شناسایی و بررسی انواع منابع حاوی خوارق عادات صوفیه
محورهای موضوعی : اسطوره
سید جلال موسوی
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور)
کلید واژه: مقامات, خوارق عادات, منابع خوارق, مناقب,
چکیده مقاله :
شناسایی و بررسی انواع منابعِ حاویِ خوارق عادات صوفیه چکیده خوارق عادات و کرامات از اصطلاحات و مفاهیم رایج در گسترۀ عرفان و تصوف است و مباحث گوناگون آنها در بسیاری از متون عرفانی و منابع اهل تصوف از گذشتۀ دور مطرح شده است. این مفاهیم همچنین در ادبیات فارسی بسیار به کار رفته است. از این رو شناخت مباحث مرتبط با آنها ضروریست. تحقق این شناخت منوط به مقدماتی است که منبع شناسی یکی از آنهاست. بنابراین در این مقاله با نظر به انواع متون عرفانی در دوران‌های مختلف، منابع حاوی خرق عادات و کرامات صوفیه در قالب سه گروه تقسیم بندی و بررسی شده است. گروه اول منابعی هستند که عمدتاً مباحث نظری خوارق عادت، در آنها مطرح شده است. گروه دوم اغلب مصادیق کرامات عده‌ای از بزرگان صوفیه را در خود دارند و گروه سوم فقط حاوی انواع خوارق عادات یکی از مشایخ و سران صوفیه هستند.
In Islamic mysticism, karamat (supernatural deeds) is one of the common terms which has been put forward in many of mystical texts since the far past. Also, this term is discussed in Persian literature, hence it is necessary to consider the issues concerning it. To do this, we need some basic elements such as studying the sources. In the present article, after considering the kinds of mystical texts belonging to different periods, we categorize them in three groups. The first group is the texts that discuss mainly about ‘theoretical issues’ of karamat. The second group belongs to texts that speak about karamat (supernatural deeds) of ‘some’ major mystics. And finally, the third group is speaking about the karamat of ‘only one’ major mystic.
کتابنامه
آزادیان، شهرام. 1385. «دو تقسیم‌بندی از کرامات صوفیه»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی. ش 179.
اب‍ن‌بزاز، ت‍وک‍ل‌‌ب‍ن اسماعیل. ۱۳۷. ص‍ف‍وه‌ال‍ص‍ف‍ا (در ترجمه احوال و اقوال و کرامات شیخ ص‍ف‍ی‌ال‍دی‍ن اس‍ح‍ق‌اردب‍ی‍ل‍ی). مقدمه و تصحیح غ‍لام‍رض‍ا طب‍اطب‍ائ‍ی‌م‍ج‍د. تهران: زری‍اب.
ابن‌خمیس الموصلى، حسین‌بن نصر بن محمد. 1427ق. مناقب‌الأبرار و محاسن‌الأخیار فى طبقاتالصوفیه. مصحح سعید عبدالفتاح. 2جلد. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن‌زیات، ابویعقوب یوسف. 1427ق. التشوف الى رجال‌التصوف. مصحح على عمر. قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه.
ابن‌الملقن، ابوحفص عمربن على. 1427ق. طبقات‌الأولیاء. مصحح مصطفى عبدالقادر. بیروت: دارالکتب العلمیة.
افلاکی، شمس‌الدین احمد. 1385. مناقب‌العارفین. به کوشش تحسین یازیجی. چ چهارم. تهران: دنیای کتاب.
ان‍ص‍اری، ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ب‍ن محمد. 1362. طبقاتالصوفیه. با تصحیح و حواشی و تعلیقات و فهارس و فرهنگ و ق‍واعد دس‍ت‍وری ع‍بدال‍ح‍ی ح‍ب‍ی‍ب‍ی ق‍ن‍ده‍اری. ب‍اه‍ت‍م‍ام و کوشش حسین آه‍ی. تهران: فروغی.
اوحدالدین کرمانی، حامد ابن ابی الفخر. 1374. مناقب اوحدالدین کرمانی. تصحیح و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
بقلى شیرازى، روزبهان. 1366. عبهرالعاشقین. به تصحیح هانری کربن و محمد معین. چ سوم. تهران: منوچهری.
