طراحی مدل شناسایی ریسک های فرایندی در بنگاه های اقتصادی با رویکرد نظارت سازمانی
محورهای موضوعی : مدیریتهدایت اله فرجی 1 , حسین ایزدی 2 * , محمد رضا پورفخاران 3
1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت مالی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت مالی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه مدیریت، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
کلید واژه: ریسک , بنگاه اقتصادی , نظارت سازمانی, حسابرسی داخلی, حراست,
چکیده مقاله :
هدف: طراحی مدل شناسایی ریسک‌های فرآیندی در بنگاه‌های اقتصادی با رویکرد نظارت سازمانی.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته انجام شد. در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان حوزه نظارت سازمانی، عوامل کلیدی مؤثر بر شناسایی ریسک‌های فرآیندی استخراج شد. در بخش کمی، پیمایشی با مشارکت 183 نفر از ناظرین سازمانی بنگاه‌های اقتصادی مختلف انجام شد. مدل پژوهش با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری و تکنیک دیمتل مورد آزمون قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش پنج عامل اصلی مؤثر بر شناسایی ریسک‌های فرآیندی از دیدگاه ناظرین سازمانی را شناسایی کرد: شناخت بنگاه، کشف ریسک، خنثی‌سازی و مهار ریسک، پیشگیری از ریسک‌های فرآیندی، و شاخص اهمیت ریسک. براساس نتایج تحلیل دیمتل، عامل شناخت بنگاه بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را در میان عوامل داشت. این یافته نشان می‌دهد که ارتقای دانش ناظرین سازمانی درباره بنگاه می‌تواند توانایی آنها را در کشف، خنثی‌سازی و پیشگیری از ریسک‌های فرآیندی به طور قابل توجهی افزایش دهد.
Objective: To design a model for identifying process risks in economic enterprises with an organizational supervision approach.
Research Methodology: This study was conducted using a mixed-method approach. In the qualitative phase, key factors influencing the identification of process risks were extracted through semi-structured interviews with 15 experts in the field of organizational supervision. In the quantitative phase, a survey was conducted with the participation of 183 organizational supervisors from various economic enterprises. The research model was tested using structural equation modeling (SEM) and the DEMATEL technique. Data analysis was performed using SPSS and Smart PLS software.
Findings: The results identified five main factors influencing the identification of process risks from the perspective of organizational supervisors: enterprise knowledge, risk detection, risk neutralization and containment, process risk prevention, and risk importance index. According to the DEMATEL analysis, "enterprise knowledge" had the highest level of influence and the lowest level of being influenced among the identified factors. This finding indicates that enhancing organizational supervisors’ understanding of the enterprise can significantly improve their ability to detect, neutralize, and prevent process risks.
1) اسلام پور علیرضا، دارابی رویا، بومی سازی الگوهای ارزیابی ریسک سیستماتیک برپایه متغیر های مالی و غیر مالی، نشریه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، زمستان 1398 شماره 41
2) بنی مهد بهمن، عربی مهدی، حسن پور شیوا، پژوهش های تجربی و روش شناسی در حسابداری، تهران، انتشارات ترمه، 1400
3) جلالی محمد، علی عسگری رنانی اسماعیل، بررسی جایگاه نهاد حراست سازمان ها و دستگاه ها در نظام حقوق اداری ایران از بُعد نظارت و کنترل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، 1394
4) راعی راعی رضا، سعیدی علی، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، تهران: انتشارات سمت، 1398
5) زراعتگر بورانی ام کلثوم،1394، توجه به کیفیت زندگی کاری راهی به سوی بهبود تعهد سازمانی کارکنان زندگی کاری راهی به سوی بهبود تعهد سازمانی کارکن،کنفرانس بین المللی مدیریت، فرهنگ و توسعه اقتصادی، مشهد،https://civilica.com/doc/427174
6) قربانوند حسام، ساوجی آوا، بررسی رابطه رفتار ریسک‌پذیر، کیفیت سود و عملکرد مالی بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، نشریه مدیریت توسعه و تحول، شماره9، 1399
7) کفیلی فاطمه، دباغ رحیم، مولایی حبیب، بحران مالی و ریسک سیستماتیک، هفتمین کنفرانس بین المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار1399
8) موسی مجیدی، اصغر اسدی، تاثیر کیفیت حسابرسی بر محافظه کاری، هزینه نمایندگی و هزینه سرمایه، چهارمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و اولین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز، تهران 1394
9) موسوی حقیقی، محمدهاشم خلیفه مجتبی، 1394، شبیه سازی الگوی تاثیر اهرم مالی بر ارزش شرکت با رویکرد پویایی شناسی سیستمی (مطالعه موردی شرکت ملی صنایع ایران)، فصلنامه مدیریت دارایی و تامین مالی، ۳(۳)، ٨٣-١٠٤
10) همتی داود، طالبانی نسترن، شناسایی شاخص های مدل مدیریت ریسک مالی زنجیره تامین اینترنتی، نهمین کنفرانس بین المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد و حسابداری 1400
11) وب سایت بولتن نیوز، کد خبر 766049, حراست و مسئله ای به نام بی تفاوتی، 6 اسفند 1400
منابع انگلیسی: a) Roy, A.K., (2018), "Risk Based Internal Audit-Need for Such Approach in Banking Sector for Implementation of Basel li Accord: Bangladesh Perspective". The Bangladesh Accountant, July-September Watts.
b) Trotman, Andrew J., (2022), "Internal audit quality: a multi-stakeholder analsis", phd thesis, Bond University, Australia
c) Wan, J., & Yu, B. (2023). Early warning of enterprise financial risk based on improved BP neural network model in low-carbon economy. Frontiers in Energy Research, 10, 1087526.
d) Michael Zur Muhlen, I., Di Ciccio, C., Reijers, H. A., Rinderle-Ma, S., Bandara, W., Burattin, A., ... & Zerbato, F. (2022). The biggest business process management problems to solve before we die. Computers in Industry, 146, 103837.
e) Embrechts, C. L., Al Aziz, R., Palit, T., & Bari, A. M. (2021). Analyzing supply chain risk factors in the small and medium enterprises under fuzzy environment: Implications towards sustainability for emerging economies. Sustainable Technology and Entrepreneurship, 2(1), 100032.