ارزیابی عملکرد صنایع فولادی با ترکیب اطلاعات تفکیکی هزینه‌یابی‌ بر مبنای ‌فعالیت‌ و اطلاعات تجمیعی تحلیل ‌پوششی‌داده‌های ‌شبکه‌ای

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

طاهره رضازاده تکیه ¹ , محمدحسین رنجبر ² , مرتضی شفیعی ³ , فائق احمدی ⁴

1 - گروه حسابداری، دانشکده بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم
2 - گروه حسابداری و مدیریت مالی،واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران (نویسنده مسئول)
3 - گروه مدیریت صنعتی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
4 - گروه حسابداری، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/26 تاریخ پذیرش : 1400/10/26 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: ارزیابی عملکرد, کارایی, تحلیل‌پوششی داده ها, صنعت فولاد,

چکیده مقاله :

صنعت فولاد یکی از مهمترین صنایع کشور و رشد آن بیانگر توسعه بخشی از اقتصاد است و با توجه به حجم تولید محصولات و هزینه‌های بالای فعالیت‌های آن، طراحی استراتژی های مناسب برای افزایش عملکرد و کاهش هزینه‌ها ضروری است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی ارزیابی عملکرد در صنایع فولاد با ترکیب مدل‌های هزینه ‌یابی ‌بر ‌مبنای ‌فعالیت و تحلیل ‌پوشش ‌داده‌های ‌شبکه‌ای انجام شده است. بدین منظور اطلاعات مالی و غیر مالی تعدادی از واحدهای زیرمجموعه شرکت فولاد هرمزگان مورد بررسی قرار گرفت و پس از شناخت مراکز فعالیت عمده و تلفیق منطقی فعالیت‌ها، ابتدا هزینه یابی به روش ABC انجام و سپس با مشخص شدن منابع مصرفی و موضوعات هزینه ها، از آن‌ها به عنوان شاخص‌های ورودی مدل NDEA به منظور ارزیابی عملکرد استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) دقت بیشتری را نسبت به هزینه یابی سنتی دارد و خروجی های این مدل را می توان بعنوان ورودیهای مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای و به منظور ارزیابی عملکرد واحدها مورد استفاده قرار داد. همچنین بکارگیری دو مدل مذکور، اطلاعات مناسبی را به منظور برنامه ریزی در کاهش هزینه ها و افزایش کارایی فراهم می نماید

چکیده انگلیسی:

Steel industry is one of the most important industries in the country and its growth indicates the development of part of the economy, and given the volume of production and high costs of its activities, it is necessary to design appropriate strategies to increase performance and reduce costs. Accordingly, the present study aims to provide a performance appraisal model in the steel industry by combining cost-based models based on activity and Networking Data Envelopment Analysis. For this purpose, financial and non-financial information of a number of subsidiary units of Hormozgan Steel Company were examined. They were used as input indicators of the NDEA model to evaluate performance. The results showed that activity-based costing (ABC) is more accurate than traditional costing and the outputs of this model can be used as inputs to the network data envelopment analysis model to evaluate the performance of units. The use of these two models also provides appropriate information for planning to reduce costs and increase efficiency.

منابع و مأخذ:

• انواری رستمی، علی اصغر.، خادمی زارع، حسن.، علی حیدری بیوکی، طاهره و نشاط، نجمه. (1390). "تعیین محرک هزینه در سیستم های هزینه یابی بر مبنای فعالیت با استفاده از روش های داده کاوی و تحلیل عاملی". بررسیهای حسابداری و حسابرسی. 1390.


• احتشام‏‌راثی، رضا و ناجی، عیسی (1399). ارزیابی عملکرد سازمان با استفاده از دو رویکرد تلفیقی DEA-BSC و ANN-DEA. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 43: 91-101.


• توکلی محمدی، محمد.، امینی، محمدرضا و خسروانیان، حمیدرضا (1391). هزینه یابی برمبنای فعالیت زمان محور: رویکردی مشتری‌مدار در محاسبه بهای تمام شده، پژوهش حسابداری، شماره 8.


• جعفرنژاد چقوشی، احمد.، عموزاد ‌مهدیرجی، حنان.، رضوی ‌حاجی‌آقا، سیدحسین و کارگر سلطان‌آباد، امیر (1397). مدل‌سازی چندهدفه زنجیره تأمین معکوس به روش استوار در شرایط عدم قطعیت تقاضا با بهره‌گیری از الگوریتم فرا ابتکاری NSGA-II در صنعت فولاد. مجله مهندسی و مدیریت کیفیت، 8(4): 242-258.


• جلیلی، آرزو و منتقمی، عزیزاله (1395). هزینه یابی بر مبنای فعالیت در سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان : با رویکرد حسابداری سنجش مسئولیت، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 6، شماره 19، صص 203-214.


• جنتی‌مشکانی، ابوالفضل و ابراهیمی، امیرحسین (1393). برآورد کارایی فنی شرکت‌های منتخب فولاد تحت رویکرد تحلیل‌پوششی‌داده‌ها و مدل CCR، هفدهمین همایش سمپوزیم فولاد، انجمن آهن و فولاد ایران، شرکت معدنی و صنعتی چادر ملو.


• دانیالی ده حوض، محمود و کتابی، سعیده (1392). ارزیابی و سنجش کارایی شعب بیمه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (مطالعه موردی: شعب شرکت بیمه ایران در استان جنوبی کشور)، مدیریت بهر وری، 6 (24): 71-94.


• دهقان نژاد، مهدی (1394). بررسی عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی انسانی مطالعه موردی مجموعه شرکت‌های (صنایع پارس فولاد، فولاد گستر و صنایع نکا فولاد)، اولین دوره کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21، انجمن اقتصاد انرژی.