بوذری نژاد، یحیی. 1390. «تبیین فلسفی معجزه و کرامت از دیدگاه سهروردی». فصلنامة فلسفه و کلام اسلامی آیینه معرفت، دانشگاه شهید بهشتی. ش 29.
جامى، عبدالرحمن. 1858م. نفحات‌الانس. به تصحیح ولیام ناسولیس، مولوى غلام عیسى و مولوى عبدالحمید، کلکته: مطبعه لیسى.
جهانگیری، محسن. 1383. «عرفان ابن سینا و یا نظر ابن سینا دربارۀ عرفان»، فصلنامة تخصصی فلسفه. س28، ش9.
حافظ ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبدلله. 1407ق. حلیه‌الاولیاء و طبقات‌الاصفیاء. بیروت: دارالکب العربی.
حافظ شیرازى، شمس‌الدین محمد. 1385. دیوان حافظ. به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: زوار.
خالدی نقشبندی، عبدالمجید بن محمد خانی. 1344ق. انوار القدسیه فی مناقب سادات نقشبندیه. مصر.
خرقانی ابوالحسن، علی‌بن احمد. 1369. نورالعلوم. همراه با شرح احوال و آثار و افکار. به کوشش و نگارش عبدالرفیع حقیقت(رفیع). تهران: بهجت.
رکنی یزدی، مهدی. 1389. «کرامات، امکان وقوع، آسیب شناسی». مشکوه. ش 106.
روزبهان ثانى، ابراهیم‌بن صدر الدین. 1382. تحفة اهل عرفان. به تصحیح جواد نوربخش. تهران: یلدا قلم.
سالاری شادی، علی. 1386. «بازنگری در احوال و مناسبات شیخ صفی الدین اردبیلی». ویژه‌نامه علمی- پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دوره دوم. ش50.
سپهسالار، فریدن‌بن احمد. 1385. رساله سپهسالار. تصحیح و تعلیقات محمد افشین وفایی. تهران: سخن.
سراج طوسی، ابونصر. 1914م. اللمع فى‌التصوف. به تصحیح رینولد آلین نیکلسون. لیدن: مطبعة بریل.
السلمى، ابو عبدالرحمن محمد. 1424ق. طبقاتالصوفیه. مصحح مصطفى عبدالقادر. بیروت: دار الکتب العلمیه.
شاه نعمت‌الله ولى. 1380. دیوان کامل شاه نعمت‌الله ولى. به تصحیح عباس خیاط‌زاده. کرمان: خانقاه نعمت اللهى.
شهبازی، ایرج. 1386. طبقه‌بندی قصه‌های کرامتدر متون عرفانی منثور، تا آغاز قرن هفتم. رسالة دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، به راهنمایی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
شیری، قهرمان. 1389.«تأثیر آیات و روایات بر شکل‌گیری کرامات»، فصلنامة علمی عمومی زبان و ادب فارسی، ادب و عرفان، شماره 4.
ص‍درال‍دی‍ن ش‍ی‍رازی، محمدبن ابراهیم. 1381. ال‍م‍ب‍دأ و ال‍م‍ع‍اد. ترجمه احمدبن محمد ال‍ح‍س‍ی‍ن‍ی اردک‍ان‍ی. به کوشش ع‍ب‍دال‍ل‍ه ن‍وران‍ی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ع‍طار، محمدبن ابراهیم. 1388. ت‍ذک‍رةالاول‍ی‍اء. بررسی، تصحیح، ت‍وض‍ی‍ح‍ات و فهارس از محمد اس‍ت‍ع‍لام‍ی. تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ . 1905. تذکرةالأولیاء. به تصحیح رینولد آلین نیکلسون. لیدن: مطبعه لیدن.
غزالى، ابوحامد محمد. 1386. ترجمه احیاء علوم‌الدین. به تصحیح حسین خدیو‌جم. تهران: علمى و فرهنگى.
غزنوی، سدیدالدین محمد. 1384. مقامات ژنده‌پیل. به تصحیح حشمت مؤید. تهران: علمی و فرهنگی.
غلامحسین‌زاده، غلامحسین و سید جلال موسوی. 1389. «نقد و تحلیل کرامات خواجه عبیدالله احرار»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ش20.
قشیری عبدالکریم بن هوازن. 1374. رسالة قشیریه. تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. چ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی.
کاشانى، عزالدین محمود. 1367. مصباح‌الهدایه. با تصحیح و تعلیقات جلال‌الدین همایی. تهران: هما.
