تأثیر حاکمیت شرکتی بر سلامت مالی بانکهای تجاری ایران
محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت
حمید طبائی زاده فشارکی
1
(دانشجوی رشته حسابداری مقطع دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران.)
محمد ابراهیم محمد پورزرندی
2
(استاد دانشکده مدیریت انشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکزی ، تهران،ایران.)
مهرزاد مینوئی
3
(استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکزی، تهران،ایران.)
کلید واژه: حاکمیت شرکتی, سلامت مالی, بانکهای تجاری, مالکیت نهادی, تمرکز مالکیت,
چکیده مقاله :
با توجه به اینکه موضوع حاکمیت شرکتی طی چند دهه اخیر توجه دست اندر کاران اقتصادی را بطور وسیعی به خود جلب نموده، در بسیاری از کشور ها رتبه بندی شرکتها از نظر حاکمیت شرکتی آغاز و پس از بحرانهای مالی چند کشور آسیایی، قوانینی برای بهبود راهبری شرکتی وضع شده است. پرسشی که در این تحقیق طرح می شود این است که آیا در ایران رویه های حاکمیت شرکتی در حال بهبود هستند؟ به ویژه اینکه آیا با استفاده از رویه های حاکمیت شرکتی می توان سلامت مالی بانکهای تجاری ایران را حفظ و ارتقاء بخشید. با توجه به آثار عمده و قابل توجه خصوصی سازی به ویژه در ارتباط با خصوصی سازی بانکها و تبدیل مؤسسات مالی اعتباری به بانک و اینکه تعداد زیادی بانک خصوصی در بازار های اولیه و ثانویه سرمایه فعالیت دارند، تأثیر اعمال حاکمیت شرکتی بر سلامت مالی بانکهای تجاری ایرانی قابل بررسی است. بدین منظور با انتخاب چند عامل سنجش مطلوبیت رویه های حاکمیت شرکتی (مانند تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، استقلال هیأت مدیره، کیفیت حسابرسی) با توجه به اهمیت شفاف سازی مالی، الزامات سازمان بورس و اعتماد سازی برای سهامداران بویژه سهامداران جزء، تأثیر آنها بر حفظ و ارتقاء سلامت مالی بانکهای تجاری بررسی شده است. جهت تشخیص میزان سلامت مالی در این تحقیق عمدتاًٌ از شاخص های صندوق بین المللی پول استفاده شده است. با توجه به محدود بودن تعداد بانکهای تجاری موضوع پژوهش، جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه بانکهای تجاری ایران بوده است (24 بانک). برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده و در نهایت برای تعیین اثرات متقابل از طریق معادلات ساختاری از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. تحلیل نتایج بر اساس فرضیه های تحقیق حاکی از آن است که در سطح بانکهای تجاری شاخص های نفوذ مدیر عامل، سهامداران نهادی و تعداد اعضای هیأت مدیره با شاخص بازدهی دارائیها و بازدهی سرمایه دارای رابطه معنی دار هستند لکن در ارتباط با نسبت سرمایه به دارائی شاخص نفوذ مدیر عامل رابطه مثبت و معنی دار دارد ولی شاخص های تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی رابطه این منفی و معنی دار با این نسبت دارند. همچنین رابطه معنی داری میان نسبت های کارایی و نقد شوندگی با شاخص های حاکمیت شرکتی مشاهده نشده است. نهایتاً آزمونهای تکمیلی و همزمان نشان می دهد که شاخص های حاکمیت شرکتی موجب بهبود در شاخص های سلامت مالی می شوند و در نهایت این شاخص ها موجب تأثیر بر شاخص سود آوری خواهد شد.
The recent financial crisis has induced many discussions about stability of financial system, which is naturally dependent primarily on banks. Bank stability issue became crucial for both depositors and governments of different countries. This paper focuses on the corporate governance of banks. In this paper we discuss the state of corporate governance in Iranian commercial banks and try to find a link between corporate governance mechanisms and financial stability indexes. We use Structured Estimation Modeling (SEM) and find that there are some relationships between auditing quality measures, characteristics of CEO and board of directors as measures of corporate governance mechanisms and asset quality measures, efficiency measures, profitability measures, liquidity measures and capital sufficiency as measures of financial stability in Iranian commercial banks. We report that the finding can improve the governance roles and performance evaluation of Iranian commercial Banks. This findings provide useful contributions for managers in making decisions in banking industry
* امیری، عباس (1392). "بررسی رابطه بین ریسک اعتباری با سود آوری و نقدینگی در بانکهای عضو بورس اوراق بهادار با تأکید بر نقش تعدیلی نظام راهبری شرکتی "، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس
* رسول خوانساری، حاکمیت شرکتی در مؤسسات مالی اسلامی، مفاهیم و موضوعات بنیادین، تازه های اقتصاد، سال 8، شماره 128، ص 102-110
* علی حسن زاده، آرش محمد علیزاده، تازه های اقتصاد، سال نهم، شماره 133،ص 88- 74)
* ارائه مدل سنجش و ارزیابی مالی در شرایط محیطی ایران، محمدرضا پورعلی، دانش سرمایه گذاری، سال دوم، شماره پنجم، بهار 1392، ص206- 179)
* نیکومرام، هاشم ،پورزمانی (1385)، حاکمیت شرکتی و پیش بینی ورشکستگی شرکتها، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
* هادی حیدری، سوده صابریان رنجبر، فرهاد نیلی، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 8، تابستان 1390، صص43-86
* علی حسن زاده، دکتر محمد ابراهیم پورزرندی و علی حلمی، حاکمیت شرکتی و ارتقای سلامت مالی با نگاهی به صنعت مالی و بانکی کشور، انتشارات گپ،.