• رفیع زاده، علی.، عفتی داریانی، محمد و رونق، محمد (1392). مدیریت عملکرد، چاپ دوم تهران: انتشارات موسسه توسعه و بهبود مدیریت.


• سجادی، سید حسین.، اناری قره قشلاقی، حامد و بابایی ورنوسفادرانی، محمدابراهیم (1398)، سیر تکاملی هزینه یابی محصولات و خدمات، مطالعات حسابداری و حسابرسی، سال هشتم، شماره 31.


• شهریاری، سعید.، محب احدپور، محمدحسین.، احمدپور شمس آباد و خشنودان، محمد (1398)، نارسایی سیستم هزینه‌یابی سنتی در شرکت‌های تولیدی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال سوم، شماره20، جلد چهارم، صفحات 90-80.


• غفاری فرد، محمد و زاهدی، جمشید (1398)، انتخاب شاخص‌های راهبردی و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌ها با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی و تاپسیس (مطالعه موردی: صنایع شیمیایی در بورس اوراق بهادار تهران)، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 11(44): 125-144.


• محسنی، عبدالرضا و رحمانیان کوشککی، عبدالرسول (1397)، بکارگیری هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت زمان‌گرا برای شناسایی اقدامات بهتر در کتابخانه‌های دانشگاهی (مطالعه موردی: کتابخانه دانشگاه کاشان). حسابداری و منافع اجتماعی،8 (3)، 20-1.


• محولاتی، سعید و محمد بهرامی، سیدعلی (1397)، مدیریت ‌و‌ ارزیابی‌ عملکرد‌: تعاریف‌ و‌ مفاهیم، فصلنامه‌ پیام‌ فرهیختگان ‌(مدیریت)‌، سال‌اول‌، شماره‌1‌، صفحات 118-76.


• ناظمی، امین و سیدی، سید احمد (1391)، بکارگیری هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بانک (مورد مطالعه: شعب بانک مهر استان خراسان رضوی)حسابداری مدیریت ، پنجم، دوازدهم، صص 65-51.


• نمازی، محمد (1378)، بررسی سیستم هزینه‌یابی ‌برمبنای ‌فعالیت‌ها در حسابداری مدیریت و ملاحظات رفتاری آن، بررسی حسابداری و حسابرسی، سال هفتم، شماره 26 و 27.


• Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of the Operational Research, 2, 429–44.


• Cook, W., Harrison, J., Imanirad, R. Rouse P. Zhu J. (2016). Data envelopment analysis with non-homogeneous DMUs. International series research & management science, 221: 2 -22.


• Farel, M., J. (1957). The measuerment of productine efficiency.journal of statistical, 3: 181-253.


• Ghalayini, A.M. and Noble J.S. and Crowe T.J. (1997),"An Integrated Dynamic performance Measurement system for Improving Manufacturing competitiveness " , International Journal of Production Economics, Vol.48, pp.25-207.


• He, F., Zhang, Q., Lei, J., Fu, W., & Xu, X. (2013). Energy efficiency and productivity change of China’s iron and steel industry: Accounting for undesirable outputs. Energy Policy, 54, 204-213.


• Horngren, Charles T.; Srikant M. Datar; and George Foster (2006).CostAccounting: A Managerial Emphasis. Twelfth Edition, India: Prentice-Hall.


• Hosseinzadeh, A., Smyth, R., Valadkhani, A., & Le, V. (2016). Analyzing the efficiency performance of major Australian mining companies using bootstrap data envelopment analysis. Economic Modelling, 57, 26-35.


• Koolmees, D., Bernstein, D.N., Makhni, E.C. (2021). Time-Driven Activity-Based Costing Provides a Lower and More Accurate Assessment of Costs in the Field of Orthopaedic Surgery Compared With Traditional Accounting Methods, Volume 37, Issue 5, Pages1620-1627.


• Kantor, J., Maital, S. (1999). Measuring Efficiency by Product Group: Integrating DEA with Activity-Based Accounting in a Large Mideast Bank, Interfaces 29(3):27-36.


• Prieto AM, JL Zofio (2007). Network DEA Efficiency in Input-Output Models: With an Application to OECD Countries. EJOR 178(1): 292-304.


• Sexton, TR., Lewis, H.F. (2003). Two-stage DEA: An application to major league baseball, Journal of Productivity Analysis, 19, 227-249.


• Soltani, M.R., Sayadi, A. R., Monjezi, M and M. Hayati. (2013). Productivity Improvement in a Steel Industry using Supply Chain Management Technique, Int. Journal of Mining & Geo-Engineering, vol. 47, pp. 51-59.


• Tewfik, T., Chiarelli, P., Copelli, C., Pederneschi, N., Cassanoa, sL., Manfusoa, A., Covellic, C., Longoa, F. (2021). Italian cost analysis of free flap surgery in head and neck reconstruction using the activity-based costing (ABC), Volume 74, Issue 6, Pages 1279-1285.


• Tone, K., Tsutsui, M. (2009). Network DEA: A slacks-based measure approach. European Journal of Operational Research, 197. 243–252.


• Tsai, W.H., Jhong, S.Y. (2019). Production decision model with carbon tax for the knitted footwear industry under activity-based costing, Volume 207, Pages 1150-1162.


• Wu, H.L. (2005). A DEA Approach to Understanding the Performance of Taiwan's Steel Industries 1970~ 1996. Asia Pacific Management Review, 10 (6).


• Yang, T. H., and Choi, H. C. P. (2013). Performance Analysis of International Steel Manufacturers: A Benchmark Study for Steel Supply Chains. International Journal of Supply Ch M. R.


• Yang, C.H., Lee, K.C., Li, SH.E. (2020). A mixed activity-based costing and resource constraint optimal decision model for IoT-oriented intelligent building management system portfolios, Volume 60, 102142.