می‌گیرد,و به دریافت حقیقت نائل می‌شود.
چکیده انگلیسی :
This research aims to compile the behavioral pattern of two prominent characters of the story, Moses and Shaban, based on the theory of choice, in an analytical-descriptive way, relying on Glaser's theory of choice. Glaser is, presenting the theory of choice, played an important role in changing the psychology of external control to internal control with an emphasis on responsibility, realism and choice. The choice theory says that all that comes from us is behavior and all behaviors are selected and that we are always motivated by genes and from within to fulfill our five basic needs: the need for love and a sense of belonging, power and progress, freedom, fun and survive. According to this theory, we all have a world called the ideal world.A certain mental image of an ideal world that we would like to live in if possible, which is the core of our lives. , by examining this story based on the theory of choice, we found that Moses and Shaban each chose different ways for themselves. Shaban has chosen the way of analogy and Moses has chosen the way of tanziyeh. Considering his prophetic power and spiritual authority, Moses denied choosing the shepherd and condemned him. God blames Moses and reminds him of his responsibility. In this way, the shepherd's choice is approved and provided by God, and he leaves the hundred-year path in Al-Aini's direction, and ascends from the valley of the Sharia to the valley of the Tariqat, and reaches the truth.