کاشفى، حسین‌بن على.1356. رشحات عین‌الحیات فى مناقب مشایخ طریقه نقشبندیه. به تصحیح على‌اصغر معینیان. 2جلد. تهران: بنیاد نیکوکارى نوریانى.
کلابادی، ابوبکر محمد ابن ابراهیم. 1371. تعرف. به کوشش محمد جواد شریعت. تهران: اساطیر.
محمدبن منور. 1899م. اسرار‌التوحید فى مقامات ابوسعید ابوالخیر. سن پطرز بورگ. الیاس میرزا بوراغانسکى.
محمود‌بن عثمان. 1380. مفتاح‌الهدایه. به تصحیح منوچهر مظفریان. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسى.
مستملى بخارى، اسماعیل. 1363. شرح التعرف لمذهب التصوف. به تصحیح محمد روشن. تهران: اساطیر.
م‍ع‍ص‍وم ع‍ل‍ی‍ش‍اه، محمدبن زی‍ن‌ال‍ع‍اب‍دی‍ن. 1382. طرائ‍ق‌ال‍ح‍ق‍ای‍ق. به کوشش م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر م‍ح‍ج‍وب. تهران: س‍ن‍ائ‍ی.
مولانا شیخ. 1380. خوارق عادات احرار(مندرج در احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار). به تصحیح، مقدمه و تعلیقات عارف نوشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مولوى، جلال‌الدین محمد بلخى. 1373. مثنوى معنوى. به تصحیح توفیق سبحانى. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
میبدى، رشیدالدین ابوالفضل. 1371. کشف‌الأسرار. به تصحیح على‌اصغر حکمت. تهران: امیرکبیر.
میرباقری فرد، سید علی‌اصغر و الهام شایان. 1391. «سیر عرفانی قرب در متون عرفانی تا سدة هفتم هجری»، متن‌شناسی ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره جدید، س چهارم، ش 1، (پیاپی 13).
مینوى، مجتبى. 1363. احوال و اقوال خرقانى. چ سوم. تهران: طهورى.
نبهانی، یوسف‌بن اسمعیل. 1324ق. جامع کرامات الاولیاء. قاهره.
نظامی باخرزی، عبدالواسع. 1383. مقامات جامی. به تصحیح نجیب مایل هروی. چ دوم. تهران: نی.
هجویرى، ابوالحسن على. 1375. کشف‌المحجوب. به تصحیح ژوکوفسکى والنتین آلکسى یریچ. تهران: طهورى.
ه‍دای‍ت، رض‍اق‍ل‍ی‌بن محمدهادی. 1316. ری‍اض‌‌ال‍ع‍ارف‍ی‍ن. تصحیح م‍ه‍دی‌ق‍ل‍ی ه‍دای‍ت. تهران: کتابخانه مهدیه.
References
Āzādiyān, Shahrām. (2006/1385SH). "Do taghsimbandi az kerāmāt-e soufiyeh". The journal of Literature and humanities faculty of Tehrān University. No. 179.
Aflāki, Shams-oddin. Ahmad. (2006/1385SH). Managheb-ol-'ārefin. Ed. by Tahsin Yāsiji. 4th ed. Tehrān: Donyā-ye Ketāb.
Al-salmi, Abou 'Abd-olrahmān Mohammad. (2003/1424H). Tabaghāt-ossoufiyyeh. Ed. by Mostafā 'Abd-olghāder. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elniyah.
Ansāri, Khājeh 'Abdollāh. (1983/1362SH). Tabaghāt-ossoufiyyeh. Ed. by 'Abdol-hay Habibi Ghandehāri. With the effort of Hossein Āhi. Tehrān: Forouqi.
Attār, Farid-oddin. (1905/1284SH). Tazkarat-ol-owliyā'. Ed. by R. A. Nicholson. 2 vols. Leiden: Matba'eh Leiden.
'Attār, Mohammad ben Ebrāhim. (2009/1388SH). Tazkerat-ol-owliyā'. Research, edition and explanations by Mohammad Este'lāmi. Tehrān: Zavvār.
Baghli Shirāzi, Rouzbahān. (1987/1366SH). 'Abhar-ol-'āsheghin. Ed. by Henri Korbin and Mohammad Mo'in. 3rd ed. Tehrān: Manouchehri.
