جایگاهِ آموزه‌هایِ سنجشِ آماری ریسکِ جرمْ در نهادِ ارفاقی آزادی مشروط (مطالعة موردی: زندان‌های استان آذربایجان شرقی)

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری

بابک پورقهرمانی ¹ (استادیارِ گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران، (نویسنده مسئول).)
بیاض کریم زاده ² (دانشجوی دکتری تخصصی حقوق کیفری و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.)

تاریخ دریافت : 1397/11/07 تاریخ پذیرش : 1398/01/20 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: عدالت تخمینی, سنجش آماری, ریسک جرم, آزادی مشروط,

چکیده مقاله :

در سیستمِ جدیدِ مدیریتِ نظامِ زندانبانی یکی از مهم‌ترین مسائل، کیفیت پیش‌بینی رفتارهای آتی فرد و درواقع، شناسایی مرتکبین پرریسک است. برای پیش‌بینی رفتارهای فرد در آینده به ابزارهای بالینی و آماری تکیه می‌شود. در این راستا، رویکردی جدید به نام عدالتِ سنجشی در سیاستِ جنایی شکل‌گرفته است در این رویکرد، به‌جای توجه به فرد و یافتن عللِ فردی اجتماعی وقوع جرم، بزهکار را بر اساس شاخصه‌ها و عوامل ریسک، در گروه‌های پرخطر طبقه‌بندی می‌کنند. با استفاده از روش‌های آماری و بالینی احتمال وقوع جرم توسط او در آینده تخمین زده می‌شود. می‌شود. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392در ماده 58 معیارهای متفاوتی را برای بهره‌مندی از آزادی مشروط در نظر گرفته‌شده و شرایط استفاده از آزادی مشروط را تسهیل نموده ولی پیش‌بینی عدمِ تکرار جرم نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا هدف بررسی پیش‌بینی رفتارهای فرد و احتمال ارتکاب جرم توسط او در فرایند آزادی مشروط هست. روش تحقیق ازنظر ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی است و در مطالعه موردی از نوع آزمایشی- میدانی بوده و کل زندانیان بهره‌مند از آزادی مشروط در استان آذربایجان شرقی که در سال 1393، 864 نفر (به‌عنوان گروه کنترل) و در سال 1394، 805 نفر (به‌عنوان گروه آزمایش) بوده‌اند، موردمطالعه قرارگرفته است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با مقایسه تطبیقی سال 1394 با سال 1393، با به‌کارگیری سنجشِ آماری ریسک جرم نرخ بازگشت مجدد زندانیان بهره‌مند از نهاد ارفاقی آزادی مشروط به میزان 5% کاهش‌یافته است.