بررسی درون مایه‌های انسجام ملی در شعر متعهد پایداری
محورهای موضوعی :
منیره رضازاده کاوری
1
,
سیما منصوری
2
,
منصوره تدینی
3
,
مسعود پاکدل
4
1 - دانشجوي دكتري زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران دانشجوي دكتري زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران دانشجوي دكتري زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز،
2 - دانشگاه آزاد
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی ، گچساران، ایران
کلید واژه: انسجام ملی, شعر متعهد, پایداری,
چکیده مقاله :
هویت هر جامعه‌ای بستگی به پاسداری از ارزش¬های آن دارد. یکی از مؤلفههای حفظ وحدت و انسجام ملی را می‌توان در مفهوم واژگان شعر مقاومت و پایداری جستجو کرد، چرا که هرگاه دشمنان چشم طمع به این مرز و بوم دوخته¬اند، شعر حماسی متعهد و ملتزم با هویت بخشی به ارزش¬های مشترک، موجبات وحدت و مقاومت را فراهم نموده است. ادبیات و به‌ویژه¬ شعر پایداری با پرورش روح مقاومت در قالب واژگانی برگرفته از حماسه، در دوران هشت سال دفاع مقدس با موفقیتی چشمگیر هویتی جاویدان از حفظ وحدت و انسجام ملی مردم را در مقابل چشم جهانیان به نمایش گذاشته است. جریان‌شناسی شعر پایداری و نقش تأثیرگذار آن با مؤلفه¬هایی همانند شهادت، وطن و عاشورا است که می‌تواند آن‌چنان به جان نفوذ کند که روح هویت حماسی را در وجود هر ایرانی بیدار کند، امری که نمونه و مصادیق آن در جهان کمتر قابل‌مشاهده است. در جستار حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی و باهدف بررسی وحدت ایجادشده درون جامعه در دوران دفاع مقدس. روش این جستار، توصیفی ـ تحلیلی بوده است. جریان‌شناسی سبکی شعر پایداری و نقش تأثیرگذار آن با مولفه‌هایی همانند شهادت، وطن و عاشورا در شعر دفاع مقدس حاصل شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که بیان حماسه‌های جاودانی نظیر جان‌فشانی امام حسین (ع) ویارانش در جریان واقعه‌ی عاشورا، تبیین‌کنندۀ ارزش والای جهاد، شهادت، علاقه به میهن و دفاع از تمامیت آن است. در واقع این مؤلفه‌ها در ایجاد وحدت ملی و تلاش همگانی در خنثی کردن تهدید متجاوزان و خلق حماسه‌های ماندگار، تأثیرگذار بوده است.
Background and purpose: The identity of each society depends on protection of its values.we can find one of the components of Unity and coherence protection in concepts of the resistance verse glossary because whenever enemies covet border boundary, engaged and obligated heroic verse to identity of common values lead to unity and resistance.The literature, especially resistance verse training resistance soul in the framework of glossary extracted from the epic of 8 years period of Holly defend war, has exhibited successfully immortal identity of unity protection and national coherence around the world. The present paper has worked out with descriptive- analysis methods. Methodology: The present paper has worked out with descriptive- analysis methods and it aims to study made unity whitn society in Holy defend war. Findings: The streamology of resistance verse and the effective role of it on such a components like martyrdoms, fatherland and Ashura can penetrate so deeply into soul that awakened spirit of epic identity in the soul of each Iranian person. Conclusion: The results show that the expression of immortal epics such as devotion of Emam Hossein and his fellows in Ashura story are expressing the high value of Jihad, martyrdoms, patriotism and defend the integrity of fatherland. In fact, these components have been effected on establishment of national unity and public attempts to undo aggressor threats and on creation of persistent epics.
1. قرآن کریم
2. امین‌پور، قیصر. (1363). تنفس صبح. تهران: سروش.
3. القاسم، سمیح. (1993). الاعمال الکامله، الطبعه الاولی. دارسعاد الصباح.
4. براتی، محمود. (1388). «حماسه در بزم غزل بحثی پیرامون غزل ـ حماسه در ابیات انقلاب و دفاع مقدم». نشریه ادبیات پایداری. دوره 1، شماره 1. صص 27ـ 50.
5. پارسا، احمد. (1388). «بررسی انعکاس اوضاع فلسطین در دو سروده جبرا ابراهیم جبرا و محمود درویش». همایش ملی ادبیات پایداری دانشگاه. گیلان: رشت.