Bouzari-nezhād, Yahyā. (2011/1390SH). "tabyin-e falsafi-e mo'jezeh va karamat az didgāh-e Sohravardi". Āeineh Ma'refat. Shahid Beheshti University. 29.
Ghaznavi, Sadid-oddin Mohammad. (2005/1384SH). Maghāmāt-e Zhendeh Pil. Ed. by Heshmat Mo'ayyed. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Ghazzāli, Mohammad. (2007/1386SH). Ehyā'-e 'oloum-eddin. Ed. by Hosein khadive Jam. Vol. 4. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Gholām-hossein-zādeh, Gholām-hossein & Seyyed Jalāl Mousavi. (2010/1389SH). "naghd o tahlil-e kerāmāt-e Khājeh 'Obeid-ollāh Ahrār". The Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature. No. 20.
Ghosheiri, 'Abdol-karim ibn Hovāzan. (1995/1374SH). Resāleh-ye Ghosheiriyeh. Ed. by Abou Badi'-ozzamān Forouzānfar. 4th ed. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Hāfez Abou-na'im Esfahāni, Ahmad ebn 'Abdollāh. (1986/1407H). Helliyat-ol-owliyā' va tabaghāt-ol-asfiya'. Vol. 5. Beirut: Dār-ol-kotob-ol'arabi.
Hāfez Shirāzi, Shams-oddin Mohammad. (2006/1385H). Divān-e Hāfez. Ed. by Mohammad Ghazvini & Ghāsem Qani. Tehrān: Zavvār.
Hedāyat, Rezā-gholi ben Mohammad Hvdi. (1937/1316SH). Riyāz-ol-'ārefin. Ed. by Mehdi Gholi Hedāyat. Tehrān: Mahdiyeh Library.
Hojviri, Abol-hasan 'Ali. (1996/1375SH). Kashf-ol-Mahjoub. Ed. by V. Zhukovski and Valentine Aleksi Prich. Tehrān: Tahouri.
Ibn Bazzāz, Tavakkol ben Esmā'eil. (1995/1373SH). Safvat-ol-Safā (on behaviours, speeches and munificence of Sheikh Safi-eddin Eshagh Ardebili). Introduction and edition: Gholām Rezā Tabātabāei Majd. Tehrān: Zaryāb.
Ibn Khamis-el-mouseli, Hossein ben Nasr ben Mohammad. (2006/1427H). Manāgheb-ol-abrār va mahāsen-ol-akhbār fi tabaghāt-ol-soufiyyeh. Ed by Sa'eid 'Abdol-fattāh. 2 vols. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elmiyyeh.
Ibn Ziyārat, Abou-ya'ghoub Yousef. (2006/1427H). Altashavvof elā rejāl-ol-tasavvof. Research by 'Āli 'Omar. Ghāhereh: Maktabat-ol-Saghafat-ol-Diniyah.
Ibn-el-molqan, Abou-hafas 'Omar ben 'Ali. (2006/1427H). Tabaghāt-ol-owliyā'. Ed. by Mostafā 'Abd-ol-ghāder. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elmiyyeh.
Jahāngiri, Mohsen. (2004/1383SH). "'erfān-e ebn-e Sinā va yv nazar-e ebn-e Sinā darbareh-ye 'erfān". Falsafeh. Year 28. No. 9.
Jāmi, Nour-oddin 'Abd-orrahmān. (1858/1237SH). Nafahāt-ol-ons. Ed. by William Nasolios, Qolām 'eisā and Mowlavi 'Abd-ol-hamid. Kalkateh: Matba'eh Leisi.
Kalābādi, Aboubakr Mohammad ibn Ebrāhim. (1992/1371SH). Ta'arrof. Mohammad Javād Shari'at. Tehrān: Asātir.
Kāshāni, 'Ezz-oddin Mahmoud. (1988/1367SH). Mesbāh-ol-hedāyah. Ed. by Jalāl-eddin Homāei. Tehrān: Homā.
Kāshefi, Hossein ebn 'Ali. (1977/1356SH). Rashahāt-e 'Ein-ol-hayāt fi manāgheb-e mashāyekh-e tarighe naghshbandiyyeh. Ed. by 'Ali Asghar Mo'iniyān. 2 vols. Tehrān: Bonyād-e Nikoukari Zoriyāni.
