تأثیر تورم بر شاخصهای حکمرانی در ایران با بهره¬گیری از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (رویکرد NARDL)
محورهای موضوعی : حکمرانی اسلامی
مژگان کریم زاده خویی
1
,
منیره دیزجی
2
*
,
محمدرضا ناهیدی امیرخیز
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - دانشیار، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - استادیار، گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
کلید واژه: الگوی اسلامی ایرانی, پیشرفت, تورم, شاخص حکمرانی, رویکرد NARDL,
چکیده مقاله :
تورم به عنوان یکی از متغیرهای کلان اقتصادی، همواره در برنامهریزیهای اقتصادی بطور ویژه مورد توجه قرار میگیرد. انقلاب اسلامی که به ایجاد حکومتی اسلامی در ایران منجر شد، در عرصههای خارجی نیز مانند سایر عرصهها، تحولی ریشهای به همراه آورد. موضوع پیشرفت کشور از اهدافی است که همه دولتها به دنبال دستیابی و تحقق آن هستند. بنابراین، رسیدن به این پیشرفت و رشد در زمینههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، علمی و سیاسی نیازمند برنامهریزی بلندمدت است که لازمه آن داشتن الگوی مناسب است. الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نقشه جامعی برای حرکت در مسیر تعالی است و از این رو الگوی پیشرفت باید کاملا منطبق بر محیط آینده باشد تا بتواند از ناهمواریهای آینده عبور کند و اثر گذار باشد. یکی از عواملی که میتواند بطور ویژه، کنترل کننده و کاهش دهنده تورم باشد، متغیر شاخص نهادی حکمرانی است که از طریق راههایی مانند ایجاد ثبات در اجرای قوانین، ایجاد اطمینان خاطر در میان فعالان اقتصادی، کاهش فساد باعث کاهش تورم میشود.بنابراین استفاده از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با لحاظ شاخصهای حکمرانی برای برقراری یک جامعه اسلامی ضروری میباشد.در این پژوهش به منظور آزمون و بررسی تاثیر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بر تورم با لحاظ شاخصهای حکمرانی در بازه زمانی 1400-1375 به صورت فصلی از مدل الگوی خود رگرسیون با وقفههای توزیعی غیرخطی NARDL استفاده شده است. نتایج نشاندهنده آن است که شوکهای مثبت و منفی نرخ ارز تایثر مثبت بر تورم دارد و شوکهای مثبت و منفی تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی بر تورم و شوک مثبت شاخص حکمرانی تاثیر مثبت و شوک منفی تاثیر منفی بر تورم دارد.
Inflation, as one of the macroeconomic variables, is always given special attention in economic planning.The Islamic Revolution, which led to the establishment of an Islamic government in Iran, brought about a radical change in foreign affairs as well as in other areas.The issue of the country's progress is one of the goals that all governments seek to achieve and realize.Therefore, achieving this progress and growth in various economic, social, scientific and political fields requires long-term planning, which requires having an appropriate model.The Iranian Islamic model of progress is a comprehensive map for moving on the path of excellence, and therefore the model of progress must be completely consistent with the future environment in order to be able to overcome future irregularities and be effective.One of the factors that can specifically control and reduce inflation is the variable of the governance institutional index, which reduces inflation through ways such as creating stability in the implementation of laws, creating confidence among economic actors, and reducing corruption.Therefore, using the Iranian Islamic model of progress with regard to governance indicators is essential for establishing an Islamic society. In this study, in order to test and investigate the effect of the Iranian Islamic model of progress on inflation with regard to governance indicators in the period 1375-1400, the NARDL nonlinear distribution lag autoregression model model has been used seasonally.The results show that positive and negative exchange rate shocks have a positive effect on inflation, and positive and negative GDP shocks have a negative effect on inflation, and a positive shock to the governance index has a positive effect, and a negative shock has a negative effect on inflation.
1)اجاقی، صبا، آقایی فیروزآبادی، سید محمود. (1399). "طرح مدل مفهومی اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تاکید بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی)"، فصلنامه راهبرد، سال 29، شماره 94، ص96-67.
2)احمدی شادمهری، محمدطاهر، ابراهیمی، مرتضی. (1397). "بررسی تقش حکمرانی بر رکود تورمی در اقتصاد ایران"، کنفرانس بین المللی تحقیقات نوین در اقتصاد، مدیریت و توسعه.
3)اسمعیلی گیوی، حمیدرضا، موسوی خطیر، سیدجلال، منصوری، علی¬نظر، فضائلی، احمد. (1397). "شناسایی راهبرد های ارتقای الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت"، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 26، شمارهص 78-51.
4)ایزدخواستی، حجت، نگین تاجی، زریر، نجفی، محمدمهدی. (1401). "بررسی عوامل تاثیرگذار بر تورم با تاکید بر اقتصاد دانش بنیان در کشورهای صادرکننده نفت"، انجمن علمی رفاه احتماعی ایران، اقتصاد باثبات، دوره 3، شماره 3.
5) بانک اطلاعاتی سری¬های زمانی بانک مرکزی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران،(سال¬های مختلف)، https://www.cbi.ir/page/4275.aspx.
