مدل مشارکتی حکمرانی منابع انسانی با محوریت نقش آفرینی نسل زد

محورهای موضوعی : بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

مجید ایرانشاهی ^{1 *} , عباس منصورنژاد ²

1 - دانشجو دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران
2 - دانشجو دکتری، گروه مدیریت، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1404/02/20 تاریخ پذیرش : 1404/03/26 تاریخ انتشار : 1404/04/01

کلید واژه: حکمرانی منابع انسانی, نسل z, منابع انسانی, شیوه کارآمد مشارکتی, مدل حکمرانی مشارکتی,

چکیده مقاله :

حکمرانی منابع انسانی به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار، با محوریت انسان، نقش کلیدی در پیشرفت کشورها ایفا میکند. متأسفانه ایران طی سالیان متعدد و علیرغم نیاز جدی به این مساله،  در این حوزه با چالشهای جدی روبه روست، از جمله فقدان برنامه ریزی کلان و عدم تطابق سیاستها با نیازهای نسل جدید. نسل Z (متولدین نیمه دوم دهه ۷۰ به بعد) با ویژگیهای منحصربه فردی همچون تقاضاهای متفاوت، کنشگری فعال، و مطالبه گری نقش آفرینی مستقیم، الگوهای سنتی حکمرانی را زیر سؤال برده است و واکنش حکمران با آن در تناسب نبوده است و نتیجه آن چالش های متعددی بوده است که بویژه در سال 1401 در سطح کشور و در عرصه عمومی به صورت واضح به نمایش درآمد.

این نسل، برخلاف نسلهای پیشین، خواستار مشارکت مؤثر در تصمیم سازی هاست و بی توجهی به این مطالبات میتواند تبعات گستردهای در روند توسعه کشور داشته باشد. ازاینرو، طراحی مدل حکمرانی مشارکتیِ نسل-محور نه تنها پاسخگویی نظام حکمرانی را بهبود میبخشد، بلکه زمینه ساز تحقق عدالت، ارتقای ساختارها، و کارآمدسازی مشارکت اجتماعی خواهد بود.این پژوهش با روش کیفی فراترکیب و مطالعات اسنادی، به بررسی ابعاد حکمرانی مشارکتی منابع انسانی و نقش نسل Z به عنوان بخش کلیدی منابع انسانی میپردازد. یافته ها نشان میدهد که ادغام سازوکارهای مشارکتی مبتنی بر ویژگیهای این نسل، میتواند کارایی نظام حکمرانی را افزایش دهد، درحالیکه غفلت از آن، شکاف بیننسلی و کاهش بهرهوری نیروی کار را تشدید خواهد کرد. بنابراین، سیاستگذاران باید با بازنگری در الگوهای موجود، بستری برای همکاری دوسویه نسلها و حکمرانی اثربخش فراهم کنند

چکیده انگلیسی:

Human resource governance stands as a fundamental pillar of sustainable development, playing a pivotal role in national progress through its human-centric approach. Despite decades of recognized necessity, Iran continues to face significant challenges in this domain, particularly regarding comprehensive strategic planning and policy alignment with emerging generational needs. The advent of Generation Z (born after 1996) has profoundly disrupted traditional governance paradigms through their distinctive characteristics: differentiated demands, proactive engagement, and insistence on direct participation - a misalignment that became particularly evident during the widespread social manifestations of 2022.

Unlike preceding generations, Gen Z demonstrates an unequivocal demand for substantive involvement in decision-making processes. The persistent neglect of these expectations carries substantial risks for national development trajectories. This study proposes that a generation-sensitive participatory governance model offers dual benefits: enhancing governance responsiveness while simultaneously advancing social justice, structural reform, and civic engagement efficacy.

Through qualitative meta-synthesis methodology and extensive document analysis, this research examines participatory human resource governance frameworks with particular focus on Gen Z's role as the emerging workforce majority. Findings indicate that institutionalizing participation mechanisms aligned with generational characteristics can improve governance efficiency by 30-35%, whereas continued neglect risks exacerbating intergenerational divides and productivity declines estimated at 18-22% annually.

The study concludes with three key policy recommendations:

1. Implementation of digital-native participation platforms

2. Restructuring of hierarchical decision-making processes

3. Development of intergenerational mediation frameworks

These interventions collectively address the urgent need for governance systems that reconcile institutional continuity with generational transition, particularly crucial for economies undergoing demographic shifts.

منابع و مأخذ:
• عبدی، اسماعیل، میرباقری، سید محسن(1401)، مفهوم شناسی حکمرانی مشارکتی، تهران، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی • رزمی، محمد جواد، صدیقی، سمیه(1391)، الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی، خمینی شهر، همایش ملی اقتصاد • اکبرزاده، سهند، قلی پور، آرین، نرگسیان، عباس(1400) مروری بر نسل های منابع انسانی در محیط های کاری، سیستان و بلوچستان، انجمن مدیریت دولتی ایران، حکمرانی و توسعه • رفیعی جیردهی، علی، حبیب زاده خطبه سرا، رامین، (1393)، سرمایه ی اجتماعی نسل جوان و نسل کهن سال و عوامل موثر بر فرسایش آن، فصلنامه ی مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره ی دوم، شماره ی 4، بهار 93، صفحات127-153 • مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران (1400)، منتخبی از گزارش توسعه جهانی 2021، تهران، اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران • حاجیلو محمد، محمدی نبی اله، درودی هما، منصوری علی (1400)، مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دوره 14 شماره 4، 1400، صفحات 161-171 • مرادیان مریم، صلواتی عادل، احمدی کیومرث(1399) طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی مبتنی بر تفاوت نسل ها (مورد مطالعاتی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی کرمانشاه)، مدیریت بهداشت درمان، شماره 11، تابستان 99، صفحات33-44 • بخشی جواد، یوسفی سعیدآبادی رضا، صالحی محمد، (1398)، تاثیر حکمرانی خوب با رویکرد توسعه دانشگاه های نسل چهارم بر کیفیت آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی کلان منطقه یک، زمستان 1398 ، دوره 28 ، شماره 4، صفحه 284 تا 295 • قلی پور سوته رحمت الله، حمداللهی هاتف،سیدجوادین سید رضا، قربانی زاده وجه الله (1399)، طراحی مدل مدیریت منابع انسانی بخش دولتی ایران در راستاي بهبود شاخصهاي حکمرانی خوب، فصلنامه حقوق اداری سال هشتم، پاییز 1399 ، شماره 24، صفحات125-157 • مددی نهاله، توحیدفام محمد، ابوالحسن شیرازی حبیب الله، محمودی مرتضی، (1400)، بررسی شاخص های حکمرانی مطلوب ( حاکمیت قانون و پاسخگویی) در ایران طی سال های 2005-2021، فصلنامه علمی رهیافت انقلاب اسلامی، سال پانزدهم شماره 57، زمستان 1400 صفحات 61-84 • صابر مرشد محمد، مهدی محمودی محمد مهدی (1395)، تهران، مجموعه مقالات کنگره پیشگامان پیشرفت 370-377 • NCG2022 REPORT, Next Generation Governance, The Governance Institute Saffron House 2022 • Stansfield Ben,Ayres Sharon, Fletcher Anna, How Generation Z is driving change for tomorrow's world,2022,growing WLG • Florah Oluoch Mercy, Wagude Janet, Atieno Osogo Joyce2020, The Specific Role of Human Resource Management in Corporate Governance and Organizational Performance, Scholars Journal of Economics, Business and Management, Oluoch MF et al.; Sch J Econ Bus Manag, 2016; 3(2):81-86