Khāledi Naghshbandi, 'Abd-ol-majid ebn Mohammad-Khani. (1925/1344H). Anvar-ol-ghodsiyah fi manāgheb-e sādāt-e naghshbandiyyeh. Mesr.
Kharaghāni, Abol-hasan, 'Ali ebn Ahmad. (1990/1369SH). Nour-ol-'elm. With the explanation of behaviors, works and thoughts. With the effort of 'Abdo-ol-rafi' Haghighat. Tehrān: Bahjat.
Mahmoud ben 'Osmān. (2001/1380SH). Meftāh-ol-hedāyah. Ed. by Manouchehr Mozaffariyān. Tehrān: Farhangestān-e Zabān 0 Adab-e Fārsi.
Ma'soum 'Ali-shāh, Mohammad ben Zein-ol-'ābedin. (2003/1382SH). Tarā'egh-ol-haghāyegh. Ed. by Mohammad Ja'far Mahjoub. Tehrān: Sanāei.
Minavi, Mojtabā. (1984/1363SH). Ahvāl o aghvāl-e Kharaghāni. 3rd ed. Tehrān: Tahouri.
Mir-bāgheri fard, Seyyed 'Ali Asghar and Elhām Shāyān. (2012/1391SH). "seir-e 'erfāni-e ghorb dar motoun-e 'erfāni tā sadeh-ye haftom-e hejri. Matn-shenāsi-ye Adab-e Fārsi. Isfahan Literature and Humanities Faculty. New period. Year 4. No. 1. (consecutive 13).
Mohammad ibn Monavvar. (1899/1278SH). Asrār-ottowhid fi mghāmāt-e Abou-sa'eid Abolkheir. San Peterzbourg. Elyās Mirzā Bourāghanski.
Mostamli Bokhāri, Esmā'eil. (1984/1363SH). Sharh-ol-ta'arrof le-mazhab-el-tasavvof. Ed. by Mohammad Rowshan. 5 vols. Tehrān: Asātir.
Mowlānā Sheikh. (2001/1380SH). Khavāregh-e 'ādāt-e ahrār (written in behaviours and speeches of Khājeh 'Obeid-ollāh Ahrār). Ed. by 'Āref Now-shāhi. Tehrān: Markaz-e Nashr-e Dāneshgāhi.
Mowlavi, Jalāl-oddin Mohammad Balkhi. (1994/1373SH). Masnavi ma'navi. Ed. by Towfigh Sobhāni. Tehrān: Vezārat-e Farhang o Ershād-e Eslāmi.
Nezāmi Bākharzi, 'Abd-olvāse'. (2004/1383SH). Maghāmāt-e Jāmi. Ed. by Najib Māyel Heravi. 2nd ed. Tehrān: Ney.
Nobhāni, Yousef ben Esma'eil. (1906/1324H). Jāme'-e Kerāmāt-ol-owliyā'. 3 vols. Ghāhereh.
Owhad-oddin Kermāni, Hāmed ibn ab-alfakhr. (1995/1374SH). Manāgheb. Ed. by Badi'-ozzamān Forouzānfar. Tehrān: Centre for Translation and Publication.
Rashid-oddin Meibodi, Abolfazl. (1992/1371H). Kashf-ol-asrār. With the effort of ꞌAli-asghar Hekmat. 10 vols. Tehrān: Amirkabir.
Rokni Yazdi, Mehdi. (2010/1389SH). "kerāmat, emkvn-e voghou', āsib-shenāsi". Meshkāt. No. 106.
Rouzbahān Sāni, Ebrāhim ebn sadr-eddin. (2003/1382SH). Tohfeh-ye ahl-e 'erfān. Ed. by Javvd Nour-bakhsh. Tehrān: Yaldā Ghalam.
Sadr-oddin shirāzi, Mohammad ben Ebrāhim. (2002/1381SH). Almabda' va alma'ād. Tr. by Ahmad ben Mohammad-al-hosseini Ardakāni. With the effort of 'Abdollāh Nourāni. Tehrān: Markaz-e Nashr-e Dāneshgāhi.
Sālāri Shādi, 'Ali. (2007/1386SH). "bāz-negari dar ahvāl o monāsebāt-e Sheikh Safi-eddin Ardebili". Vizheh-nāmeh-ye 'Elmi-pazhouheshi dāneshkadeh-ye adabiyāt o 'oloum-e ensāni-ye dāneshgāh-e Esfahān. Period 2. No. 50.
