نقش جنسیت، ماکیاولیسم و دستکاری هیجانی در اجتناب مالیاتی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

حسین اسمعیلی کمارعلیا ¹ (دانشجوی دوره دکتری حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین ، قزوین ، ایران)
بهمن بنی مهد ² (دانشیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحدکرج ، کرج، ایران (نویسنده مسئول ))
سینا خردیار ³ (استادیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت ، رشت، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/02/29 تاریخ پذیرش : 1400/02/29 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: ماکیاولیسم, دستکاری هیجانی, اجتناب مالیاتی و جنسیت,

چکیده مقاله :

این تحقیق تاثیر متغیرهای روانشناختی ماکیاولیسم و دستکاری هیجانی بر اجتناب مالیاتی در دو گروه از زنان و مردان حسابدار را مورد بررسی قرار می دهد. برای این منظور ، نمونه ای از 428 نفر از حسابداران و مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انتخاب شدند. مبانی نظری تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و داده های تحقیق نیز از طریق پرسش نامه جمع آوری شده است. آزمون فرضیه های تحقیق نیز بر اساس رگرسیون چند متغیره انجام گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در نمونه آماری زنان ، ماکیاولیسم رابطه ای معنی دار با اجتناب مالیاتی ندارد. اما دستکاری هیجانی رابطه ای معنی دار و مثبت با اجتناب مالیاتی دارد. هم چنین در نمونه مردان ، نتایج عکس است. در این نمونه ، ماکیاولیسم رابطه ای مستقیم و معنی دار با اجتناب مالیاتی دارد. اما دستکاری هیجانی رابطه ای معنی دار با اجتناب مالیاتی ندارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در هر دو گروه زنان و مردان حسابدار، تمایل به اجتناب مالیاتی وجود دارد. اما عوامل روانشناختی متفاوتی در ایجاد آن تاثیرگذار هستند.

چکیده انگلیسی:

This study investigate the effect of psychology variables such as Machiavellianism and emotional manipulation on tax evasion in two groups of men and women of accountants. For this purpose, We selected  428 of accountants and financial managers of the Tehran stock exchange listed firms . The theoretical foundations of this research collected by the archival research, also, research data collected through the questionnaire. The hypothesis test is conducted by multivariable regression. The results show that , in women sample, there is no significant relation between Machiavellianism and tax evasion. But, emotional manipulation has a positive and significant  relation with tax evasion. Also in men sample, the research results is the opposite. In this sample, Machiavellianism  has a direct and significant relation with tax evasion, however, emotional manipulation has no any significant  relation with tax evasion. So, We conclude  that tax avoidance is observed among two groups of males and females. However, different  psychological factors could affect it. 

منابع و مأخذ:

*      ابراهیمی سرو علیا ، محمد حسن ، حساس یگانه ، یحیی، رجایی باغ سیایی، محمد و علاسوند فرشید (1398) نقش منطقه های استقرار اظهارنامه های مالیاتی در تمایل به پرداخت مالیات )مورد مطالعه: مودیان مالیاتی اداره امور مالیاتی شهر تهران( دانش سرمایه گذاری ، شماره 29 صص 2070الی 224

*      امیری، میثم (1396) اقتصاد رفتاری و فرار مالیاتی، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 16، صص  130- 95

*      پور حیدری امید ، فدوی محمد حسن و امینی نیا میثم (1393) بررسی تأثیر اجتناب از پرداخت مالیات بر شفافیت گزارشگری مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 52 صص 69-85

*      حساس یگانه ، یحیی، ابراهیمی سرو علیا ، محمد حسن، علاسوند، فرشید و دلاور علی (1398) اهمیت عوامل تمایل به پرداخت مالیات از دیدگاه مؤدیان مالیاتی (مورد مطالعه: مودیان مالیاتی اداره امور مالیاتی شهر تهران) مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، شماره 29،  صص  203-214

*      دیانتی دیلمی زهرا، رضاپور پرورش رویا (1393)  رابطه بین اخلاق شرکتی، مسئولیت اجتماعی و ماکیاولیسم با فرار مالیاتی. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال نهم، شماره 4  صص 83-94

*      رفاهی بخش، سمانه، بنی مهد، بهمن، خردیار سینا و اوشک سرایی، مریم (1397) عواطف فردی و رفتار مدیریت سود: آزمونی از نظریه روانشناسی مثبت گرا، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، سال سوم، شماره ششم ، صص 241-254

*      سپاسی، سحر؛ پارسا پور، محمدرضا؛ رضایت، محیا (1395) طراحی مدل تاثیر بعد اقتصادی مسئولیت اجتماعی بر اجتناب مالیاتی با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری، پژوهشنامه مالیات، شماره 35 صص 158-178

*      شعبان، رضوان؛ بنی مهد، بهمن؛ رویایی، رمضانعلی. (1396) اثر محافظه کاری اجتماعی و ماکیاولیسم بر استقلال حسابرس، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره ششم، شماره 22 ، صص 75-86

*      کرمشاهی، بهنام؛ اعظمی، زینب (1397) رابطه بین اخلاق فردی، اخلاق حرفه ای حسابداران، جنسیت و تمکین مالیاتی، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال سیزدهم، شماره 1  صص 91-99

*        Akers, M. D., and G. L. Porter.( 2003). Your EQ skills: Got what it takes? Journal of Accountancy 195 (3):65–70.

*        Austin, E. J., Farrelly, D., Black, C., & Moore, H. (2007). Emotional intelligence, Machiavellianism and emotional manipulation: Does EI have a dark side? Personality and Individual Differences, 43(1), 179–189

*        Berkovich, I., & Eyal, O. (2017). Good cop, bad cop: Exploring school principals' emotionally manipulative behaviours. Educational Management Administration & Leadership, 45(6), 944.

