امکانسنجی تسری کارکرد اخلاقحسنه در عناوین حقوقی فقه امامیه
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری
مهدیه حاج علی اکبر
1
(دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی (ره)، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. m.hajaliakbar@gmail.com)
ابراهیم یاقوتی
2
(دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول): yaghouti2010@yahoo.com)
زهرا فهرستی
3
(استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Fehrest41@Yahoo.com)
کلید واژه: اخلاق, قانون اساسی, حقوق موضوعه, اخلاقحسنه, فقه امامیه,
چکیده مقاله :
در اجتماعات انسانی ارزشها و اصولی حاکم است که نهادهای اجتماعی، پیرامون این ارزش ها شکل می‎‎گیرند. آموزه های وحیانی در تبیین روش اسلام در مواجهه با این ارزش ها، نقش اصلی دارند و باید راهکارهای مورد نیاز از درون شرع استخراج و عملیاتی گردد. فقها و حقوقدانان در بررسی قواعد فقهی‎حقوقی، مفهوم اخلاق‎حسنه را شناسایی کردند و آن را ضابطه ای، برای تحدید اراده افراد برای حفاظت از مصالح اجتماعی می‎‎دانند. هرچند نظریاتی در موافقت و مخالفت وجود رابطه میان حقوق و اخلاق حسنه وجود دارد، اما استفاده قانونگذار از مواردی از اخلاق حسنه در وضع قوانین بیانگر این است که این باید و نبایدهای اخلاقی در شرع مقدس اسلام در حوزه اجتماعی می تواند در موارد حقوقی بسیاری مبنای قانونگذاری قرار گیرد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی بدنبال پاسخ به سؤال است که: " آیا امکان بسط و تسری اخلاق حسنه در حقوق اسلامی وجود دارد؟" نتابج با توجه به موارد ذکر شده بیانگر این است که امکان تسری اخلاق حسنه مندرج در قرآن کریم و روایات اسلامی در وضع قوانین حقوقی در فقه امامیه وجود دارد.
AbstractThere are some values and principles dominant in human communities based on which social institutions are formed. The revelatory teachings play the main roles in explaining Islamic approaches to these values considering the fact that the needed solutions should be derived from and operationalized by Sharia. Through studying jurisprudential and legal rules, jurisprudents and lawyers identified the concept of good ethics and considered it as a rule to restrict the will of individuals in protecting social expediencies. Although, there are theories for or against if there is some relationship between law and good ethics, but a use of good ethics by a legislator in legislation suggest the fact that ethical dos and don'ts in the sacred Islamic Sharia in social domain can be used as a base for legislation in many legal cases. The present research tried descriptively and analytically to answer this question, “Can Islamic law be extended to include good ethics?” By considering the mentioned cases, the results showed that Imamyeh jurisprudence allows for good ethics considered in Quran and Islamic narrations to be used in making legal acts.
_||_