Sepahsālār, Fereidoun ben Ahmad. (2006/1385SH). Resāleh-ye Sepahsālār. Ed. by Mohammad Afshin Vafāei. Tehrān: Sokhan.
Serāj Tousi, Abou-nasr. (1914/1293SH). Al-loma' fe-ttasavvof. Ed. by Rynold Alien Nicholson. Laiden: Matba'eh-ye Breil.
Shah ne'mat-ollāh Vali. (2001/1380SH). Divān-e Kāmel Shāh Ne'mat-ollāh Vali. Ed. by 'Abbās Khayyt-zādeh. Kermān: Khanghāh-e Ne'mat-ollāhi.
Shahbāzi, Iraj. (2007/1386SH). "tabagheh-bandi ghesseh-hā-ye kervmat dar motoun-e 'erfāni-ye Mansour, tā āqāz-e gharn-e haftom". Persian Language and Literature Dissertation. Under supervising Mohammad Rezā Shafi'ei Kadkani. Tehrān University Faculty of Literature and Humanities
Shiri, Ghahramān. (2010/1389SH)."Ta'sir-e āyāt va revāyāt bar shekl-giri-ye kerāmāt". Journal of Adab o 'Erfān. No. 4.
_||_
References
Āzādiyān, Shahrām. (2006/1385SH). "Do taghsimbandi az kerāmāt-e soufiyeh". The journal of Literature and humanities faculty of Tehrān University. No. 179.
Aflāki, Shams-oddin. Ahmad. (2006/1385SH). Managheb-ol-'ārefin. Ed. by Tahsin Yāsiji. 4th ed. Tehrān: Donyā-ye Ketāb.
Al-salmi, Abou 'Abd-olrahmān Mohammad. (2003/1424H). Tabaghāt-ossoufiyyeh. Ed. by Mostafā 'Abd-olghāder. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elniyah.
Ansāri, Khājeh 'Abdollāh. (1983/1362SH). Tabaghāt-ossoufiyyeh. Ed. by 'Abdol-hay Habibi Ghandehāri. With the effort of Hossein Āhi. Tehrān: Forouqi.
Attār, Farid-oddin. (1905/1284SH). Tazkarat-ol-owliyā'. Ed. by R. A. Nicholson. 2 vols. Leiden: Matba'eh Leiden.
'Attār, Mohammad ben Ebrāhim. (2009/1388SH). Tazkerat-ol-owliyā'. Research, edition and explanations by Mohammad Este'lāmi. Tehrān: Zavvār.
Baghli Shirāzi, Rouzbahān. (1987/1366SH). 'Abhar-ol-'āsheghin. Ed. by Henri Korbin and Mohammad Mo'in. 3rd ed. Tehrān: Manouchehri.
Bouzari-nezhād, Yahyā. (2011/1390SH). "tabyin-e falsafi-e mo'jezeh va karamat az didgāh-e Sohravardi". Āeineh Ma'refat. Shahid Beheshti University. 29.
Ghaznavi, Sadid-oddin Mohammad. (2005/1384SH). Maghāmāt-e Zhendeh Pil. Ed. by Heshmat Mo'ayyed. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Ghazzāli, Mohammad. (2007/1386SH). Ehyā'-e 'oloum-eddin. Ed. by Hosein khadive Jam. Vol. 4. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Gholām-hossein-zādeh, Gholām-hossein & Seyyed Jalāl Mousavi. (2010/1389SH). "naghd o tahlil-e kerāmāt-e Khājeh 'Obeid-ollāh Ahrār". The Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature. No. 20.
Ghosheiri, 'Abdol-karim ibn Hovāzan. (1995/1374SH). Resāleh-ye Ghosheiriyeh. Ed. by Abou Badi'-ozzamān Forouzānfar. 4th ed. Tehrān: 'Elmi o Farhangi.
Hāfez Abou-na'im Esfahāni, Ahmad ebn 'Abdollāh. (1986/1407H). Helliyat-ol-owliyā' va tabaghāt-ol-asfiya'. Vol. 5. Beirut: Dār-ol-kotob-ol'arabi.