* راهکارهای بومی سازی حاکمیت شرکتی مؤثر در نظام بانکداری ایران، مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری، اداره مطالعات و مقررات بانکی، ترجمه و تدوین محمد روشندل، آذر ماه 1386، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
* رهنمای رودپشتی، فریدون و صالحی، اله کرم (1389)، مکاتب و تئوری های مالی و حسابداری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
* کثیری ف غلامرضا، و مجبوبه یزدانی (1392) "بررسی رابطه حاکمیت شرکتی و عملکرد بانکها و موسسات مالی در بورس اوراق بهادار تهران "، نخستین کنفرانس ملی و توسعه مدیریت پولی و بانکی.
* لاون،لاک (1387). "حاکمیت بانکها"، مترجم، پرویز، عقیلی کرمانی، تازه های اقتصد(شماره 121) صص 33-35
* مجتهد، احمد (1387) ." حاکمیت شرکتی یک نگرش جدید بر فعالیت بانکها و موسسات اعتباری " تازه های اقتصاد ،122، صص 56-57
* مدل سازی معادلات ساختاری،مؤمنی، منصور، دشتی، مجتبی، بایرام زاده، سونا و ندا سلطان محمدی، انتشارات مؤلف، تهران (1392)
* Abu-taanjeh,A.M.2009; ''Groporate governance from the Islamic perspective A comporative analysis
* with OECD princiles '', critical perspectives on Acconnting ,20,pp.556-567.
* Lewis,M.(2005). Islamic Gorporte governance ; Review of Islamic Economics ;9(1) ,pp.5-29
* Allen ,F. x .Gu,o. kowalewski(2011). “Gorporate governance and intra-group transaction s in European bank holding companies during the crisis " Working paper p.1-69
* Talip , M.,R., Hassan ,A. Yusoff (2010)”R iability of Islamic Banking and Finance in South Africa :alook at the Legal Framework and Governance"IIUM law journal. vol.18,no .2,pp.238-260
* Po dviezko , A and R .Gineviccius (2010). ‘Economic Criteria Charactrising Bank Soundess and stability ‘ , ‘6th International Scientific conference’
* Iannidis ,C,F.Pa siouras , C Zapounidis , (2009). Assessing bank soundess with classification techniques ‘ , working Paper , university of Bath.
* Ghosh , S (from Indian Banking Sector’ , MPRA working paper. 2010).’Credit Growth, Bank Soundness and Financial Fragility : Evidence
* Grassa , R. , Matoussi , H .(2014).’ Corporate Governance of Islamic Banks. A comparative study between GCC and Southeast Asia Countries’ , International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management , 7(3),pp.346-362.
* Cihak , M. nd H. Hesse(2010) ‘ Islamic Banks and Financial stability : An Empirical Analysis’ , Journal of Financial services Research , 38 (2-3), p.95-113.
* Allen ; B ; Bjorn ,I, and R.,Christian (2014).” The roles of corporate governance in bank failures during the recent financial crisis “ , working paper , ssrn. Com.
* Allen ; B ; Bjorn ,I, and R.,Christian (2014).” The roles of corporate governance in bank failures during the recent financial crisis “ , working paper , ssrn. Com.
* Spong , k., and R.sullivan (2007) .” corporate governance and band performance “. Working paper , ssrn.com
* Lai kai lin , k ., and M.konishi (2014).” Bank governance and band capital “, 27th Australasian finance and banking conference, working paper.
* Karim , s., k ., howell , and M.,atul (2012) .” on bank governance in developing countries : assessment of Egypt “, interdisciplinary journal of economics and business law , 1(3) , pp.
* Tripe, D.(2010) .” using DEA to investigate bank safety and soundness – which approach works best? “, journal of financial economic policy , 2(3) , pp. 237. 250.
* Qian , M ., and B., yeung (2014) .” bank financing and corporate governance “, journal of corporate finance , in press.
* H sieh , M., chen , p ., Lee , C ., Yang (2013) .” How dees diversification impact bank stability ? the role of globalization , regulations , and governance environments , Asia-pasific journal of financial studies , 42(5) , pp. 813-844.
* Ivanov , M., Roncevic A., and J., simurinq (2013) .” corporate governance in creation banks “, the journal of American business review , 2(1) , pp. 289-297.
* Shahid , M., and Z.abbas (2011) .” financial stability of Islamic banking in Pakistan : An empirical study “, African business management , 6(10) , pp. 3706-3714.
* Chalermchatvichien , p.,Jumereornvong , S. , Jiraporn , p., and M. Singh(2011)."The effect of bank ownership concentration on capital adequacy,liquidity and capital stability", Journal of Financial Services Research ,
_||_