6)بیانات رهبر انقلاب (1386). «بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، اردیبهشت، مندرج در: Khamenei.ir
7)جعفری صمیمی، احمد. (1384). "تحلیلی بر برنامه¬های تثبیت اقتصادی در کشورهای در حال توسعه"، مجله برنامه و توسعه، شماره 10.
8)شاه¬آبادی، ابولفضل، امیری، بهزاد، گنجی، مهسا. (1396). "تاثیر شاخص حکمرانی بر تورم در کشورهای منتخب G77، فصلنامه اقتصاد مقداری(بررسی¬های اقتصادی سابق)"، دوره 14، شماره 3، ص 185-161.
9)طغیانی، مهدی، زاهدی وفا، محمدهادی. (1391). "امکان بهره¬¬گیری از تمدن اسلامی در طراحی و تدوین الگوی اسلامی-ایرانی فرهنگ اقتصادی"، معرفت اقتصاد اسلامی، سال 3، شماره 2، ص 76-55.
10)غفاری، علی پاشا، حسینی، سیدرضا. (1400). "ظرفیت¬ های الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت در مقابله با همه¬گیری کرونا"، سیاست کاربردی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دو فصلنامه علمی، سال 3، شماره 1، ص 159-143.
11)فدایی، مهدی، قلی پور نقدم، فرید، غفاری ، سعید. (1396). "بررسی شاخص¬های حکمرانی خوب و اندازه دولت بر شاخص فساد در کشورهای گروه بریکس و ایران"، چشم¬انداز مدیریت دولتی، شماره 32، ص 88-65.
12)قاسمی، نجمه(1398). "بررسی رابطه ساختار مالی بر رشد اقتصادی برای کشور های منتخب با استفاده از الگویNARDL"، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد گرایش توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
13)قجری، علی، نوربخش، یونس. (1400). "مطالعه نسبت مدل حکمرانی جمهوری اسلامی ایران با مدل حکمرانی خوب"، فصلنامه علمی مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، سال نهم، شماره 1، ص 39-67.
14)قربی، سیدمحمدجواد. (1392). "بایسته¬های فرهنگی پیشرفت؛ بررسی الزامات فرهنگی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت"، مجموعه مقالات دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: مفاهیم، مبانی و ارکان پیشرفت، ج 2، تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
15)مرشدی¬زاد، علی. (1396). "حکمرانی خوب و حکمرانی مطلوب در تمدن نوین اسلامی"، دو فصلنامه آینده پژوهشی ایران، سال 2، شماره 3، ص 141-125.
16)میرزایی تشنیزی، حجت اله، زاهدی، مهدی. (2022). "بررسی تاثیر شاخص¬های حکمرانی خوب بر میزان تورم (مطالعه بین کشوری)". هفدهمین کنفرانس بین¬المللی مدیریت، اقتصاد و توسعه.
17)منتظری، محمد، بهمنی، اکبر، فتحی¬زاده، علیرضا. (1397). "الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه نهج¬البلاغه: گامی در جهت تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت"، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. سال 6، شماره 11، ص 152-134.
18)وقفی، محمدرضا. (1399). "بررسی روند شاخص¬های عملکرد اقتصادی و نهادی در ایران"، معاونت امور اقتصادی و برنامه¬ریزی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، شماره 9.https://dolat.ir/
19)یزدان¬بخش، بنت الهدی، محمدی، جمال. (1398). "شاخص¬های اقتصادی پیشرفت و تعالی شهری با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی"، فصلنامه علمی اقتصاد اسلامی، مقاله علمی پژوهشی، سال 19، شماره 76.ص 180-151.
20(Karami, S. and Enayati, T. (2021). "Presenting a Model of the Role of the Education System in Sustainable Development with the Approach of the Iranian Islamic Model of Progress: Quarterly Journal of Environmental Education and Sustainable Development". Vol. 10, No. 3.
21(Khani Hoolari, S. M., A.A. Abounoori & T. Mohammadi. (2014). "The effect of governance and political instability determinants on inflaction in Iran, MPRA", Working Paper No. 55827.
22(Mir khalili, H. Abolfazli, H. and Salehi farsani, A. (2020)." Explaining the model of political development in Iran by emphasizing the indicators of the Islamic model Iranian progress: Pazuheshname-ye Enghelabe Eslami". A Quarterly Scientific Journal on Islamic Revolution. Vol 10, No 36.
23(Romer, D. (2012). "Advanced Macroeconomics. New York: McGraw Hill Education".
24(SadeghiT A.R., and Tayebi, S. K. (2019). "The effect of international sanctions and other factors affecting inflation in Iran (1360-1393)", Iran Economic Research Quarterly, 23(74), 22-57. (In Persian)
25(Sakri, R., Rasouli Bairami, Z., Salehi Kemerodi, M., and Pakrouh, P. (2019). "The effect of expectations. Liquidity surplus and demand side on the dynamics of inflation in Iran: the Philips curve hybrid neo Keynesian approach". Scientific Quarterly Journal of Islamic Economics and Banking, 147-171. (In Presian)