Hāfez Shirāzi, Shams-oddin Mohammad. (2006/1385H). Divān-e Hāfez. Ed. by Mohammad Ghazvini & Ghāsem Qani. Tehrān: Zavvār.
Hedāyat, Rezā-gholi ben Mohammad Hvdi. (1937/1316SH). Riyāz-ol-'ārefin. Ed. by Mehdi Gholi Hedāyat. Tehrān: Mahdiyeh Library.
Hojviri, Abol-hasan 'Ali. (1996/1375SH). Kashf-ol-Mahjoub. Ed. by V. Zhukovski and Valentine Aleksi Prich. Tehrān: Tahouri.
Ibn Bazzāz, Tavakkol ben Esmā'eil. (1995/1373SH). Safvat-ol-Safā (on behaviours, speeches and munificence of Sheikh Safi-eddin Eshagh Ardebili). Introduction and edition: Gholām Rezā Tabātabāei Majd. Tehrān: Zaryāb.
Ibn Khamis-el-mouseli, Hossein ben Nasr ben Mohammad. (2006/1427H). Manāgheb-ol-abrār va mahāsen-ol-akhbār fi tabaghāt-ol-soufiyyeh. Ed by Sa'eid 'Abdol-fattāh. 2 vols. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elmiyyeh.
Ibn Ziyārat, Abou-ya'ghoub Yousef. (2006/1427H). Altashavvof elā rejāl-ol-tasavvof. Research by 'Āli 'Omar. Ghāhereh: Maktabat-ol-Saghafat-ol-Diniyah.
Ibn-el-molqan, Abou-hafas 'Omar ben 'Ali. (2006/1427H). Tabaghāt-ol-owliyā'. Ed. by Mostafā 'Abd-ol-ghāder. Beirut: Dār-ol-kotob-ol-'elmiyyeh.
Jahāngiri, Mohsen. (2004/1383SH). "'erfān-e ebn-e Sinā va yv nazar-e ebn-e Sinā darbareh-ye 'erfān". Falsafeh. Year 28. No. 9.
Jāmi, Nour-oddin 'Abd-orrahmān. (1858/1237SH). Nafahāt-ol-ons. Ed. by William Nasolios, Qolām 'eisā and Mowlavi 'Abd-ol-hamid. Kalkateh: Matba'eh Leisi.
Kalābādi, Aboubakr Mohammad ibn Ebrāhim. (1992/1371SH). Ta'arrof. Mohammad Javād Shari'at. Tehrān: Asātir.
Kāshāni, 'Ezz-oddin Mahmoud. (1988/1367SH). Mesbāh-ol-hedāyah. Ed. by Jalāl-eddin Homāei. Tehrān: Homā.
Kāshefi, Hossein ebn 'Ali. (1977/1356SH). Rashahāt-e 'Ein-ol-hayāt fi manāgheb-e mashāyekh-e tarighe naghshbandiyyeh. Ed. by 'Ali Asghar Mo'iniyān. 2 vols. Tehrān: Bonyād-e Nikoukari Zoriyāni.
Khāledi Naghshbandi, 'Abd-ol-majid ebn Mohammad-Khani. (1925/1344H). Anvar-ol-ghodsiyah fi manāgheb-e sādāt-e naghshbandiyyeh. Mesr.
Kharaghāni, Abol-hasan, 'Ali ebn Ahmad. (1990/1369SH). Nour-ol-'elm. With the explanation of behaviors, works and thoughts. With the effort of 'Abdo-ol-rafi' Haghighat. Tehrān: Bahjat.
Mahmoud ben 'Osmān. (2001/1380SH). Meftāh-ol-hedāyah. Ed. by Manouchehr Mozaffariyān. Tehrān: Farhangestān-e Zabān 0 Adab-e Fārsi.
Ma'soum 'Ali-shāh, Mohammad ben Zein-ol-'ābedin. (2003/1382SH). Tarā'egh-ol-haghāyegh. Ed. by Mohammad Ja'far Mahjoub. Tehrān: Sanāei.
Minavi, Mojtabā. (1984/1363SH). Ahvāl o aghvāl-e Kharaghāni. 3rd ed. Tehrān: Tahouri.
Mir-bāgheri fard, Seyyed 'Ali Asghar and Elhām Shāyān. (2012/1391SH). "seir-e 'erfāni-e ghorb dar motoun-e 'erfāni tā sadeh-ye haftom-e hejri. Matn-shenāsi-ye Adab-e Fārsi. Isfahan Literature and Humanities Faculty. New period. Year 4. No. 1. (consecutive 13).
