ارزیابی اصل ضرر از چشم‌انداز استوارت میل و جایگاه آن در حمایت از آزادی های فردی در دستگاه عدالت کیفری
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفریحمیدرضا اثیمی 1 , امیر بارانی بیرانوند 2 *
1 - دانشجوی دکتری جزا و جرم‌شناسی؛ دانشگاه تهران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
کلید واژه: اصول جرمانگاری, اصل ضرر, استوارت میل, اخلاقیات, آزادی,
چکیده مقاله :
جرمانگاری، سازندهی حقوق کیفری است، و حقوق کیفری در هر انداموارهای که درآید، ابزاری سرکوبگر است. پیامد چنین چشماندازی، جستوجوی توجیهی اخلاقی برای جرمانگاری است. در کنار بنیانهای شکلی، مانند اصل قانونی بودن، یا کمینه بودن حقوق کیفری، اصولی ماهوی نیز گریزناپذیرند. در این میان، اصل ضرر در خوانش گستردهی آن، تباری بلندتر از سایر اصول جرمانگاری دارد. این نوشتار کوشیده است تا درکنار همسنجی اصل ضرر در خوانش استوارت میل با دیگر بنیانهای شکلی و ماهوی جرمانگاری، انگارهای هویدا از بستگی ریشهدار دستگاه فلسفهی حقوق کیفری با اندیشهی فلسفهی سیاسی و اخلاقی لیبرال به دست دهد. روش مقاله‌ی پیش‌رو، بنیادین و کتابخانه‌ای است. رویکرد اخیر اتخاذ شده از سوی قانونگذار کیفری ایران در پیش‌برد اهداف خویش، در مسائلی نظیر افزایش نرخ زادوولد، حمایت از ارزش‌هایی نظیر حجاب یا تنظیم سلیقه‌ی خصوصی افراد در نگهداری حیوانات خانگی، ما را بر آن می‌دارد تا با مداقه در اصول ماهوی جرمانگاری، رفتار قانونگذار کیفری را ضابطه‌مند سازیم. به طور خلاصه، اصل ضرر از دو جهت محدودکننده‌ی رفتار دولت است. نخست می‌کوشد تا دولت را از کاربست باورهای کمال‌گرایانه و پدرسالارانه نسبت به اشخاص منع کند و بعدتر، مایل تا با وضع خطوط قرمز عینی، از اعمال استبداد اکثریّت، علیه اقلیّت جلوگیری کند.
Criminalization is the architect of criminal law, wielding its suppressive power in various spheres of life. The consequence of such a vision is the quest for an ethical justification for criminalization. Alongside formal foundations like legality and the minimization of criminal law, substantive principles also play an enduring role. Among these, the principle of harm, in its broader interpretation, stands out as a fundamental pillar of criminalization. This article seeks to juxtapose the principle of harm within the framework of Stuart Mill with other formal and substantive foundations of criminalization, aiming to reveal a palpable connection between the deep-rooted structure of criminal law philosophy and liberal political and ethical thought. The article employs a fundamental and library-based research methodology. Recent approaches taken by the Iranian criminal legislator in pursuing its objectives, such as increasing birth rates, supporting values like the hijab, or regulating individuals' private preferences in pet ownership, compel us to scrutinize the substantive principles of criminalization and make the criminal legislator accountable. In summary, the principle of harm restricts governmental behavior in two ways. Firstly, it strives to prevent the government from employing paternalistic and perfectionist beliefs towards individuals, and later, it aspires to obstruct the majority's oppressive actions against the minority by setting clear boundaries.