*        Boduszek, D., Debowska, A., and Willmott, A. (2017). Latent profile analysis of psychopathic traits among homicide, general violent, property and white-collar offenders. J. Crim. Justice. 51, 17–23.

*        Bacon, A.M., & Regan, L., (2016) Manipulative relational behavior and delinquency: sex differences and links with emotional intelligence, The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology , VOL. 27, NO. 3, 331–348

*        Bruner , D.M., D’Attoma , J., Steinmo, S., (2017) The Role of Gender in the Provision of Public Goods through Tax Compliance, Journal of Behavioral and Experimental Economics , Vol.17 :45-55

*        Chen, C. W., Tuliao, K. V., Cullen, J. B., & Chang, Y. Y. (2016). Does gender influence managers’ ethics? A cross-cultural analysis. Business Ethics: A European Review, 25(4), 345–362.

*        Chen, S.,  (2010) Relations of Machiavellianism with emotional blackmail orientation of salespeople ,  Procedia Social and Behavioral Sciences .  5 : 294–298

*        Christian , R.C.,  Alm , J., (2014) Empathy, sympathy, and tax compliance , Journal of Economic Psychology , 40 , 62-82

*        Christie, R., & Geis, F. (1970) Studies in Machiavellianism (pp. 339–358). New York: Academic Press.

*        Chung, J., J. Cohen, and G. S. Monroe. 2008. The effect of moods on auditors’ inventory valuation decisions. Auditing: A Journal of Practice & Theory 27 (2): 137–159.

*        Coricelli, G., Rusconi, E., and Villeval, M. C. (2014). Tax evasion and emotions: An empirical test of reintegrative shaming theory. Journal of Economic Psychology, 40, 49–61.

*        De Hooge, I. E., Breugelmans, S. M., & Zeelenberg, M. (2008). Not so ugly after all: When shame acts as commitment device. Journal of Personality and Social Psychology, 95(4), 933–943.

*        D'Souza , M.F., De Lima, G.S.F., (2015) The Dark Side of Power : The dark Triad in Opportunistic Decision- Making ,  ASAA JOURNAL - Advances in Scientific and Applied Accounting, 8(2) . PP. 135-156

*        Eckel, C. C., & Grossman, P. J. (2008). Men, women and risk aversion: Experimental evidence. Handbook of experimental economics results, 1, 1061-1073

*        Enachescu, J., Olsen, J., Kogler, C., Zeelenberg, M., Breugelmans, S.M., Kirchler, E.,(2019) The Role of Emotions in Tax Compliance Behavior: A Mixed-Methods Approach, Journal of Economic Psychology  ,doi: https://doi.org/10.1016/j.joep.2019.102194

*        Filippin, A., & Crosetto, P. (2016). A reconsideration of gender differences in risk attitudes. Management Science, 62(11):1-23

*        Forgas, J.,(1995) Mood and judgment: The Affect Infusion Model (AIM) Psychological Bulletin , Vol. 117, No. 1,39-66

*        Grieve , R., March ,E.,   Van Doorn G.,  (2019) Masculinity might be more toxic than we think: The influence of gender roles on trait emotional manipulation , Personality and Individual Differences 138 : 157–162

*        Ghosh, D., & Crain, T. L. (1995). Ethical standards, attitudes toward risk, and intentional noncompliance: An experimental investigation. Journal of Business Ethics, 14(5), 353–365.

*         Hsieh, T .,Wang, Z., Demirkan, S., (2018) Overconfidence and tax avoidance: The role of CEO and CFO interaction , Journal of Accounting and Public Policy, (37)  3 : 241-253

*        Hyde, J., & Grieve, R. (2018). The dark side of emotion at work: Emotional manipulation in everyday and work place contexts. Personality and Individual Differences, 129 ,108–113

*        Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2009). Machiavellianism. In M. R. Leary & R. H. Hoyle (Eds.),Handbook of individual differences in social behavior :93–108 

*        Lee, K., & Ashton, M. C. (2005). Psychopathy, Machiavellianism and narcissism in the Five-Factor model and the HEXCO model of personality structure. Personality and Individual Differences, 38, 1571-1582.

*        Maciejovsky, B., Schwarzenberger, H., & Kirchler, E. (2011). Rationality vs. emotions: The case of tax ethics and compliance. Journal of Business Ethics, 109,339–350.

*        Murphy, P.R., (2012) Attitude, Machiavellianism and the rationalization of misreporting, Accounting, Organizations and Society 37 ,242–259

*          Pruysersa, S.,    Blaisb ,J.,  Chen , P.G.,(2019) Who makes a good citizen? The role of personality ,  Personality and Individual Differences 146 :99–104

*        Rozell, E. J., C. E. Pettijohn, and R. S. Parker( 2002) An empirical evaluation of emotional intelligence: The impact on management development. The Journal of Management Development 21 (4): 272–289.

*        Shafer, W. E., & Simmons, R. S. (2008). Social responsibility, Machiavellianism and tax avoidance: A study of Hong Kong tax professionals.

*        Accounting, Auditing & Accountability Journal, 21(5), 695–720.

*        Shafer, W. E., & Wang, Z., (2018) Machiavellianism, social norms, and taxpayer compliance , Business Ethics: A European Review , 27 , 42–55

*        Torgler, B., & Schneider, F. (2005). Attitudes Towards Paying Taxes In Austria: An Empirical Analysis., 32, 231-250.

*        Wastell, C., & Booth, A. (2003). Machiavellianism: An alexithymia perspective. Journal of Social and Clinical Psychology, 22, 730-744.