Mohammad ibn Monavvar. (1899/1278SH). Asrār-ottowhid fi mghāmāt-e Abou-sa'eid Abolkheir. San Peterzbourg. Elyās Mirzā Bourāghanski.
Mostamli Bokhāri, Esmā'eil. (1984/1363SH). Sharh-ol-ta'arrof le-mazhab-el-tasavvof. Ed. by Mohammad Rowshan. 5 vols. Tehrān: Asātir.
Mowlānā Sheikh. (2001/1380SH). Khavāregh-e 'ādāt-e ahrār (written in behaviours and speeches of Khājeh 'Obeid-ollāh Ahrār). Ed. by 'Āref Now-shāhi. Tehrān: Markaz-e Nashr-e Dāneshgāhi.
Mowlavi, Jalāl-oddin Mohammad Balkhi. (1994/1373SH). Masnavi ma'navi. Ed. by Towfigh Sobhāni. Tehrān: Vezārat-e Farhang o Ershād-e Eslāmi.
Nezāmi Bākharzi, 'Abd-olvāse'. (2004/1383SH). Maghāmāt-e Jāmi. Ed. by Najib Māyel Heravi. 2nd ed. Tehrān: Ney.
Nobhāni, Yousef ben Esma'eil. (1906/1324H). Jāme'-e Kerāmāt-ol-owliyā'. 3 vols. Ghāhereh.
Owhad-oddin Kermāni, Hāmed ibn ab-alfakhr. (1995/1374SH). Manāgheb. Ed. by Badi'-ozzamān Forouzānfar. Tehrān: Centre for Translation and Publication.
Rashid-oddin Meibodi, Abolfazl. (1992/1371H). Kashf-ol-asrār. With the effort of ꞌAli-asghar Hekmat. 10 vols. Tehrān: Amirkabir.
Rokni Yazdi, Mehdi. (2010/1389SH). "kerāmat, emkvn-e voghou', āsib-shenāsi". Meshkāt. No. 106.
Rouzbahān Sāni, Ebrāhim ebn sadr-eddin. (2003/1382SH). Tohfeh-ye ahl-e 'erfān. Ed. by Javvd Nour-bakhsh. Tehrān: Yaldā Ghalam.
Sadr-oddin shirāzi, Mohammad ben Ebrāhim. (2002/1381SH). Almabda' va alma'ād. Tr. by Ahmad ben Mohammad-al-hosseini Ardakāni. With the effort of 'Abdollāh Nourāni. Tehrān: Markaz-e Nashr-e Dāneshgāhi.
Sālāri Shādi, 'Ali. (2007/1386SH). "bāz-negari dar ahvāl o monāsebāt-e Sheikh Safi-eddin Ardebili". Vizheh-nāmeh-ye 'Elmi-pazhouheshi dāneshkadeh-ye adabiyāt o 'oloum-e ensāni-ye dāneshgāh-e Esfahān. Period 2. No. 50.
Sepahsālār, Fereidoun ben Ahmad. (2006/1385SH). Resāleh-ye Sepahsālār. Ed. by Mohammad Afshin Vafāei. Tehrān: Sokhan.
Serāj Tousi, Abou-nasr. (1914/1293SH). Al-loma' fe-ttasavvof. Ed. by Rynold Alien Nicholson. Laiden: Matba'eh-ye Breil.
Shah ne'mat-ollāh Vali. (2001/1380SH). Divān-e Kāmel Shāh Ne'mat-ollāh Vali. Ed. by 'Abbās Khayyt-zādeh. Kermān: Khanghāh-e Ne'mat-ollāhi.
Shahbāzi, Iraj. (2007/1386SH). "tabagheh-bandi ghesseh-hā-ye kervmat dar motoun-e 'erfāni-ye Mansour, tā āqāz-e gharn-e haftom". Persian Language and Literature Dissertation. Under supervising Mohammad Rezā Shafi'ei Kadkani. Tehrān University Faculty of Literature and Humanities
Shiri, Ghahramān. (2010/1389SH)."Ta'sir-e āyāt va revāyāt bar shekl-giri-ye kerāmāt". Journal of Adab o 'Erfān. No. 4.