6. پرداخته، فرهاد و محمدی، فاطمه. (1396).«ادبیات دفاع مقدس و نقش آن در وحدت ملی»، آموزشکده فنی و حرفه‌ای، آستانه اشرفیه، گیلان: دانشگاه فنی و حرفه‌ای.
7. جعفری خسروآبادی، نصرالله. (1396). «تأملی بر مفهوم تعهد و التزام در فقه امامیه و حقوق ایران». مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز. دوره نهم. شماره سوم. صص 96ـ 75.
8. چهره قانی، رضا .(1396). «ادبیات پایداری در ایران بازشناسی مؤلفه‌ها، فرصت‌ها و چالش‌ها، مجلۀ ادبیات پارسی معاصر». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. دوره 7. شمارۀ 2. صص1ـ30.
9. رحیمیان، افسانه، (1388). «تأملی بر شعر و شاعری در دورة دفاع مقدس». فصلنامه خط اول. سال سوم. شماره 11. صص83 ـ 96.
10. ذوعلم، علی. (1379). انقلاب و ارزشها: پژوهشی درباره س‍ی‍ر تحول ارزشها در پ‍رت‍و انقلاب اسلامی در ایران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و ان‍دی‍ش‍ه اسلامی.
11. حسام‌پور، سعید. و ملکوتی، حسین.(1383). مجموعه مقالات برگزیدة هم‌اندیشی زبان و ادبیات فارسی در سدة نهم. هرمزگان: دانشگاه هرمزگان.
12. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد. (1412). مفردات الفاظ القران. بیروت: الدارالشامیه.
13. زرين‌كوب، عبدالحسين. (1357). ارسطو و فن شعر. تهران: اميركبير.
14. سجودی، فروزان. (1385). «ساختار شعر پایداری». نشریه بیناب. شماره دهم. صص: 158ـ163.
15. سنگری، محمدرضا. (1386). پیوند دو فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس. قم: یاقوت.
16. سبزواری، حمید.(1368). دیوان اشعار. تهران: انتشارات سرود سپیده.
17. ـــــــــــــــ .«بحر را موج‌ها زنده کرده‌اند». به نقل از وبلاگ کوچ. سیمین محسن‌نژاد 27/10/1391.
18. صرفی، محمدرضا و هاشمی، رضا. (1389). «دفاع مقدس، تعهد و تحول در شعر قیصر امین پور». مجلۀ ادبیات پایداری دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. دورۀ 2، شماره 2. صص 346ـ324.
19. صفارزاده، طاهره. (1384). دیدار صبح. تهران: پارس کتاب.
20. ـــــــــــــــ . (1391). مجموعه اشعار. تهران: پارس کتاب.
21. طباطبایی، محمدحسین.(1378). ترجمه تفسیر المیزان. قم: انتشارات اسلامی وابسطه به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
22. لک، منوچهر، (1384). ایران زمین در شعر فارسی. تهران: مؤسسه مطالعات شامل.
23. ـــــــــــــ . (1384). «هویت ملی در شعر دفاع مقدس». فصلنامه مطالعات ملی. 22 سال ششم. شماره 2. صص 112ـ 132.
24. مردانی، نصرالله. (1370). خون نامه خاک. ج 2. تهران: مؤسسه کیهان.
25. معین، محمد. (1388). فرهنگ فارسی. چاپ بيست وپنجم، تهران: نشر امیركبیر.
26. محمدی روزبهانی، محبوبه.(1389). «قسم به نخل، قسم به زیتون، بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین». تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
27. محمدی، جلال. (1374).«قبیله خورشید». تبریز ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت سرداران شهیدان آذربایجان.
28. نجف‌زاده بارفروش، محمدباقر. (1372). فرهنگ شاعران جنگ و مقاومت. تهران: کیهان.
29. نوری، علیرضا و کاظمی، داود. (1396). «پلاکاردها و پیاده‌رو». فصلنامه پژوهش‌های نظم و نثر فارسی. سال 1. شماره 2. صص103 ـ 127.
30. واحد دوست، مهوش. (1392). «بازنمایی عناصر اساطیر ـ حماسی همبستگی ملّی در شعر دفاع مقدس». فصلنامه مطالعات ملّی. 54. سال چهاردهم. شماره 2. صص 49ـ 72.
31. هرمیداس باوند، داود. (1377). «چالش‌های برون‌مرزی هویت ایرانی در طول تاریخ». مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی. شماره 130.